Toxuculuğun texnologiyası üzrə tədqiqatın üsul və vasitələri fənnindən testlər. Qrup: M. 31417 A
Yüklə 0,62 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tərtib etdi: prof. Hacıyev C.Ə. Düzgün cavab: A ﴿ bəndində
|
B) binominal paylanma qanununa C) eksponsial paylanma qanununa D) puasson paylanma qanununa E) hiperhəndəsi paylanma qanununa 69. Elmi-tədqiqat dedikdə nə başa düşülür? A) elmi-tədqiqat bu elmin yaşaması və inkişaf formasıdır B) elmi işlərin yerinə yetirilməsidir C) verilən tapşırığın həyata keçirilməsidir D) mühazirə mətnidir E) elmi axtarışdır 70. Elmi-tədqiqatın təşkilinin strukturunun neçə komponentin məcmusu kimi təqdim etmək olar? A) dörd
B) iki C) altı
D) beş E) bir
A) nəzəriyyə, metodologiya və üsullar B) elmi tədqiqat prosesləri C) elmi tədqiqat texnologiyası D) elmi tədqiqat metodikası E) fundemental elmi tədqiqat idi
A) forma, dərketmənin üsul və vasitələri B) nəzəriyyə, metodologiya və üsullar C) elmi tədqiqat texnologiyası D) elmi tədqiqat metodikası E) tətbiqi elmi tədqiqat işi 73. Üçüncü elmi-tədqiqatın təşkilinin strukturuna nə daxildir? A) elmi-tədqiqatın üsulu, konkret formanın seçilməsi, konkret üsul və vasitələrin seçilməsidir B) elmi işlərin yerinə yetirilməsi C) elmi tədqiqat texnologiyası D) tətbiqi elmi-tədqiqat işi E) elmi tədqiqat metodikası 74. Dördüncü elmi-tədqiqatın təşkilinin strukturuna nə daxildir? A) elmi-tədqiqat proseslərin əhatə edən biliklər məcmusu və onların yerinə yetirilmə üsulu B) elmi-tədqiqat prosesləri C) elmi işlərin yerinə yetirilməsi D) tətbiqi elmi-tədqiqat işi E) elmi tədqiqat metodikası 75. Tədqiqat üsulları nədən ibarətdir? A) həqiqətən dərk edilməsi və öyrənilməsi üşün müəyyən fəndlərin, ardıcıl prosedurların və əməliyyatların emprik və nəzəri aparılmasından ibarıtdir B) elmi işlərin yerinə yetirilməsindən ibarətdir C) elmi tədqiqat metodikasından ibarətdir D) tətbiqi elmi-tədqiqat işilərindən ibarətdir E) elmi tədqiqat texnologiyasından ibarətdir 76. Hansı tədqiqat üsulu demək olar ki, bütün elmlərdə geniş istifadə olunur? A) müqayisə B) sistem C) ölçmə
D) funksional E) tənqidi-diolektik 77. Alimlərin fikrincə hansı tədqiqat üsulu fəaliyyət metodunun özünəməxsus inkişaf və konkretləşdirmə formasıdır? A) tənqidi-diolektik B) müşahidə C) sosioloji üsul D) təcrübə E) analiz və sintez üsulu 78. Ədəbiyyatda tətbiqi üsulları neçə qrupa ayrılır? A) üç
B) iki C) beş
D) altı E) dörd
A) elm və texnikanın sürətli inkişafı nəticəsində istehsal gücünün köklü və keyfiyyətli şəkildə, birdən-birə artması prosesi B) elm və texnikanın sürətlə inkişafı C) istehsal gücünün artması D) elm və texnikada yeniliklərin baş verməsi E) elm və texnikanın istehsal gücünün köklü dəyişməsi
A) mürəkkəblik B) unversallıq C) sürətlik D) əhatəlik E) istehsal prosesində insanın rolunun dəyişməsi 81. Elmi-tədqiqatın təşkilinin strukturunun neçə komponentin məcmusu kimi təqdim etmək olar? A) 4
B) 1 C) 2
D) 5 E) 3
A) elmi-tədqiqatın ümumi məsələləri B) elmi-tədqiqat prosesləri C) elmi-tədqiqat metodikası D) elmi-tədqiqatın texnologiyası E) elmi-tədqiqatın nəticəsi
A) üçüncü B) dördüncü C) birinci D) ikinci E) sonuncu 84. Elmi-tədqiqatın texnologiyası nədir? A) elmi-tədqiqat proseslərini əhatə edən biliklər məcmusu və onların yerinə yetirilmə metodikasıdır B) forma, dərketmənin üsul və vasitələridir C) konkret üsul və vasitələrin seçilməsidir D) elmi-tədqiqatda istifadə olan texnologiyalar məcmusudur E) proseslərin idarə edilməsidir 85. Elmi-tədqiqatın məqsədli təyinatı daha dəqiq necə təsnif edilir? A) fundamental, tətbiqi, işlənmə B) tətbiqi, işlənmə C) axtarış tədqiqatları, işlənmə D) yalnız fundamental E) tətbiqi, axtarış tədqiqatları 86. Ümumi yaxud fəlsəfi üsul nədir? A) riyazi dialektikanın ümumi üsuludur B) real dünyanın müəyyən sahələrində spesifik dərkedilməsidir C) təcrübə, analiz və sintezdir D) ideallaşdırılmasıdır E) ümidləşdimədir 87. Ümumi yaxud fəlsəfi üsula hansı aid deyil? A) anket sorğusu B) müqayisə C) ölçmə
D) təcrübə E) sintez 88. Uyuşan anlayışlar neçə cür olur? A) 3
B) 2 C) 4
D) 6 E) 8
A) eynimənalı, kəsişən, tabeli anlayışlar B) əks, kəsişən və tabeli anlayışlar C) əks və kəsişən anlayışlar D) tabeli, eynimənalı və müştərək anlayışlar E) müştərək, tabeli və əks anlayışlar
A) B) C) D) E) 91.  düsturu nəyi təyin edir?
A) ayrılmış xarakteristikalar üçün nisbi əhəmiyyətlilik əmsalını B) pirson kriteriyasını C) nisbi xarakteristikalarının ranq cəmləri D) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyi E) əhəmiyyətlilik əmsalı 92. düsturunda  nəyi göstərir?
A) hər bir nisbi xarakteristikaların ranq cəmlərini B) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyini C) əhəmiyyətlilik əmsalını D) pirson kriteriyasını E) razılıq əmsalını 93. Ranq qiymətli əsasında razılıq (konkordasiya) əmsalı aşağıdakı düsturların hansı ilə hesablanır? A) B) C) D) E) 94. Hər bir xassə üzrə nisbi əhəmiyyətliliyin əhəmiyyətlilik əmsalını aşağıdakı düsturlardan hansı ilə hesablamaq olar? A) B) C) D) E) 95.  düsturu ilə nəyi hesablamaq olar?
A) hər bir xassə üzrə nisbi əhəmiyyətliyin əhəmiyyətlilik əmsalını B) pirson kriteriyasını C) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyini D) bütün xarakteristikalar üçün ranqların orta qiymətini E) razılıq əmsalını 96. Saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyi hansı aormula ilə hesablanır? A) B) C) D) E) 97.  düsturu nəyi ifadə edir?
A) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyini B) razılıq əmsalını C) pirson kriteriyasını D) nisbi xarakteristikaların ranq cəmlərini E) nisbi əhəmiyyətlilik əmsalını 98. düsturunda  nəyi ifadə edir?
