Ünden bugüN

İLKÖĞRETİM OKULLARI

İlkokulla ortaokulun bir çatı altında ve tek yönetime bağlı olduğu eğitim kurumlarıdır. Bu uygulama 1982'de başladı. İstanbul'da da konumu elverişli ilkokullardan başlanarak tüm ilkokulların aşamalı olarak ilköğretim okuluna dönüştürülmesi sürmektedir (bak. ilkokullar).

1982-1983 öğretim yılında İstanbul'da 16 okulda ilköğretim uygulamasına geçildi. Bunlardan bir bölümü aynı bahçe içindeki ortaokulla birleştirilerek ilköğretim okulu yapıldığı gibi bazılarında da aşamalı olarak 6., 7. ve 8. sınıflar açılmak suretiyle ilköğretim uygulaması başlatıldı. Hedef, bağımsız ortaokul uygulamasına son vermek olup, ortaokulların tamamının 1995'e kadar ilköğretim kapsamına alınmasıdır. 1993-1994 öğretim yılı verilerine göre İstanbul'da 478 ilköğretim okulu faaliyette bulunmaktadır. Bunlarda 1. kademe (ilkokul) düzeyinde 435.452, 2. kademe (ortaokul) düzeyinde 228.552, toplam 664.004 öğrenci okumaktadır. Bu genel mevcudun 304.298'i kız, 359.706'sı erkektir. İlköğretim okullarının 1. kademesinde 11.193, 2. kademesinde ise 4.351 olmak üzere 15.544 öğretmen görev yapmaktadır.

İlköğretim okullarının bir özelliği öğretim programında iş eğitimi adı altında, iş ve teknik, ticaret, ev ekonomisi ve tarım derslerine ağırlık verilmesidir. Ancak İstanbul ilköğretim okullarının fiziki yapıları ve öğrenci mevcutları bu tür derslerin uygulamalı olarak verilmesine yeterince uygun değildir.

İSTANBUL

İLLÜZYON

İllüzyon sanatı gösterim sanatlarının en eskisidir. Gösterim sanatlarının tüm özelliklerini taşımasının yamsıra asıl amacı seyirciye nasıl olduğu anlaşılamayan birtakım sonuçlar sunmasıdır. Bu sanatçıların Osmanlıca da "sihirbaz", "şu'bedabaz" gibi çeşidi adları vardır. Ancak asıl sözcük "hokkabazadır (bak. hokkabazlık).

18. yy'da geleneksel hokkabazlık zayıflamış, onun yerine Avrupalı illüzyon sanatçıları gelmeye başlamıştır. Bildiğimiz en eskisi III. Mustafa döneminde (1757-1774) İstanbul'a gelip gösterimler sunan ünlü Amerikalı illüzyonist Jacob Philadep-hia'dır. III. Mustafa'nın sarayında da gösterimler vermiştir. Ayrıca dışarıdan gelen yabancı illüzyonistlerin İstanbul'da tiyatroların yapılmasında da katkıları olmuştur. Örneğin daha çok bir söylenceye dayanan Comte de Grisy ya da Torrini adındaki illüzyonist III. Selim döneminde (1789-1807) İstanbul'a gelmiş, önce gösterimleri için bir tiyatro yapmış, sultan da görmek istediği için saray içinde de bir geçici tiyatro kurmuştur. Bu tiyatronun yapımı iki günde bitmiştir. Bu tiyatro yaptıran illüzyonistlerin en önemlisi Naum Tiyatro-su'nun(->) kuruluşunu gerçekleştiren To-rinolu Bartolommeo Bosco olmuştur. Bos-co ayrıca sarayda da Abdülmecid (hd 1839-1861) için gösterimler vermiştir. Bir

20. yy'ın başında bir hokkabaz grubu. Metin And arşivi

başka tiyatro kuran illüzyonist Bernard Marius Caseneuve olmuştur. Caseneuve İstanbul'a 5 kez gelmiş, 1892'de dördüncü gelişinde önce Fransız Tiyatrosu'nda gösterimler vermiş, ertesi yıl Sponek Biraha-nesi'ni tiyatroya çevirmiş, adım da "Le Salon de seneuve" koymuştur. İlginç olan aynı birahanede 1896'da İstanbul'da ilk kez sinema oynatılmasıdır.

İstanbul'a pek çok ünlü illüzyonist gelmiştir, kimi de Caseneuve gibi birçok kez gelmiş, hem halka hem de sultana gösterimler vermiştir. Bunlar arasında şu adları sayabiliriz: Debrain, Baron, Pirini, Phi-lippe Talon, Hermann ailesinden pek çok

Zati Sungur bir illüzyon gösterisinde. Cumhuriyet Gazetesi Arşivi

illüzyonist, Jose Velle, Auboin Brunet, George Melides, Faure ve kızı Helene, Buchwaldy, Agostina Abeta, Theo, Alfred de Caton Guidi, Ling-Luk, Nicolas Kazlow, St. Roman, Lerinau, Profesör Poletti, G. Giardano, Ernest Thorn Holmes & Fay, Profesör Becker, Profesör S. Soraci, Pick-mann, L'Hamme, Masque & Princesse To-paze, Profesör Wincler Venturini, Profesör Robert von Wulmann, Dal Ben Ali Bey, Lunardi, Chevalier A. William Napodano, George Hicks, Miss Nelly, Robert Pellot, F. de Lafontaine & Madam Nadia & Madam Myralda, Miecislas Andrejew, Profesör Fedik, Door-Leblanc, Trio Giardano,