Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Genotypıng Of Plant Pathogens By Pcr-Based Methods

In this study, genotyping of microorganisms by PCR applications based on different strategies was aimed. Bacteria and fungus species which cause diseases on economically important plants in our country were used as target organisms. These are the pathovars of Pseudomonas syringae which cause disease on bean, tomato and olive; and Fusarium graminearum and Fusarium culmorum strains which are disease agents of both barley and wheat. Pseudomonas syringae pv. savastanoi which cause disease on olive trees was isolated from branches with galls while the other strains were provided from researchers.

Genotyping of the strains belong to these species were achieved by using specific primers to genes and primers of extragenic repetitive sequences (REP, ERIC and BOX). Genomic fingerprints which can distinguish each pathovars of Pseudomonas syringae which cause disease on bean, tomato and olive were obtained by amplification of BOX sequences. High polymorphism were observed between the isolates of Pseudomonas syringae pv. savastanoi originated from Orhangazi and Akhisar.

Strains of Fusarium which are originated from our country were genotyped for the first time. Sufficient amounts of genomic fingerprints were obtained by polymerase chain reaction (PCR) for revealing the similarity/differences between these strains. As a result of the evaluation of data from each type of PCRs (REP, ERIC and BOX), similarity between two Fusarium graminearum strains originated from Sakarya was 76% while the similarity of F. graminearum (Sakarya strain) and F. culmorum (Marmara strain) was 27 % according to Jaccard similarity index.

TEMEL Aslıhan ,

Danışman : Prof. Dr. Nermin GÖZÜKIRMIZI

Anabilim Dalı : Moleküler Biyoloji ve Genetik

Programı (Varsa) :

Mezuniyet Yılı : 2007

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Nermin GÖZÜKIRMIZI (Danışman)

Prof. Dr. Güler TEMİZKAN

Prof. Dr. Avni KURU

Prof. Dr. Ayşegül TOPAL SARIKAYA

Prof. Dr. Beyazıt ÇIRAKOĞLU

Yr10 Buğday (Triticum Aestivum L.) Sarı Pas (Puccinia Striiformis) Dayanıklılık Geninin Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Taranması