A) əhəmiyyətli xarakteristikalar üçün maksimal qiymətə malik əhəmiyətlilik əmsalını B) nisbi xarakteristikaların ranq cəmlərini C) pirson kriteriyasını D) razılıq əmsalını E) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkiliyini 99. “Tədqiqatın üsul və vasitələri” fənnin məqsədi nədən ibarətdir? A) tələbələrə elmi-tədqiqat xarakterli işlərin aparılması üçün vacib vərdişlər aşılanması B) tələbələrə nəzəri biliklərin verilməsi C) tələbələrə təcrübi işləri aşılamaq D) tələbələrə elmi xarakterli məruzələr etmək E) laboratoriya işlərinin yerinə yetirilməsində tələbələrə kömək etmək 100. “Tədqiqatın üsul və vasitələri” kursun vəzifəsi nədən ibarətdir? A) magistrantları elmi-tədqiqatın həyata keşirilməsinin əsas mərhələləti ilə, təcrübə nəticələrinin emalının müasir üsulları ilə tanış etmək B) tələbləri təcrübə işlərinin aparılmasına kömək etmək C) tələbələri elmi-tədqiqat işinə cəlb etmək D) tələbələrə nəzəri bilik vermək E) təcrübənin planlaşdırılmasında tələblərə kömək etmək. 101. Elmi tıdqiqat nədən başlanılır? A) mövzunun seçilməsindən B) ədəbiyyat icmasından C) tədqiqat üsullarının seçilməsindən D) elmi məqalə yazılmasından E) işin smetasının tərtibindən 102. Tədqiqat obyektinin və tədqiqat predmentinin qarşılıqlı əlaqəsi. A) tədqiqat obyekti tədqiqat predmentindən çıxarılır B) biri digəri ilə əlaqəli deyil C) tədqiqat obyekti özündə tədqiqat predmentini daşıyır D) tədqiqat predmenti və tədqiqat oçyekti eyni məna daşıyır E) tədqiqat pedmenti anlamı yoxdur. 103. Tədqiqat mövzusunun seçilməsi nə ilə təyin olunur? A) aktuallığı B) ədəbiyyatlarda mövzunun olmasıı C) maraqlı olması D) gəlirli olması E) məcburi olması 104. Tədqiqatın məqsədinin formalaşdırılması hansı suala cavab verir? A) nə vı nə üçün tədqiq edilir B) nə tədqiq edilir C) kim tərəfindən tədqiq edilir D) tədqiqatda qazanc varmı E) tədqiqatın əmək haqqı və tutumu nə qədərdir 105. Tapşırıq hansı mərhələni əks etdirməlidir? A) qoyulmuş məqsədə çatmağı B) qoyulmuş məqsədi tamamlamağı C) gələcək tədqiqatlar aparılmasını D) tədqiqatları qiymətləndirməyi E) tədqiqatları maliyələşdirməni 106. Tədqiqat üsulları hansılardır? A) nəzəri B) nəticəli C) aktiv
D) qeyri konstruktiv E) qeyri empik 107. Təqdim edilən hansı üsul nəzəri üsuldur? A) analiz, sintez B) abstraklaşdırma, konkretləşdirmə C) müşahidə D) sorğu E) müsahibə 108. İqtisadi tədqiqatlarda ən çox rast gəlinən üsul hansıdır? A) anketləşdirmə B) qrafik şəkillər üsulu C) müşahidə D) deduksya E) induksiya 109. Elmi-texniki informasiy orqanlarının əsas funksiyasə hansıdır? A) informasıyanın yığılması və saxlanması B) təhsil fəaliyyəti C) kitabxana fəaliyyəti D) informasiyanın emalı və təbliği E) arxiv fəaliyyəti 110. Çap edilmiş informasiya mənbəyi hansıdır? A) elmi kitablar və braşuralar B) dissertasiyalar C) elmi hesabatlar D) ədəbi jurnallar E) dövrü qəzetlər 111. Çap edilməmiş informasiya mənbəyi hansıdır? A) dissertasiyalar, elmi hesabatlar B) elmi kitablar C) braşuralar D) xarici dildən tərcümələr E) bədii filmlər 112. Təkrar capa hansılar aiddir? A) referaiv jurnallar B) məlumat kitabçaları C) elmi jurnallar D) elmi konfrans materialları E) monoqrafiyalar 113. Depolaşdırılmış əlyazma nədir? A) elmi nəşrə bərabər tutulan, lakin heç vaxt cap olunmayan B) az sayda mütəxəsislər dairəsində oxunan elmi iş C) nəşr üçün qadağa qoyulmuş elmi iş D) elmi informasiya daşımayan məqalə E) elmi xarakteri olmayan məlumat 114. Operativ Elmi-texniki informasiya axtarışına kömək edir A) kataloqlar və kartatekalar B) tematik ədəbiyyat siyahıları C) polislər D) televiziya xəbərləri E) aperativ sorğular 115. Titul vərəqində mütləq göstərilməlidir A) işin növünün adı (referat, dissertasiya, buraxılış işi və s.) B) işin başlığı C) səhifələrin sayı D) işin mahiyyəti E) xülasə 116. Titul vərəqinin ortasında qeyd edilmir A) qrif “Müdafiyəyə buraxılır” B) icra edənin adı, ata adı, soyadı C) harada icra edilməsi (şəhərin adı) D) işin həcmi E) işin səhifə sayı 117. Vərəqlərdə səhifə sayları harada və nə ilə yazılmalıdır? A) ərəb rəqəmləri ilə vərəqin ortasından B) ərəb rəqəmləri ilə vərəqin şaşğı sol küncündən C) ərəb rəqəmləri ilə vərəqin yuxarı sol küncündən D) rum hərifləri ilə vərəqin şaşğı sol küncündən E) rum rəqəmləri ilə vərəqin şaşğı sağ küncündən 118. İşin mündəricatında göstərilir A) bütün başlıqlar və onların başladıqları səhifə nömrəsi B) bütün başlıqlar və onların başladıqları və bitdikləri səhifə nömrələri C) yalnız fəsilləri başlıqları onların başladıqları səhifə nömrəsi D) yalnız yarım başlıqlar onların başladıqları səhifə nömrəsi E) bütün başlıqlar və onların səhifə intervalları 119. Girişdə mütləq əksini tapmalıdır A) mövzunun aktuallığı B) alınmış nəticələr C) işin yazılması üçün mənbələr D) işin maliyyə tələbinin hesabatı E) işin iqtisadi əsaslandırılması 120. Elmi mətn üçün xarakterik olmalıdır A) dəqiq, obyettiv və düzgün ifadə etmə B) emosional rəngləmə C) dəqiq və axıcı ədəbi dil D) məcazi mənalarla izzah etmə E) abstrakt təsəvvürlər 121. Planlaşdırma və proqnozlaşdırma olmadan məhsulun keyfiyyətinin idarə edilməsi mümkündür? A) xeyr
B) bəli C) mümkündür D) mümkündeyil E) mütləqdir 122. Ekspert və sosioloji üsullar müəyyən dərəcədə hansı təhlil üsulunun müxtəlif növləri sayılır? A) orqonoloptiki-sosialoıi B) fiziki C) fiziki – kimyəvi D) mikrobioloji E) ekoloji 123. Orqonoloptik üsulda xassə göstəriciləri nə ilə ifadə edilir? A) balla
B) ölçü ilə C) kəmiyyət ilə D) miqdarı ilə E) cəkisi ilə 124. Orqonoloptik təhlil üsulunun üsrün cəhəti nədən ibarətdir? A) sadəliyində B) mürəkkəliyində C) xarakterliyində D) xüsusiliyində E) adiliyində 125. Orqonoloptiki təhlil üsulunun çatışmayan cəhəti nədir? A) onun tətbiqinin təqribiliyi B) onun tətbiqinin sadəliyi C) onun tətbiqinin xarakterliyi D) onun tətbiqinin xüsusiliyi E) onun tətbiqinin mürəkkəbliyi 126. Xassə göstəricilərinin ekspert üsulu ilə təyini bir adamın fikrinə əsasən aparılır yoxsa bir neçə adamın (bir qrup ixtisasçının) fikrini əsaslanaraq aparılır? A) bir qrup ixtisasçı ekspertin B) bir nəfər ekspertin C) 5 nəfər ekspertin D) 3 nəfər ekspertin E) istənilən adamın 127. Ekspert üsulu zamanı müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi mümkündürmü? A) müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi zərərlidir B) müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi mümkündeyil C) kənarlaşmalar dəqiq olma deyil D) bəzi malların ekspertizasında mümkündür E) bəzi malların ekspertizasında mümkün deyil 128. Maddi marağı olan şəxslər ekspert qrupunun tərkibində iştirak edə bilərmi? A) xeyr
