ÜSTÜn yetenekli Çocuklar biLDİRİler kitabi

Öğretmenler uygun eğitim ortamı sağlamadıkları ve uygun yaklaşım gösteremedikleri takdirde, üstün yetenekli çocukların düzenli sınıf programını başarsalar bile yeteneklerini geliştiremeyecekleri ve kullanamayacakları gerçeğini akıldan çıkarmamalıdırlar. (Sisk, 1987, Painter, 1996; akt. Metin, 1999)

SONUÇ

Üstün yetenekli çocukların, yeteneklerinin üst düzeyde geliştirilebilmesi için öğretmenlere büyük görevler düştüğü göz ardı edilemez bir gerçektir. Bu nedenle öğretmenlerin öncelikli olarak bu çocukların gelişim ve ayırt edici özelliklerini bilmeleri ve uygun yaklaşımlar geliştirmeleri büyük önem taşımaktadır.

Üstün yetenekli çocukların sahip oldukları ilgiler, öğrenme hızı ve derinliği bakımından diğer çocuklardan farklı olmaları, öğretmenlerin sınıf ortamında program planlama, uygulama ve değerlendirmede bazı önlemler almasını gerektirmektedir. Bu gereklilikler, üstün yetenekli çocuklara öğretmenlik yapacak kişilerin kişilik özellikleri, mesleki ve öğretmenlik davranışları bakımından bazı özellikler ve donanımlara sahip olmasını beraberinde getirmektedir.

Öğretmen yetiştiren programlarda ve daha sonra uygulanacak seminer, yüksek lisans ve benzeri programlarda, üstün yetenekli çocukların eğitiminde etkili öğretmenlik yapabilmek için gerekli mesleki donanım ve öğretmenlik davranışları kazandırılırken, üstün yetenekli çocuklara ve eğitimlerine “olumlu felsefi bakış açısı” geliştirmek, öğretmen yetiştirmede en temel amaç olmalıdır.

KAYNAKLAR

Duneland S. (1986). Gifted Education Handbook. Chesterton. Indiana.

Maker, C.J. (1982). Cirriculum Development for the Gifted. Apsen System Corporation, Rockville.

Metin, N. (1999). Üstün Yetenekli Çocuklar. Öz Aşama Yayınları; Ankara.

Parker B.N. (1992). Challenging Gifted Students in the Regular Classroom. ERIC Clearinghouse on Handicapped and Gifted Children Reston, Va.

Sisk, D. (1987). Creative Teaching of the Gifted, Mc Graw – Hill Book Company, Printed in USA.

Tuğrul, B. (1994). Okul Öncesi Dönemde Üstün Yetenekli Çocukların Tanılanması ve Eğitimleri. Edit: Ş. Bilir “Okulöncesi Eğitimcileri için El Kitabı”. YA-PA, İstanbul.

http://www.geocities.com/akirt2002/ozelegitim_ustun_zekâlilar.htm

Kaynaştırma Ortamında Üstün Zekâlı Çocuğa Uygulanan Zenginleştirme Programı Hakkında Örnek Olay İncelemesi ve Programın Etkililiğine İlişkin Bir Araştırma

Derya TEKBAŞ*

Ayşegül ATAMAN**

ÖZET

Bu araştırmada bir tane üstün yetenekli öğrenci ele alınmış ve bu öğrenciye akranları ile birlikte eğitim alabileceği kaynaştırma ortamı sağlanmıştır. Üstün yetenekli öğrenci ve kaynaştırma ortamında bulunan diğer öğrencilere 2. sınıf müfredatı üst sınıfların müfredatı ile ve çoklu zekâ kuramı etkinlikleri ile zenginleştirilerek uygulanmış ve uygulama sonunda bu programın hem üstün yetenekli öğrenciye, hem de sınıftaki diğer öğrencilere katkıları araştırılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına bakabilmek için örnek olay incelemesi yapılmış ve uygulamanın yapıldığı sınıf ve üstün yetenekli öğrenci bir yıl süre ile gözlenerek, anekdot kayıtları tutularak araştırma yorumlanmıştır. Ayrıca araştırmada programın etkililiğine de bakılmış, bunun içinde uygulamanın yapıldığı okulda bulunan aynı sınıf seviyesine ait çoklu zekâ kuramı ile eğitim alan diğer sınıf kontrol grubu olarak belirlenmiş ve yapılan karşılaştırma sonucunda deneme grubunun kontrol grubuna göre daha başarılı olduğu, bu başarının da uygulanan zenginleştirme programından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Bu araştırmada sonuç olarak da üstün yetenekli çocukların kaynaştırma ortamında seviyesine göre eğitim alabileceği, bu eğitimin de hem üstün yetenekli öğrenciye hem de kaynaştırma ortamında bulunan sınıf arkadaşlarına katkı sağlayabileceği söylenebilmektedir.

