Toshkent viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti “Fizika va kimyo” fakulteti “Kimyo” yo’nalishi

O’zbekiston Respublikasi

Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



Toshkent viloyati

Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti

“Fizika va kimyo” fakulteti

“Kimyo” yo’nalishi

21/2-guruh talabasi

Mamasharipov Behzodning

Fizika fanidan
MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Ichki energiya.

Tekshirdi: Isroilov Adiz.

2021-2022 o’quv yili

Ichki energiya.

Reja:

1. Ichki energiya tushunchasi.

2. Ichki energiya:Ta'rif, formulalar va hisoblas.

3. Entalpiya va ichki energiya


Ichki energiya — jismning faqat ichki holatiga bogʻliq boʻlgan energiya; jismni tashkil etuvchi molekulalarining xaotik (tartibsiz) ilgarilanma va aylanma harakat kinetik energiyalari bilan molekulalarning oʻzaro taʼsirlashishi natijasida vujudga kelgan potensial energiyalari hamda mo-lekulalardagi atomlarning xaotik teb-ranma harakat kinetik va potensial energiyalarining umumiy yigʻindisiga teng . Jismlar sistemasining I.e.si har bir jismning alohida olingandagi I.e.lari yigʻindisi bilan jismlar orasidagi oʻzaro taʼsir energiyasining yigʻindisidan iborat.

Ichki energiya va termodinamik tizim bo'ladi energiya uning ichida joylashgan. Bu har qanday ichki holatdagi tizimni yaratish yoki tayyorlash uchun zarur bo'lgan energiya. Bunga quyidagilar kirmaydi kinetik energiya umuman tizimning harakati, na potentsial energiya tizimning tashqi kuch maydonlari, shu jumladan tizim atrofini siljish energiyasi tufayli umuman tizimning. U tizimning ichki holatidagi o'zgarishlarga bog'liq bo'lgan energiya yutuqlari va yo'qotishlarini hisobga oladi. Ichki energiya standart holat bilan belgilangan mos yozuvlar nolidan farq sifatida o'lchanadi. Farq bilan belgilanadi termodinamik jarayonlar tizimni mos yozuvlar holati va hozirgi qiziqish holati o'rtasida olib boradigan.

Ichki energiya an keng mulk, va to'g'ridan-to'g'ri o'lchash mumkin emas. Ichki energiyani aniqlaydigan termodinamik jarayonlar - bu o'tkazmalar materiyayoki energiya sifatida issiqlikva termodinamik ish. Ushbu jarayonlar o'lchanadi o'zgarishlar tizimning entropiyasi, hajmi va kimyoviy tarkibi kabi keng o'zgaruvchilarida. Ko'pincha tizimning barcha ichki energiyalarini, masalan, uni tashkil etuvchi moddalarning statik tinchlik massasi energiyasini hisobga olishning hojati yo'q. Suv o'tkazmaydigan devorlar bilan materiya uzatilishining oldini olganda, tizim deyiladi yopiq va termodinamikaning birinchi qonuni ichki energiyaning o'zgarishini tizimga issiqlik sifatida qo'shilgan energiya va tizim tomonidan uning atrofidagi termodinamik ish o'rtasidagi farq sifatida belgilaydi. Agar o'z ichiga olgan devorlar na materiyadan, na energiyadan o'tib ketsa, tizim ajratilgan deyiladi va uning ichki energiyasi o'zgarishi mumkin emas.

Ichki energiya tizimning butun termodinamik ma'lumotlarini tavsiflaydi va bu ikkala kardinal entropiya uchun tengdir davlat funktsiyalari faqat keng holat o'zgaruvchilarining. Shunday qilib, uning qiymati energiya tizimga o'tishi yoki undan o'tishi mumkin bo'lgan ko'plab jarayonlarning aniq tanloviga emas, balki faqat tizimning hozirgi holatiga bog'liq. Bu termodinamik potentsial. Mikroskop bilan ichki energiyani tizim zarralarining mikroskopik harakatining kinetik energiyasi bo'yicha tahlil qilish mumkin. tarjimalar, aylanishlarva tebranishlarva mikroskopik kuchlar bilan bog'liq bo'lgan potentsial energiyani, shu jumladan kimyoviy aloqalar.

Ning birligi energiya ichida Xalqaro birliklar tizimi (SI) bu joule (J). Shuningdek, tegishli intensiv energiya zichligi aniqlangan o'ziga xos ichki energiya, bu tizimning massasiga nisbatan, birlik J / kg bilan yoki ga nisbatan moddaning miqdori birlik J bilan /mol (molyar ichki energiya).

Jismning ichki energiyasi deb undagi zarrachalarning harakat va o’zaro ta’sir energiyasini hamda jism ichida issiqlik muvozanatini ta’minlovchi nurlanish energiyasini tushunamiz. Termodinamik usulga asosan jism bir holatdan ikkinchi holatga o’tganida ichki energiyasining o’zgarishi jismni bir holatdan ikkinchi holatga o’tkazish uchun berilishi zarur bo’lgan issiqlik va sarflanishi zarur bo’lgan ish yig’indisi bilan o’lchanadi.

Termodinamikaning birinchi qonuni shunday deydi: sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o’zgarishiga va sistemaning tashqi jismlar ustida ish bajarishga sarflaydi.

Q U₂-U₁ A, (5.1)
Q — sistemaga berilgan issiqlik miqdori, U₁ va U₂ - sistema ichki energiyasining oldingi va keyingi qiymatlari, A — sistemaning tashqi jismlar ustida bajargan ishi.
Q va A algebraik kattaliklar va ular holat funksiyalari emas. (5.1) dan ko’rinadiki Q ning birligi ish yoki energiya birligidan kelib chiqadi, XBS da issiqlik miqdorining o’lchovi — Joul.

Termodinamikaning 1-qonuni izoxorik protsess uchun:

Q U, (5.2)
ko’rinishda yoziladi. YA’ni gazga berilgan issiqlik miqdorining hammasi ichki energiyaga aylanadi.

Agar pqconst bo’lsa, u holda hajm V₁ dan V₂ ga o’zgarganda gazning bajargan ishi