Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı 2

8- PEYZAJ MİMARLIĞI ANABİLİM DALI

  

BAYSAN Ayşegül

Danışman : Yard. Doç. Dr. Aysel ULUS

Anabilim Dalı : Peyzaj Mimarlığı

Programı : -

Mezuniyet Yılı : 2014

Tez Savunma Jürisi : Yard. Doç. Dr. Aysel ULUS

Prof. Dr. Yahya AYAŞLIGİL

Prof. Dr. Murat DEMİR

Yard. Doç. Dr. Nilüfer AKTAŞ

Yard. Doç. Dr. Mert EKŞİ


Ekolojik Yapıların Sürdürülebilir Çevreye Katkıları Üzerine Bir Araştırma
İnsan, var oluşundan bu yana yaşamını, çevresini değiştirerek sürdürmüştür. İlk çağlarda insanlar temel ihtiyaçlarını doğayla mücadele ederek karşılamışlardır. İnsanın daha ileri uygarlıklara ulaşma çabasının yarattığı tüm olumlu gelişmeler doğal kaynakların cömertçe kullanılması ile sağlanmıştır. Ancak bu kaynaklardan bazılarının yenilemez özellikte olması, bazılarının da bilinçsizce kullanılması sonucu dünyanın pek çok yerinde, insan yaşamına elverişli olmayan bir çevre yaratılmıştır. Doğal kaynakların tüketilerek yok olma derecesinde kullanımı, çevre kirlenmesi olgusunun, insan-doğa dengesinin bozulmasına yol açacak bir yoğunlukta yaşanmasına neden olmaktadır.
Günümüzde çevre sorunlarının ortaya çıkışında yapılaşmanın da önemli bir rolü olduğu bilinen bir gerçektir. Türkiye’de ve dünyada giderek artan nüfus tartışılmaz bir sorundur. Bu artan nüfusun barınma ihtiyacının karşılanabilmesi için yapılaşma giderek artmakta ve artmaya da devam etmektedir. Nüfus, yapılaşma, sanayi, endüstriyel gelişmeler ve plansız yerleşim alanlarının artması gibi nedenlerle çevre ve ekolojik denge bozulmaya başlamıştır. Çevre kirliliği, yeşil alanların hızlı tahribatı ve ekolojik dengenin giderek bozulması, hem mimari yapı ölçeğinde hem de peyzaj ölçeğinde sürdürülebilirlik kavramının ön plana çıkmasına neden olmuştur. Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması bakımından ‘Sürdürülebilir Yapı’, ‘Ekolojik Yapı’, ‘Yeşil Bina’ gibi kavramlar ortaya çıkmış ve bu yapı kavramlarının değerlendirilebilir ve ölçülebilir olması için ‘Yeşil Bina Sertifikasyon Sistemleri’ geliştirilmiştir. Bu sertifika sistemleri sayesinde, elektrik, mekanik, mimari ve peyzaj alanındaki uygulamalara ekolojik açıdan yaptırımlar getirilmiştir. Bu amaçla tez kapsamında İstanbul’ daki bir yeşil bina projesi olan Varyap Meridian Toplu Konut Alanı araştırma sahası olarak seçilmiştir. Bu proje, dünyada yaygın olarak kullanılan yeşil bina puanlama ve sertifikalandırma sistemlerinden LEED (Leadership in Energy and Environmental Design New Construction ver 2.2 / Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik, Yeni Binalar 2.2 Versiyonu) kriterlerine göre değerlendirilmiştir.
Bu tezin amacı, ekolojik yapıların ekolojik dengeyi koruma ve sürdürülebilir bir çevre yaratmadaki yeri ve öneminin Varyap Meridian Toplu Konut Alanı örneğinde irdelenmesidir.
LEED değerlendirme sistemi dışında, dünyada yaygın olarak kullanılan diğer yeşil bina değerlendirme sistemleri BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method / Yapı Araştırma Kurumu Çevresel Değerlendirme Metodu), GREEN STAR, CASBEE (Comprehensive Assessment for Building Environmental Efficiency / Binaların Çevresel Etkinliği için Detaylı Değerlendirme Sistemi) ve SBtool (Sustainable Building Tool – Canada / Sürdürülebilir Bina Aracı – Kanada)’ dır.
Varyap Meridian Toplu Konut Alanı projesi, LEED NC ver 2.2 sertifikasyon sistemindeki yapı değerlendirme kriterleri arasından ‘Sürdürülebilir Araziler’ den 9 puan, ‘Su Verimliliği’ nden 4 puan, ‘Enerji ve Atmosfer’ den 8 puan, ‘Malzeme ve Kaynaklar’ dan 7 puan, ‘Kapalı Mekan Kalitesi’ nden 13 puan, ‘Tasarımda Yenilik’ ten 1 puan alarak, toplamda 41 puanla ‘Altın (Gold) Sertifikası’ almaya hak kazanmıştır. Ancak Peyzaj Mimarlığı ile doğrudan ilgili olan Sürdürülebilir Araziler-Kredi 6.1 (Yağmursuyu yönetimi-Miktar kontrolü), Sürdürülebilir Araziler-Kredi 6.2 (Yağmursuyu yönetimi-Kalite kontrolü) ve Sürdürülebilir Araziler-Kredi 8 (Işık kirliliğini azaltma)’ den puan alınamamıştır. Bu kredilerden puan alınabilmesi için Kredi 6.1 kapsamında, yapısal peyzaj alanlarında senelik yağışlar dikkate alınarak küp taş, çim taşı vb. yüzey sularının toprak tarafından emilmesine izin verecek malzemeler kullanılabilirdi. Kredi 6.2 kapsamında sel sularının filitrasyonuna elverişli peyzaj malzemeleri kullanılabilir ve uygulanan detaylar sayesinde sel sularındaki askıdaki katı madde miktarı % 80 mertebesinde giderilebilirdi. Kredi 8 kapsamında ise enerji tasarruflu bir aydınlatma tasarımını öngörülebilirdi.