1. BÖLÜM

Problem

Üstün yeteneklilere, tarih boyunca uygarlığa en fazla katkıları olanlardır diyebiliriz. Gerçek böyle olmakla birlikte, toplumların üstün yetenekliler sorununa yaklaşımlarında, bu özelliklerine koşut olmayan bir tutum takındıklarını görmekteyiz. Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlarda, üstün yeteneklilerin gelişim ve eğitim sorunlarına eğilmek gereksinimi duyanların az olduğu söylenebilir. Çok ileri toplumlarda bile, özel eğitimin en az üzerinde durulan dallarından birisi üstün yeteneklilerdir. Bunun olası nedenlerinin başında, üstün yeteneklilerin hangi ortamda ve hangi koşullar altında dünyaya gelirse gelsin, gelişip olağanüstü yeteneklerini ortaya koyabileceğine ve topluma önderlik edeceğine inanılmış olması gelmektedir. Öte yanda, aynı düzeyde doğal yeteneği bulunduğu halde bunu olanak yokluğu, yeterince tanılanamamış oluşları, sosyo ekonomik düzeyleri düşük ailelerden gelişleri nedeniyle ortaya koyamayan üstün yetenekli kişilerin varlığı da bir gerçektir (Ataman 1984; Enç, 1979, Yeşilova, 1997).

Üstün yetenekli çocukların testler yoluyla tanılanıp, öğrenim ve meslek yaşamlarını izleyen araştırmaların, üstün yeteneği bulunan çocuklardan büyük çoğunluğunun umulduğu gibi, hangi yaşam koşulu içinde olursa olsun sivrilip yükselemediğini gösteren bulgular da vardır.

Her ortamda yetişemeyecekleri gerçeğinden başka, gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlarda, eğitimin temel eğitim düzeyinde yaygınlaşmasıyla, ortalama çevresindeki öğrencilere yönelik programların düzenlenmesi, üstün yeteneklilerin gereksinmelerini karşılamayacak niteliğe getirmiştir. Bu durumun bir sonucu olarak üstün yetenekliler, öğrenme güçlerinin ancak küçük bir kesimini kullanarak başarılı olmaya alıştırılmaktadırlar.

Yukarıda değinilen bu nedenlerden dolayı, üstün yetenekli öğrencilerin özel eğitim kapsamı içine alınarak, çok üst düzeyde zekâya sahip olanların özel programlar ve özel yetişmiş personel tarafından eğitilmesi, bunun dışındakilerin de ya olağan sınıf ortamlarında geliştirilecek ortam düzenlemeleri ve program zenginleştirme teknikleri ile eğitilmeleri ya aynı diğer özel eğitim alanı kapsamındaki çocuklara da önerilen kaynaştırma ortamlarında ya da özellikle son on yıl içinde tüm çocuklara sahip olduğu yetenek ve zekâ alanlarını geliştirmeyi hedefleyen ve böylece üstün yetenekli çocuğun da hem sınıftan dışlanmasını engelleyen hem de sahip oldukları potansiyeli en üst düzeyde geliştirmesine olanak sağlayacak çoklu zekâ uygulamaları ile eğitilmeleri gerekmektedir (Ataman,1984; Ersoy vd., 1981).

Tüm bu gereksinmeler sonucu olarak, bir tane üstün yetenekli öğrenci alınarak, kaynaştırma ortamında zenginleştirme programı ve çoklu zekâ kuramına uygun olarak eğitim verilmiş ve verilen bu eğitimin etkililiğini saptamak amacıyla bu araştırma planlanmıştır. Bu problem durumu çerçevesinde aşağıdaki alt problemlere yanıt aranmıştır.

Alt Problemler

1. Üstün yetenekli olduğu belirlenmiş olan deneğin kaynaştırma ortamında karşılaştığı sorunlar nelerdir?

2. Kaynaştırma ortamının, üstün yetenekli çocuk ve sınıf arkadaşlarına sağlayacağı katkılar nelerdir?

3. Zenginleştirme programının, deneğin akademik performansını artırmadaki etkililiği nedir?

2. BÖLÜM

Üstün Yetenekli Öğrencilerin Eğitim Modelleri

Geçmişten günümüze kadar yapılan uygulamalara baktığımızda üstün yetenekli öğrenciler için bir çok eğitim modelleri uygulanmıştır. Bunlar ayrı eğitim ve birlikte eğitim olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Ayrı Eğitim

Bu uygulamada üstün yetenekli çocuklar belirli özellik ve düzey yakınlıklarına göre gruplanmakta, bu grubun özelliklerine ve gereksinimlerine göre özel eğitim programları geliştirilmekte ve bu programlar çeşitli eğitsel düzenlemeler içerisinde uygulanmaktadır. Ayrı eğitim de kendi içinde özel okul ve özel sınıf uygulamaları olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Özel okul ve özel sınıf uygulamalarının yararları ve sakıncaları bulunmaktadır.