Bu çalışmada, yurdumuz kökenli ekmeklik buğday çeşitlerinde, Puccinia striiformis mantarının neden olduğu sarı pas hastalığına dayanılıklık sağlayan Yr10 geni ve varyasyonlarını saptamayı amaçladık. Bugüne kadar bulunan sarı pas dayanıklılık genleri içinde yalnızca Yr10 geninin dizisi (Gen Bankası no: AF149112) bilinmektedir. Yr10 geninin 7 farklı ekmeklik buğday çeşidinde varlığını araştırmak amacıyla Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) yöntemi kullanılmıştır. Birinci ekson bölgesinden tasarlanan E1 primer çifti (İleri 5’ CTTGCTGGCGACCTGCTTA 3’; Geri 5’ TGTTTCGCTCCACGCTGACT 3’) ve ikinci ekson bölgesinden tasarlanan E2 primer çifti (İleri 5’ TGGTAGTAGAGTAATCGCAACA 3’; Geri 5’ TCTTCAGATTTGGAGGTAGG 3’) ile tüm çeşitlerde çoğaltım ürünleri oluşturulmuştur. İkinci eksondan tasarlanan E2A primer çifti (İleri 5’ TGGAAATGGATAGGCGAAGG 3’; Geri 5’ AAATCAATGAAGCCGCAACC 3’) ile 4 çeşitte (P.I.178383, Altay2000, Aytın98 ve ES14) çoğaltım ürünü oluşturulmasına karşın; 3 çeşitte (Harmankaya99, İzgi01 ve Sönmez2001) çoğaltım ürünü gözlenmemiştir. E2 ileri ve E2A geri primerleri kullanılarak gerçekleştirilen PCR sonucunda, E2A geri primerinin 3 çeşitte (Harmankaya99, İzgi01 ve Sönmez2001) genomik DNA’ya bağlanamadığı gösterilmiştir. E2 ileri ve E2A geri primerleri ile 4 çeşitte elde edilen 1311 bç uzunluğundaki çoğaltım ürünleri ve E1 primer çifti ile 7 çeşitte elde edilen 754 bç uzunluğundaki çoğaltım ürünlerinin dizi analizi gerçekleştirilmiştir. Dizi analizi sonuçları ClustalW çoklu dizileme “multiple alignment” programı kullanılarak değerlendirilmiş ve benzerlik oranları çıkarılmıştır. Dizi farklılıkları ise Jalview programı kullanılarak gösterilmiştir. Dizi analizi, birinci ekson bölgesi bakımından Yr10 genine en fazla benzeyen çeşitlerin Altay2000 ve P.I.178383; ikinci ekson bölgesi bakımından Yr10 genine en fazla benzeyen çeşidin ise P.I.178383 olduğunu göstermiştir. Benzerlik oranları incelendiğinde, birinci ekson bölgesi bakımından Yr10 genine en az benzeyen çeşitlerin Harmankaya99, İzgi01 ve Sönmez2001 oluşu göze çarpmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular, (1) Yr10 geninin çalışmada kullanılan tüm çeşitlerde var olduğunu; (2) çeşitler arasındaki farklılığın ikinci ekson bölgesindeki varyasyonlardan kaynaklandığını ve (3) birinci eksonun ikinci eksona oranla daha korunmuş olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, PCR ve dizi analizi yöntemi kullanılarak Yr10 geninin varyasyonlarını saptama amacıyla gerçekleştirilmiş ilk çalışma olup, elde edilen bulguların sarı pasa dayanıklı ve duyarlı çeşitler arasındaki benzerliklerin saptanmasına katkı sağlayarak, ıslah çalışmalarına yardımcı olması beklenmektedir.

Screenıng Of Yr10 Wheat (Triticum Aestivum L.) Yellow Rust (Puccinia Striiformis) Resistance Gene In Bread Wheat Cultivars

In this study, we aimed to determine the presence and variations of the gene Yr10, which confers resistance to yellow rust caused by the fungus Puccinia striiformis, in Turkish bread wheat varieties. Among the yellow rust resistance genes only the sequence of Yr10 (GenBank no: AF149112) was released. Polymerase Chain Reaction (PCR) was used to determine the presence of Yr10 in 7 different bread wheat varieties. Amplification products obtained with E1 primer pair (Forward 5’ CTTGCTGGCGACCTGCTTA 3’; Reverse 5’ TGTTTCGCTCCACGCTGACT 3’) designed according to the sequence of the first exon and E2 primer pair (Forward 5’ TGGTAGTAGAGTAATCGCAACA 3’; Reverse 5’ TCTTCAGATTTGGAGGTAGG 3’) designed according to the sequence of the second exon, in all varieties. Amplification product was obtained in 4 varieties (P.I.178383, Altay2000, Aytın98 and ES14) using E2A primer pair (Forward 5’ TGGAAATGGATAGGCGAAGG 3’; Reverse 5’ AAATCAATGAAGCCGCAACC 3’) designed according to the sequence of the second exon. According to the results of PCR with E2 forward and E2A reverse primers, it was shown that E2A reverse primer could not anneal to genomic DNA in 3 varieties (Harmankaya99, İzgi01 and Sönmez2001). 1311 bp PCR products of 4 varieties obtained using E2 forward and E2A reverse primers and 754 bp PCR products of 7 varieties obtained using E1 primer pair were subjected to sequence analysis. Examination of the sequencing results and the calculation of the similarity scores were carried out using ClustalW “multiple sequence alignment program”. Jalview “a multiple alignment editor” was used to visualize nucleotide sequence alignments. Sequence analysis showed that the varieties which is most similar to the first exon of Yr10 are Altay2000 and P.I.178383 and the variety which is most similar to the second exon of Yr10 is P.I.178383. It was observed that 3 varieties (Harmankaya99, İzgi01 and Sönmez2001) are the least similar to the first exon of Yr10. The results obtained from this work indicate that (1) Yr10 gene is present in all of these varieties, (2) the divergence between the varieties is arised from the variations in the second exon and (3) the first exon is more conserved than the second exon. This is the first study carried out to examine the variations of Yr10 using PCR and sequence analysis. The results of this work will contribute to determine the divergence between resistant and susceptible varieties and will be helpful to breeding applications.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

