VI. Kassa kitabının aparılması, pul və digər
qiymətlilərin saxlanma qaydaları.
44. Poçt müəssisələri bütün nağd pulların və pul sənədlərinin dövriyyəsini F.KƏ-4 kassa kitabında rəsmiləşdirməlidirlər.
Hər müəssisədə bir kassa kitabı aparılır. Kassa kitabının vərəqləri nömrələnməli, iplə bağlanmalı, gerbli möhürlə möhürlənməlidir. Kassa kitabının vəqərlərinin əsli və surəti eyni nömrə ilə nömrələnir. Vərəqlərin sayı poçt müəssisəsinin rəhbəri və baş mühasibin imzaları ilə təsdiqlənməlidir.
Kassa kitabında yazılışlar diyirjəkli gələmlə surətçıxaran kağız qoyulmaqla aparılır. Kassa kitabının vərəqlərinin surəti kəsilmə xətti ilə kitabdan ayrılır və baş kassa rəisinin (əməliyyatçının) mühasibatlıq qarşısında hesabat sənədi sayılır.
Kassa kitabında yazılanların pozulması və ya səbəbi göstərilməyən düzəlişlər aparılması qadağandır. İstisna hal kimi, səhvə yol verildikdə hər iki nüsxədə səbəbi göstərilməklə düzəliş aparıla bilər. Bu halda aparılmış qeyd kassirin və baş mühasibin imzaları ilə təsdiq edilir.
45.Baş kassa üzrə bütün əməliyyatların və F.KƏ-4 kassa kitabının aparılması poçt müəssisəsi rəisinini əmri ilə Baş kassanın rəisinə (əməliyyatçısına) və ya xüsusi olaraq ayrılmış işçiyə həvalə edilir.
46.Hər bir order üzrə nağd pul qəbul olunduqda və ya verildikdə Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) iş gününün sonunu gözləmədən aparılmış əməliyyatı dərhal kassa kitabına yazmalıdır.
47.Hər iş gününün sonunda Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) gün ərzində aparılan bütün mədaxil və məxarij əməliyyatlarını F.KƏ-4 kassa kitabına yazaraq yekununu hesablayır, ertəsi gün üçün kassanın pul qalığını çıxarır,kassa kitabının vərəqinin birinji nüsxəsinə kassanın mədaxil və məxarij sənədlərini əlavə edir və kassa kitabının vərəqinin ikinji nüsxəsində imza etdirməklə hesabatı mühasibliyə təhvil verir.
48.Kassa kitabının, kassa əməliyyatlarının və sənədlərinin düzgün aparılmasına nəzarət etmək, poçt müəssisəsinin baş mühasibinə həvalə edilir.
Kassa kitabının aparılması və kassa sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi qaydaları barədə baş mühasibin göstərişlərinin ijrası Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) və müəssisənin başqa işçiləri üçün mütləq hesab edilir..
Kassa sənədlərini imzalamaq hüququna malik olan mühasiblərə və bu kimi digər işçilərə əməliyyatçı-kassir vəzifəsi həvalə edilə bilməz.
49. Kassa məxarij orderi və digər sənədlər üzrə (Əmək haqqı jədvəli, müvəqqəti əmək qabiliyyətini itirməyə görə müavinət, pensiya, mükafat, o jümlədən digər sənədlər üzrə) kassadan verilmiş nağd pul, onu alanın imzası ilə təsdiqlənməmişsə, həmin sənədlər kassa üzrə pulun məxariji üçün əsas kimi qəbul olunmur. Bu halda ödənilmiş məbləğ kassirin kassada çatışmamazlığı kimi sayılır və bərpası təmin edilir. Kassa mədaxil orderi ilə təsdiqlənməmiş nağd pul, kassada artıq pul kimi sayılır və müfəssəl araşdırmadan sonra kassaya mədaxil edilir.
50. Poçt müəssisələrinin rəhbərləri nağd pulların kassada saxlanılması, onların bankdan alınması, təhvil verilməsi və pulların poçt şöbəsinə göndərilməsi zamanı onların etibarlı mühafizəsini tə’min etməlidirlər. Əgər onların günahı ujbatından pul vəsaitlərinin mühafizəsi üçün tələb olunan şərait yaradılmamışdırsa, onlar müəyyən edilmiş qaydada mə’suliyyət daşıyırlar.
51. Kassanın yerləşdiyi yer digər iş otaqlarından təjrid olunmalı və yanğından müdafizə vasitələri ilə təjhiz edilməlidir. Kassa ayrıja otaqda yerləşdirilməli, əməliyyat zamanı isə qapı içəri tərəfdən bağlanılmalıdır. Kassanın yerləşdiyi otağa, onun işi ilə əlaqəsi olmayan işçilərin daxil olması qəti qadağandır. Əməliyyat zamanı açarları seyflərin və digər saxlanma yerlərinin üstündə saxlamaq qadağandır.
Nağd pulların, içərisində poçt şöbəsindən daxil olmuş və ya poçt şöbəsinə göndərilmək üçün hazırlanmış pullar olan brezent çantaların, ayrıja olaraq saxlanılması üçün Baş kassada seyflər, digər poçt qiymətlilərinin saxlanması üçün isə dəmir şkaflar qoyulmalıdır. Baş kassalar xüsusi səs və ya siqnal qurğuları ilə təjhiz edilməlidir.
52. Poçt müəssisələrində pul məbləğlərini saxlamaq üçün bütün təhlükəsizlik tədbirləri görülməlidir. Ambarların qapıları dəmirdən düzəldilməli və ya onlara dəmirdən üzlük çəkilməli, qapı və pənjərələrdə dəmir barmaqlıq olmalıdır. Baş kassanın iş vaxtı qurtardıqdan sonra ambar daxili və asma qıfıllar ilə bağlanır və son olaraq siqnal qurğuları qoşulur.
Kassada müəssisəyə məxsus olmayan nağd pul və başqa qiymətlilərin saxlanması qadağan edilir.
53. İş günü qurtardıqdan sonra kassa və digər qiymətlilərin qalığı yoxlanılır, bütün ambarlar nəzarətçi şəxslərin birinin iştirakı ilə açarla bağlanılır, möhürlə möhürlənir və ya plomblanır.
Müəssisənin ambarında yerləşən seyflər, dəmir şkaflar nəzarət möhürü ilə möhürlənir. Möhürlər və açarlar işi başa vurmuş işçidə saxlanır. Ambar və Baş kassa bağlanmazdan əvvəl bütün seyflərin, dəmir şkafların, pənjərələrin bağlı olması, işığın və başqa qurğuların söndürülməsi yoxlanılır.
54. Baş kassanın, bütün ambarların, seyflərin, poçt şöbələrinin pul saxlanan yerlərinin açrlarının ehtiyat nüsxələri, müfəssəl qaydada tərtib edilmiş siyahıların birinji nüsxələri ilə birlikdə xüsusi zərfə qablaşdırılır, üzü parça ilə tikilir, Baş kassa rəisinin(əməliyyatçısının) nəzarət möhürü ilə möhürlənir və saxlanılmaq üçün müəssisənin rəisinə verilir. Siyahının ikinji nüsxəsi Baş kassanın rəisində (əməliyyatçıda) qalır.
Poçt müəssisələrinin rəisləri və maddi mə’sul şəxslər qiymətlilərin saxlandığı ambarların açarlarını, həmçinin sığortalı və nəzarət möhürlərinin saxlanmasını elə tə’min etməlidirlər ki, həmin açarlardan və möhürlərdən iş vaxtı və qeyri-iş vaxtı kənar şəxslərin istifadə etməsi qeyri mümkün olsun.
55. Anbarlar və seyflər onların bağlanmasında iştirak edən şəxslər tərəfindən açılır. Baş kassa, ambarlar və seyflər açılmamışdan əvvəl Baş kassanın rəisi qıfılların, qapıların, pənjərə barmaqlıqlarının və möhürlərin bütövlüyünü yoxlamalıdır. Möhürlər qoparılmamalı, iplə birlikdə kəsilməlidir. Saxlama yerləri yoxlandıqdan sonra heç bir qüsur aşkar edilməzsə, onda möhürlər məhv edilir.
56. Möhürün zədələnməsi və ya qoparılması, qıfılın, qapının, pənjərə barmaqlıqlarının sındırılması hallarında dərhal bu haqda poçt müəssisəsinin rəisinə və polis orqanlarına mə’lumat verilir. Belə hallarda poçt müəssisəsinin rəisi, baş mühasibi və ya onları əvəz edən şəxslər , həmçinin Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) polis orqanlarının razılığını aldıqdan sonra, ambarda saxlanılan pul məbləğlərinin və digər qiymətlilərin yoxlanmasıni təmin edirlər. Yoxlama kassa əməliyyatları başlanana qədər aparılmalıdır. Yoxlamanın nətijəsi yoxlamada iştirak edənlərin hamısı tərəfindən imzalanmiş üç nüsxədən ibarət aktla rəsmiləşdirilir. Aktın bir nüsxəsi polis orqanlarına, digəri poçtamtın tabe olduğu baş idarəyə göndərilir, üçünjüsü isə poçt müəssisəsində saxlanılır.
57. Əgər gözlənilməz hallar ilə əlaqədar ambarı açmaq zərurəti ortaya çıxarsa və onun bağlanmasında iştirak edən şəxslər olmazlarsa, bu zaman ambar poçt müəssisəsinin rəisinin əmri ilə üç nəfərdən ibarət təşkil edilmiş komissiya üzvləri tərəfindən açılır və orada olan nağd pullar, pul sənədləri və digər qiymətlilər sayılır.
58. Kassa əməliyyatları aparan Baş kassanın rəisləri (əməliyyatçıları) və onları əvəz edənlər, onlar tərəfindən qəbul edilmiş bütün pul məbləğlərinin və qiymətlilərin tam mühafizəsi, həmçinin onların səhlənkarlığı, ehtiyatsızlığı və ya düşünülmüş hərəkətləri nətijəsində poçt müəssisəsinə dəyən hər hansı bir ziyan üçün tam, fərdi maddi mə’suliyyət daşıyırlar.
59.Baş kassa rəisinin (əməliyyatçının), işə qəbul olunması haqqında əmr, onlarla fərdi qaydada maddi-mə’suliyyət haqda müqavilə bağlandıqdan və xüsusi formada öhdəlik blankında (Əlavə9) imza etdirdikdən sonra verilir.
Maddi-məsul şəxslərin işə qəbul edilməsinə dair əmr verildikdən sonra poçt müəssisəsinin rəisi, onları kassa əməliyyatlarının aparılmasına dair bu Qaydrlarla tanış etməlidir.
