Turkish basic course

Sample Sentences:

A rare occurrence happened but unpleasant consequence marred it

Dün lokantada yemek yiyecek oldum bütün gün midem ağrıdı.

Yesterday I ate at a restaurant, and my stomach ached the whole day.
Dün arkadaşlarımın resimlerini çekecek oldum, bütün resimler bozuk çıkmış.

Yesterday I took my friends’ pictures, and all the pictures turned out bad.
Dün gece erken yatacak oldum, misafir geldi.

Last night I (for once) went to bed early and guests came!
Dün yazlık elbise giyecek oldum. yağmur yağmaz mı!

Yesterday I put on a summer dress, and would you believe it rained!
Something is wanted or attempted but something else prevented the desired outcome.

Dün resim çekecek oldum, makinede film yokmuş.

Yesterday I took a picture (which I never do) and there was no film in the camera.
Geçen hafta sonu tenis oynayacak oldum, raket bulamadım.

Last weekend I (finally) was able to play tennis, but I couldn’t find a racket.
Dün gece bir kitap okuyacak oldum, elektrikler kesildi.

Last night I sat down to read a book and the electricity was cut.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım
Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 1A: Pattern 1A:

A If by chance these should occur.		B These measures will help cope with the situation.	C The final form expressing the thought in A and B
Örnekler: Yanlış yapmam Bugün Karşıyaka’ya gitmen.		Beni düzeltiniz Beni de götürebilir misin?	Eğer yanlış yapacak olursam beni düzeltiniz. Bugün Karşıyaka’ya gidecek olursan beni de götürebilir misin?
1.	Mektubu dörtten önce bitirmen	Okuyabilir miyim?
2.	Telefon çalması	Cevap vereyim mi?
3.	Siz dışardayken arkadaşınızın gelmesi	Sizi beklesin mi?
4.	Çarşıya gitmeniz	Bana haber verir misiniz?
5.	Ali’nin adresini bulman	Bana verir misin?
6.	Beni deniz tutması	Ne yapayım?
7.	Bu saatte CD çalmamız	Komşular kızarlar mı?
8.	Yarın havanın güzel olması	Dışarda ders yapmak ister misiniz?
9.	Fikrini değiştirmen	Bana telefon eder misin?
10.	Ali’yi görmen	Kendisini aradığımı söyler misin?
11.	Kıbrıs’ta $1000 kazanman	Bana kaç dolar verirsin?
12.	Saat yedide yola çıkmamız	Saat dokuzda Konya’ya varabilir miyiz?
13.	Yanlış yapamam	Beni düzeltir misiniz?

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım

Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 1B: Pattern 1B:

A If by any chance these should occur.		B This would be the situation.	C The final form expressing the thought in A and B
Örnekler: Beni unutman Mektubu ona da göstermesi.		Çok üzülürüm. Vaziyet fena olur.	Beni unutacak olursan çok üzülürüm. Mektubu ona da gösterecek olursa, vaziyet fena olur.
1.	Onbir vapurunu kaçırmamız.	Adaya dönemeyiz.
2.	Bileti kaybetmesi	Başka bir bilet göndeririz.
3.	Onu Türkiye’ye göndermemeleri	Annesi çok üzülür.
4.	Hasta olması	Diğer öğretmenlerin dersleri artar.
5.	Haber vermeden gitmemiz.	Bize darılmazlar mı?
6.	Yağmur yağması	Ne yaparız?
7.	Önümüzdeki arsaya bir ev yapılması	Bizim evin manzarasını kapatır.
8.	Erken dönmen	Sinemaya gideriz.
9.	Bu akşam da geç kalması	Karısı çok kızar.
10.	Bütün pencereleri açmanız	Oda çabuk soğur.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım
Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 2: Pattern 2:

A This is customary. This is what frequently occurs.		B This is something that occurs infrequently. This is not customary.
Örnek: Hiç bara gitmem.		Bara gidecek oldum...
1.	Televizyon seyretmem.
2.	Piyano çalmam.
3.	Hiç kahvaltı hazırlamazsın.
4.	Yemeğe kırmızı biber koymam.
5.	Uçakla seyahat etmez.
6.	O kelimeyi hiç kullanmaz.
7.	Hiç balık tutmaya gitmeyiz.
8.	Viski içmez.
9.	Büyük bıçağı kullanmam.
10.	Hiç soru sormazsınız.
11.	Siyah ayakkabıları giymem.
12.	Ata binmez.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım

Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 3: Pattern 3:

A This is the usual case.		B This is something that happened although it is a rare occurrence.	C An unpleasant consequence of B which mars the proper fulfillment of B.
Örnekler: Ekseriya lokantada yemek yemem. Parkta gezmek için pek az fırsat oluyor.		(Dün lokantada yemek yedim.) Dün lokantada yemek yiyecek oldum (Geçen gün parkta gezmeye gittim.) Geçen gün parkta gezecek oldum	halâ midem ağrıyor. yağmur yağdı.
1.	Çoktandır yürüyüş yapmamıştım.	(Geçen Pazar yürüyüş yaptım.)	halâ bacaklarım ağrıyor.
2.	Genellikle arabanın kapılarını kilitlemem.	(Dün kilitledim.)	sonra bir türlü açamadım.
3.	Ekseriya akşamları çok yemek yemem.	(Dün gece biraz fazla yemek yedim.)	bütün gece uyuyamadım.
4.	Sık sık İstanbul’a gitmem.	(Geçen hafta gitmek istedim.)	araba bozuldu.
5.	Ali uzun zamandır sigara içmiyordu.	(Dün gece bir sigara içmek istedi.)	öksürmekten boğulacaktı.
6.	Sık sık briç oynamayız.	(Dün briç oynamak istedik.)	iskambilleri bulamadık.
7.	Çoktandır hayvanat bahçesine gitmemiştik.	(İstanbul’dayken gitmek istedik.)	geç kalmışız; hayvanat bahçesi kapalıydı.
8.	Uzun zamandır kahverengi elbisemi giymiyordum.	(Pazartesi günü giymek istedim.)	bir türlü bulamadım.
9.	Şimdiye kadar o bankada çek bozdurmamıştım.	(Bir defa çek bozdurmak istedim.)	bankada hesabım olmadığı için bozmadılar.
10.	Uzun zamandır balığa gitmemiştim.	(Geçen Pazar gitmek istedim.)	bir türlü oltamı bulamadım.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım

Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 3: devamı Pattern 3: continued

A This is the usual case.		B This is something that happened although it is a rare occurrence.	C An unpleasant consequence of B which mars the proper fulfillment of B.
11.	Çoktandır bir tasarruf hesabı açtırmak istiyordum.	(Geçen hafta tasarruf hesabı açtırmak istedim.)	yanımda kâfi para yokmuş.
12.	Çoktandır gri pantolonumu giymiyordum.	(Dün giymek istedim.)	küçülmüş.
13.	Çoktandır bıçakları bilememiştim.	(Dün bıçakları bilemek istedim.)	hemen elimi kestim.
14.	Çoktandır Çankaya’ya otobüsle gitmemiştim.	(Dün otobüsle gitmek istedim.)	yanlış otobüse binmişim.
15.	Çoktandır tatile gitmemiştim.	(Tatile gitmek istedim.)	işler çokmuş; müdür izin vermedi.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım
Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 4: Pattern 4:

A This is the usual case.		B This is what is wanted or attempted.	C This prevents the accomplishment of what is wanted or attempted in B.
Örnekler: Çoktandır resim çekmiyordum. Aylardır Ahmet’i görmemiştim.		(Dün resim çekmek istedim.) Dün resim çekecek oldum (Hafta sonu Ali’yi ziyaret edeyim dedim.) Hafta sonu Ali’yi ziyaret edecek oldum	makinede film yokmuş. Samsun’a gitmiş.
1.	Çoktandır iskeledeki lokantaya gitmiyorduk.	(Geçen Pazartesi gitmek istedik.)	O gün lokanta kapalıymış.
2.	Çoktandır plaja gitmiyorduk.	(Pazar günü gitmek istedik.)	Çocuklar hastalandı.
3.	Çoktandır arkadaşıma mektup yazmıyordum.	(Dün yazmak istedim.)	Kalemim kırıldı.
4.	Her gün işe erken giderim.	(Salı günü biraz geç kaldım.)	Müdür çok kızmış.
5.	Ali çoktandır rakı içmiyordu.	(Dün akşam rakı içmiş.)	Zavallı halâ hasta.
6.	Çoktandır yüzmüyordum.	(Geçen hafta biraz havuzda yüzdüm.)	Hemen yoruluverdim.
7.	Ahmet şimdiye kadar karısına çiçek filan almazmış.	(Dün bir buket gül götürmüş.)	Karısı çok şüphelenmiş.
8.	Arkadaşım uzun zamandır koşmuyordu.	(Bu sabah biraz koştu.)	Hemen yoruluverdi.
9.	Çoktandır pilav pişirmemiştim.	(Dün pilav pişirdim.)	Pilav pişirmeyi unutmuşum, hiç iyi olmadı.
10.	Ben geceleri hiç kahve içmem.	(Dün gece bir fincan kahve içtim.)	Bütün gece uyuyamadım.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 5 – Beşinci Kısım

Gramer Egzersizleri Grammar Drill
Örnek 4: devamı Pattern 4: continued

A This is the usual case.		B This is what is wanted or attempted.	C This prevents the accomplishment of what is wanted or attempted in B.
11.	Amcam hiç kimseye borç para vermez.	(Kuzenime bir defa 1000 lira vermiş.)	On sene sonra parasını geri alabilmiş.
12.	Ekseriya işe erken gitmem.	(Bu sabah erken gittim.)	Kapı kilitliydi.
13.	Ekseriya kız kardeşimin elbiselerini giymem.	(Dün bir elbisesini giydim.)	Sigarayla yakmışım.
14.	Ali başı ağrıdığı zaman hiç aspirin almazmış.	(Dün iki aspirin aldı.)	Zavallının midesi bozuldu.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 6 – Altıncı Kısım
Okuma Reading
Barbaros Çocuk Bakıcılığı Yapıyor
Kaflıların küçük kızı Ayla’nın ikiz çocukları üç yaşına basmışlardı.¹²⁶ Çok şirin¹²⁷ çocuklar olmakla beraber ikizler çok yaramazdılar. Bu sebepten¹²⁸ Ayla’nın tuttuğu hizmetçiler 2, 3 aydan fazla kalmıyor, daha iyi bir iş bulur bulmaz gidiyorlardı. Nitekim¹²⁹, Ayla’nın son tuttuğu hizmetçi de o gün daha iyi bir iş bulduğunu ve saat dörtte gideceğini söylemişti. Zavallı Ayla bunu duyunca çok şaşırdı. Çünkü o gece, Ayla ve Zafer, Mr. George Brown’ın yemeğine davetliydiler. Mr. Brown İngiltere’deki bir şirketin¹³⁰ Türkiye temsilcisi¹³¹ idi. Bu yemeğe mutlaka gitmeleri gerekti. Çünkü bir defa George Brown, Zafer’in işi için önemli bir adamdı. Ayrıca ertesi gün Türkiye’den ayrılıyordu.

Böyle bir günde hizmetçinin gitmek istemesi Ayla’yı çok üzdü. Bir kaç saat içinde yeni bir hizmetçi bulması olanaksızdı. Bir gecelik¹³² çocuklara bakacak birini bulması gerekiyordu. Aklına annesi geldi, hemen oraya koştu, fakat maalesef annesinin ve babasının o gece misafirleri olduğunu öğrendi. Ablası Perihan da harıl harıl sınava çalışıyordu. “Denize düşen yılana sarılır”,¹³³ derler, Ayla da başka kimseyi bulamadığı için çocuklara bakmasını Barbaros’tan rica etti. Zavallı Barbaros bu teklife¹³⁴ çok şaşırdı. Çünkü ikizlerin ne kadar yaramaz olduklarını ve onlarla tek başına, başa çıkamayacağını biliyordu. Diğer taraftan kız kardeşine yardım etmekte istiyordu. Nihayet Barbaros, Atilla da gelirse bir gecelik, çocuklara bakacağına söz verdi. Ayla Atilla’yı çabuk kandırdı. 50 liraya anlaştılar.¹³⁵ Ayrıca Ayla, Barbaros ve Atilla’nın taksi paralarını da verecekti.

