a)Psikolojik Neden
Bozulmanın ilk sebebi büyüklük kompleksi diyebileceğimiz “bize bir şey olmaz!” umursamazlığıdır. Bu aşırı kendine güven duygusu, Osmanlının savunma ve güvenlik reflekslerini zayıflatmıştır. Örneğin Viyana başarısızlığından sonra Osmanlılar, Nemçe(Avusturya) askerlerinin kendilerine asla rakip olamayacaklarını söyleyerek onları küçümsemişlerdir. 1789 Fransız İhtilali’ni araştıran, dönemin Hariciye Nazırı Atıf Efendi, raporunda Avrupa Aydınlanmasının öncüleri olan Voltaire, Rousseau gibi aydınların yaptıklarına cümbüş diyerek küçümsemiştir.
Bu başlık altında söylenmesi gereken bir şey de hangi Avrupa’yı fark edemediğimizdir. 1440’lı yıllarda içinde felsefi-bilimsel bilgilerin bulunduğu Antik bilgiler Avrupalılarca kendi dillerine çevrildi. 1456’da ilk matbaayı kurdular. Yaklaşık yarım yüzyıl sonra(1519) reform hareketi başlar. Daha 15.Yüzyıl’da Avrupa’da 1700 matbaada 20 milyona yakın kitap basıldı. 17.Yüzyıl’da Aydınlanma Çağı başladı. Bacon, Hobbes, Voltaire, Montesqieu, Kant gibi felsefeci ve düşünürler insanlara hurafeleri bırakıp akla güvenmelerini öğütlediler. Akıl ve pozitif bilimler Avrupa’da el ele verdi. 18.Yüzyıl’da Sanayi Devrimi yapıldı. Avrupa bütün dünyaya kolayca ulaşabileceği vasıtalar için buhar gücünü kullandı, böylece Dünya’nın her yeri açık bir Pazar haline geldi. Birey ile dış dünya(bütün yeryüzü, uzay, evren) temas haline geldi, akıl ve aklı kullanmak zihniyet olarak belirdi. Bütün bunların Batı ordularını hem silah teknolojisi hem de askeri disiplin bakımından takviye ettiğini söylemeye gerek yok. Osmanlının yenilmeye başladığı Avrupa ve Rusya böyle bir gelişme kaydetmiş güçlerdi. Fakat Osmanlılar, kendilerine o kadar güveniyorlardı ki bütün bu gelişme sürecini gözden kaçırdılar.
Dostları ilə paylaş: |