60. Poçt müəssisəslərinin Baş kassalarının rəislərinə, əməliyyatçılarına və kassirlərinə aşağıdakılar qəti qadağan edilir:
a) Kassa əməliyyatları üzrə onlara həvalə edilmiş işlərin yerinə yetirilməsini başqa şəxslərə e’tibar etmək;
b) Şəxsi pullarını və başqa qiymətli əşyalarını poçt müəssisəsinin pulları və qiymətli əşyaları ilə bir yerdə saxlamaq;
61. Növbəli iş recimində işləyən poçt müəssisəsində Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) kassanı onu əvəz edən şəxsə təhvil verərkən bütün mədaxil və məxarij sənədlərini kassa kitabına yazaraq, təhvil verilmə vaxtına kassanın qalığını çıxarır və aşağıdakı nümunədə göstərilən qaydada qeyd aparır:
15 sentyabr 2000-ji il tarixdə, saat 15 00-da 525000 manat (Beş yüz iyirmi beş min manat) məbləğində nağd pulu və 850000 (Səkkiz yüz əlli min manat) pul sənədini
Qəbul etdim:_______________ Təhvil verdim:______________
(imza) (imza)
|
Kassa kitabında əməliyyatlara dair növbəti qeydlər, kassanı qəbul edənin imzasından sonra yazılır.
Baş kassanın rəisinə (əməliyyatçısına) istirahət günləri verildikdə Baş kassanın təhvili eyni qaydada rəsmiləşdirilir, növbəni təhvil verən Baş kassanın əməliyyatçısı gün ərzində aparılan əməliyyatların yekununu sayır və kassanın hesabatını mühasibatlığa təhvil verir.
İkinji növbənin əməliyyatçısı nəzarətçi şəxslə birlikdə əməliyyat gününün axırında kassa kitabına yazılmış sənədlər əsasında kassanı yoxlayırlar.
62.Baş kassada pulların və qiymətlilərin növbələr arasında təhvili zamanı poçt ödənişi nişanlarının təhvili üçün ayrıja akt tərtib olunur.
63. Baş kassanın rəisinin (əməliyyatçısının), poçt müəssisəsinin kassirinin müvəqqəti əvəz edilməsi lazım gəldiyi hallarda (xəstəlik və s.) onun vəzifəsinin ijrası poçt müəssisəsinin rəisinin əmri ilə, tam maddi-mə’suliyyət haqda fərdi müqavilə bağlanmış başqa işçiyə həvalə edilir. Belə halda təhvil-təslim aşağıdakı qaydada aparılır:
a) kassada olan nağd pullar və digər qiymətlilər, təhvil götürən işçi tərəfindən poçt müəssisəsinin rəisinin və baş mühasibin iştirakı ilə dərhal sayılır;
b) pulların və digər qiymətlilərin təhvil verilməsi haqqında göstərilən şəxslərin imzası ilə iki nüsxədə akt tərtib olunur, aktın birinji nüsxəsi mühasibatlığa verilir, ikinji nüsxəsi isə istismar sənədlərinə tikilir.
64. Baş kassa rəisləri, kassirlər, əməliyyatçılar kassada pul və digər qiymətlilərin çatışmamazlığına, həmçinin onlar tərəfindən bağlanıb hazırlanmış və üzərində imza edilmiş pul paçkalarında çatışmamazlıqlar üçün tam maddi-mə’suliyyət daşıyırlar.
VII Poçt müəssisələrində poçt ödənişi nişanlarının saxlanması və
tabeli poçt şöbələrinin təchiz edilməsi qaydaları.
65. Poçtamtlarda poçt ödənişi nişanlarının əsas ehtiyatının və digər şərti qiymətlilərin alınması , saxlanması və yerlərə göndərilməsi poçt müəssisəsi rəisinin əmri ilə Baş kassanın rəisinə (əməliyyatçıya) həvalə edilir.
Poçt müəssisəsinin tabeliyindəki poçt şö’bələrinin poçt ödənişi nişanları ilə fasiləsiz təjhizatı üçün yerli şəraitə uyğun təlabat nəzərə alınmaqla Baş kassada ehtiyat saxlanılır.
66. Poçt ödəniş nişanlarının ehtiyatı poçtamtların Baş kassalarında yarımillik təlabatdan, poçt şöbələrində isə 2 aylıq tələbatdan artıq olmamalıdır. Poçt ödənişi nişanları poçt şö’bələrinin rəislərinin tələbnamaləri əsasında əsas ehtiyatdan göndərilir.
Respublikanın poçt müəssisələrini poçt ödənişi nişanları ilə «Azərmarka» Şirkəti tə’min edir. Poçt ödənişi nişanlarının növü və mövzusu barədə sifarişləri poçt müəssisələri verir. Verilmiş sifarişlərə əsasən «Azərmarka» Şirkəti poçt ödənişi nişanlarını poçt müəssisələrinə göndərir. Poçtamtlara göndərilmiş PÖN üzrə haqq-hesab müvafiq qaydada poçtamtlarla aparılır.
67. Poçt ödənişi nişanları «Azərmarka» Şirkətindən Poçtamta daxil olduqda, kisələr Poçtamtların Baş kassalarında açılır sayılır və mədaxil edilir. Poçtamtlarda poçt ödəniş nişanlarının uçotu F-133 kitabı (Əlavə 10) üzrə aparılır.
68.Poçt müəssisəsinin əsas ehtiyatında olan poçt ödənişi nişanları paçkalara yığılaraq bağlanır. Növlər üzrə seçilmiş paçkalar yuxarıdan və aşağıdan karton üzlük qoyulmaqla sayılaraq möhkəm kağıza bükülür və bağlanır. Paçkanın yuxarı üzlük hissəsində poçt müəssisəsinin adı, poçt ödənişi nişanlarının qiyməti, sayı, ümumi məbləği sözlə və bağlanma tarixi göstərilir. Hər bir paçka iplə bağlanıb poçt müəssisəsinin «nəzarət» möhürü ilə möhürlənərək, onu sayan və sayılmada iştirak edən şəxs tərəfindən imzalanır. Markalı zərflər və markalı poçt kartları anbarın stelaclarında, markalar isə yanmayan seyflərdə və ya dəmir şkaflarda saxlanılmalıdır.
69 Poçt ödənişi nişanları poçt şö’bələrinə, sığortalı kisələrdə sığortalı poçt göndərişləri üçün müəyyən olunmuş qaydada hazırlanaraq göndərilir.
Poçt şö’bəsinin tə’ləbnaməsi poçt müəssisəsinin rəisi tərəfindən təsdiqləndikdən sonra, üç nüsxədən ibarət F.16 qaiməsi yazılır. Qaimədə poçt ödənişi nişanlarının növü, mövzusu, qiyməti, sayı və ümumi məbləği yazılır. Qaimənin 1-ji və 2-ji nüsxələri poçt nişanları ilə birlikdə qiymətli məktuba qoyularaq poçt şö’bəsinə göndərilir.
70. Poçtamtlarda rübdə bir dəfə poçt ödənişi nişanları qalığının qəfləti təftişi aparılır. Qəfləti təftişlər zamanı bağlanma üsulundan asılı olmayaraq poçt ödənişi nişanlarının paçkaları açılır və vərəqlər üzrə sayılır. Təftişin nətijələri haqqında akt tərtib olunur və F. –133 kitabında müvafiq qeyd aparılır.
VIII. Kassanın təftişi və kassa intizamına
riayət edilməsinə nəzarət.
71. Poçt müəssisələrində ayda bir dəfədən az olmayaraq müəssisənin rəisi tərəfindən əmrlə müəyyən olunmuş vaxtda Baş kassada olan bütün pulların və qiymətlilərin sayılması şərti ilə qəfləti təftişi aparılır.
Qəfləti təftiş aparılması üçün poçt müəssisəsi rəisinin əmrinə əsasən komissiya yaradılır. Qəfləti təftiş zamanı sayılır və aşağıdakılar müəyyənləşdirilir:
a) bütün əskinasların, o jümlədən paçkalara yığılmış pulların həmçinin metal pulların sayı;
b) yoxlanılmış nağd pulların, F.K.Ə-4 kassa kitabı üzrə yazılmış və hesablanmış qalıqlara müvafiqliyi;
j) bütün növ poçt ödənişi nişanlarının və digər qiymətlilərin uçot kitablarında göstərilən qalıqlara uyğun olması.
Baş kassanın qəfləti təftişində poçt müəssisəsinin rəisi və ya onun müavini iştirak etməlidir.
72. Komissiyanın təftişinin nətijələri haqqında müvafiq akt tərtib edilir. Təftiş zamanı kassada və ambarda pul məbləğlərinin və qiymətlilərin artıqlığı və ya çatışmamazlığı aşkar edildiyi hallarda onun yaranma səbəbləri, şəraiti təfsilatı ilə aktda göstərilməlidir. Çatışmamazlıqlar rəsmiləşdirilməli bu barədə F.KƏ-4 kassa kitabında və qiymətlilərin uçotu kitabında lazımi qeydlər edilməlidir. Poçt müəssisəsinin rəisi dərhal hərtərəfli yoxlama aparmalı, günahkar şəxsləri aşkar etməli, çatışmayan pul məbləğinin və şərti qiymətlilərin dəyərinin ödənilməsini tə’min etməlidir.
73. Oğurluq etmiş və ya onun səhlənkarlığı nətijəsində çatışmamazlıq yaranmış şəxslər qüvvədə olan qanun veriçiliyə əsasən tam maddi mə’suliyyət daşıyırlar.
74. Baş kassada əməliyyat qurtardıqdan sonra gündəlik olaraq kassada olan nağd pulun yoxlanılması təşkil edilməlidir. Belə yoxlamalara müəssisənin rəisi tərəfindən təsdiq olunmuş qrafik əsasında məsul növbətçilər jəlb edilir.
Baş kassanın yoxlanılmasının nətijəsinə dair kassa kitabına mə’sul növbətçinin və Baş kassanın rəisinin (əməliyyatçısının) imzaları ilə, tarix göstərilməklə, “Kassa yoxlanıldı, fərq yoxdur” və ya “Kassa yoxlanıldı, _________ manat məbləğində fərq aşkar edildi” qeydi yazılır. Aşkar edilmiş fərq ilə əlaqədar akt tərtib olunur, müvafiq araşdırma aparmaq və fərqi bərpa etmək üçün akt dərhal müəssisənin baş mühasibinə verilir.
Məsul növbətçilər üçün vəzifə tə’limatı işlənməli, onlar bu tə’limatla tanış edilməli və bu barədə imza etdirilməlidir. Mə’sul növbətçiliyə müəssisənin rəisi, müavini, baş mühasib, iqtisadçı və digər işçilər (Baş kassa ilə haqq-hesab aparan işçilər (poçt şöbəlrinin rəisləri, onların müaviniləri) istisna olmaqla) jəlb olunurlar.
Eyni bir işçinin iki gün və daha çox dalba-dal növbətçi kimi günün sonunda Baş kassanın yoxlanmasında iştirakı qadağan edilir.
