Tillar va adabiyot kafedrasi

bo‘lsa, esa
so‘zlari yordamida birikkan sodda gaplar orasiga vergul qo‘yiladi: 
Rajab 
bobo huzur qilib kuldi, Bodom xola bo‘lsa iljaydi
(S.A.) v) ayiruvchi hamda inkor 
bog‘lovchilari yordamida birikkan sodda gaplarda esa takrorlanib kelgan 
bog‘lovchidan oldin vergul qo‘yiladi: 
Goh olislardan qizlarning sho‘x yallalari 
eshitilar, goh bulbullarning yoqimli sayrashlari bizni maftun qilar edi
(O.) 
6. Ergashgan qo‘shma gap tarkibidagi ergash gapni bosh gapdan ajratish chun: 
Agarda jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanib turilsa, dori ichishga muhtojlik 
qolmaydi.
(Abu Ali ibn Sino). 
Odam nima yaxshi bo‘lsa, shuni qilishi kerak
(O‘.Umarbekov).
7. Bir necha ergash gapli qo‘shma gap tarkibidagi ergash gaplarni bir – biridan, 
shuningdek, bosh gapdan ajratish uchug: 
Garchi qoplasa ham o‘lkani yong‘in, 
Yozgan bo‘lsa hamki o‘lim qanotin, Garchi balo, ofat, dahshat, musibat Yongan 
gulzorlarda chopsa ham otin, Men bahor qo‘shig‘in kuylayman dadil!
(U.) 
8. Bog‘lovchisiz birikkan qo‘shma gap tarkibidagi bir paytda yoki ketma – ket 
bo‘ladigan voqea - hodisalarni ifoda etuvchi sodda gaplarni ajratish uchun: 
Bahodir 
xalqimiz g‘alaba qildi, Yana izga tudi farovon hayot
(Z.). 
Hamma quvnoq, 
hammaning yuzida baxt balqib turibdi 
(S.Z.) 
9. Ko‘chirma gap darak gap bo‘lib, muallif gapidan oldin kelsa, qo‘shtirnoqdan 
keyin vergul qo‘yiladi: 
«Siz haddan ziyod ko‘ngilchan va olijanobsiz», - deb e’tiroz 
bildirdi Haydar qiziqqonlik bilan.

VI. Nuqtali vergul bog‘lovchiiz qo‘shma ap tarkibidagi sodda gaplar mazmun 
jihatidan mustaqil bo‘lsa yoki ular tarkibida vergul ishlatilgan sodda gaplar ishtirok 
etgan bo‘lsa, ular orasiga qo‘yiladi. SHuningdek, sodda gaplar tarkibida o‘z ichiga 
vergul bilan ajratilgan bo‘laklari mavjud bo‘lgan uyushgan bo‘laklar nuqtali vergul 
bilan ajratiladi: 
Dalalar ko‘m – ko‘k maysa bilan qoplangan, tok novdalari naycha 
kurtak otgandi; yo‘l yoqasidagi daraxtlar yaproqchalar chiqargan, dengiz tomondan 
shabada esib qolgandi 
(E.Xeminuey). 
Qalandarovning so‘zi va taklif o‘tmaydi; unda 
raisning obro‘yi tushadi.