Тошкент кимё – технология институти

5.3. Solishtirma sirt va solishtirma hajmiy elektr qarshiligini aniqlash 
Elektr maydonidagi materialning 1 sm2 yuzidan o`tayotgan tokka QarShilik 
solishtirma sirt elektr QarShilik (rs) deb ataladi va u [Om] bilan o`lchanadi.
Solishtirma 
hajmiy 
elektr 
QarShilik 
deb 
(ru) 
elektr 
maydoniga 
joylaShtirilgan materialning 1 sm3 hajmdagi o`tayotgan toki ko`rsatadigan 
QarShilikka aytiladi va u [Om sm] bilan o`lchanadi.
6. Plastmassalarning sanitar-gigienik xossalari 
Plastmassalarni qayta iShlaSh jarayonida ularni saqlaShda va ekspluatatsiya 
qilishda atrof-muqitga moddalar ajratiShi mumkin. Plastmassalarni gigienik 
xarakteristikasi Shu ajraladigan moddalarni (umuman plastmassani) odam 
organizmiga va atrof-muqitga ta`sirini o`rganiSh va uni salbiy faktorini 
minimumga 
keltiriSh. 
Buning 
uchun 
sanitar-kimyoviy 
va 
toksikologik 
tekShirishlar olib borish kerak. Buning uchun avvalo qaysi sharoitda 
plastmassadan olingan buyum amaliyotda qo`llaniliShini aniqlaSh kerak.
Gigienik baholash quyidagi etaplardan iborat bo`lishi mumkin: 
- organoleptik baholash (atrof-muqitga qidli moddalarni ajratish orqali); 
- sanitar-kimyoviy baholash (plastmassani atrof-muqitga KMB ajratiShi va 
qancha miqdorda ekanligi); 
- 
toksikologik tekshirish (ajralib chiqqan moddani qayvon organizmiga 
ta`siri).

---

32 
TAYANCH SO`Z VA IBORALAR 
1. 
Martens va Vika usullari 
2. 
Plastmassalarni fizik-mexanik xossalari 
3. 
Elektroizolyatsiya (dielektrik) xossalari 
4. 
Issiqlik-fizik xossalari 
5. 
Sanitar-gigienik xossalari 
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR 
1. 
Plastmassalarning issiqlikka bardoshligi qaysi usullar bilan aniqlanadiq 
2. 
Plastmassalarni zarbga chidamligi va qattiqligi qaysi usullar bilan 
aniqlanadiq 
3. 
Plastmassalarni elektrotexnikada qo`llash uchun qanday xossalarga ega 
bo`liShi kerak? 
4. 
Polimerlarni kimyoviy turg’unligi nimaq 
5. 
Plastmassalarni cho`zilishga, egilishga, siqilishga qanday qilib va qaysi 
maShinada aniqlanadiq 
FOYDALANISH UCHUN ADABIYOTLAR