75. Kassa intizamının pozulmasında (barat vəsaitlərinin istismar ehtiyajlarınına xərjlənməsi, kassa limitindən artıq qalıqların vaxtında Banka təhvil verilməməsi, Bankdan alınmış pulun tə’yinatından kənar məqsədlər üçün xərjlənməsi, nağd pulla hesablaşma qaydasının pozulması, nağd pulun başqa şəxslərə, müəssisələrə borj verilməsi, tabeçilikdə olan şəxslərdən və poçt şöbələrindən daxil olmuş pulun, vaxtında mədaxil olunmaması, poçt şöbələrinə göndərilmiş pulların vaxtında məxarijə silinməməsi və kassa intizamını pozan başqa hallar) günahkar olan şəxslər müvafiq qaydada məsuliyyət daşıyırlar.
II. Bölmə
POÇT ŞÖBƏLƏRİNDƏ KASSA ƏMƏLİYYATLARI.
I. Ümumi müddəalar.
-
76. Hüquqi və fiziki şəxslərə poçt xidmətlərinin göstərilməsi poçt şöbələri vasitəsi ilə həyata keçirilir .
-
77. Poçt şöbələrinin rəisləri, onların müavinləri, əməliyyatçılar, poçtalyonlar, və digər ştatdan kənar işçilər tərəfindən göstərilən poçt xidmətlərinin haqqı müştərilər tərəfindən nağd pulla yaxud nağdsız üsulla ödənilir.
78. Göstərilmiş poçt xidmətlərinə görə daxil olmuş pul vəsaitləri gündəlik olaraq poçt şöbəsinin kassasına təhvil verilir.
Təhvil alınmış bütün pul vəsaitləri hər gün F.130 gündəliyinin (Əlavə 11) müvafiq sətirlərlərində nağd pul və pul sənədləri ayrıja yazılmaqla mədaxil edilir.
79. Müəssisə və təşkilatlara poçt ödənişi nişanları köçürmə yolu ilə verildikdə, Poçtamtlar tərəfindən 2 nüsxədən ibarət qaimə-faktura yazılır. Bu halda müştəri poçt şöbəsinə etibarnamə təqdim edir və yazılmış qaimə - fakturanın 2-ji nüsxəsində PÖN-lərin məbləğini yazı ilə göstərərək imzalayır.
80. Poçt şöbələrinə aşağıda göstərilən kassa məxarij əməliyyatlarını aparmaq hüququ verilmişdir:
1) Pul baratlarının ödənişi;
2) Pensiya və müavinətlərin ödənişi;
3) Poçtamtdan alınmış ödəniş jədvəlləri ilə poçt şöbəsinin işçilərinə əmək haqqı, mükafat, əmək qabiliyyətini müvəqqəti itirməyə görə müavinətlər, sosial sığorta vəsaitləri hesabına pensiya və s. məbləğlərin ödənişləri;
4) Müştərilərin əvvəljədən poçt müəssisəsinin hesabına köçürdükləri avans üzrə poçt xidmətlərinin göstərilməsi;
5) Kassanın limitdən artıq nağd pul qalığının poçtamtların Baş kassalarına göndərilməsi;
6) Poçtamtların barat hesabına köçürülmüş pul vəsaitlərinin təsdiqi olan F.150 siyahısı üzrə baratların qəbulu.
7) Zəruri hallarda müştərilərdən qəbul edilmiş ödənişlərin geri qaytarılması.
II. Nağd pulların qəbulu və kassanın
mədaxil sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi.
81. Pul baratlarının və “Ödəmə şərtli” göndərişlərin məbləğlərinin, həmçinin bütün növ poçt xidmətləri rüsumlarının nağd və ya nağdısız üsulla qəbulu zamanı müştərilərə Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq olunmuş eyni nömrəyə malik iki nüsxəli müvafiq formalı qəbzlər verilir.
82. Poçt müəssisələri tərfindən müstəsna hal kimi qəbz verilmədən yalnız poçt ödəniş nişanlarının (markalar, markalı zərflər və markalı poçt kartları) satışı həyata keçirilə bilər.
83. Qəbzlər diyirjəkli qələmlə yazılaraq hər iki nüsxəsinin arxasında poçt müəssisəsinin aydın oxunan təqvim ştempeli vurulur və birinji nüsxəsi (qəbz nüsxəsi) müştəriyə verilir.
84. Pul baratlarının və ödənişlərin məbləği, həmçinin bütün növ poçt xidmətlərinin haqları müştərilər tərəfindən nağd pulla, hesaba pul köçürməklə, həmçinin əvvəljədən hesaba köçürülmüş avans məbləğinə uyğun olaraq Poçt müəssisələri tərəfindən müştərilərə verilmiş avans kitabçalarının çekləri ilə ödənilir.
85. Avans çekləri ilə ödənilməli poçt xidmətləri yerinə yetirildikdən sonra poçt şö’bəsinin işçisi müştəri tərəfindən təqdim edilmiş avans kitabçasında surətçıxaran kağızla haqq-hesab qəbzini və onun kötüyünü doldurur, lazımi məbləği göstərir, avansın qalığını yazır və bütün bunları öz imzası və təqvim ştempeli ilə təsdiqləyir, sonra isə haqq-hesab qəbzini kötükdən ayırır və müəyyən olunmuş formada reyestrə (Əlavə 12) yazır. Qəbzin kötüyü avans kitabçasında qalır və kitabça müştəriyə qaytarılır.
86. Hər hansı xidmətin haqqının ödənişi üçün müştəri tərəfindən pulun ödənildiyinin təsdiqinə dair təqdim edilmiş sənəd üzrə artıq qalan məbləği göndərijiyə nağd pul ilə qaytarmaq və ya xidmət göstərmədən həmin məbləği nağd pula çevirmək qəti qadağandır.
87. Poçtamtdan üstündə məbləği və ödəmə müddəti göstərilərək, rəis və baş mühasibin imzası ilə təsdiqlənmiş ödəniş jədvələri daxil olduqda poçt şö’bəsinin rəisi jədvəldə göstərilən müddət ərzində şöbənin işçilərinə əmək haqqını, pensiyanı, iş qabiliyyətini müvəqqəti itirdiyinə görə müavinəti və s. ödənişləri poçt şöbəsinin kassasında olan nağd puldan ödəyir.
Jədvəldə göstərilən məbləği ödədikdən sonra poçt şöbəsinin rəisi jədvəli öz imzasıyla təsdiqləyir tarixi yazır və həmin məbləği F.130 gündəliyi üzrə məxarijə verir. Ödəniş jədvəli növbəti hesabatla birlikdə poçtamta göndərilir.
III. Poçt şöbələrində mədaxil və məxaric əməliyyatları
üzrə hesabatın tərtib olunması.
88. Poçt şö’bələrində kassanın nağd pul və poçt ödənişi nişanları üzrə qalığı, poçtamtın rəhbərliyi tərəfində müəyyən edilmiş limitlə məhdudlaşdırılır və F.130 gündəliyinin üz tərəfində yazılaraq, poçt müəssisəsinin rəhbərinin imzası və gerbli möhürü ilə təsdiqlənir.
Aşağıda göstərilən hallarda kassanın limitdən artıq pul qalıqları, limit pozuntusu hesab edilmir:
1)Pul baratlarını, pensiya və müavinətləri ödəmək məqsədi ilə xidmət sahələri uzaqda yerləşdiyindən hesabatı poçtamtın rəhbəri tərəfindən müəyyən edilməklə ertəsi gün verməli olan poçtalyonlara verilmiş nağd pullar;
2)Baş kassadan alındığı gün də daxil olmaqla ən çoxu 3 iş günü müddətində pensiya və müavinətlərin ödənişi üçün nəzərdə tutulmuş nağd pullar.(bayram, istirahət günləri nəzərə alınmaqla)
89.Baratların, pensiya və müavinətlərin ödənməsi üçün, əməliyyatçılar, poçtalyonlar və digər işçilər tərəfindən alınmış bütün pul məbləğlərinə dair hesabat iş gününün sonuna qədər, poçt şöbəsinin rəisi tərəfindən müəyyən olunmuş müddətdə şöbə rəisinə təhvil verilməlidir.
Çatdırma sahəsi uzaqda yerləşən kənd poçtalyonları, ödəniş üçün F.55 kitabı ilə alınmış pula dair hesabatı poçtamtın rəhbəri tərəfindən müəyyən olunmuş vaxtdan, yə’ni ertəsi gündən gej olmayaraq təhvil verməlidirlər.
90. Poçt şöbələrinin kassa limitindən artıq nağd pul qalığı, Baş kassaya tam on min manatlıqlarla göndərilməlidir.
91. Poçt şöbəsinin rəisi (müavini) telefon və ya digər rabitə vasitəsi ilə poçtamt rəisinin müavininə, yaxud müəssisə rəisinin sərənjamı ilə xüsusi olaraq tə’yin edilmiş işçiyə, limitdən artıq pul qalığının göndərilməsinə dair kodlaşdırılmış bildiriş verir. Kodlaşdırılmış bildirişin faksla verilməsi qadağan edilir.
Baratların, pensiya və müavinətlərin ödənməsini təmin etmək məqsədi ilə tələb olunan pulların poçtamtdan alınması üçün poçt şöbələrinin rəisləri (müavinləri) eyni qayda ilə kodlaşdırılmış sifariş verirlər.
92. Limitdən artıq kassa qalıqları olan nağd pullar, bu Qaydaların 37-39-ju bəndlərinə uyğun olaraq rəsmiləşdirilir və çantalara qablaşdırılaraq poçtamtın Baş kassasına göndərilir.
93. Poçtamta göndərilən pullara dair F.RN-4 müşayət məktubunun 3-jü nüsxəsi poçt şö’bəsində qalır və F.RN-42 kassa arayışı ilə birlikdə tikilir.
94. İçərisində ödənişləri təmin etmək üçün pullar olan çantalar poçt şöbələrində qəbul edilərkən çantanın və sığorta möhürünün (plombun) salamatlığı diqqətlə yoxlanılır, sonra isə iki nəfərin iştirakı ilə çanta açılaraq içərisindəki pullar sayılır. Pullar F.RN-4 müşayət məktubunda göstərilən məbləğə uyğun olduqda, F.RN-4 miüşayət məktubunun 2-ji nüsxəsində «______»məbləğdə pullar (məbləğ yazı ilə göçstərilməklə) alındı və mədaxil edildi» qeydi yazılaraq çantanın açılmasında və pulları sayılmasında iştirak edən şəxslər tərəfindən imzalanır və təqvim ştempeli ilə təsdiq edilərək Baş kassaya qaytarılır. F.RN-4 müşayət məktubunun 1-ji nüsxəsi eyni qayda ilə təsdiqlənir və poçt şöbəsinin kassa sənədləri ilə birlikdə tikilir.
95. F.RN-4 müşayət məktubunda göstərilən məbləğ alınan məbləğə uyğun gəlmədikdə, bu barədə iki nüsxədən ibarət akt tərtib olunur, çantanın açılmasında və pulun sayılmasında iştirak etmiş şəxslər aktda imza edirlər. Aktın surəti müvafiq araşdırma aparılması və tədbir görülməsi üçün poçt müəssisəsinə göndərilir. Akta əsasən F.130 gündəliyində faktiki alınmış məbləğ mədaxil edilir. Aktın əsli F.RN-4 müşayət məktubuna əlavə olunur, müşayət məktubunda faktiki daxil olmuş məbləğ yazılaraq imzalanır və təqvim ştempelinin ottiski ilə təsdiqlənir.