KÖSE Nesibe ,

Danışman : Doç.Dr.Ünal AKKEMİK

Anabilim Dalı :Orman Mühendisliği

Programı (Varsa) :Ormancılık Politikası ve Yönetimi

Mezuniyet Yılı :2006

Tez Savunma Jürisi :Doç.Dr.Ünal AKKEMİK (Danışman)

:Prof.Dr.Asuman EFE

:Prof.Dr.Nüzhet DALFES

:Prof.Dr..Mehmet KARACA

:Doç.Dr.Doğanay TOLUNAY
Batı Anadolu’da İklim Değişkenliği Ve Yıllık Halka Gelişimi

Yaş saptama bilimi olarak tanımlanan dendrokronolojinin, iklim ile ilgili olan alt dalı dendroklimatoloji bilim dalı, iklim tarihinin ortaya konmasına ve geçmişteki kurak ve yağışlı yıl ve dönemlerin saptanmasına yardımcı olmaktadır. Bu konuda önemli çalışmalar yapılmış olup, dünyanın bir çok bölgesinin son yüzyıllardaki iklim tarihi ortaya konmuştur. Bu bağlamda, tez kapsamında (1) Batı Anadolu için iklime duyarlı ana kronolojiler oluşturmak; (2) sıcaklık ve yağış ile bu bölgedeki ağaçların yıllık halka gelişimi arasındaki ilişkileri ortaya koymak; (3) Batı Anadolu için, sıcaklık ve yağışın zamanda geriye doğru tahminlerini yapmak; bölgede geçmişte yaşanan kurak ve yağışlı yılları ve bunların sıklığını belirlemek; (4) alansal tahminler yaparak, iklim parametrelerinin uzayda ve zamanda değişkenliğini belirlemek; (5) Karaçamın değişik bölgelerdeki değişik yetişme ortamı koşullarında sıcaklık ve yağışla ilişkilerindeki bölgesel farklılıkları, dendroekolojik yöntemlerle belirlemek amaçlanmıştır.

Tez alanı; Batı Karadeniz, Marmara, Ege, Batı Akdeniz ve İç Anadolu’nun batısı olarak belirlenmiştir. Alan, 36º-42º Kuzey Enlemleri ve 26º-34º Doğu Boylamları arasında yer almaktadır. Karaçam, Batı Anadolu’da geniş bir yayılışa sahip olması, özellikle stepe kadar sokulması, ekstrem yetişme ortamlarında ormanlar oluşturması ve yaşlı bireylerine rastlanması gibi özelliklerinden dolayı araştırma materyali olarak seçilmiştir.

Örnekler, canlı ağaçlardan 50 cm’lik Pressler Artım Burgusu yardımıyla artım kalemleri şeklinde, 130 cm’den alınmıştır. Her bir yöre (örnek alan) için en az 10 (çoğunlukla 15) ağaç iki yönlü olarak örneklenmiştir.

Örneklerin enine yüzeyleri düzeltildikten sonra ölçümler, LINTAB-TSAP Ölçüm Sisteminde gerçekleştirilmiştir. Her bir yöre için ölçümlerin kalite kontrolleri COFECHA programında yapılmış, eksik ve yalancı halkalar giderilmiş, örnekler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla eğrilerin uyum yüzdesi (EUY) değerleri ile korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Yöre içi ortak sinyallerin büyüklüğünün belirlenmesi için, işaretin gürültüye oranı ve duyarlılık katsayıları hesaplanmıştır.

