Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

ÖZÇELİK Mehmet Said

Tez Adı : Yarı Kurak Bölgelerde Toprak-Su Koruması Çalışmalarında Doğal

Bitki Örtüsünün Değerlendirilmesi (Çankırı Örneği)

Danışman : Prof. Dr. Kamil ŞENGÖNÜL

Anabilim Dalı : Orman Mühendisliği

Programı : Havza Yönetimi

Mezuniyet Yılı : 2013

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Kamil ŞENGÖNÜL

Prof. Dr. Ömer KARAÖZ

Prof. Dr. Mesut HASDEMİR

Prof. Dr. Adnan UZUN

Prof. Dr. Ferhat GÖKBULAK

Yarı Kurak Bölgelerde Toprak-Su Koruması Çalışmalarında

Doğal Bitki Örtüsünün Değerlendirilmesi (Çankırı Örneği)
Toprak, üretimin temelini oluşturduğundan en önemli doğal kaynaklarımızdan birisidir. Yüz yıllardır üzerinde insanoğlunu barındıran ve sürekli insanların müdahalelerine maruz kalan Anadolu toprakları günümüzde yanlış arazi kullanımı ve küresel iklim değişikliğinin de getirmeye başladığı olumsuz etkiler sebebiyle her yıl büyük bir miktarını erozyonla kaybetmektedir. Bu nedenle toprak koruma ve rehabilitasyon çalışmaları ülkemizin öncelikli konularındandır.
Yağışın yıllık ortalama 100-300 mm arası olduğu alanlar kurak, 300-600 mm. arasında olduğu alanlar yarı kurak olarak tanımlanmaktadır (FAO,1989). Ülkemizin yağış haritasına bakıldığında yukardaki tanıma göre kurak alan bulunmamakla birlikte yüz ölçümünün yaklaşık 1/3’ünün yarı kurak sahalardan oluştuğu görülmektedir. Yağış azlığının yanı sıra tuzluluk gibi sorunlar nedeni ile bu sahalarda bitki süksesyonu gelişimi yavaştır. Bu nedenle yarı kurak sahalarda yapılacak toprak koruma ve rehabilitasyon çalışmalarında yöreye uyum sağlamış doğal türlerin kullanımı başarılı olmak için büyük öneme sahiptir.
Yapılan bu tez çalışması ile büyük bölümü yarı kurak olarak sınıflandırılan tez alanı ve çevresi için toprak koruma ve rehabilitasyon çalışmalarında kullanılabilecek doğal türler tespit edilmeye ve topraklaşmaya olan etkileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda sahada topraklaşmaya katkı sağlama ve süksesyonu geliştirme potansiyeline sahip türler tespit edilerek vejetasyon ve topoğrafya tipi ile önem sırasına göre verilmiştir. Alanın genel olarak hakim bitki türü Quercus macranthera subsp. syspirensis’tir. 25 örnek alanın 8’inde bu türe rastanılmıştır.Bu türün dışında odunsulardan Pinus nigra subsp. pallasiana, , Quercus pubescens, Juniperus oxycedrus subsp. oxycedrus, Juniperus nana, Ulmus minor; yabani meyva ağaçlarından; Crataegus orientalis, Pyrus elaeagnifolia subsp. elaaegnifolia, Prunus divaricata subsp. ursina; taban arazilerde ve dere kenarlarında, Tamarix smyrnensis, jips anakaya üzerinde Amygdalus orientalis, yine volkanik anakayada aşırı bozulmuş alanlarda Rosa dumalis, Rosa canina, Paliurus spina-christi sahada görülen ve doğal dengenin yeniden kurulmasında değerlendirilmesi gereken türlerden bazılarıdır.
Otsu türlerden ise Astragalus gossypinus, Hedysarum nitidum, Genista sessilifolia, Acantholimon venustum, Artemisia austriaca, jipsli anakayada Gypsophyla simulatrix, kuru dere yataklarında Glycyrrhiza glabra var. glandulifera, hareketli molozlar üzerinde Rhus coriaria önerilen türlerden bazılarıdır.