B)müəyyən səlahiyyəti varsa iştirak edə bilər C) icazə verilərsə iştirak edə bilər D) səs vermə yolu ilə iştirak edə bilər E) iştirak edə də bilər etməyədə bilər 129. Yekun qərar nə vaxt qəbul edilmiş hesab olunur? A) B) C) D) E) 130. Ekspertiza üçün lazım olan bütün hazırlıq əməliyatını kimlər aparır? A) işçi qrup B) ekspertlər C) mütəxəssislər D) ixtisascılar E) əmtəəşunaslar 131. “ Əla”, “ Yaxşı ”, “ Kafi ” və qeyri kafi qiymətlərlə hansı göstəricilər qiymətləndirilir? A) xassə göstəriciləri B) keyfiyyət göstəriciləri C) fiziki göstəriciləri D) kimyəvi göstəriciləri E) mikrobioloji göstəriciləri 132. O, hansı üsuldur ki, xassə göstəriciləri bu üsuldan dəqiq ölçü vahidləri ilə (kiloqram, metr və s.) ifadə edilir? A) alət üsuku B) orqonoleptik üsul C) təhlil üsulu D) laborator üsul E) kimyəvi üsul 133. Mallarda nöqsanların olması onun hansı keyfiyyətini xarakterizə edir? A) hazırlanma keyfiyətini B) xammalın keyfiyyətini C) məhsulun keyfiyyətini D) sortun keyfiyyətini E) əmtəəninin keyfiyyətini 134. Nöqsanların mahiyyəti, böyüklüyü sayı, yerləşməsi nəyi göstərir? A) keyfiyyətin aşağı düşmə dərəcəsi B) keyfiyyətin yüksək olması C) keyfiyyətin kafi olması D) keyfiyyətin qənaətbəxş olması E) keyfiyyətin orta dərəcədə olması 135. Sənaye müəsissələrində istehsal nəzarətinin təşkili kimin öhtəsinə verilmişdir? A) texniki şöbəyə (tş) B) standart metrolog iya şöbəsinə (tnş) C) ekspertiza birosuna D) maliyyə şöbəsinə E) hüquq şöbəsinə 136. Müəyyən dövr ərzində bir texniki sənədə əsasən hazırlanmış və bir sənəd üzrə qəbul edilmiş eyni cinsli məhsulun yekunu nə adlanır? A) partiya məhsul B) hissə C) sənəd üzrə məhsul D) məhsulun keyfiyyəti E) məhsulun sortu 137. Keyfiyyətə nəzarət hansı əlamətli olur? A) kəmiyyət, keyfiyyət alternativ B) ölçü, keyfiyyət C) miqdar, sınaq D) seçmə, ayırma E) bir dəfəlik, seçmə 138. Seçmə yolu ilə alınmış nəticənin bütün partiya mala aid edilirmi? A) bütün partiya mala aid edilir B) malın bir hissəsinə aid edilir C) malın yarısına aid edilir D) malın E) malın yarıdan çoxuna aid edilir 139. Məmulatların keyfiyyətini təyin edən parametrlər hansılardır? A) əsas parametrlər B) baş parametrlər C) texniki parametrlər D) texnoloji parametrlər E) texniki-iqtisadi parametrlər 140. Parametrik sıranın tip ölçülərinin sayının seçilməsi iqtisadi metodla əsaslandırılmalıdır. Bu sıra üçün gətirilmiş xərclər hansı düsturla təyin edilir? A) B) 
C) 
D) 
E) 
141. Parametrik sıra nəyə deyilir? A) eyni funksional təyinatlı və iş prosesinə, yaxud kinematikasına görə analoji olan məmulatların baş parametrlə- Rinin ədədi qiymətlərinin müəyyən diapazonda qanunauyğunluqla düzülməsinə parametrik sıra deyilir B) eyni funksional təyinatlı və iş prosesinə, yaxud kinematikasına görə analoji olan məmulatların əsas parametrlə- Rinin ədədi qiymətlərinin müəyyən diapazonda qanunauyğunluqla düzülməsinə parametrik sıra deyilir C) eyni funksional təyinatlı və iş prosesinə, yaxud kinematikasına görə analoji olan məmulatların texniki-iqtisadi parametrlərinin ədədi qiymətlərinin müəyyən diapazonda qanunauyğunluqla düzülməsinə parametrik sıra deyilir D) eyni funksional təyinatlı və iş prosesinə, yaxud kinematikasına görə analoji olan məmulatların erqonomik parametrlərinin ədədi qiymətlərinin müəyyən diapazonda qanunauyğunluqla düzülməsinə parametrik sıra deyilir E) eyni funksional təyinatlı maşın və avadanlıqların texnoloji parametrlərinin ədədi qiymətlərinin müəyyən ardıcıllıqla q düzülməsinə parametrik sıra deyilir
A) B) C) D) E) 143. Üstün tutulan ədədlər sırası nəyə imkan verir? A) yaradilan məmulatların ölçülərini və parametrlərini unifikasiya etməyə B) məmulatlarin ölçülərini təyin etməyə C) məmulatlarin istehsal texnologiyasını təkmilləşdirməyə D) məmulatlarin tərkib hissələrini və tipölçülərini xarakterizə etməyə E) məmulatlarin istehsalını və sınağını təşkil etməyə 144. Aşağıdakılardan hansı üstün tutulan ədədlər sıralarına qoyulan tələblərə aid deyildir? A) siranin bütün ədədləri yuvarlaqlaşdırılmalıdır B) ədədlərin artması və azalması istiqamətlərində sonsuz olmalıdır C) siranin hər bir ədədinin on dəfə artıq qiymətini və ya kəsr qiymətini sırada ardıcıl yerləşdirməlidir D) sadə və asan yadda qalan olmalıdır E) istehsalin və istismarın tələblərinə cavab verən rasional dərəcə sistemini təmsil etməlidir 145. Maşınların, avadanlıqların və digər məmulatların yüksək keyfiyyətini təmin etmək üçün layihələndirmənin və istehsalın bütün mərhələlərində keyfiyyətə qoyulmuş tələblər bir-biri ilə uzlaşmalıdır. Bu, hansı standartlaşdırma metodunun tətbiqi ilə əldə oluna bilər? A) kompleks standartlaşdırma B) qabaqlayan standartlaşdırma C) ayri-ayrı obyektlərin standartlaşdırılması D) standartlarin kompleks sahələrarası məqsədli sistemləri E) standartlarin proqressivliyi və optimallığı 146. Məmulatların daxili maşın unifikasiya səviyyəsini qiymətləndirən zaman unifikasiya səviyyəsinin göstəricisi adlanan əmsaldan istifadə edirlər. Bu əmsal hansı düsturla təyin edilir? A) B) C) D) E) 147. Əgər istehsalatın texniki-iqtisadi göstəricisi kimi xüsusi kapital xərcləri qəbul edilmişdirsə, onda standartlaşdırma və unifikasiya səviyyəsinin optimal qiyməti nəyə uyğun qəbul edilir? A) xüsusi kapital xərclərin minimal qiymətinə B) maksimum iqtisadi səmərəyə C) xüsusi kapital xərclərin nominal qiymətinə D) iqtisadi səmərənin minimal qiymətinə E) konstruktiv-texnoloji həllərin nominal qiymətinə 148. Əgər istehsalatın texniki-iqtisadi göstəricisi kimi müəssisənin iqtisadi səmərəliliyi qəbul edilmişdirsə, onda standartlaşdırma və unifikasiya səviyyəsinin optimal qiyməti nəyə uyğun qəbul edilir? a) maksimum iqtisadi səmərəyə b) xüsusi kapital xərclərin minimal qiymətinə c) xüsusi kapital xərclərin nominal qiymətinə d) iqtisadi səmərənin minimal qiymətinə e) konstruktor-texnoloji həllərin nominal qiymətinə 149. Aşağıdakı amillərdən hansı istehsalın kütləviliyinin artmasına təsir etmir? A) məmulatlarin sınaq metodlarının təkmilləşdirilməsi B) unifikasiya (nomenklaturanın lazım olmayan müxtəlifliyinin aradan qaldırılması) C) standartlaşdirma (dəqiq müəyyənləşdirilmiş parametrlər) D) aqreqatlatlaşdirma (yeni texnikanın mənimsənilməsi prosesini sürətləndirir) E) məmulatlarin optimal parametrik, yaxud ölçü sıralarının seçilməsi 150. Hansı səbəbə görə standartlaşdırma və unifikasiya səviyyəsini 100 faizə qədər qaldırmaq məqsədəuyğun deyil? A) çünki onun optimal səviyyədən yuxarı qaldırılması istehsalatın texniki-iqtisadi göstəricilərinə mənfi təsir edir B) çünki onun optimal səviyyəsindən aşağı salınması müəssisənin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərir C) çünki onun 100 faizə qaldırılması istehsal texnologiyasına mənfi təsir edir D) çünki onun 100 faizə qaldırılması konstruktor sənədlərinin işlənməsinin əmək tutumunu artırır E) çünki onun 100 faizə qaldırılması konstruktor və texnoloji təşkilatın işini çətinləşdirir 151. Məhsulun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması hansı göstəricilərə nəzərə çarpacaq dərəcədə təsir etmir? A) məmulatin konstruktor və texnoloji sənədlərinin hazırlanmasının keyfiyyətinə B) fond tutumuna (əsas və dövriyyə fondlarına qənaət) C)uzunömürlülüyə (ümumi xidmət müddətinin yüksəlməsi,təmirlərarası müddətlərin uzadılması) D) məmulatin etibarlılığına E) məmulatin material tutumuna (xammala, materiallara, yanacağa, enerjiyə, işçi qüvvəsinə qənaət) 152. Məmulatın keyfiyyətinin yüksəlməsi ilə istehlakçının qazancı əvvəlcə tez sürətlə artır, sonra isə azalmağa başlayır. Və əksinə, daha yüksək keyfiyyətə malik olan məmulatın istehsalına və istismarına çəkilən xərclər əvvəlcə az sürətlə, sonra isə çox sürətlə artmağa başlayır. Bu halda keyfiyyətin hansı səviyyəsi optimal sayılır? A) o səviyyə ki, burada istehlakçının gəliri ilə istehsala çəkilən xərclər arasındakı fərq ən böyük olsun B) o səviyyə ki, burada istehlakçının gəliri ilə istehsala çəkilən xərclər arasındakı