Dendroklimatolojik analizlerde, önce her bir yöre için tepki fonksiyonları hesaplanarak, yıllık halka genişliği ile iklim arasındaki ilişkiler ortaya konmuştur. Mayıs-haziran aylarındaki toplam yağış ile yıllık halka genişliği arasında yüksek ve pozitif yönde ilişkiler belirlendiği için, bu ayların yerel ve alansal tahminleri yapılmıştır. Yerel (istasyon bazında) yağış tahminlerinde ana bileşen analizleri, alansal yağış tahminlerinde de uzay-zaman analizleri yapılmıştır. Dendroekolojik analizlerde ise tepki fonksiyonları ve küme analizleri gerçekleştirilmiştir.

Tez kapsamında; Karabük, Bolu, Kastamonu, Afyon, Denizli, Burdur, Ankara ve Eskişehir’den toplam 17 Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe yöre kronolojisi oluşturulmuştur. En uzun kronolojiler Denizli ve Burdur- Gölhisar civarındaki yöre kronolojileridir. Denizli, Sandras Dağındaki ESK yöre kronolojisi 842 yılı kapsayan en uzun kronolojidir. Diğer en uzun kronolojiler, 731 yıl uzunluğu ile ESK ve 721 yıl uzunluğuyla Burdur – Gölhisar Tefenni’deki TEF kronolojisidir.

Batı Anadolu’da 1931-2005 yıllarını kapsayan uzun dönemli iklim kayıtlarına sahip dört meteoroloji istasyonu için mayıs-haziran ayları toplam yağış tahmini yapılmıştır. Afyon Meteoroloji İstasyonu’nda 320 (1685-2004), Eskişehir Meteoroloji İstasyonu’nda 332 (1673-2003), Kütahya Meteoroloji İstasyonu’nda 373 (1632-2004) ve Isparta Meteoroloji İstasyonu’nda da 546 yıl(1459-2004) geriye gidilmiştir.

Batı Anadolu’da kurak yıllar genellikle bir yıl süreli (1650, 1660, 1693, 1725, 1746, 1764, 1779, 1790, 1794, 1819, 1830, 1832, 1840, 1870, 1879, 1887, 1909, 1916,), seyrek olarak da 2 yıl süreli (1715-16, 1851-52, 1867-68, 1893-94, 1927-28) yaşanmış, buna karşın tüm bölgeyi kapsayan 3 ve daha uzun süreli kurak dönem saptanamamıştır.

Batı Anadolu’da yağışlı yıllar genellikle bir yıl süreli (1643, 1665, 1681, 1689, 1700, 1712, 1717, 1727, 1737, 1739, 1744, 1755, 1762, 1780, 1788, 1795, 1818, 1827, 1846, 1848, 1855, 1876, 1881, 1885, 1891, 1897, 1901), seyrek olarak da 2 yıl süreli (1770-71, 1835-36, 1919-20) yaşanmış, buna karşın tüm bölgeyi kapsayan 3 ve daha uzun süreli yağışlı dönem saptanamamıştır.

Yerel iklim tahminlerine dayanarak Batı Anadolu’da kurak ve yağışlı geçtiği belirlenen yıllara ait alansal tahmin sonuçları değerlendirildiğinde, bölgenin tamamında, 1794, 1887 ve 1893 yıllarının aşırı kurak, 1835, 1876, 1881 ve 1901 yıllarının da aşırı yağışlı geçtiği; 1788, 1795, 1827 ve 1919 yıllarının daha çok Batı Anadolu’nun güney ve iç kısımlarında yağışlı geçtiği görülmektedir.