İki kardeş saat altıda bir taksi çağırıp Ayla’nın evine gittiler. Ayla, Zafer ve ikizler onları bekliyorlardı. Ayla çocukların saat sekizde yattıklarını ve yatmadan önce biraz oynadıklarını söyledi. Ayla ve Zafer saat altı buçukta çocukları, Atilla ve Barbaros’a bırakıp gittiler. Anne ve babaları kapıdan çıkar çıkmaz çocuklar ağlamaya başladılar. Barbaros ve Atilla onları susturmak için ne yapacaklarını şaşırdılar. Atilla dergilerdeki resimleri gösterip onları eğlendirmek¹³⁶ istedi. Çocuklar dergileri yırtıp param parça et¹³⁷tiler. Barbaros oyuncaklarını getirdi. İkizler oynayacakları Atilla ve Barbaros’un başına atmaya başladılar. Atilla onları güldürmek için acayip sesler çıkarmaya başladı. O da sonuç getirmedi.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 6 – Altıncı Kısım
Okuma (devamı) Reading (cont’)
Barbaros Çocuk Bakıcılığı Yapıyor
Nihayet Barbaros ve Atilla at olup, çocukları arkalarına bindirmeyi düşündüler. Neyse bu oyun çocukların hoşuna gitti, ağlamaları durdu. Fakat at olmaktan Barbaros ‘ta, Atilla’da çok yorulmuşlardı. Lâkin biraz dinlenmek için durunca, “Durma!” diye bağırıyorlardı.

Üç saat mücadeleden sonra çocuklar yorulup yattılar. Çocuklar uyur uyumaz, Barbaros ve Atilla bitkin bir halde¹³⁸ koltuklara¹³⁹ çöktüler.¹⁴⁰ Evin içi muharebe meydanına¹⁴¹ dönmüştü.

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 7 – Yedinci Kısım

Sorular Questions

1. 
   Ayla’nın tuttuğu hizmetçiler niçin çok kalmıyorlardı?
   

2. 
   O gece Ayla ve Zafer kime davetliydiler?
   

3. 
   Niçin bu davete gitmeleri lazımdı?
   

4. 
   Niçin Ayla’nın annesi o gece ikizlere bakamazdı?
   

5. 
   Ayla nihayet çocuklara bakmasını kime rica etti?
   

6. 
   Barbaros niçin tek başına ikizlere bakmak istemedi?
   

7. 
   Barbaros’un yardımcısı kimdi?
   

8. 
   Barbaros ve Atilla Ayla’nın evine nasıl gittiler?
   

9. 
   Anne ve babaları evden çıkar çıkmaz çocuklar ne yaptılar?
   

10. 
    Atilla çocukları eğlendirmek için ne yaptı?
    

11. 
    Barbaros onları susturmak için ne yaptı?
    

12. 
    Nihayet çocukları nasıl susturabildiler?
    

13. 
    At oyunu çocukların hoşuna gitti mi?
    

14. 
    Barbaros ve Atilla’nın bu oyun hoşuna gitti mi?
    

15. 
    Çocuklar uyuduğu zaman Barbaros ve Atilla ne durumdaydılar?
    

LESSON 111 – YÜZ ON BİRİNCİ DERS

Section 8 – Sekizinci Kısım
Ev Ödevi Homework
Written or on tape:
A. Rephrase the following, using the –ecek olursa form.

Note:

The part underlined in the cue sentences is the needed information and does not have to appear in the required form.

A Örnek: Çocuklar pek az yanlış yapıyorlar, fakat yaparlarsa hemen düzeltiniz.		B Çocuklar yanlış yapacak olurlarsa hemen düzeltiniz.
1.	Öğrenciler biraz önce birer sandviç yediler, ama acıkırlarsa onlara birer sandviç daha veriniz.
2.	Ali’nin telefon edeceğini sanmıyorum, fakat ederse bana haber ver.
3.