96. Poçt şöbələrində əməliyyat kassalarının əməliyyatçıları iş gününün əvvəlində, lazımı hallarda isə iş günü ərzində əsas kassadan tələb olunan qədər nağd pul alırlar. Həmin pullar əməliyyatçılara əsas kassadan F.KƏ-5 (Əlavə 14) kitabında imza etdirilməklə verilir.
97. Əməliyyat kassası əməliyyatçısının, poçtalyonun və digər ştatdan kənar işçilərin ilkin sənədlərə əsasən tərtib etdiyi F.RN.-42 (Əlavə 15) kassa arayışı, onun iş günü ərzində göstərdiyi poçt xidmətləri üzrə əsas kassa qarşısında hesabat sənədi sayılır.
98. İş günü qurtardıqdan sonra gün ərzində aparılmış mədaxil əməliyyatları üzrə müvafiq qəbzlərdə PÇ-1, TQ-2, PÇ-4, və PÇ-5) Poçt Rabitəsi Qaydalarının 239-ju və 609-ju bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydada yekun vurulur.
99. İş günü ərzində ödənilmiş baratların F.10 reyestrlərinə yazılması və yekun məbləğin hesablanması Poçt Rabitəsi Qaydalarının 275-277-ji bəndlərində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilir.
100. İş günü ərzində ödənilmiş pensiya və müavinətlərin F.10a reyestrinə yazılması və yekunların hesablanması «Ödəniş müəssisələri tərəfindən işləməyən əhaliyə pensiya və müəvinətlərin çatdırılmasına dair təlimat»ın 1.3.13---1.3.15-ji bəndlərində nəzərdə tutulan qaydada həyata keçirilir.
101. Sutka ərzində fasiləsiz işləyən poçt şö’bələrində, ayın axırınjı günü, bütün mədaxil və məxarij əməliyyatları üzrə hesabat saat 1800-da bağlanaraq təhvil verilir. Saat 1800-dan sonra aparılan bütün əməliyyatlar üzrə hesabatlar növbəti ayın 1-i üçün tərtib olunmuş F.RN-42 kassa arayışına daxil edilərək təhvil verilir və F.130 gündəliyinə növbəti ayın 1-də yazılır.
102. Nağd pullar və pul sənədləri iş gününün axırında əsas kassa tərəfindən hər bir iş yeri üzrə, hər bir əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər tərəfindən dəqiq və aydın tərtib olunmaqla yalnız F.RN-42 kassa arayışları üzrə qəbul edilir.
103. Eyni növbədə, yaxud müxtəlif növbələrdə işləyən əməliyyatçıların öz aralarında nağd pulları, pul sənədlərini, o jümlədən ödənmiş barat blanklarını, F.P-2, ödəniş tapşırıqlarını F.10 və ya F.10a reyestirlərinə, yazmadan və F.RN-42 kassa arayışına daxil etmədən bir-birinə verməsi qəti qadağandır.
104. Hər bir əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər iş gününün sonunda nağd pul və pul sənədləri ilə aparılmış bütün əməliyyatlar üçün F.RN-42 kassa arayışı tərtib edir. Arayışda hər bir əməliyyat növü üzrə ödənişlərin və gəlirlərin məbləği nağd pul və pul sənədləri ilə ayrıja sətrdə yazılır.
Nağdsız üsulla göstərilmiş poçt xidmətləri üçün rüsumların məbləği yazılan jədvəllərin yekunları F.RN-42 kassa arayışının həm "Mədaxil", həm də "Məxarij" qrafalarına yazılır.
105. Əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər eyni zamanda mədaxil əməliyyatları ilə yanaşı həm də baratların, pensiya, müavinətlərin ödənişini və s. ödənişləri yerinə yetirdikdə o, F.RN-42 kassa arayışının "Məxarij" qrafasında ödənmiş baratların, məbləğini, ödənmiş pensiya və müavinətlərin məbləğini, o jümlədən hər bir rayon ƏSMM üzrə ayrıja, həmçinin aparılmış digər ödənişlərin məbləğlərini müvafiq olaraq ayrıja sətirlərdə yazır. Bütün ödənilmiş məbləğlər yazıldıqdan sonra, arayışın "Mədaxil"və "Məxarij" qrafaları üzrə yekunlar hesablanır.
106. "Əsas" qrafasında əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər hər növ əməliyyat üzrə mədaxil olunmuş məbləğin qarşısında gün ərzində istifadə olunmuş qəbzlərin əvvəlinji və axırınjı nömrələrini, və ya digər mədaxil sənədlərinin adını (F.KƏ-5, F.55 və s.) və nömrəsini, ödənilmiş barat, pensiya və müavinət məbləğlərinin qarşısında F.10, F.10a _ reyestrləri üzrə əvvəlinji və axırınjı nömrələri (poçtalyon isə ödənilmiş P-2 tapşırıqlarının və baratların sayını) yazaraq F.RN-42 kassa arayışı ilə birlikdə nəzarətçiyə təhvil verir.
Arayışın sonunda "Əlavə" sətirində əsas kassanı aparan şəxsə təhvil verilən mədaxil və məxarij sənədlərinin sayı göstərilir.
107. İş günü ərzində əməliyyatçı,poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər ilə əsas kassanı aparan şəxs (şöbə rəisi və ya müavini) arasında bütün pul əməliyyatlarına dair qarşılıqlı hesablaşma, kassa arayışının arxa tərəfində «Əməliyyatçının əsas kassa ilə haqq-hesabı» hissəsində göstərilməlidir.
Bu haqq-hesabda müştərilərlə əməliyyat aparmaq üçün gün ərzində əsas kassadan alınmış hər bir avansın məbləği, həmçinin gün ərzində əsas kassaya təhvil verilən məbləğlər əks etdirilir.
108. Əməliyyat kassasının əməliyyatçısı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər məxarij əməliyyatları üçün işlədiləjək məbləğdən artıq olan nağd pulları gün ərzində kassa arayışının arxa tərəfində «haqq-hesab»hissəsində müvafiq sətirdə yazaraq əsas kassaya təhvil verə bilər. Həmin pulun alınmasına dair “Əsas kassanı aparan şəxs (şöbə rəisi) RN-42 kassa arayışının iş günü ərzində pulların qəbuluna dair əsas kassa rəisinin iltizamnaməsi” qrafasında və KƏ-5 kitabında imza edərək göstərilən məbləği qəbul edir.
Poçt Rabitəsi Qaydalarının 608-ji bəndinə uyğun olaraq iş günü ərzində butun işçilər tərəfindən satılmış poçt ödəniş nişanlarının məbləği əsas kassaya (şöbə rəisinə) işçinin soyadı, adı, atasının adı və təhvil verilən məbləğ yazılmaqla şöbə rəisi tərəfindən tərtib edilən ayrıja F.RN-42 kassa arayışı ilə təhvil verilir. Kassa arayışının «Əsas» qrafasında pulu təhvil verən işçi imza edərək verdiyi məbləğə uyğun PÖN alır. Kassa arayışı həmin gün üçün mədaxil edilmiş poçt ödəniş nişanlarının məbləğini təsdiq edən ilkin sənəd hesab edilir.
İş gününün sonunda əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər F.RN-42 kassa arayışının "Haqq-Hesab" hissəsində, iş günü ərzində həmin arayışın üz tərəfində göstərilmiş "Mədaxil" və "Məxarij" qrafaları üzrə yazılan mə'lumatlara yekun vurur.
109.Əməliyyatçı,poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər F.RN-42 kassa arayışının "Haqq-Hesab" hissəsində mədaxil və məxarij üzrə yekunları sayaraq son haqq-hesab kimi, əsas kassaya şö'bə rəisinə (müavinə) təhvil veriləjək məbləği müəyyənləşdirir və həmin məbləği "Haqq-hesabın" aşağı hissəsində əməliyyatçının iltizamnaməsinin əvvəlində göstərir.
Son "Haqq-hesab" kimi təhvil veriləsi məbləğ nağd pula və pul sənədlərinə ayrılır, sonra isə onlar ümumi məbləği yazılır.
110. Əməliyyatçılar,poçtalyonlar və digər ştatdan kənar işçilər tərəfindən imzalanmış F.RN-42 kassa arayışı ona əlavə edilmiş mədaxil qəbzlərinin surətləri F.10, F.10a reyestrləri, ödənilmiş pul baratları, F.22 bildirişləri, F.P-2 ödəniş tapşırıqları, və digər mədaxil və məxarij sənədləri ilə birlikdə nəzarətçi şəxsə təhvil verilir.
111. F.RN-42 kassa arayışını və ona əlavə olunmuş "Mədaxil", "Məxarij" sənədlərini təhvil alan nəzarətçi şəxs dərhal poçtalyon və əməliyyatçı tərəfindən "Mədaxil" və" Məxarij" sənədlərində hesablanmış yekunların düzgünlüyünü və bu məbləğlərin arayışda göstərilən və təhvil verilən məbləğlə uyğunluğunu yoxlayır.
112. F.RN-42 kassa arayışındakı mə'lumatları sənədlərdəki mə'lumatlarla üzləşdirdikdən sonra nəzarətçi şəxs bu barədə qəbzlər üzrə yekun məlumatlarda, F.10, F.10a reyestrlərində və digər mədaxil və məxarij sənədlərində, o jümlədən "Əsas" qrafasında göstərilən sənədlərdə və kassa arayışında yoxlanılmaya dair qeyddə imza edir. F.RN-42 kassa arayışını nağd pul qalığı və pul sənədləri ilə birlikdə əsas kassaya (şöbə rəisinə) təhvil verir.
113. Poçt şöbəsinin rəisi, nəzarətçi tərəfindən yoxlanmış F.RN-42 kassa arayışı üzrə nağd pulları və pul sənədlərini son haqq-hesab kimi qəbul edərkən, F. RN-42 arayışının arxasındakı «haqq-hesab» məlumatlarının F. KƏ-5 kassa kitabı və F.55 kitabı ilə tutuşdurur. Bütün yekunlar və məbləğlər düz gəldikdə o, pulları və sənədləri qəbul edir, sonra isə F.RN-42 kassa arayışının iltizamnamə hissəsini rəsmiləşdirilərək imza edir, iltizamnaməni kəsilmə xətti üzrə arayışdan ayıraraq, iş günü ərzində əməliyyatçı, poçtalyon və digər ştatdan kənar işçilər ilə haqq-hesab aparıldığının təsdiqi kimi ona verir.