fərq ən kiçik olsun C) o səviyyə ki, burada istehlakçının gəliri ilə istehsala çəkilən xərclər bir-birinə bərabər olsun D) o səviyyə ki, burada həm istehsalçı, həm də istehlakçının ən yüksək gəlirləri olsun E) o səviyyə ki, burada istehsalın və istismarın (istehlakın) səviyyələri bir-birinə yaxın olsun 153. Aşağıdakı əmsallardan hansı normativ sənədlərin işlənməsi zamanı əmək tutumunun hesablanmasına aid deyil? A) təsdiqin mürəkkəbliyi əmsal B) yenilik əmsıalı C) informasiya tutumu əmsalı D) rəylərin işlənməsi əmsalı E) standartlaşdirma obyektinin xırdalanma səviyyəsi əmsalı 154. Normativ sənədlərin yoxlanmasının əmək tutumu hesablanarkən e- R/100 ifadəsi ilə hesablanan əmsal hansıdır? A) əmək tutumunun artımını nəzərə alan əmsal B) təsdiqin mürəkkəbliyi əmsalı C) yenilik əmsalı D) informasiya tutumu E) standartlaşdirilan məmulatın konstruktiv mürəkkəblik əmsalı 155. Normativ sənədlərin işlənməsinin və ekspertizasının əmək tutumu aşağıdakı faktorların hansından asılı deyil? A) normativ sənədin tətbiqi qaydalarından B) standartlaşdirma obyektindən C) normativ sənədin yeniliyindən və onun informasiya tutumundan D) sənədin razılaşdırılması və təsdiqinin mürəkkəbliyindən E) normativ sənədin növündən 156. Elmi mətnin xüsusiyyəti asılıdır A) elmi-texniki terminlərdən istifadə edilməsi B) mətdə icraedilmiş işin yalnız tık halda ifadə ilə verilməsi C) hər yeni fikrin abzasdan başlanması D) insan, şəhər adları olan sözlərin böyük hərflə başlanması E) mətndə orfoqrafik səhvlərə yol verilməməsi 157. Elmi mətndə yarımbaşlıqlar necə nömrələnir? A) başlığın nömrəsini ərəb rəqəmləri ilə qoyduqdan sonra nöqtə qoyub, ardıcıl nömrələməklə B) başlığın nömrəsini rum rəqəmləri ilə qoyduqdan sonra nöqtə qoyub, ardıcıl nömrələməklə C) heç bir nömrə qoymqdan böyük həriflərlə D) başlığın nömrəsini rum rəqəmləri ilə, yarımbaşlıqları ərəb hərifləri ilə E) mətlərdə yarımbaşlıqlar yazılmasını çıxarmaqla 158. Materialların və məmulatların keyfiyyətinin kəmiyyətcə qiymə tlən dir il mə si ilə məşğul olan elm sahəsi necə adlandırılır? A) kvalimetriya B) metrologiya C) standartlaşdırma D)sertifikatlaşdırma E)unifikasiya 159. Tikiş müəssisəsinə daхil olmuş material partiaysının kompleks keyfiyyət göstəricisi balla Q =243 bal qiymətləndirilmişdir. Bu materialn baza keyfiyyət göstəricisi Qb =255 bal olduğunu bilərək keyfiyyətin nisbi səviyyə göstəricisini hesablayın. A) 0,95
B) 5,95 C) 0,5
D) 0,1 E)10,5
A) 5 qrupa B) 10 qrupa C) 20 qrupa D)100 qrupa E) 35 qrupa
A) cv =85,7% B) cv =185,7% C) cv =0,857% D)cv =11,67% E)cv =100% 162. Məhsulun keyfiyyətini yoхlayarkən təcrübə nəticələri müхtəlif хətalarla müşahidə edilir ki, bu da nəticələrinin emalına birbaşa təsir göstərir. Aşağıdakılardan hansı delə хətalara aid deyildir? A) qəsddən edilən хətalar B) sistematik хətalar C) təsadüfi хətalar D) buraхıla bilən cihaz хətaları E) kobud хətalar 163. Kvalimetriyada «materiallar partiyası» termini aşağıdakılardan hansı izzaha uyğundur? A) eyni mənşəli və keyfiyyətə malik, eyni zamanda komplektləşdirilmiş sertifikatı olan materiallar. B) eyni tərkibli materiallardan хarici formasına görə digərlərindən fərqlənən bir qrup (partiya) materiallar. C) eyni materiallardan хassələrinə görə digərlərindən fərqlənən bir qrup (partiya) materiallar. D)müхtəlif mənşəli, lakin eyni keyfiyyət göstəricilərinə malik materillar E)müхtəlif keyfiyyətli, lakin eyni həcmə malik materiallar 164. Kvalimetriyada «baş məcmu» termini aşağıdakılardan hansı izzaha uyğundur? A) material partiyası üçün təcrübə nəticələrinə B) material partiyasının götürülmüş nümunə həcminə C) material partiyasının ümumi həcminə D) təcrübə nəticələrinin ən böyük qiymətini alan rəqmə (nəticəyə) E)təcrübə nəticələrinin göstəricilərindən standart göstəricilərinə uyğun gələn nəticələrə 165. Məhsulun keyfiyyət səviyyəsinin qiymətləndirilməsinin kompleks üsulunun mahiyyətini izzah edin. A) məhsulun keyfiyyətinin ümumiləşdirilmiş göstəricisinin təyin edilməsi üzrə tətbiq edilən üsuldur B) məhsulun keyfiyyət səviyyəsinin baza məhsulunun keyfiyyəti ilə müqayisə edilməsi üzrə tətbiq edilən üsuldur. C) məhsulun keyfiyyət göstəricilərinin cəmlənməsi üçün tətbiq edilən üsuldur. D)məhsulun keyfiyyətlərlə ifadə edilməsi üçün tətbiq edilən üsuldur E)müхtəlif keyfiyyətli, lakin eyni həcmə malik materiallar 166. Aşağıdakılardan hansı, keyfiyyət göstəricisi növlərinə aid deyildir? A) normal göstəricilər B) etibarlıq göstəriciləri C) erqonometrik göstəricilər D)estetik göstəricilər E) təyinat göstəriciləri
A) materialların keyfiyyət səviyyəsinin kompleks üsulla qiymətləndirilməsi, lazımi nəticənin əldə edilməsinə imkan vermədikdə bəzi göstəricilərin tək хassə göstəricilərindən istifadə edilməsi şəraitində B) materialların tək хassə göstəricilərinin sayının daha çoх sayda olması şəraitində C) materialların keyfiyyətinin səviyyəsinin təyin edilməsi imkanının olmaması şəraitində D) materialların çeşidlərinin daha çoх sayda olması şəraitində E)materniavlların keyfiyyət səviyyəsinin təyin edilməsində müхtəlif üsulların tətbiq edilməsi 168. «Standartlaşdırma» termini hansı beynəlхalq təşkilat tərəfindən qəbul edilmiş və dünya standartlarında həmçinin fəaliyyətdə olan DÜIST 1.0.68-də mahiyyəti açılmışdır? A) standartlaşma üzrə beynəlхalq təşkilat (iso) B) beynəlхalq hüqüq assosiyası (bha) C) beynəlхalq standartlaşdırma və sertifikasiya assosiyyası (bs, sa) D)beynəlхalq həmkarlar təşkilatı (bht) E) qarşılıqlı iqtisadi yardım şurası (qiyş) 169. DÜIST 4662-85 əsasən yuyulmuş yun liflərindən ibarət material prtiasından keyfiyyətinin yoхlanması məqsədi ilə onun 10% həcmindən neçə kiloqram nümunə götürülməsi standartlaşdırılmışdır? A) 1,8; 2,0; B) 1,0; 1,5; C) 5,5; 6,0; D)10; 15; E)15; 20; 170. DÜIST 3779-85 əsasən pambıq liflərindən ibarət material partiyasının hər 10 pambıq kipintin 1 ədədindən keyfiyyətinin yoхlanması üçün ən azı nə qədər nümunə götürülməsi standartlaşdırılmışdır? A) ən azı 0.1 kq B) ən azı 0,5 kq C) ən azı 10 kq D)ən azı 0,8 kq E)ən azı 5,0 kq 171. DÜIST 102113-82 əsasən kimyəvi liflərdən ibarət material partiyasınını 10% həcmindən keyfiyyətinin yoхlanması üçün nə qədər nümunə götürülməsi standartlşdırılmışdır? A) 400-600 qram B) 1000-1500 qram C) 100-200 qram D)2000-2500 qram E)3000-3500 qram 172. DÜIST 6309-73 və DÜIST 6611.2-73 uyğun olaraq Tikiş fabrikinə daхl olmuş pambıq tikiş saplarının həndəsi, fiziki və meхaniki хassələrini yoхlamaq üçün material partiyasından neçə yumaqdan neçə metr sap nümunələri kəsilir? A) 20 yumaqdan hər biri 100 metr nümunə B) 10 yumaqdan hər biri 1 metr nümunə C) 20 yumaqdan hər biri 50 metr nümunə D) 200 yumaqdan hər biri 10 metr nümunə E)5 yumadan hər biri 50 metr nümunə 173. DÜIST 3810-72 əssən tikiş müəssisəsinə daхil olmuş parçaların möhkəmliyini yoхlamaq üçün yun parçalar istisna olmaqla kəsilmiş nümunələrin ölçüləri aşağıdakılardan hansı uyğundur? A) 50 х 250 mm B) 150 х300 mm C) 50 х 100 mm D)200 х200 mm E)300 х 300 mm 174. DÜIST 938.11-79 (DÜIST 938-45) uyğun olaraq təbii gön partiyasıda «х» sayda gön olduğunu bilərək partiyadan nümunə kəsilməsi üçün seçilmiş obyektlərin sayı «n» hansı formula ilə hesablanır? A) n = 0,15· х B) n = х/10 C) n= 150· х D)n = 10· х E) n = 15·х 175. Yüngül sənaye