Toplam 28 yöre kronolojisi kullanılarak yapılan küme analizleri sonucunda sıcaklık ve yağışa verilen tepkiler dört temel kümede toplanmıştır. Kronolojilerin çok büyük bir kısmı birinci kümede toplanmıştır. Bu küme de kendi içinde iki kümeye ayrıldığında, birinci alt kümeyi Karadeniz Bölgesi kronolojileri, ikinci alt kümeyi de Akdeniz ve Orta Anadolu kronolojileri oluşturmuştur. Antalya kronolojileri (KOP ve ALC) ikinci kümeyi oluşturmuşlardır. Üçüncü küme, FIR (Eskişehir) ve KEL (Ankara) yöre kronolojilerinden oluşmaktadır. Dördüncü küme, Denizli (HON), Karabük (2PN) ve Kazdağları kronolojilerinden oluşmaktadır.

Clımatıc Varıabılıty And Tree Rıng Growth In Western Anatolıa

Dendroclimatology, which is one of the sub-disciplines of Dendrochronology, was used to find past climate history, and especially past dry and wet years. Many important dendroclimatological studies were performed, and climate history for the last centuries in many parts of the world was determined. In this study the purpose was (1) to constitute sensitive black pine chronologies to climate for West Anatolia, (2) to determine the relationships between tree-rings and climate, (3) to perform climatic reconstructions for the region and to find past dry and wet years, (4) to make field reconstructions, and (5) to determine dendroecological relationships between tree-rings of black pine and climate in different regions.

The study area is West Anatolia, composed of West Black Sea Region, Marmara Region, West Mediterranean Region and west part of Inner Anatolia. Its latitude and longitude are 36º-42º N and 26º-34º E, respectively. In this area, because black pine has a very wide distribution and can grow around steppe area and produce sensitive tree rings to climate, this tree species was selected for the study.

The increment cores were taken from the breast height of trees by using Pressler Increment Borer with 50 cm in length. 10 or 15 trees were sampled for each site, and 2 cores were extracted from each tree.

After preparing the cores, measurements were performed using LINTAB-TSAP Measuring System. To check the quality control of the measurements COFECHA program was used, and false and missing ring problems were eliminated. GL values and correlation coefficients between individual trees were calculated. Signal-to-noise value was found for each site to find the significancy of the signal to climate.

In dendroclimatological analysis, response functions were calculated for each site by using principle component analysis. Because a high and significant relationship was found between tree-ring width and may-june precipitation, local and field reconstructions for total precipitation in these two months were performed. In local reconstructions and field reconstructions, principle component and spatial-temporal analysis were performed, respectively. Response functions and cluster analysis were used in dendroecological works.

With this study total 17 black pine site chronologies from Karabük, Bolu, Kastamonu, Afyon, Denizli, Burdur, Ankara and Eskişehir were constructed The longest chronologies was from Denizli and Burdur-Gölhisar. The longest one is from Denizli-Sandras Mountain (ESK) with 842 years. The other longest ones are TEF with 731 years, and BON with 721 years.

Local reconstructions for total may-june precipitation were performed for four stations, which have the longest records, 1931-2005, in the region. The reconstructions covered 320 years (1685-2004) for Afyon, 332 years (1673-2003) for Eskişehir, 373 years (1632-2004) for Kütahya and 546 years (1459-2004) for Isparta Meteorology Stations.

Dry years in West Anatolia had generally one-year duration (1650, 1660, 1693, 1725, 1746, 1764, 1779, 1790, 1794, 1819, 1830, 1832, 1840, 1870, 1879, 1887, 1909, 1916), rarely two-year duration ((1715-16, 1851-52, 1867-68, 1893-94, 1927-28). Three or more-year duration of dry years were not observed in the region.

Wet years in West Anatolia had generally one-year duration (1643, 1665, 1681, 1689, 1700, 1712, 1717, 1727, 1737, 1739, 1744, 1755, 1762, 1780, 1788, 1795, 1818, 1827, 1846, 1848, 1855, 1876, 1881, 1885, 1891, 1897, 1901), rarely two-year duration (1770-71, 1835-36, 1919-20). Three or more-year duration of wet years were not observed in the region.

After local reconstructions, field reconstructions were performed, and the years 1794, 1887 and 1893 were found as extremely dry years, and the years 1835, 1876, 1881 and 1901 were found extremely wet for the entire region. The years 1788, 1795, 1827 and 1919 were wet for the south and inner parts of West Anatolia.