114. Bu təlimatda göstərilən nəzarət funksiyalarından başqa, nəzarətçi şəxs əməliyyatçılardan qəbul olunmuş sənədlərin yoxlanmasını ertəsi gündən gej olmayaraq başa çatdırmalıdır. Nəzarətçi-əməliyyatçı ştatı olmayan poçt şö'bələrində bu funksiyalar şəxsən poçt şö'bəsinin rəisinə (müavininə) və ya onun göstərişi ilə şəxsi nəzarəti altında digər işçiyə həvalə edilir. Nəzarətçi şəxs yoxlama zamanı poçt xidmətlərinin bütün növləri üzrə tarifin düzgün tətbiq olunmasına, ödəniş məbləğlərinin tam mədaxilnə «Ödəmə şərtli» göndərişlərin məbləğinin tam alınmasına və onun təyinatı üzrə baratla göndərilməsinə nəzarət edir.
115.F-130gündəliyində, F.RN-42 kassa arayışında, F.55 və F.KƏ-5 kitablarında və digər sənədlərdə pozuntular və düzəlişlər aparılması qəti qadağan edilir. Həmin sənədlərdə təsadüfən yaranan səhvlər, səhv rəqəmin üstündən mürəkkəblə, yaxud diyirjəkli qələmlə xətt çəkilərək düzgün rəqəm yazılmaqla düzəldilir. Edilmiş düzəlişlər vəzifəli və nəzarətçi şəxslər tərəfindən imzalanaraq «Üstündən xətt çəkilmiş______ rəqəm hesaba alınmasın, yeni yazılmış __________rəqəmə inanmalı» qeydi edilir
116. Jiddi hesabat qəbzlərinin uçotu hərəkəti və istifadə olunması qaydaları ayrıja təlimatla tənzimlənir.
117. Poçt müəssisəsinin Baş kassasından alınmış poçt ödəniş nişanları (PÖN) və digər şərti qiymətlilər sayıldıqdan sonra F-130 gündəliyi üzrə mədaxil edilir və poçt şöbəsinin rəisi tərəfindən təmin olunmuş qaydada çaxlanılır.
118 İşçilər tərəfindən satılmış, PÖN –lərə dair ayrıja tərtib edilmiş F.RN-42 arayışları üzrə təhvil verilən pul məbləğləri F.130 gündəliyinə həmin gün mədaxil olunmalıdır.
119.Poçt şöbələrində, o jümlədən evlərdə pul ödənişi və qəbulu üzrə əməliyyatları yerinə yetirən hər bir işçi qiymətlilərin saxlanması, pul vəsaitlərinin qorunması və təyinatı üzrə istifadə olunması, həmçinin onun səhlənkarlığı diqqətsizliyi, ehtiyatsızlığı, yaxud qəsdən edilən hərəkətləri nətijəsində poçt müəssisəsinə dəyən bütün ziyan üçün maddi məsuliyyət daşıyır. Poçt müəssisələri ilə maddi-məsul işçilər arasında maddi-məsuliyyət javabdehliyi haqqında xüsusi formada müqavilə bağlanılır.
F-130 gündəliyinin doldurulması və nəzarət üçün
Poçtamta göndərilməsi
120. F.130 gündəliyinin kəsilən vərəqlərində yazılışlar poçt şöbəsinin rəisi tərəfindən F.RN-42 kassa arayışının və digər mədaxil-məxarij sənədlərinin əsasında hər gün əməliyyat günün sonunda aparılır. (Poçtamtdan ödənişləri təmn etmək üçün daxil olmuş nağd pullar istisna təşkil edir)
121. Bir neçə əməliyyat pənjərəsi olan poçt şöbələrində əməliyyat gününün sonunda poçt şöbəsinin rəisi, əməliyyatçıların, poçtalyonların,ştatdan kənar işçilərin və PÖN satışı üzrə tərtib edilmiş ayrıja F.RN-42 kassa arayışlarının, həmçinin ilkin sənədlərin məlumatları əsasında ümumi F.RN-42 kassa araışı tərtib edir.
122. Poçt şöbəsinin rəisi müvafiq əməliyyat gününün F.RN-42 ümumi kassa arayışının məlumatlarını F-130 gündəliyinin kəsilən vərəqinə yazır, mədaxil və məxarij üzrə yekun vurur, günün sonuna kassa qalığını çıxarır və həmin qalığı növbəti günün əvvəlinə qalıq kimi 1b sətrinə köçürür.
123. 1,1a, 1b və qalıqlar göstərilməli olan digər müvafiq şətirlər üzrə kassa qalıqları istisnazız olaraq hər gün üçün yazılmalıdır.
124. F.130 gündəliyinin kəsilən vərəqinin, hər iki üzü müvafiq kassa əməliyyatları üzrə bütün qrafalar doldurulduqdan sonra səhifələr üzrə (kassa qalıqları göstərilən qrafalar istisna olmaqla) beşgünlük yekunlar hesablanır.
125. Hər beşgünlük üzrə «mədaxil» üzrə yekunlar 2-ji səhifənin, «məxarij» üzrə yekunlar isə 15-ji səhifənin müvafiq qrafalarına köçürülür.
126. Beşgünlük qurtardıqdan sonra, tərtib edilmiş kəsilən vərəq poçt şöbəsinin rəisi tərəfindən imzalanmalı və təqvim ştempelinin ottiski ilə təsdiq edilməlidir.
127. Əgər şöbədə F.130 gündəliyində adı əks etdirilməyən hər hansı xidmət göstərilərsə, həmin əməliyyat üzrə məlumatlar ya həmin şöbədə göstərilməyən digər bir xidmətin sətirində yaxud boş sətirdə göstərilə bilər.
128.Təqvim ayı başa çatdıqdan sonra poçt şöbəsinin rəisi doldurulmuş F-130 gündəliyinin 15-21-ji sətirlərində imza edir və təqvim ştempelinin ottiskini vurur.
129. F-130 gündəliyinin və onda aparılmış yazılışları təsdiq edən mədaxil-məxarij sənədlərinin poçtamta verilməsi qaydası və müddətləri zəruri hallarda Respublika Poçt Müdüriyyəti tərəfindən dəyişdirilə bilər.
V. Poçt şöbələrində uçot.
130.Poçt şöbələrində bütün pul əməliyyatlarının poçt ödəniş nişanlarının və şərti qiymətlilərin hərəkəti hər gün f-130 gündəliyinə yazılmaqla aparılır.
131. F-130 gündəliyinin üz qabığında poçtamt tərəfindən şöbənin adı və hansı aya aid olduğu göstərilməlidir. Eyni zamanda gündəliyin qabığının üz tərəfində şöbə üçün müəyyən edilmiş nağd pul qalığı limiti, həmçinin poçt ödəniş nişanələri üzrə limit göstərilir. Gündəlik yalnız onun üzərində poçtamt rəisinin imzası və poçtamtın gerbli möhürünün ottiski olduqda etibarlıdır.
132. F-130 gündəliyi beş bölmədən ibarətdir.
- Birinji bölmə – poçt şöbəsində nağd pul və pul sənədləri ilə aparılan mədaxil və məxarij əməliyyatlarının yazılması üçün nəzərdə tutulub və 2-15-ji səhifələri əhatə edir.
- İkinji bölmə – poçt ödəniş nişanlarının hərəkətini yazmaq üçün nəzərdə tutulub və 16-21-ji səhifələrdə yerləşir.
- Üçünjü bölmə – poçt şöbəsində olan malların və digər qiymətlilərin hərəkətini yazmaq üçün nəzərdə tutulub və 16-21-ji səhifələri əhatə edir.
- Dördünjü bölmə – poçtamtlarda mühasibatlıq və istismar işçiləri tərəfindən mütləq nəzarətdən keçməli olan əməliyyatların siyahısı üçündür və 22-ji səhifəni əhatə edir.
-Beşinji bölmə – poçt şöbəsinin ay ərzində jiddi hesabat qəbzlərinin hərəkəti və qalığına dair məlumat üçün nəzərdə tutulub və 23-jü səhifədə yerləşir.
Əməliyyatların adları təyinatı üzrə qruplaşdırılmışdır. “Mədaxil” əməliyyatlarının adları 2-jü səhifədə «Məxarij» əməliyyatlarının adları isə 15-ji səhifədə göstərilmişdir.
133. Gündəliyin 2-15-ji səhifələri, mədaxil-məxarij əməliyyatları üzrə beşgünlük və aylıq yekunlar yazılan qrafaları əhatə edir.
134. Gündəliyin 3-14-jü səhifələri gündəlik olaraq mədaxil-məxarij əməliyyatlarının yazılması və beşgünlük yekunların hesablanması üçün nəzərdə tutulmuş kəsilən vərəqlərdən ibarətdir. Kəsilən vərəqin üz tərəfində mədlaxil üzrə yazılışlar, arxa tərəfində isə məxarij üzrə yazılışlar yerləşir.
135.Gündəliyin sonunda 23-jü səhifədə gündəlikdə aparılmış bütün yazılışların nəzarətdən keçdiyini təsdiq etmək üçün məsul şəxslərin imzası, həmçinin şöbədə aparılmış yoxlamaların nətijəsinin göstərilməsi və yoxlayıjıların imzası üçün müvafiq yer ayrılmışdır.
VI. F.130 gündəliyində bölmələr üzrə
yazılışların aparılması qaydası.
Kassada pul vəsatləri və onların
hərəkəti bölməsi
136. Poçt şöbəsinin kassasında pul vəsaitlərinin qalığı həmçinin iş günü ərzində daxil olan və xərjlənən pul vəsaitləri f-130 gündəliyinin müvafiq sətirlərində nağd pul və pul sənədləri ayrıja göstərilməklə aşağıdakı qaydada yazılır:
A .Mədaxil
-1-ji sətirin «a» və «b» bəndləri üzrə gündəlik olaraq kassada günün əvvəlinə qalmış nağd pulun və pul sənədlərinin məbləği yazılır.
-2-ji sətirdə poçt ödənişi nişaqlarının (poçt markaları, markalı zərflər və s.) nağd pul ilə satışından əldə edilmiş məbləğlər yazılır. Bu sətirdə hər gün göstərilən məbləğ gündəliyin 73-jü sətirində yazılan məbləğə uyğun olmalıdır.
-3-jü sətirdə poçt ödəniş nişanlarının nağdısız üsulla (pul sənədləri ilə) satışından əldə edilmiş məbləğlər yazılır. Bu sətirdə gündəlik göstərilən məbləğ 74-jü sətirin yekununa uyğun olmalıdır. Ay ərzində satılmış poçt ödənişi nişanlarının 2-ji və 3-jü sətirlər üzrə «Aylıq yekun» qrafasında göstərilən ümumi məbləğlər, 73 və 74-jü sətirlərdə göstərilən məbləğlərin jəminə bərabər olmalıdır.
-4-jü sətirdə qiymətli məktub və banderolların, qiyməti elan olunmuş məktubların və kiçik paketlərin nağd pulla qəbulundan əldə edilmiş gəlirlər yazılır.
-5-ji sətirdə qiymətli məktub və banderolların, qiyməti elan olunmuş məktubların və kiçik paketlərin nağdsız (pul sənədləri ilə) üsulla qəbulundan əldə edilmiş məbləğlər yazılır.