materialları üçün ilk dəfə standartlaşdırma neçənci ildə tətbiq edilmişdir? A) 1918 cu il B) 1958 ci il C) 1968 ci il D)1895 ci il E)1920 ci il 176. DÜIST 93333-83 (DÜIST 10438-63) əsasən yumşaq üzlük süni gön partiyasının keyfiyyətinin yoхlanması üçün partiyanın ümumi həcminin neçə faizindən nümunələr kəsilir? A) 1% həcmindən B) 10% həcmindən C) 5% həcmindən D)10% həcmindən E) 50% həcmindən 177. Materialların növləri onun keyfiyyətinin hansı göstəricisinin nəticəsini ifadə edir? A) kompleks B) baza C) inteqral D) təyinat E) teхnoloji 178. Parçaların növləşdirilməsində bal sistemi ilə qiymətləndirilmə hansı göstəricilərə əsasən aparılır? A) parçaların fiziki –meхaniki və хarici görnüşünə görə B) parçaların fiziki хassə göstəriciləri C) parçaların lif tərkibinə görə. D) parçaların həndəsi хassə göstəriciləri E) parçaların rənginin davamlılığına və qalınlığına görə 179. Təcrübələr aparılması üçün birpilləli təsadüfi seçmə ilə nümunələrin hazırlanmasına aşağıdakıəlardan hansı uyğundur? A) material partiyasından standartların tələbinə uyğun miqdarda (ölçüdə) təsadüfi seçmə ilə yalnız bir pillədə hər hansı göstəricinin (göstəricilərin) təyin edilməsi üçün nümunələrin hazırlanması. B) material partiyasından standartların tələbinə uyğun miqdarda (ölçüdə) təsadüfi seçmə ilə yalnız bir göstəricinin təyin edilməsi üçün nümunənin hazırlanması. C) material partiyasından hesblanmış miqdarda (ölçüdə) seçmə aprmadan yalnız bir pillədə hər hansı göstəricinin (göstəricilərin) təyin edilməsi üçün nümunələrin hazırlanması. D) standartların tələbinə uyğun olaraq material partiyasından nümunələrin istənilən miqdarının (ölçüsünün) təçrübə aparılması üçün hazırlanması. E) material partiyasından bu materialları göndərən istehsalçının qeyd etdiyi nümunələrin hazırlanması. 180. Normal paylanmada və birpilləli təsadüfi seçmədə materialların xassələrininqeyri bərabərliyi əmsalının hesabat formula hansıdır? A) B) C) so = mk · s D) E) 181. Təcrübənin nəticələrinin emalı orta hesabi qiymətin tapılması üçün hansı kəmiyyətlər məlum olmalıdır. A) təcrübə nəticələri və təcrübələr sayı B) təcrübə nəticələri və təcrübə nümunələrinin ölçüləri C) təcrübələr sayı və təcrübə üçün avadanlıq (cihaz) D) təcrübə üçün material partiyası və təcrübələr sayı E) təcrübə nəticələri və təcrübə aparılması üçün atmosfer şəraiti. 182. Normal paylanma və birpilləli təsadüfi seçmədə qarışıq orta kvadratik əyinti aşağıdakı hansı formuladan hesablanır? A) B) C) D) E) 183. Toxucu materiallarının təcrübə nəticələrinin emalında variasiya (dəyişmə) əmsalı aşağıdakı hansı formuladan hesablanır? A) B) C) D) E) 184. Laboratoriya analizi üçün ixtiyari nümunələr seçilməsinin əsas məsələsi nədir? A) nümunələrin elə minimal miqdarını götürməkdən ibarətdir ki, yoxlanılacaq xassələrin düzgün qiymətləndirilməsi mümkün olsun B) nümunələrin elə maksimal miqdarını götürməkdən ibarətdir ki, yoxlanılacaq xassələrin düzgün qiymətləndirilməsi mümkün olsun C) nümunələrin ən kicik ölçüdə olanlarını götürməkdən ibarətdir ki, yoxlanılacaq xassələrin düzgün qiymətləndirilməsi mümkün olsun D) nümunələrin ən böyük ölçüdə olanlarını götürməkdən ibarətdir ki, yoxlanılacaq xassələrin düzgün qiymətləndirilməsi mümkün olsun E) nümunələri elə seçmək lazımdır ki, onlarla bütün standart xassələri analiz etmək mümkün olsun 185. Təcrübə nəticələrinin riyazi emalında hansı nümunələrdən istifadə edildikdə alınan xarakteristikalar seçimin xarakteristikaları adlandırılır A) yoxlama nümunələri B) statik nümunələr C) dinamik nümunələr D) periodik nümunələr E) emprik nümunələr 186. Laborator təcrübələrində yol verilən kobut xətalara aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmənin, nəticələrin cihaz yazılmasının yekunu olaraq alınan xətalar B) cihazların düzgün işləməməsindən, yaxud qeyri-doğru təcrübə metodikasının tətbiqi ilə bağlı xətalar C) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar D) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar E) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamısının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar 187. Laborator təcrübələrində yol verilən sistematik xətalara aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) cihazların düzgün işləməməsindən, yaxud qeyri-doğru təcrübə metodikasının tətbiqi ilə bağlı xətalar B) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamısının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar C) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar D) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar E) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmənin, nəticələrin cihaz yazılmasının yekunu olaraq alınan xətalar 188. Laborator təcrübələrində yol verilən buraxılbilən cihaz xətaları aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar B) cihazların düzgün işləməməsindən, yaxud qeyri-doğru təcrübə metodikasının tətbiqi ilə bağlı xətalar C) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmənin, nəticələrin cihaz yazılmasının yekunu olaraq alınan xətalar D) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar E) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamısının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar 189. Laborator təcrübələrində yol verilən təsadüfi xətalar aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar B) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamısının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar C) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmənin, nəticələrin cihaz yazılmasının yekunu olaraq alınan xətalar D) cihazların düzgün işləməməsindən, yaxud qeyri-doğru təcrübə metodikasının tətbiqi ilə bağlı xətalar E) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar 190. Laborator təcrübələrində yol verilən seçmədə xətalar aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamısının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar B) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar C) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmənin, nəticələrin cihaz yazılmasının yekunu olaraq alınan xətalar D) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar E) cihazların konstruksiyasıın sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar 191. Təcrübə nəticələrindən ən böyük və ən kiçik qiymətlər fərqinə görə hədd dəyişməsinin qiyməti R = 13.8 olmuşdur. Əgər bütün təcrübə nəticələri n = 10 sinfə bölünərsə, sinif aralığı qiymətini tapın. A) 1,38
B) 138 C) 2,72
D) 0,38 E) 272
1. normal paylanma qanunu; 2. anormal paylanma qanunu; 3.binominal paylanma qanunu; 4. sentrik paylanma qanunu; 5.Styudent paylanma qanunu; 6.Biopolyar paylanma qanunu; 7.polyar paylanma qanunu. A) 1, 3, 5. B) 2, 3, 4. C) 1, 6, 7. D) 3, 4, 6. E) 2, 4, 7. 193. Elmitədqiqat işində istifadə edilmiş ədəbiyyatlar necə tərtib edilir? A) yeni səhifədən və işin son nömrəsini davam etdirməklə B) yeni səhifədən və yenidən ayrıca nömrələnməklə C) işin titul vərəqindən sonra başlayıb və nömrələnməni də başlamaqla D) işin hər fəslindən sonra və işin son nömrəsini davam etdirməklə E) istifadə edilmiş ədəbiyyatlar yazılmış səhifələr nömrələnmirlər. 194. “Xammalın emalı proseslərinin oxşarlığı” əlamətinə uyğun olaraq sahələr formalaşmışdır:
195. Yüngül sənaye müəssisələrində idarəetmənin funksiyaları nədən ibarətdir?
196. Yüngül sənaye:
197. Sahənin qabaqlama əmsalı necə hesablanır?
198. İqtisadiyyatın iri maddi istehsal sahələrinə bölgüsündə təzahür edən əmək bölgüsü: A) fərdi B) ümumi
C)texnoloji D)xüsusi
E)seriyalı 199. Hansı dördə Azərbaycanda sənayenin təmərküzləşməsi yüngül sənayenin sürətlə inkişafına təkan vermişdir?
200. Elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətlərinin tətbiqi yüngül sənaye müəssisələrində nəyə imkan verir və nəyi təmin edir:
201. A) orta kvadratik əyinti B) ədədi orta qiymət C) təcrübə nəticələrin qiyməti D) bərabərsizlik əmsalı E) təcrübələrin sayı
B) orta fərqi C) orta kvadratik fərqi D) bərabərsizlik əmsalı E) qeyri-bərabərsizlik əmsalı
B) orta kvadratik fərqi C) fişer kriteriyasını D) sərbəstlik səviyyəsini E) variasiya əmsalını
A) B) E) 206. A) qeyri – bərabər təcrübələrin dispersiyası B) assimmetriyanın orta kvadratik əyintisi C) sərbəstlik səviyyəsinin sayı D) faktorların qarşılıqlı əlaqəsi E) reqresiya tənlikləri 207.  - düsturunda  nəyi ifadə edir?
A) ayrılmış xarakteristikalar üçün nisbi əhəmiyyətlilik əmsalını B) Purson kriteriyasi C) saxlanılmış xarakteristikaların nisbi çəkililiyi D) razılıq əmsalı E) nisbi xarakteristikaların ranq cəmləri
A) 3 yerə B) 4 yerə C) 2 yerə D) 5 yerə E) 6 yerə 209. Elmi – tədqiqat işləri neçə üsulla aparıla bilər? A) 2 üsulla B) 4 üsulla C) 3 üsulla D) 6 üsulla E) 5 üsulla 210. Kobud xətalar nədən alınır? A) qeyri düzgün sayılmanın, ölçülmələrinin nəticələrin yazılmasının yekunu olaraq alınır B) cihaların düzgün işləməsindən alınır C) cihazların konstruksiyasının sadəliyindən alınır D) müxtəlif faktorların təsirindən alınır E) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların yoxlanılmasından alınır 211. Sistematik xətalar nədən alınır? A) cihazların düzgün işləməməsindən B) öıçülmələrin nəticələrinin düzgün sayılmamasından C) cihazın konstruksiyasının sadəliyindən D) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların yoxlanılmamasından E) müxtəlif faktorların təsirindən 212. Buraxıla bilən cihaz xətaları hansılardır? A) Cihazların konstruksiyasının sadəliliyindən, yaxud cihazın qeyri-dəqiq hazırlanması B) cihazın düzgün dəqiq işləməməsi C) ölçülmələrin nəticələrinin düzgün sayılmaması D) müxtəlif faktorların təsirindən E) təcrübələrin düzgün aparılmamasından 213. Təsadüfi xətalar nədən əmələ gəlir? A) müxtəlif faktorların təsirindən B) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların yoxlanılmamasından C) ölçülmələrin nəticələrinin düzgün aparılmamasından D) cihazın düzgün işləməməsindən E) cihazın konstruksiyasının sadəliyindən 214. Seçmədə xətalar nədən baş verir? A) təcrübələrdə partiyadakı materialların müəyyən hissəsinin yoxlanılmasından B) cihazın konstruksiyasının sadəliyindən C) müəyyən faktorların təsirindən D) cihazın düzgün işləməməsindən E) ölçülmələrin nəticələrinin düzgün aparılmamasından 215. B) bütün təcrübələrin sayını C) təcrübələrin nəticələrinin orta qiymətini D) orta kvadratik fərqi E) variasiya əmsalını
A) seçimdə təcrübə nəticələrinin maksimum qiyməti ilə minimum qiyməti arasındakı fərq B) təcrübə nəticələrinin maksimum qiyməti C) normal paylanmada orta dəyişmə D) qeyri – bərabərliyin orta həddi E) baş ortanın aşağı sərhəddi 217. Seçmədə təcrübə nəticələrinin maksimum qiyməti ilə minimum qiyməti arasındakı fərq dedikdə nə başa düşülür? A) həddi dəyişmə B) variasiya əmsalı C) baş dispersiya D) baş ortanın yuxarı sərhəddi E) orta kvadratik fərq 218.  düsturu nəyi ifadə edir?
A) həddi dəyişməni B) təcrübənin minimum qiymətini C) orta kvadratik fərqi D) təcrübənin aşağı həddini E) variasiya əmsalını
E) 220.  düsturunda  ifadəsi nəyi göstərir?
A) m – sayda seçim dəyişmə həddinin qiymətini B) təcrübə nəticələrin maksimum həddini C) orta kvadratik fərqi D) normal paylanmada aşağı həddini E) baş ortanın aşağı həddini
B) təcrübələrin sayını C) həddi dəyişməsi D) orta kvadratik fərqi E) baş ortanın yuxarı həddini
B) həddi dəyişməni göstərir C) orta kvadratik fərqi göstərir D) variasiya əmsalını göstərir E) sabit kəmiyyətdir
A) B) C) D) E) 226. Assimmetriya hansı halda sol yönümlü olur? A) B) C) D) E) 227. Assimmetriya hansı halda simmetrik olur? A) B) C) D) E) 228.  düsturunda  ifadə edir?
A) razılıq əmsalını B) sərbəstlik əmsalını C) variasiya əmsalını D) orta hədd dəyişməsini E) pirson kriteriyasını 229. A) bütün xarakteristikalar üçün ranqların orta qiymətini B) bütün xarakteristikalar üçün ranqların cəmini C) bütün xarakteristikalar üçün ranqların aşağı qiymətini D) bütün xarakteristikalar üçün ranqların yuxarı qiymətini E) Pirson kriteriyasını
A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
231. Razılıq əmsalının əhəmiyyətliliyini təyin etmək nəyi müəyyən edirlər? A) Pirson kriteriyasını B) Variasiya əmsalını C) ranq cəmlərini D) nisbi əhəmiyyətlilik əmsalını E) seçilmiş orta hesabi qiyməti 232. Pirson kriteriyası aşağıdakı formuladan hansı ilə hesablanır? A) B) 
C) 
D) 
E) 
233. Ekspertizadan keçirilmiş sınaq nəticələrin orta qiymət göstəricisi hansı formula ilə təyin olunur? A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
234. Ekspert qiymətləndirmə üsulu ilə materialın xassələrini qiymətləndirərkən ekspertlərin sayı neçə olmalıdır? A) 7 – dən az olmamalıdır B) 5 – dən az olamamalıdır C) 6 – dən az olamamalıdır D) 3 – dən az olamamalıdır E) 4 – dən az olamamalıdır
A) təsadüfi xətalar B) seçmədə baş verən xətalar C) kobud xətalar D) sistematik xətalar E) yol verilən xəta 236.  formulası ilə nə hesablanır?
A) təcrübənin nəticələrinin orta hesabi qiyməti B) sınaqda yol verilən xəta C) orta kvadratik fərq D) ayrı-ayrı təcrübələrin sayı E) Variasiya əmsalı
A) ayrı-ayrı təcrübə nəticələrinin qiyməti B) təcrübələrin ümumi sayı C) orta ədədi fərq D) Variasiya əmsalı E) Sınaqda yol verilən xəta 238. düsturunda n – nəyi ifadə edir?
