Türk edebiyati-10 ÜNİTE: tariH İÇİnde türk edebiyati edebiyat-tariH İLİŞKİSİ

Veysi’nin Dürretü’t-Tac adlı siyeri süslü nesir örneğidir. Nergisi’nin düzyazı hamsesi süslü nesir örneğidir. Sinan Paşa’nın nasihatnamesi olan Tazarruname adlı eseri süslü nesir örneğidir. Mercimek Ahmet’in bir nasihatname örneği olan Kâbusname Çevirisi sade nesir örneğidir. Eşrefoğlu Rumi’nin “Müzekkin-Nüfus” adlı tasavvufi eseri sade nesirle yazılmıştır. Yine Anadolu’da yazılmış ilk siyer kabul edilen Kadı Darir’in “Kitab-ı siyer-i Nebi” adlı eseri de sade nesirle kaleme alınmıştır. Yirmisekiz Mehmet Çelebi, Paris Sefaretnamesi orta nesirle yazılmıştır.

Nabi	Tuhfetü’l-Harameyn(süslü nesir)
Veysi	Dürretü’t-Tac ve Münşeat-ı Veysi(süslü nesir)
Sinan Paşa	Tazarruname(Süslü Nesir)
Nergisi	Hamse-düzyazı eser-(süslü nesir)
Hoca Saadettin Ef.	Tacü’t-Tevarih(süslü nesir)
Fuzuli	Şikâyetname(orta nesir)
Kâtip Çelebi	Tuhfetü’l-Kibar, Düsturü’l-Amel, Mizanü’l-Hak, Cihannüma(orta nesir)
Naima	Tarih(orta nesir)
Koçi Bey	Risalesi(orta nesir)
Seydi Ali Reis	Miratü’l-Memalik(orta nesir)
Evliya Çelebi	Seyahatname(orta nesir)
Kadı Darir	Kitab-ı siyer-i Nebi(sade nesir)
Mercimek Ahmet	Kâbusname Çevirisi(sade nesir)
Eşrefoğlu Rumi	Müzekkin-Nüfus(sade nesir)
Peçevi	Tarih(sade nesir)
Lamii Çelebi	Nefahatü’l-Üns(sade nesir)
Kaygusuz Abdal	Risale-i Kaygusuz(sade nesir) (?)

SON KISMIN ÖZETİ

1. 
   Halk hikâyeleri anlatmaya bağlı metinler grubundadır. Mesneviler de aynı gruba dâhildir.
   
2. 
   Bu anlatılar, destanların bıraktığı boşluğu doldururlar. Destanlar tükenince yerine bu hikâyeler başlamıştır. 16.Yüzyıldan itibaren vardırlar.
   
3. 
   Hikâyeleri kalabalık yerlerde ozanlar ve meddahlar anlatmıştır.
   
4. 
   Halk hikâyeleri nazım-nesir karışık yazılırlar.
   
5. 
   Yiğitlik ve aşk konularında yoğunlaşırlar.
   
6. 
   Az da olsa olağan dışılıklar göze çarpar.
   
7. 
   Nesir kısımları şiirimsi bir anlatıma sahiptir.
   
8. 
   Zaman ve mekân modern öykü kadar net değildir, ancak destanlardan daha da belirgindir.
   
9. 
   Anonimdirler.
   
10. 
    Halk hikâyelerinin süreci içinde anlatmaya bağlı metin olarak mesneviler de yazılmıştır. Daha önce gördüğümüz örneklere ek olarak Leyla vü Mecnun, Hayrabad, Hüsn ü Aşk gibi mesneviler yazılmıştır.
    
11. 
    İslami Edebiyatta öğretici metinler hem nesir hem de manzum yazılmıştır.
    
12. 
    Nesir inşa adını alır, nesir yazanlara münşi, nesirlerin toplandığı eserlere de münşeat denir.
    
13. 
    Nesirler tezkireler, mektuplar, seyahatnameler, dini ve ilmi eserlerden oluşur.
    
14. 
    İlk tezkireyi Ali Şir Nevai yazmıştır(Mecalisü’n-Nefais). Anadolu’da ilk tezkire Sehi Bey’e aittir(Heşt Behişt).
    
15. 
    İlk mektup Şikâyetname, ilk seyahatname Miratü’l-Memalik’tir.
    
16. 
    Nesir süslü, orta ve sade olmak üzere üçe ayrılır.
    
17. 
    Oğuz Türkçesi ile verilen ilk eserler sade nesirle kaleme alınmışlardır. Mercimek Ahmed, Kadı Darir, Kaygusuz Abdal, Eşrefoğlu Rumi, Lamii Çelebi, Peçevi sade nesir kullanmışlardır.
    
18. 
    Veysi, Nergisi, Sinan Paşa, Nabi, Hoca Saadettin Efendi süslü nesir kullanmışlardır. Diğerleri orta nesircidir.
    
19. 
    Süslü nesir, uzun cümleli, secili, edebi sanatlı, yabancı sözcükleri fazla olan nesirdir.