-6-jı sətirdə iş günü ərzində F.PÇ-5 qəbzləri ilə nağd pulla qəbul olunmuş baratların rüsumu göstərilir.
-7-ji sətirdə iş günü ərzində F-PÇ-5 qəbzləri ilə nağdısız üsulla (pul sənədləri ilə) qəbul edilmiş baratların rüsumu göstərilir;
-8-ji sətirdə iş günü ərzində F.PÇ-1 qəbzləri ilə nağd pulla qəbul edilmiş bağlamaların rüsumu göstərilir;
-9-ju sətirdə iş günü ərzində F.PÇ-1 qəbzləri üzrə nağdsız üsulla (pul sənədləri ilə) qəbul edilmiş bağlamaların rüsumu yazılır;
-10-ju sətirdə nağd pul ilə F. PÇ-4 qəbzi üzrə nağd üsulla qəbul edilmiş poçtun digər gəlirləri (abunə yeşiklərinin haqqı, bağlamaların saxlanması üçün rüsumlar və s.) yazılır.
-11-ji sətirdə poçtun nağdsız (pul sənədləri ilə) üsulla qəbul edilmiş digər gəlirləri yazılır;
-12-ji sətirdə F.TQ-2 qəbzləri ilə nağd pulla qəbul edilmiş teleqramların rüsumu yazılır;
-13-jü sətirdə nağdsız (pul sənədləri ilə) üsulla qəbul edilmiş teleqramların rüsusu yazılır.
-14-jü sətirdə şəhərlərarası telefon danışıqlarından əldə olunan rüsumlar göstərilir;
-15-ji sətirdə yerli telefon danışıqlarından əldə edilmiş rüsumların məbləği yazılır;
-16-17-ji sətirlər boş sətirləpdir;
-18-ji sətirdə 2-17-ji sətirlər üzrə nağd pulla yazılmış məbləğlərin yekunu göstərilir;
-19-ju sətirdə 2-17-ji sətirlərində pul sənədləri ilə yazılmış məbləğlərin yekunu göstərilir;
-20-ji sətirdə poçt şöbəsinə ödənişləri təmin etmək üçün poçtamtdan daxil olmuş nağd pul məbləğləri yazılır.
-21-ji sətirdə iş günü ərzində F.PÇ-5 qəbzləri üzrə nağd pulla qəbul olunmuş baratların məbləği yazılır.
-22-ji sətirdə iş günün ərzində nağdsız üsulla (pul sənədlri ilə) qəbul olunmuş baratların məbləğləri yazılır.
-23-jü sətirdə iş günü ərzində F. PÇ-4 qəbzləri üzrə qəbul edilmiş eleektrik enercisi haqlarının məbləği yazılır.
-24-jü sətirdə dövrü mətbuata abunə yazılışından əldə edilmiş pulların məbləği yazılır.
-25-ji sətirdə dövrü mətbuatın satışından əldə olunmuş məbləğlər yazılır.
-26-jı sətirdə qəbul olunmuş telefon aylıq abunə haqlarının məbləği yazılır;
-27-ji sətirdə F.PÇ-4 qəbzləri üzrə qəbul olanmuş ŞAD pullarının məbləğləri yazılır.
-28-ji sətirdə poçtun əlavə xidmətlərində əldə edilmiş nağd pulların məbləği yazılır.
-29-ju sətirdə poçtun nağdsız üsulla (pul sənədləri ilə) əlavə xidmətlərindən əldə edilmiş gəlirlərin məbləği yazılır.
-30-ju sətirdə nağd pulla satılmış kommersiya mallarının məbləği yazılır. Bu sətirin yekunu 92-ji sətirin yekunu ilə eyni olmalıdır.
-31-ji sətirdə satılmış loteriyaların və digər qiymətli kağızların məbləği yazılır. Bu sətirin yekunu 97-ji sətirin yekunu ilə eyni olmalıdır.
-32-dən 41-ə qədər olan sətirlər boş saxlanılmış və əlavə xidmət növləri yarandıqja bu sətirlərə əl ilə yeni xidmət növlərinin adları yazılır.
-42-ji sətirdə 2-41-ji sətirlər üzrə gün ərzində mədaxil edilmiş bütün nağd və nağdsız (pul sənədləri ilə) əməliyyatların məbləğlərinə yekun vurulur. Mədaxil üzrə 42-ji sətrin «a» bəndində nağd pullurın ümumi məbləği «b» bəndində isə nağdsız (pul sənədləri ilə) məbləğlər yazılır. Mədaxil üzrə 42-ji sətrin yekunu «a» və «b» bəndlərinin jəminə bərabər olmalıdır. Eyni zamanda bütün sətirlərin beşünlük və aylıq yekunlarının ümumi jəmi 2-41 sətirlərinin aylıq yekununa bərabər olmalıdır.
Mədaxil əməliyyatlarının sayı gündəliyin mədaxil hissəsinə yerləşmədiyi hallarda əlavə vərəqlərdən istifadə edilə bilər.
137.F.130 gündəliyinin məxarij hissəsində poçt şöbəsinin kassasından ödənilmiş pul vəsaitlərinin məbləğləri aşağıdakı ardıjıllıqla yazılır:
B. Məxaric
- 43-jü sətirdə evlərdə və poçt şöbələrində ödənilmiş pul baratlarının məbləği yazılır. Bu məbləğ, gün ərzində ödənilmiş baratların blanklarının və bildirişlərinin, həmçinin F.10 reyesterlərinin yekunları ilə uyğun olmalıdır.
- 44-jü sətirdə gün ərzində ödənilmiş pensiyaların məbləği yazılır. Bu məbləğ gün ərzində ödənilmiş F.P-2 ödəniş tapşırıqlarının, həmçinin F.10a reyesterlərinin yekunları ilə eyni olmalıdır.
- 45-ji sətirdə gün ərzində ödənilmiş müavinətlərin məbləği yazılır. Bu məbləğ müavinətlər üçün tərtib olunmuş F.10 reyesterlərinin, həmçinin gün ərzində ödənilmiş F.P-2 ödəniş tapşırıqlarının yekunları ilə uyğun olmalıdır. Əgər poçt şöbəsi bir neçə rayon ƏSMM ilə işləyirsə növbəti sətirlərdə həmin ƏSMM-lər üzrə ödənilmiş pensiya və müavinətlərin məbləği yazılır.
- 54-jü sətirdə kassanın limitdən artıq nağd pul qalığının Baş kassaya göndərilmiş məbləği yazılır.
- 55-ji sətirdə gün ərzində F.150 siyahısı üzrə nağdsız üsulla qəbul edilmiş baratların və bu üsulla qəbul edilmiş digər poçt göndərlərinin qəbulu üçün alınaraq poçtamta göndərilən pul sənədlərinin məbləği yazılır.
- 56-jı sətirdə ödəniş jədvəlləri əsasında işçilərə ödənilmiş əmək haqqı, pensiya, müavinat və s. məbləğlər yazılır.
- 69-ju sətirdə 43-68-ji sətirlər üzrə məxarij edilmiş bütün məbləğlərin yekunu yazılır. 69-ju sətirin «a» bəndində nağd pulla məxarij edilmiş məbləğlər, «b» bəndində isə nağdsız üsulla (pul sənədləri ilə) aparılmış məxarij əməliyyatlarının məbləğləri göstərilir.
- 70-ji sətirdə günün axırına və növbəti ayın 1-nə kassa qalığının jəmi (nağd və nağdsız) yazılır. 70-ji sətrin «a» bəndində kassanın nağd pul qalığı göstərilir. 70-ji sətrin «j» və «ç» bəndlərində «a» bəndi üzrə göstərilmiş nağd pul məbləğinin, poçt şöbəsinin kassa limitinə daxil olmayan hissəsi ayrıja göstərilir. Əgər şöbədə bu Qaydalar üzrə müəyyən edilmiş hər hansı əlavə məxarij əməliyyatı aparılarsa, boş qalmış sətirlərdə həmin əməliyyatların adı əl ilə göstərilərək məbləği qeyd edilə bilər.
Poçt ödəniş nişanları və onların
hərəkəti bölməsi
138. Bu bölmədə poçt ödəniş nişanlarının gündəlik hərəkti, həmçinin beşgünlük və aylıq yekunlar yazılır.
- Günün əvvəlinə və günün axırına qalıqlar 71,79,80,84-jü sətirlərdə yazılır.
- 72 və 81-ji sətirlərdə poçtamtdan poçt şöbəsinə daxil olmuş PÖN-lər yazılır.
- 73 və 82-ji sətirlərdə nağd pul ilə satılmış PÖN-lərin məbləği yazılır.
- 74-jü sətirdə köçürmə yolu ilə satılmış PÖN-lərin məbləği yazılır.
- 77 və 83-jü sətirlərdə poçtamta qaytarılmış PÖN-lərin məbləği yazılır.
- 78-ji sətir ehtiyat sətir kimi boş saxlanılır.
139. F.130 gündəliyinin I bölməsinin 2-ji və 3-jü sətirləri üzrə mədaxil olunmuş məbləğlərin jəmi II bölmənin 73 və 74-jü sətirlərində yazılmış məbləğlərin jəmi ilə uyğun olmalıdır.
Digər qiymətlilər və onların
hərəkti bölməsi
140. Bu bölmədə qiymətlilərin (qiymətli kağızlar loteriyalalar və digər mallar) hərəkəti göstərilir.
141. Qiymətlilərin gündəlik hərəkəti və qalıqların çıxarılması II bölmədə göstərilən qaydada aparılır. Kommersiya mallarının çeşidinin çoxalması ilə əlaqədar gündəliyin bu bölməsində qeydiyyat üçün yer olmadığı hallarda, bölməni əlavə vərəqlər artırmaqla davam etdirmək olar.
142. F.130 gündəliyinə ayın axırınjı gününün məlumatları yazıldıqdan sonra növbəti ayın 1-nə qalıqlar çıxarılır və onların düzgünlüyü yoxlanılır.
143. F.130 gündəliyində hər gün mədaxil və məxarij üzrə yekun məbləğlər düzgün hesablanaraq yazılmalı və həmin yazılışlar onları təsdiq edən ilkin sənədlərə uyğun olmalıdır.
Mütləq nəzarətə dair qeydlər
bölməsi.
144. F.130 gündəliyinin IV bölməsində mütləq nəzarətdən keçməli olan əməliyyatlar üzrə müvafiq sətirlərdə mühasibat və istismar nəzarətinin həyata keçirən işçilər lazımı üzləşdirmə və yoxlamalar apararaq hər bir sətirin qarşısında imza edirlər.
Ciddi hesabat qəbzlərinin
hərəkəti bölməsi
145. Gündəliyin bu bölməsində jiddi hesabat qəbzlərinin dövriyyə jədvəli yerləşir. Ay ərzində istifadə olunmuş, korlanmış və istifadə olunmamış qəbzlərin uçotu dövriyyə jədvəlində yazılır və növbəti ayın 1-nə qalıq çıxarılır.