In dendroecological analysis, total 28 site chronologies were used. Responses to temperature and precipitation were divided to four clusters. Most of the chronologies were included in the first cluster. This first cluster was divided to two sub-cluster based on west Black Sea chronologies (first sub-cluster), and west Mediterranean and inner Anatolian chronologies (second sub-cluster). Two chronologies from Antalya (KOP and ALC) were in the second cluster. The third cluster included FIR (Eskişehir) and KEL (Ankara) chronologies. The fourth cluster was HON (Denizli), 2PN (Karabük) and the chronologies from Kazdağları

ŞAHİN Mehmet Serkan ,

Danışman :Prof.Dr.Aytuğ AKASEN

Anabilim Dalı :Orman Mühendisliği

Programı (Varsa) :Ormancılık Politikası ve Yönetimi

Mezuniyet Yılı :2006

Tez Savunma Jürisi :Prof.Dr.Aytuğ AKASEN (Danışman)

:Prof.Dr.AbdiEKİZOĞLU

:Prof.Dr.HakanALTINÇEKİÇ

:Doç.Dr.YalçınKUVAN

:Yard.Doç.Dr.Cihan ERDÖNMEZ

Çeşitli Ulusal Park Yönetim Modellerinin İrdelenmesi (Amerika,Avrupa Ve Türkiye’de)

1970’lerden itibaren, uluslararası boyuttaki önemi her geçen gün artan korunan alan olgusunun en önemli kısımlarından birisini de ulusal parklar oluşturmaktadır. Bu tarihten itibaren, genelde korunan alan, özelde ulusal park kavramı konusunda global bir bakış açısı gelişmiş ve bu statüdeki bölgelerin birer ulusal miras olmalarının yanında, aynı zamanda global ölçekte bir doğal miras olduğu bilinci gelişmeye başlamıştır. Bu bakış açısı beraberinde öncelikle ulusal parkların dış etkenlerden azami ölçüde korunması ve gelecek nesillere kaynak değerlerinde bozulma olmaksızın devredilmesi olgusunu da beraberinde getirmiştir. Bu misyonun gerçekleştirilebilmesi ise, bu tip özel bölgelerin içsel yapılarına özgü ve bilimsel yöntemlerle idare edilmesini gerektirir. 1970’li yıllara kadar ulusal parklar ağırlıklı olarak yerel mevzuatlara göre yönetilirken, bu tarihten itibaren ulusal park yönetimi konusunda yeni uluslararası standartlar geliştirilmiş ve bu standartlar çeşitli konferanslar, organizasyonlar ve sözleşmeler aracılığıyla ülkelerin gündemindeki yerini almıştır. Bu çalışmada, ulusal park yönetimi konusunda önde gelen ülkelerdeki mevcut duruma ve bu ülkelerde yapılan çalışmalara değinilecek ve ulusal park yönetimi olgusuyla bu ülkelere nazaran yeni tanışmış olan ülkemizdeki durum analiz edilecektir. Ayrıca yine bu çalışmada, yönetim olgusunun ana unsurları olan planlama, örgütleme, yürütme ve denetim mekanizmalarının ele alınan ülkelerdeki işleyişi incelenmiş olmakla beraber, ulusal park planlamasına, kapsamının diğer yönetim mekanizmalarına oranla daha geniş olması sebebiyle, daha fazla ağırlık verilmiştir.