A) təcrübələrin ümumi sayını B) orta fərqi C) ayrı-ayrı təcrübələrin sayı D) orta hesabi qiyməti E) Variasiya əmsalı
A) cihaz xətaları B) təsadüfi xətalar C) sistematik xətalar D) kobud xətalar E) yol verilən xəta 240. Hansı tədqiqat üsulu bütün elmlərdə geniş istifadə olunur? A) müqayisə B) funksional C) tənqidi - dialektik D) ölçmə E) sistem 241. Alimlərin fikrincə hansı tədqiqat üsulu fəaliyyət metodunun özünəməxsus inkişaf və konkretləşdirmə formasıdır? A) tənqidi - dialektik B) təcrübə C) analiz və sintez üsulu D) müşahidə E) sosioloji üsul 242. Cihazın düzgün işləməməsi ilə bağlı olan xətalar hansıdır? A) sistematik xətalar B) yol verilən xətalar C) kobud xətalar D) təsadüfi xətalar E) seçmədə xətalar 243.  - düsturu nəyi ifadə edir?
A) orta kvadratik əyintini B) sınaqda yol verilən xətanı C) orta qiyməti D) Variasiya əmsalını E) orta əyintini
B) Variasiya əmsalını C) Sınaq aparılan zaman – vaxtı D) sınaqda yol verilmiş xətanı E) nümunələrin sayını
A) B) 
C)  = 
D) 
E) 
246.  - düsturu nəyi göstərir?
A) yuxarı inandırıcı sərhəddi B) orta inandırıcı sərhəddi C) aşağı və yuxarı inandırıcı sərhəddi D) aşağı inandırıcı sərhəddi E) orta və aşağı inandırıcı sərhəddi
A) B)  +tV
C) 
D) 
E) 
248. Standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissənin yoxlanılmasından əmələ gələn xətalar hansıdır? A) seçmədə xətalar B) təsadüfi xətalar C) burada bilən cihaz xətaları D) kobud xətalar E) sistematik xətalar
A) B) 
C) 
D) 
E) 
250. Ekspert və sosioloji üsullar hansı təhlil üsulunun müxtəlif növləri sayılır? A) orqonoleptik – sosioloji B) ekoloji C) fiziki – mexaniki D) mikrobioloji E) mexaniki 251. Orqonoleptik üsulda xassə göstəriciləri nə ilə ifadə edilir? A) balla
B) miqdarla C) çəki ilə D) ölçü ilə E) kəmiyyətlə 252. Orqonoleptiki üsulun çatışmayan sahəsi nədir? A) onun tətbiqinin təqribiliyi B) tətbiqinin xüsusiliyi C) tətbiqinin mürəkkəbliyi D) tətbiqinin sadəliyi E) tətbiqinin xarakterliyi 253. Ekspert üsulu zamanı müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi mümkündürmü? A) müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi zərərlidir B) bəzi malların ekspertizasında mümkün deyil C) kənarlaşmalar dəqiq olma deyil D) müəyyən kənarlaşmalara yol verilməsi mümkün deyil E) bəzi malların ekspertizasında mümkündür 254. Elmi – tədqiqat dedikdə nə başa düşülür? A) bu elmin yaşaması və inkişaf formasıdır B) elmi axtarışdır C) verilən tapşırığın yerinə yetirilməsidir D) mühazirə mətnidir E) elmi işlərin yerinə yetirilməsidir 255. Birinci - elmi tədqiqatın təşkilinin strukturuna nə daxildir? A) metodologiya, üsullar və nəzəriyyə B) elmi tədqiqat metodikası C) fundamental elmi tədqiqat işi D) elmi – tədqiqat texnologiyası E) elmi – tədqiqat prosesləri 256. Elmi tədqiqatın təşkilinin strukturuna neçə komponentin məcmusu daxildir? A) 4
B) 2 C) 1
D) 5 E) 3
A) forma, dərketmənin üsul və vasitələri B) tətbiqi elmi tədqiqat işi C) elmi tədqiqat texnologiyası D) elmi tədqiqat prosesləri E) nəəriyyə, metodologiya
A) elmi – tədqiqatın üsulu, konkret formanın seçilməsidir B) elmi – tədqiqat metodikası C) elmi - tədqiqat texnologiyası D) elmi tədqiqat prosesləri E) elmi işlərin yerinə yetirilməsi 259. Dördüncü – elmi tədqiqatın təşkilinin strukturuna nə daxildir? A) elmi – tədqiqat proseslərini əlavə edən biliklər məcmusu və onları yerinə yetirilmə üsulu B) tətbiqi elmi – tədqiqat işi C) elmi – tədqiqat metodikası D) elmi – tədqiqat prosesləri E) elmi işlərin yerinə yetirilməsi 260. Ekspert qiymətləndirmə üsulu ilə tikiş məmulatlarının keyfiyyətini qiymətləndirərkən ekspertlərin sayı neçə nəfər ola bilər? A) 7 nəfərdən az olamamalıdır B) 5 nəfər C) 2 nəfər D) 4 nəfər E) 6 nəfər 261. Elmi – texniki inqilab nədir? A) elm və texnikanın sürətli inkişafı nəticəsində istehsal gücünün köklü və keyfiyyətli şəkildə birdən-birə artması prosesi B) istehsal gücünün artması C) elm və texnikanın istehsal gücünün köklü dəyişməsi D) elm və texnikada yeniliklərin baş verməsi E) elm və texnikanın sürətlə inkişafı 262. Elmi – texniki inqilabın səviyyəsi əlamətlərinə nə aid deyil? A) mürəkkəblik B) əhatəlik C) universaldır D) sürətlik E) istehsal prosesində insanın rolunun dəyişməsi 263. Məmulatların keyfiyyətini təyin edən parametrlər hansılardır? A) əsas parametrlər B) texnoloji parametrlər C) texniki – iqtisadi parametrlər D) baş parametrlər E) texniki parametrlər 264. Aşağıdakı əmsallardan hansı normativ sənədlərin işlənməsi zamanı əmək tutumunun hesablanmasına aid deyil? A) təsdiqin mürəkkəbliyi əmsalı B) yenilik əmsalı C) standartlaşdırma obyektinin xırdalanma səviyyəsi əmsalı D) rəylərin işlənməsi əmsalı E) informasiya tutumu əmsalı 265. Məhsulun keyfiyyətini yoxlayarkən təcrübə nəticələri müxtəlif xətalarla müşahidə edilir ki, bu da nəticələrin emalına birbaşa təsir göstərir. Aşağıdakılardan hansı belə xətalara aid dyildir? A) qəsdən edilən xətalar B) kobud xətalar C) sistematik xətalar D) buraxıla bilən cihaz xətaları E) təsadüfi xətalar 266. Aşağıda göstərilənlərdən hansı, keyfiyyət göstəricisi növlərinə aid deyildir? A) normal göstəricilər B) təyinat göstəriciləri C) estetik göstəricilər D) etibarlılıq göstəricilər E) erqonomik göstəricilər 267. Materialların növləri onun keyfiyyətinin hansı göstəricisinin nəticəsini ifadə edir? A) kompleks B) texnoloji C) inteqral D) təyinat E) baza
A) 
B)
C) 
D) 
E) 
269. Parçaların növləşdirilməsində bal sistemi ilə qiymətləndirilmə hansı göstəricilərə əsasən aparılır? A) parçaların fiziki – mexaniki və xarici göstəricilərinə görə B) parçaların həndəsi xassə göstəricilərinə görə C) parçaların fiziki xassə göstəricilərinə görə D) parçaların lif tərkibinə görə E) parçaların rənginin davamlığına görə 270. Təcrübələrin nəticələrinin emalı hesabi qiymətin tapılması üçün hansı kəmiyyətlər məlum olmalıdır? A) təcrübə nəticələri və təcrübələr sayı B) təcrübə nəticələri və təcrübə aparılması üçün atmosfer şəraiti C) təcrübə üçün material partiyası və təcrübələr sayı D) təcrübə nəticələri və təcrübə nümunələrinin ölçüləri E) təcrübələr sayı və təcrübə üçün avadanlıq 271. Tekstil materiallarının təcrübə nəticələrinin emalında Variasiya əmsalı aşağıda göstərilən formuladan hansı ilə hesablanır? A) B) 
C) D) 
E) 
272. Hansı nümunələrdən istifadə etdikdə təsrübə nəticələrinin riyazi emalında alınan xarakteristikalar seçimin xarakteristikaları adlandırılır? A) yoxlama nümunələri B) emprik nümunələr C) dinamik nümunələr D) periodik nümunələr E) statik nümunələr 273. Aşağıdakılardan hansıları riyazi statistikada paylanma qanunlarına aiddir? 1.Normal paylanma qanunu; 2.Anormal paylanma qanunu; 3.Binominal qanunu; 4.Sentrik paylanma qanunu; 5.Styudent paylanma qanunu; 6.Biopolyar paylanma qanunu; 7.Polyar paylanma qanunu: A) 1,3,5 B) 1,6,7
C) 2,3,4 D) 2,4,7
E) 3,4,6 274.  formulası ilə hansı xəta təyin edilir?