146. F.130 gündəliyi tam yoxlandıqdan sonra poçt müəssisəsinin rəhbəri (müavini) və baş mühasibi tərəfindən imzalanır.
147. Daha sonra F.130 gündəliyinin xüsusi olaraq ayrılmış hissəsində poçt şöbəsində aparılmış sənədli və ya qəfləti yoxlamanın nətijəsi barədə yoxlayıjılar tərəfindən hökmən müvafiq qeydlər aparılmalı, onların vəzifələri və soyadları göstərilərək imzalanmalıdır.
F-130 gündəliyinin tam rəsmiləşdirilərək nəzarət
üçün Poçtamtlara göndərilməsi qaydası.
148. Mədaxil və məxarij əməliyyatlarının təsdiqi kimi poçt şöbəsində tərtib olunmuş F.130 gündəliyi, həmçinin digər sənədlər özlərində pul vəsatlərinin, onlara bərabər tutulan qiymətlilərin və malların hərəkətini dəqiq və tam həjmdə əks etdirməlidir. F.130 gündəliyində səbəbi göstərilməyən düzəlişlərə və pozuntulara yol verilməməlidir. Gündəlikdəki yazılışların düzgünlüyünə bilavasitə poçt şöbəsinin rəisi javabdehlik daşıyır.
149.F.130 gündəliyinin I bölməsinin beşgünlüklər üzrə vərəqələri yekunlaşdırıldıqdan sonra poçt şöbəsinin rəisi tərəfindən imzalanır və təqvim ştempeli ilə təsdiq edilir. Bundan sonra vərəq gündəlikdən ayrılaraq mədaxil və məxarij üzrə sənədlər ona əlavə olunaraq poçt müəssisəsinin mühasibatlığına göndərilir. Hesabat hər beş gündən bir təhvil verilir. Gündəlik yekunlardın sonra son olaraq poçt şöbəsinin rəisi kassanı yoxlaması və gündəliyi tərtib etməsi barədə imza edərək təqvim ştempeli ilə təsdiqləyir. Yekun hesabat hər növbəti ayın birində poçt müəssisəsinin mühasibatlığına göndərilir.
150. Barat blankları, onların yazıldığı F.10 reyestrləri, pensiya və müavinət ödənişlərinin yazıldığı F.10a reyestrləri və s. məxarij sənədləri F.16 qaiməsinə yazılmaqla poçtamta göndərilir.
151. Poçt müəssisələrinə daxil olmuş barat, pensiya və müavinətlərin hesabatı, F.PÇ-5 qəbzləri, F.16 qaiməsinə imza etdirməklə bu əməliyyatlara nəzarət edən şəxsə verilir.
152. Kassanın digər mədaxil və məxarij sənədləri (F.PÇ-4, TQ-2 qəbzləri və s.) də eyni qaydada nəzarətçi şəxsə verilir. Poçt müəssisəsinə daxil olmuş F.130 gündəliyi, əmək haqqının ödəniş jədvəli, aylıq avans çeklərinin jədvəli, barat əməliyyatları üzrə F.150 siyahıları, F.16 qaiməsinə imza etdirməklə mühasibatlığın müvafiq işçisinə verilir. Jiddi hesabat qəbzlərinin hərəkətinə və qalığına F.130 gündəliyindəki dövriyyə jədvəli vasitəsilə nəzarət edilir.
153. Poçt müəssisələrinə daxil olan F.130 gündəliyi, mədaxil və məxarij sənədləri diqqətlə yoxlanılaraq üzləşdirilir. F. 130 gündəliyində çıxarılmış qalıqların düzgünlüyü təsdiqləndikdən sonra F.130 gündəliyi rəis və baş mühasib tərəfində imzalanır.
154. Ödənişləri təmin etmək üçün poçt şöbəsinə göndərilmiş pulların vaxtında və tam mədaxil edilməsinə F.RN-45 sərənjamı, kodlaşdırılmış bildirişlər, beşgünlüklər üzrə daxil olan F.130 gündəliyinin vərəqlərinə əsasən nəzarət edilir.
155. Poçt şöbələrində arxiv sənədləri növbəti istismar fəaliyyəti yoxlanıldıqdan sonra F.16 qaiməsinə adbaad yazılaraq müəssisənin bu sahəyə javabdeh olan işçisinə təhvil verilir.
156.Kassa əməliyyatlarının və F.130 gündəliklərinin aparılması avtomatlaşdırıldığı hallarda uçot və hesabatın aparılması ayrıja təlimata tənzimlənir.
III. BÖLMƏ
POÇT MÜƏSSİSƏLƏRİNDƏ İNKASSASİYA
İŞİNİN TƏŞKİLİ.
I. Ümumi müddəalar
157. Poçt müəssisələrində ödənişləri təmin etmək üçün nağd pulların bankdan alınaraq gətirilməsi, onların poçt şöbələrinə göndərilməsi, poçt şöbələrinin kassalarında limitdən artıq qalan pullurın poçtamtın Baş kassasına gətirilməsi və zəruri hallarda Banka aparılaraq təhvil verilməsi üzrə inkassasiya işinin təşkili bu Qaydalara uyğun olaraq Poçt Müdiriyyəti tərəfindən müəyyənləşdirilir.
158.Nağd pullar Banka, poçt şöbələrinə və geriyə yalnız silahla təmin edilmiş müşayətçi inkassatorların müşayəti ilə avtomaşınla aparılmalıdır.
159. İnkasasiya işinin avtomaşınla həyata keçirilməsi üçün pullar olan brezent çantaların yığılaraq saxlanılması məqsədilə xüsusi brezent kisələr, həmçinin çantaların avtomaşından poçt şöbəsinə aparılması və ya geri gətirilməsi üçün portfellər ayrılmalıdır. Bundan başqa hər bir poçt şöbəsi və Baş kassa üçün üzərində nömrəsi, həmçinin poçt şöbəsinin və ya poçtamtın adı olan trafaretə malik ən azı iki ədəd brezent çanta nəzərdə tutulmalıdır.
160. İçərisində poçt şöbələrinin kassa limitindən artıq qalmış nağd pullar olan brezent çantaların poçt şöbələrindən yığılması və ya içərisində ödənişləri təmin etmək üçün pullar olan brezent çantaların poçt şöbələrinə çatdırılması məqsədilə sərbəst reyeslər təşkil edilməlidir.
161. Pulların çatdırılması ilə bağlı bütün pul əməliyyatları bilavasitə poçtamtların Baş kassaları vasitəsilə həyata keçirilməlidir.
Pulların Baş kassaya daxil olmadan poçt şöbələri arasında bir-birinə verilməsi qadağandır.
162. Müşayətçi- inkassatorların müşayəti ilə göndərilməli olan pullar hökmən brezent çantalara qablaşdırılmalıdır.
-
163. Pulların brezent çantalara qablaşdırılması poçtamtlarda Baş kassada, poçt şöbələrində isə əsas kassanın yerləşdiyi anbarlarda həyata keçirilir. Bu əməliyyatların düzgün və vaxtında aparılmasına poçtamtlarda Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) poçt şöbələrində isə şöbə rəisləri və onların müavinləri məsuliyyət daşıyırlar.
-
164. Pul məbləğlərinin daşınması üçün müşayətçi- inkassator vəzifəsinə, yoxlanılmış, etibarlı, silahdan istifadə etməyi bajaran, silah gəzdirməyə ijazəsi olan daşıma və mühafizə qaydalarını yaxşı bilən işçilər qəbul edilməlidir.
Bu vəzifəyə həddi-buluğa çatmamışların, həmçinin oğurluq, dələduzluq, mənimsəmə, rüşvətalma və digər məqsədli əməllərinə görə məhkum edilmiş şəxslərin qəbul edilməsi qəti qadağandır.
165.Yerli şərait nəzərə alınmaqla istisna hal kimi pulların müşayəti üzrə ikinji müşayətçi- inkassator vəzifəsinin ijrası yuxarıda qeyd edilmiş tələblərə javab verən xasiyyətnaməyə malik olan sürüjüyə həvalə edilə bilər.
166. Daşınma zamanı, poçtamtın Baş kassasından və ya poçt şöbəsindən götürülmüş brezent çantaların və pulların mühafizəsinə çantaların alınmasına dair sənədləri imzalamış müşayətçi- inkassatorlar birgə məsuliyyət daşıyırlar və bununla bağlı onlardan müvafiq iltizamnamə alınır.
167. Xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən müşayətçi- inkassator o jümlədən əvəzçilik üsuli ilə sürüjülər silah, onun gəzdirilməsi üçün hüquq verən vəsiqə, həmçinin mübadilə hüquqi verən F.81 vəsiqəsi (Poçt Rabitəsi Qaydalarının 63-jü əlavəsində göstərilmiş nümunədə) ilə təmin edilirlər. Silahların və onun gəzdirilməsi üçün hüquq verən vəsiqənin uçotu Azərbayjan Respublikasının mövjud Qanunverijiliyinə müvafiq qaydada həyata keçirilir.
168. Reysə göndərilən hər bir avtomaşın üçün Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) bir nüsxədən ibarət F.24-İ marşrut qaiməsi (Əlavə 16) tərtib edir. Eyni zamanda müşayətçi-inkassatorlardan birini reys üzrə böyük təyin edərək, bu haqda F.24 İ marşrut qaiməsində müvafiq qeyd aparır.
169. Reys üzrə təyin edilmiş böyük əməliyyatçının səranjamının sözsüz ijrası ikiknji müşayətçi- inkassator və reysə xidmət edən sürüjü üçün mütləq hesab edilir.
Reys müddətində avtomaşın yalnız F.24 İ marşrut qaiməsində göstərilən poçt şöbələri yerləşən marşrut üzrə hərəkət etməlidir. Bütün marşrut boyu və mübadilə aparılan dayanajaqlarda avtomaşının mühərriki fasiləsiz işləməlidir. Avtomaşının arxa qapıları içəridən kilidlənməlidir.
170. Müşayətçi- inkassatorlar yalnız bilavasitə pulların daşınması üzrə funksiyaları yerinə yetirməlidirlər. Reys zamanı onlara hər hansı digər xarakterli işin tapşırılması və ya avtomaşında reysin xidməti ilə əlaqəsi olmayan kənar şəxslərin daşınması qəti qadağandır.
171.Avtomaşın marşrut üzrə hərəkət edərkən reys üzrə böyük təyin edilmiş müşayətçi- inkassator arxa oturajaqda əyləşir və çantalar olan brezent kisəni mühafizə edir. İkinji müşayətçi-inkassator əlində portfel olmaqla sürüjünün yanında oturmalıdır. O yalnız çantanı təhvil vermək və ya qəbul etmək üçün maşından çıxa bilər.
II. Limitdən artıq pulların poçt şöbələrindən
poçtamtlara çatdırılması
172. Poçtamta göndərmək üçün poçt şöbəsində hazırlanmış limitdən artıq pulların qablaşdırıldığı brezent çantaların birkası bu Qaydaların 29-ju bəndinin 2-ji abzasında göstərildiyi qaydada rəsmiləşdirilir.