Investıgatıon Of Varıous Natıonal Park Management Models (İn U.S.A;Europe And Turkey)

Since 1970’s the importance of the protected area increased in international level especially in the meaning of the National park. Since this date, especially regarding national park within protected area, a global perspective and the conscious of being a natural heritage of national parks in global scale has started to improve except being these areas a national heritage. Through with this viewpoint it was understood that the national parks must be protected from external impacts in maximal scale and assigned to next generations without confusion in its source values. This mission requires that these kind of special areas to be managed through unique and scientific methods. Until 1970’s while national parks has been administering through national legislations, beginning from this year new international standarts have been improved about national park management and these standarts recommending to all countries which own national park in the world through conference, various organizations and agreements. In this study it will be mentioned about available situation and achieved implementations in leader countries about national park management and analysed the available situation in our counrty in the same matter. Besides, it will be examined the way of implementation of planning, organizing, execution and control methods which are main elements of management science in these countries and in our country. Because of its scope containing more detail implementations, national park planning will be examined predominantly compared to other national park management elements.

TOKDEMİR Zeynep ,

Danışman :Yrd.Doç.DrCihan ERDÖNMEZ(Danışman)

Anabilim Dalı : Orman Mühendisliği

Programı (Varsa) : Ormancılık Politikası ve Yönetimi

Mezuniyet Yılı : 2006

Tez Savunma Jürisi : Yrd.Doç.DrCihan ERDÖNMEZ (Danışman)

: Prof.Dr.Aytuğ AKESEN

: Prof.Dr.Abdi EKİZOĞLU

:Doç.Dr.Yalçın KUVAN

: Yrd.Doç.Dr.Osman ENGÜR

Ormancılıkta İşçi İşveren İlişkileri

Bu araştırmada ormancılıkta çalışma hayatını düzenleyen hukuki gelişmeler ile çalışma koşulları detaylı bir şekilde incelenerek ele alınmıştır. Ormancılıkta çalışma hayatını düzenleyen hukuki düzenlemelerin, orman işletmelerindeki çalışma koşullarına etkileri ile hukuki düzenlemelerin dışında kalan çalışma koşullarına etkisi analiz edilmeye çalışılmıştır.

Diğer sektörlerde olduğu gibi, henüz yeterli mekanizasyonun gerçekleştirilemediği ormancılık çalışmalarında, halen en önemli iş gücü insandır. İşçi-işveren ilşkilerini yani çalışma hayatını düzenleyen en önemli koşul hiç şüpesiz ki hukuki kurallar bütünüdür. Ormancılıkta çalışma hayatı ile ilgili hukuki düzenlemeler geç başlamıştır. Ormancılık ile ilgili işlerin düzenlenmesi ilk olarak 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu içerisinde yer almıştır.

4857 sayılı İş Kanunu gereği, ormancılık kapsamına giren işler ile bu alanda faaliyet gösteren işçilerin çalışma koşullarını belirleyen ilke ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmeliklerle düzenlemiştir.

Orman işçilerinin, bazı kısıtlamalar bulunsa da, bu kanun kapsamına alınması olumlu bir gelişmedir. Böylece orman işletmesinde çalışanların sosyal güvenlik ile ilgili düzenlemeleri İş Kanunu içerisinde yeralmıştır. Ancak ormancılık faaliyetlerinin önemli bir kısmını gerçekleştiren “vahidi fiyat” usulü çalışanlar orman işletmesi ile karşılıklı imzaladıkları, işlerin yapılış koşullarını belirleyen, şartname dolayısıyle işçi değil işveren olarak görülmektedirler. Bundan dolayı işçilerin çalışma koşullarını belirleyen hukuki düzenlemelerin dışında kalmaktadırlar.

Özellikle orman köyleri halkının çoğunluğunu teşkil ettiği vahidi fiyat usulü çalışanlar, istenilen hukuki statü ve sosyal güveceye kavuşamamışlardır.

Ormancılıkta, orman işinin ve orman işçisinin hukuki tanımlarının yapılması ile çalışma hayatının önemli ölçüde düzenli kurallar içerisinde ilerlemesini sağlayacaktır. Bu bakımdan ormancılık faaliyetlerinin kendine has özellikleri dikkate alınmalıdır. Ormancılığı diğer iş kollarından kesin olarak ayıran yönleri dolayısıyle, çalışma hayatına ilişkin özel düzenlemelerle hukuki güvenceye kavuşturulması isabetli bir yaklaşım olacaktır.