O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
O‘ZBEK TILSHUNOSLIGINING DOLZARB MASALALARI O‘QUV DASTURI Bilim sohasi: 100 000 -Ta’lim
Ta’Iim sobasi: 110 000 -Ta’lim
Ta’Iim yo‘nalishi: 60111400 - O‘zbek tili va adabiyoti
Toshkent-2023
Fan/mavzu kodi O`TDM304
O`quv yili 2025-2026
Semester 5
ECTS-Kredit 4
Fan/mavzu turi Tanlov fan
Ta`lim tili O`zbek
Haftadagi dars soatlari 4
1.
Fanning nomi
Auditoriya mashg`ulotlari
(soat)
Mustaqil ta`lim (soat)
Jami yuklama (soat)
O`zbek tilshunosligining dolzarb masalalari
60
60
120
2.
I. Fanning mazmuni. . O‘zbek tilshunosliginingdolzarb masalalari, kursning maqsadi, - hozirgi o‘zbek adabiy tili, uning milliy til tarkibidagi tavsifi strukturaviy, sistemaviy va! funksional xususiyatlari,tarixiy ildizlari va dialektal asoslari, adabiy til vadialektlar, adabiy til va fiinksional stillar, adabiy til va jargonlar, ular o‘rtasidagi aloqa-munosabatlar, o‘zbek tilining morfemik, so‘z yasalishi va morfologik tizimi, uning o‘ziga xos jihatlari, sintaktik birliklar va ularning turlari, so‘z birikmasi va gap sintaksisi bo‘yicha talabalarda tegishli bilim darajasini, shu bilimdan ilmiy-pedagogik faoliyatda unumli foydalana olish ko‘nikmalarini shakllantirishdir. Kursning vazifasi -talabalarni o‘zbek tilshunosligining fonetika, fonologiya, grammatika, orfografiya, orfoepiya, leksika frazeologiya, leksikografiya, morfemika, so‘z yasalishi, grammatika (morfologiya va sintaksis) bo'limlari bilari tanishtirish, bu sohalarda qo‘Iga kiritilgan yutuqlar, bilimlar sirasi, ulardagjj munozarali holatlar, g‘oyalar va qarashlar, asosiy tushuncha va atamalar xususida ma’lumotberishdaniborat.
II. Nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-mavzu. “O`zbek tilshunosligining dolzarb masalalari” kursining maqsad va vazifalari
O`zbek tilshunosligi. Tilning ijtimoiy, biologik, fiziologik tabiati. Til tizimi va o`zbek tilshunosligining dolzarb masalalari. Tilning ko`p sathlilik tabiati va lingvistik sath muammolari.
2-mavzu. Lingvistik tadqiqot metodologiyasi va metdolari.
Bilish va uning ahamiyati. Empirik va ratsional bilish. Fan va ilmiy bilish. Umumiy va xususiy metodlar. Til o`rganish metodlari.