TÜRK DERİ SEKTÖRÜ, ÜLKE EKONOMİSİ İÇİNDE ÖNEMLİ BİR YERE SAHİPTİR.
Türk Deri ve Deri Ürünleri Sektörü, toplam imalat sanayii üretimi içinde ortalama % 2.3’lük payı ve toplam ülke istihdamı içindeki % 1.5’lik payı ile ülke ekonomisine katkı açısından 10. büyük sanayi sektörü konumundadır.
Türk Deri Sektörü ihracat büyüklüğü açısından değerlendirildiğinde ise toplam ihracat içindeki % 2’lik payı ile önemli ihracat sektörlerimiz arasında yer almaktadır.
“Bavul ihracatı” kapsamında yapılan deri ürünleri dışsatımı da göz önüne alındığında deri ürünleri ihracatının genel ihracat içindeki payı % 10 civarına yükselmektedir.
TÜRK DERİ SEKTÖRÜ, 1998 ve 1999 YILLLARI HARİÇ SON YILLARDA İHRACAT PERFORMANSINI EN FAZLA ARTIRAN SEKTÖRLERDEN BİRİSİDİR.
Türk Deri Sektörü’nün ihracat performansı 1990’lı yılların ikinci yarısında, Doğu Bloku’nun çözülmesi sonucu Rusya ve diğer eski Doğu Bloku ülkelerinde ortaya çıkan yeni pazar olanakları çerçevesinde büyük bir gelişme göstermiştir.
Deri ürünleri ihracatı, resmi ihracat rakamlarına göre 1995 yılında 658 Milyon $, 1996 yılında 588 Milyon $ ve 1997 yılında 724 milyon $’dır. Türk deri sektörünün ihracat performansının en fazla artış gösterdiği 1997 yılında, ihracat artışı % 23.1 oranında gerçekleşmiştir. Bununla beraber, Asya ve Rusya krizlerinin etkisiyle 1998 yılında sektörün ihracatı 1998 yılından başlamak üzere ciddi bir yara almış ve ihracat 1998 yılında % 8.7 oranında, 1999 yılında ise % 23 oranında düşüş göstermiştir.
2000 yılı sektörün ihracat performansı yeniden yükselişe geçmiştir. Söz konusu yılda deri ürünleri ihracatı bir önceki yıla göre % 9 oranında artarak 1999 yılındaki 508 milyon $ düzeyinden 554 milyon $ düzeyine yükselmiştir.
Diğer taraftan, Türk Deri Sektörü’nün ihracat performansı, resmi ihracat rakamının dört katı düzeyindeki (Yaklaşık 3-3,5 Milyar $) “Bavul ihracatı”na dayanmaktadır ve 1990’lı yılların ikinci yarısında “Bavul ihracatı” kapsamında yapılan ihracatta büyük artışlar kaydedilmiştir. 1998 yılında ise Rusya pazarındaki ekonomik kriz, bavul ihracatının % 80’inin bu ülkeye yapılmakta olması nedeniyle,bavul ihracatının 300-400 milyon $ düzeyine düşmesine neden olmuştur.
TÜRK DERİ SEKTÖRÜNÜN YILLAR BAZINDA İHRACAT PERFORMANSI
(RESMİ İHRACAT RAKAMLARINA GÖRE)
YILLARMİLYON$
1990 774,6
1991 668,5
1992 645,2
1993 639,8
1994 691,4
1995 657,8
1996 588,1
1997 723,8
1998 660,9
1999 507,8
2000 553,7
TÜRK DERİ SEKTÖRÜ KATMA DEĞERİ YÜKSEK NİHAİ MALLAR İHRAÇ EDEN BİR SEKTÖRDÜR.
1998 yılında gerçekleştirilen 724 Milyon $’lık ihracatın % 49.7’sini deriden mamul hazır giyim ürünleri ve saraciye, % 28,2’sini ayakkabılar ve % 11.9’unu kürkler oluştururken, yalnızca% 10.1’sini ham ve işlenmiş deri oluşturmaktadır. 1999 yılı ihracat verilerine göre ürün gruplarının toplam içindeki payları sırasıyla hazır giyim ve saraciye % 52.2, ayakkabılar% 21.6, kürkler % 16.8 ve ham/işlenmiş deri % 9.4’tür.
2000 yılında gerçekleştirilen 554 milyon $’lık ihracatın ürün dağılımı benzer şekilde hazır giyim ve saraciye % 53.8,i ayakkabılar% 20.2, kürkler % 14.8 ve ham/işlenmiş deri % 11 oranında olmuştur.
Bununla birlikte, Türk Deri Sektörü yaklaşık 1998 yılında 753,7 Milyar $’lık deri ithalatı gerçekleştirmiştir ve bunun % 68’i ham derilerden oluşmaktadır. 1999 yılında gerçekleştirilen 348 milyon $’lık deri ürünleri ithalatının % 56’sı ham ve işlenmiş derilerden oluşmaktadır.
2000 yılında gerçekleştirilen 601,9 milyon $’lık ithalatın % 61.7’si ham ve işlenmiş derilerden oluşmaktadır.
Bir başka ifade ile, Türk Deri Sektörü, hammaddesini ithal eden ve işledikten sonra katma değeri yüksek nihai ürün halinde ihracat gerçekleştiren bir yapıya sahiptir.
DERİ SEKTÖRÜ İHRACATI
1000 $
Kaynak : DTM
DERİ SEKTÖRÜ İHRACATI 1000 $
DERİ SEKTÖRÜ İTHALATI 1000 $
DERİ SEKTÖRÜ İTHALATI 1000 $
TÜRK DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI İKİ PAZARDA YOĞUNLAŞMIŞ BULUNMAKTADIR.
Türk deri ürünleri ihracatı Almanya ve Rusya olmak üzere iki pazarda yoğunlaşmış bulunmaktadır.
Söz konusu iki ülkenin Türk deri ihracatındaki payları Almanya % 24 ve Rusya % 16 olmak üzere, toplam deri ihracatının % 40’ını teşkil etmektedir.
Bu ülkelerden Rusya’da 1998 yılının Ağustos ayında meydana gelen ekonomik kriz sonrasında ihracatımızda önemli oranda bir düşüş görülmüştür. Aynı dönemde fiyat rekabetinde sektörün zorlanmasından dolayı başta Almanya olmak üzere AB pazarında pazar kayıpları meydana gelmiştir.
Bununla beraber, aynı pazarda yoğunlaşma riskini, en büyük pazarı Rusya’da patlak veren ekonomik krizle fazlasıyla yaşamış olan sektör, alternatif pazarlara yönelmeye başlamıştır.