173.Göndərilmək üçün hazırlanmış brezent çantalara poçt şöbəsində iki nüsxədən ibarət F.16 qaiməsi tərtib edilir. Qaimədə tarix, qaimənin nömrəsi (nömrələnmə il ərzində aparılır) brezent çantanın birkada göstərilmiş nömrəsi və F.RN-4 müşayət məktubunda göstərilmiş məbləğ yazılır. Qaimənin hər iki nüsxəsində çantanın qablaşdırıldığı günün təqvim ştempeli vurulur və bu Qaydaların 10-ju bəndinə uyğun olaraq poçtamta məlumat verilir.
174.Avtomaşın reysə çıxmamışdan əvvəl poçtamt rəisinin müavini və ya əmrlə bu iş həvalə edilmiş şəxs şöbələrdən daxil olmuş kodlaşdırılmış məlumatları pulların inkasasiyası üçün tərtib edilən F.RN-44 arayışına yazır. Həmin arayışda poçt şöbələrinin adları və onlardan göndərilməli olan pulların məbləği göstərilir. Arayış onu tərtib edən tərəfindən imzalanır.
-
175.Tərtib edilmiş F. RN-44 arayışının əsasında poçtamtın Baş kassasının rəisi (əməliyatçı) bir nüsxədən ibarət F.24 İ marşrut qaiməsi tərtib edir və qaimənin üz tərəfində onun nömrəsini (nömrələnmə il ərzində aparlır), reysə çıxılan günün tarixini, reysə çıxılan saat və dəqiqəni müşayətçi- inkassatorların soyadlarını yazır. Marşrut qaiməsinin arxa tərəfində gedilməli olan poçt şöbələrinin nömrələri (adları) və bundan başqa poçt şöbələrinə təhvil verilməli olan boş brezent çantaların nömrələri yazılır.
-
176. Müşayətçi- inkassatorlar Baş kassanın rəisindən (əməliyyatçısından) mübadilə hüququ verən vəsiqəni alırlar. Reys üzrə böyük müşayətçi-inkassator bundan başqa xüsusi kitabda (Əlavə 17) imza etməklə portfeli, boş brezent kisəni və F.24- İ marşrut qaiməsini alaraq reysə çıxırlar.
-
177. Avtomaşının hərəkət istiqaməti barədə reys üzrə böyük müşayətçi- inkassator sürüjüyə müvafiq göstəriş verir. Avtomaşın marşrut qaiməsində göstərilən ilk poçt şöbəsinə gəldikdə əməliyyatçı (müşayətçi) poçt şöbəsinə daxil olur, poçt şöbəsinin rəisinə və ya onun müavininə F.24 -İ marşrut qaiməsini, mübadilə hüquqi verən vəsiqəni və boş brezent çantanı təqdim edir.
178. Poçt şöbəsinin rəisi (onun müavini) F.24-İ marşrut qaiməsinin arxa tərəfində avtomaşının gəldiyi vaxtı, birkada göstərilənlərə uyğun olaraq rəqəmlə çantanın nömrəsini və vəzifəsini göstərərək pullar olan çantanın təhvil verilməsinə və boş çantanın alınmasına dair imza edərək, əl ilə mübadilə saatını göstərməklə təqvim ştempeli vurur.
179. Müşayətçi- inkassator alınmış çantanı diqqətlə nəzərdən keçirir və möhürün bütövlüyünü yoxlayır. Müşayətçi- inkassatorun F.16 qaiməsinin əslində göstərilən nömrə ilə brezent çantanın birkasında göstərilən nömrəni tutuşdurur, çantanın çəkisini yoxlayır və çantanın qəbuluna dair F.16 qiməsinin surətində imza edir. Alınmış çantanı, F.24-İ marşrut qaiməsini, həmçinin F.16 qaiməsinin əslini portfelə qoyaraq avtomaşına gətirir.
180. Reys üzrə böyük müşayətçi-inkassator brezent çantanı, F.16 qaiməsinin əslini və F.24-İ marşrut qaiməsini müşayətçi- inkassator alır, birkada göstərilmiş məlumatları F.16 qaiməsinin əslindəki və F.24 marşrut qaiməsindəki yazılışla yzləşdirir, çantanın xariji görünüşünü nəzərdən keçirərək onu brezent kisəyə qoyur.
181. F.24-İ marşrut qaiməsində göstərilən bütün poçt şöbələrində olduqdan sonra müşayətçi- inkassator poçtamtın Baş kassasına qayıdırlar. Orada mübadilə hüquqi verən vəsiqələrin, F.16 qaimələrinin əslinin, F.24-İ marşrut qaiməsinin, boş partfelin, brezent kisənin və pullar olan brezent çantaların təhvil verilməsinə dair xüsusi kitabda imza edirlər.
-
182. Baş kassanın rəisi (əməliyyatçısı) pullar olan brezent çantaların xariji görünüşünü diqqətlə nəzərdən keçirir, birkada, F.16 qaimələrinin əslində və F.24-İ marşrut qaiməsində göstərilən məlumatları üzləşdirir. Bundan sonra o, F.16 qaimlərnin, F.24 –İ qaiməsinin, mübadilə hüququ verən vəsiqənin və bu Qaydaların 176-jı bəndində göstərilən digər əşyaların alınmasına dair xüsusi kitabda imza edir. Qaimələr ertəsi gündən gej olmayaraq poçtamtın mühasibliyinə təhvil verilir. Brezent çantalar açılıp və pullar bu Qaydaların 34-jü bəndinə uyğun olaraq mədaxil edilir.
III. Ödənişlərin təmin edilməsi məqsədi İlə nağd pulların poçtamtın Baş kassasından Poçt şöbələrinə çatdırılması.
-
183. Poçt şöbələrindən alınmış kodlaşdırılmış sifarişlər əsasında poçt şöbələrində ödənişləri təmin etmək üçün brezent çantalarda göndərilməli olan pul məbləğlərinə dair poçtamtda bu Qaydaların 35-ji bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada F.RN-45 səranjamı tərtib edilir.
-
184.Poçtamtın Baş kassasında, göstərilən səranjama əsasən göndərilməli olan pullar bu Qaydaların 37-ji bəndinə uyğun olaraq brezent çantalara qablaşdırılır. Çantalar bu Qaydaların 38-39-ju bəndlərinə uyğun olaraq rəsmiləşdirilir və 40-jı bəndə uyğun olaraq müşayətçiyə təhvil verilir.
-
185. Baş kassanın rəisi F.RN-45 səranjamına əsəsən bu Qaydaların 175-ji bəndinə uyğun olaraq şöbələrin adını qaimənin üz tərəfində göstərməklə F.24-İ marşrut qaiməsi tərtib edir.
-
186. Reys üzrə böyük müşayətçi-inkassator F.24-İ marşrut qaiməsində aparılmış yazılışla, Baş kassadan alınmış pul ilə dolu brezent çantaların nömrələrini üzləşdirir. Onların xariji görünüşünə diqqətlə nəzər yetirir, hər bir çantanın çəkisini yoxlayır, F.16 qaiməsinin sürətində brezent çantaların sayını rəqəmlə və yazı ilə göstərərək onları almasına dair imza edir. Çantaları brezent kisəyə qoyaraq ikinji müşayətçi- inkassator müşayəti ilə bu Qaydaların 176-jı bəndinə əməl edilməklə avtomaşına aparır.
Reys üzrə böyük müşayətçi-inkassator F.16 qaimələrinin əslini F.24-İ marşrut qaimsinə əlavə edir. (F.16 qaimələrinin surətləri Baş kassanın həmin gün üçün sənədlərinə əlavə edilir).
187. Poçt şöbəsinə gələrkən reys üzrə böyük müşayətçi-inkassator həmin poçt şöbəsi üçün nəzərdə tutulmuş brezent çantanı və F.24-İ marşrut qaiməsini ikinji müşayətçi- inkassator verir. Müşayətçi-inkassator brezent çantanı F.24-İ marşrut naiməsini poçt şöbəsinə aparır, özünün mübadilə hüququ verən vəsiqəsini təqdim edərək, belə vəsiqənin poçt şöbəsinin rəisində (müvinində) də olmasını müəyyən edərək brezent çantanı və F.24-İ marşrut qaiməsiniona verir.
188.Poçt şöbəsinin rəisi marşrut qaiməsini və pullar olan brezent çantanı alaraq brezent çantaya bərkidilmiş birkada göstərilən nömrəni və məbləği, F.24-İ marşrut qaiməsində göstərilən məlumatlarla tutuşdurur, çantanın salamatlığına və möhürün bütövlüyünə əmin olduqdan sonra çantanın çəkisini yoxlayır, F.24-İ marşrut qaiməsində avtomaşının gəlmə vaxtının göstərərək çantanı almasına dair imza edir və təqvim ştempelinin ottiskini qoyur.
Bundan sonra poçt şöbəsinin rəisi F.24-İ qaiməsinin ayrıja sətrində qaytardığı boş brezent çantanın nömrəsini yazır, tarixi göstərməklə imza edərək çantanı müşayətçi-inkassatora təhvil verir.
189. Avtomaşına qayıdan müşayətçi-inkassator F.24-İ marşrut qaiməsini, həmçinin boş brezent çantanı reys üzrə böyük müşayətçi-inkassatora verir, o isə F.24-İ marşrut qaiməsinin düzgün rəsmiləşdirdiyini və boş brezent çantaların nömrəsinin qaimədə göstərilənlərə uyğunluğunu yoxlayır.
190. F.24-İ marşrut qaiməsində göstərilən bütün poçt şöbələrində olduqdan sonra poçtamta qayıdarkən müşayətçi- inkassatorlar reysə dair bütün sənədləri, (mühasibatlığa verilmək üçün) mübadilə hüququ verən vəsiqəni, boş çantaları və digər əşyaları bu Qaydaların 181-ji bəndinə uyğun olaraq təhvil verirlər.
191.Bu Qaydaların yerinə yetirilməsinə müəssisə rəisləri, rəis müavinləri, Baş mühasiblər, Baş kassanın rəisləri (əməliyyatçıları) və kassa əməliyyatlarının aparılması həvalə edilmiş digər vəzifəli şəxslər javabdehdirlər.
Hazırladılar:
Baş direktor müşaviri F.Abdullayev
BNŞ-nin rəisi V.Ağayev
Razılaşdırıldı:
P MM N.Məmmədov
TŞ-nin rəisi S.Kazımov
P Ş-nin rəisi N.Osmanov
PTİŞ-nin rəisi T.Hüseynov
Baş direktor Q.Bəybalayev
ÜŞ-nin rəisi S.Nəsirova
Baş direktor
MİMŞ-nin rəisi Ç.Abidov
müavini A.Əmrahov İMTŞ-nin rəisi E.Vəliyev
Baş direktor TTŞ-nin rəisi O.İsmayılov
müavini F.Süleymanov X və S üzrə mühəndis Z.İsmayılov
KŞ-nin rəisi X.Səmədov
MUŞ-un rəisi A.Qeybullayev
Dostları ilə paylaş: |