Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

ÇETİNKAYA Aydan
Tez Adı : Antioksidanların Reaktif Oksijen Türleri Tüketimiyle Cuprac Antioksidan Kapasitesi Arasındaki İlişki

Danışman : Doç. Dr. Sema DEMİRCİ ÇEKİÇ

Anabilim Dalı : Kimya

Programı : Analitik Kimya

Mezuniyet Yılı : 2013

Tez Savunma Jürisi : Doç. Dr. Sema DEMİRCİ ÇEKİÇ,

Prof.Dr. Reşat APAK

Prof. Dr. Esma TÜTEM

Prof. Dr. Birsen DEMİRATA ÖZTÜRK

Doç. Dr. Kevser SÖZGEN BAŞKAN

Antioksidanların Reaktif Oksijen Türleri Tüketimiyle Cuprac Antioksidan

Kapasitesi Arasındaki İlişki
Oksijen yaşam için gereklidir, ancak vücut üzerinde zararlı etkileri de vardır. Oksijen, insan vücudunda solunum zinciri içersinde süperoksit, singlet oksijen, hidroksil radikali vb. reaktif oksijen türlerini (ROS) oluşturmaktadır. Reaktif oksijen türleri sentetik antioksidanlar veya gıdalarla alınan antioksidanlar tarafından süpürülmektedir. Bu nedenle, antioksidanların radikal süpürme aktivitelerinin ölçümü büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Fe(II)-H₂O₂ ve Fe(III)-H₂O₂ reaksiyonuyla Reaktif Oksijen Türleri (ROS) oluşturuldu. Aynı ortama eklenen sentetik antioksidanların bu ROS’ları süpürme aktiviteleri Tiyobarbütirik asit reaktif maddeler (TBARS) ve N,N-dimetil-p-fenilendiamin (DMPD) Yöntemleri ile tayin edildi ve böylece “Toplam Oksidatif Dönüşüm (TOC)” (TOC, Total Oxidative Conversion) belirlendi. Kullanılan antioksidanların toplam antioksidan kapasiteleri (TAC) de bakır(II) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite (CUPRAC) ve troloks eşdeğeri antioksidan kapasite (ABTS/TEAC) yöntemleri kullanılarak ölçüldü. Yöntem önce sentetik karışımlara daha sonra serum gibi gerçek bir biyolojik sıvıya uygulandı.
Yapılan denemeler sonucunda CUPRAC ve ABTS/perülfat (referans ile örnek arasındaki fark ABTS’nin absorbansı olarak hesaba katılmıştır) yöntemlerinde absorbans değerleri antioksidanların artan miktarlarıyla artmıştır. Test edilen tüm antioksidanların en yüksek doğrusal korelasyon katsayılarının (r² > 0,99) CUPRAC yöntemi ile elde edildiği görülmüştür. Bununla birlikte, DMPD ve TBARS yöntemlerinde ise serbest radikal miktarı ortam içindeki antioksidan miktarının artması ile azalmış ve serbest radikallerin miktarını gösteren absorbans değerlerinde de azalma gözlenmiştir. Bu azalma DMPD için neredeyse doğrusal iken TBARS için ise doğrusallıktan sapma göstermiştir.
u çalışmada eklenen antioksidan konsantrasyonunun bir fonksiyonu olarak TAC’daki artış ve TOC’daki azalışın mutlak değerleri arasında bir ilişki kurulmuştur. Bu basit ilişki esas olarak TOC sonuçlarına dayanan tibbi biyoanaltik kimya ile genellikle TAC sonuçlarını kullanan gıda analitik kimya arasında bir köprü oluşumunu başlatabilir çünkü bu iki dal birbirinden oldukça farklı diller kullanmaktadır. Böylece serum antioksidan kapasitesinin duyarlı ve kesin olarak ölçülmesinin, hastalıkların teşhisinde ve tedavi sürecinin izlenmesinde önemli rol oynayacağı düşünülmektedir.