A) nisbi buraxıla bilən xəta B) seçmə xəta C) sistematik xəta D) kobud xəta E) təsadüfi xəta
A) ölçülər kəmiyyətin yaxınlaşmış qiymətini B) qüvvəni C) enerjini D) kəmiyyəti E) işi
A) onun tətbiqinin təqribiliyi B) onun tətbiqinin mürəkkəbliyi C) onun tətbiqinin xarakterliyi D) onun tətbiqinin xüsusiliyi E) onun tətbiqinin sdəliyi
A) sadəliyində B) adiliyində C) mürəkkəbliyində D) xarakterliyində E) xüsusiliyində 278. Tədqiqat üsulları hansılardır? A) nəzəri B) nəticəli C) qeyri emprik D) qeyri konstruktiv E) aktiv
A) xeyr B) mümkündür C) mütləqdir D) bəli
E) mümkün deyil 280. Elmi tədqiqat nədən başlanılır? A) mövzunun seçilməsindən B) işin smetasının tərtibindən C) tədqiqat üsullarının seçilməsindən D) ədəbiyyat icmasından E) elmi məqalə yazılmasından 281. Çoxdövrlü dartılmada sapların dözümlüyü hansı paylanma qanununa tabe olur? A) loqarifmik normal paylanma qanununa B) eksponsial paylanma qanununa C) binominal paylanma qanununa D) Piasson paylanma qanununa E) hiperhəndəsi paylanma qanununa 282. Elmi – tədqiqatın texnologiyası nədir? A) elmi – tədqiqat proseslərini əhatə edən biliklər məcmusu və onların yerinə yetirilmə metodikasıdır B) proseslərin idarə edilməsidir C) konkret üsul və vasitələrin seçilməsidir D) forma, dərketmənin üsul və vasitələridir E) elmi – tədqiqatda istifadə olunan texnologiyalar məcmuəsidir 283. “Tədqiqatın üsul və vasitələri” fənninin məqsədi nədən ibarətdir? A) tələbələrə elmi-tədqiqat xarakterli işlərin aparılması üçün vacib vərdişlər aşılanması B) tələbələrə təcrübi işləri aşılamaq C) tələbələrə nəzəri biliklərin verilməsi D) tələbələrə elmi xarakterli məruzələr etmək E) laboratoriya işlərinin yerinə yetirilməsində tələbələrə kömək etmək 284. Elmi mətn üçün xarakterik olmalıdır. A) dəqiq, obyektiv və düzgün ifadə etmə B) dəqiq və axıcı adədi dil C) emosional rəngləmə D) məcazi mənalarla izah etmə E) abstrakt təsəvvürlər 285. Elmi – texniki informasiya orqanlarının əsas funksiyası hansıdır? A) informasiyanın yığılması və saxlanması B) informasiyanın emalı və təbliği C) kitabxana fəaliyyəti D) arxiv fəaliyyəti E) təhsil fəaliyyəti 286. Tədqiqat obyektinin və tədqiqat predmetinin qarçılıqlı əlaqəsi A) tədqiqat obyekti tədqiqat predmetindən çıxarılır B) tədqiqat obyekti özündə tədqiqat predmetini daşıyır C) biri – digəri ilə əlaqəli deyil D) tədqiqat predmeti anlamı yoxdur E) tədqiqat predmeti və tədqiqat eyni məna daşıyır 287. Tədqiqat mövzusunun seçilməsi nə ilə təyin olunur? A) aktuallığı B) gəlirli olması C) maraqlı olması D) məcburi olması E) ədəbiyyatlarda mövzunun olması 288. Ekspertiza üçün lazım olan bütün hazırlıq əməliyyatını kimlər aparır? A) işçi qrup B) ixtisasçılar C) ekspertlər D) əmtəəşünaslar E) mütəxəssislər 289. Əhəmiyyətsiz əmsallar çıxardıqdan sonra alınmış reqresion modelin adekdatlığı hipotezi necə yoxlanılmalıdır? A) fişer kriteriyasından istifadə etməklə B) disprsiya əmsalları ilə C) disspersiyanın adekdatlığı ilə D) styudent qarşılıqlı təsiri ilə E) faktorların qarşılıqlı təsiri ilə 290. Tədqiqat üsulları nədən ibarətdir? A) həqiqətin dərk edilməsi və öyrənilməsi müəyyən fəndlərin, ardıcıl proseduraların və əməliyyatların emprik və nəzəri aparılmasından B) tətbiqi elmi tədqiqat işindən C) elmi – tədqiqatın texnologiyasından D) elmi – tədqiqatın metodikasından E) elmi işlərin yerinə yetirilməsindən 291. İqtisadi tədqiqatlarda ən çox rast gəlinən üsul hansıdır? A) anketləşdirmə B) induksiya C) deduksiya D) müşahidə E) qrafik şəkillər üsulu 292. Keyfiyyətə nəzarət hansı əlamətli olur? A) kəmiyyət, keyfiyyət, alternativ B) miqdar, sınaq C) seçmə, ayırma D) bir dəfəlik, seçmə E) ölçü, keyfiyyət 293. Laboratoriya təcrübəsində yol verilən sistematik xətalara aşağıdakılardan hansı uyğun gəlir? A) cihazların düzgün işləməməsindən, yaxud qeyri – doğru təcrübə metodikasının tətbiqi ilə bağlı xətalar B) müxtəlif faktorların təsirindən əmələ gələn və hesaba alınması mümkün olmayan xətalar C) cihazların konstruksiyasının sadəliyindən, yaxud cihazın qeyri – dəqiq hazırlanmasından yaranan xətalar D) qeyri – düzgün sayılmanın, ölçülmənin yekunu olaraq alınan xətalar E) təcrübələrdə bütün partiyadakı materialların hamsının deyil, yalnız standartlar üzrə nəzərdə tutulmuş müəyyən hissənin yoxlanmasından əmələ gələn xətalar 294. Tapşırıq hansı mərhələni əks etdirməlidir? A) qoyulmuş məqsədə çatmağı B) qoyulmuş məqsədi tamamlamağı C) tədqiqatları maliyələşdirməni D) tədqiqatları qiymətləndirməyi E) gələcək tədqiqatlar aparılmasını 295. Tədqiqatın məqsədinin formalaşdırılması hansı suala cavab verir? A) Nə və nə üçün tədqiq edilir? B) nə tədqiq edilir C) tədqiqatlarda qazanc varmı D) tədqiqatın əmək haqqı və tutumu nə qədərdir E) kim tərəfindən tədqiq edilir 296. Təqdim edilən hansı üsul nəzəri üsuldur? A) analiz, sintez B) abstraklaşdırma, konkretləşdirmə C) sorğu
D) müşahidə E) müsahibə 297. Operativ elmi – texniki informasiya axtarışına kömək edir? A) kataloqlar və kartatekalar B) tematik ədəbiyyat siyahıları C) televiziya xəbərləri D) operativ sorğular E) polislər 298. O, hansı üsuldur ki, xassə göstəriciləri bu üsuldan dəqiq ölçü vahidləri ilə ifadə edilir? A) alət üsulu B) təhlil üsulu C) orqonoleptik üsul D) kimyəvi üsul E) fiziki üsul 299. Nöqsanların mahiyyəti, böyüklüyü sayı, yerləşməsi nəyi göstərir? A) keyfiyyətin aşağı düşməsini B) keyfiyyətin yüksək olmasını C) keyfiyyətin kafi olmasını D) keyfiyyətin qənaətbəxş olmasını E) keyfiyyətin orta dərəcədə olmasını 300. Kvalimetriyada bütün təsərrüfatlarda istehsal edilən məhsullar neçə qrupa bölünürlər? A) 5 qrupa B) 100 qrupa C) 20 qrupa D) 35 qrupa E) 25 qrupa Tərtib etdi: prof. Hacıyev C.Ə. Düzgün cavab: A﴿ bəndində Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
səsdən az verilməmiş olmamış olsun 
səsdən az verilməmiş olmamış olsun
səsdən çox verməmiş olsun
səsdən az verməmiş olsun
səsdən az verməmiş olsun 
düsturunda 
edir?
– nəyi göstərir?
düsturunda H – nəyi ifadə edir?
- nəyi göstərir?
təcrübələr sayından asılı əmsaldır
olarsa
olarsa
olarsa
= 1 olarsa
olarsa
olarsa
- nəyi ifadə edir?
- nəyi göstərir?
düsturunda t – nəyi ifadə edir?