Yararları

• Eğitsel gereksinmelerini karşılayacak, özel olarak geliştirilmiş programlar ve özel yetiştirilmiş öğretmenlerin kullanılması,

• Benzeri olan çocuklarla yakın etkileşim ve yarışma içinde olarak daha üst düzeyde derinlemesine proje ve grup çalışmalarını olanaklı kılması,

• Kendi yetenek ve yeterliklerinin hızına göre daha üst düzeydeki programlarda ilerlemelerini olanaklı kılarak kendilerini geliştirmelerini sağlaması,

• Öğrencinin bireysel çalışmasına olanak tanıması açısından özel okul ve özel sınıfların yararları vardır.
Sakıncaları

• Çocukları üstün yetenekli olarak ayırma akranlarından soyutlamakta, üstün benlik duygusu ve gurur geliştirebilmektedir.

• Bir alanda üstün yetenekli olan çocuğun tüm alanlarda aynı yeteneği göstermesi beklenmektedir.

• Normal akranlarıyla etkileşim ve iletişim kurma becerilerinden yoksun kılmaktadır.

• Pahalı bir eğitimdir.

Bu sakıncalar nedeniyle gelişmiş ülkelerde üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde, öğrencinin düzeyi akranlarından çok üstün yani deha düzeyinde olmadığı takdirde ayrı eğitim tercih edilmemektedir. (Ataman 2003; Enç, 1979)

Birlikte Eğitim

Üstün yetenekli çocukların akranlarıyla aynı eğitim ortamında, birlikte eğitimlerini kapsayan uygulamanın değişik biçimleri bulunmaktadır. Bunların başlıcaları hızlandırma, zenginleştirme ve çoklu zekâ kuramına dayalı eğitim ortamıdır (Ataman, 2003).

Bu araştırma, birlikte eğitim modelinin hem hızlandırma hem zenginleştirme hem de çoklu zekâ kuramına dayalı eğitimine yer vermiştir. Araştırmanın konusunu oluşturan denek okula 5,5 yaşında başladığı için hızlandırma eğitimi yapılmıştır. Uygulamanın yapıldığı okulda çoklu zekâ kuramına dayalı eğitim verilmektedir. Bunların yanı sıra kaynaştırma ortamında üstün yetenekli ve normal düzeyde öğrencilerin bulunmasından dolayı araştırmanın konusu gereğince seviyeye ve sınıfın yapısına uygun zenginleştirme programı hazırlanmış ve uygulanmıştır. Birlikte eğitimin de yararları ve sakıncaları vardır. Araştırmanın sonucunda da çıkarılan yorum, üstün yetenekli öğrencilerin kaynaştırma ortamında ancak diğer çocuklar kadar sorun yaşadığıdır. Bu sorunun dışında birlikte eğitimin birden fazla yararları vardır. Bunlarda öğrencinin fiziksel gelişimine uygun akranları ile birlikte eğitim alması, akranları ile etkileşim içine girerek sosyalleşmesi ve yaşıtlarının yanında kendi zekâ düzeyine göre eğitim almasıdır.
Zenginleştirme

Zenginleştirme, olağan ve kaynaştırma sınıflarında en çok tutulan uygulamalardan birisidir. Amaç, öğrenciyi yaşının sınıfında tutmaktır. “Zenginleştirme”, kişinin gelişimini sağlayacak öğrenilmiş bilgilerin, gereksiz yineleme ya da konulardan yetenek düzeyinin altındaki konuları işlerken sıkılması yerine bir seçenek olarak kullanılan bir uygulama biçiminde tarif edilebilir. Zenginleştirme stratejileri programın süreç ve içeriğine ilişkin hedeflere ulaşmada uygulanan yöntemleri kapsamaktadır. Süreçlerden yaratıcı düşünme, problem çözme, eleştirel düşünme, bilimsel düşünme, sorgulayıcı düşünme vb., içerikten ise bu süreçlerin geliştirdiği konular, projeler ve etkinlikler belirtilmektedir. Normal eğitim programına ek süreçlerin konu ve etkinliklerin değişik biçimde eklenmesi tarzında uygulanmaktadır.

Dikey ya da yatay zenginleştirme yapılabildiği gibi, tüm sınıfın katılabileceği dönerli kapı uygulaması diyebileceğimiz üçlü zenginleştirme uygulamaları da vardır. Normal sınıfta 7 ayrı ders varsa, üstün yetenekli öğrenci için buna bir iki ders daha eklenebilir. Bu yatay zenginleştirme olur. Yani etkinliklerin türlerini çoğaltma söz konusudur. Dikey zenginleştirmede ders ve etkinlik sayısı aynı kalmakta, fakat üstün yetenekli öğrenci normallerin işlediği konuda daha derinliğine çalışma yapmaktadır (Ataman, 2003; Cuts vd. 2001; George 1992; Özsoy vd. 2001). Bu araştırmada hem yatay hem dikey hem de üçlü zenginleştirme uygulaması yapılmıştır.
3. BÖLÜM

YÖNTEM

Bu araştırma örnek olay incelemesi (durum çalışması) modelindedir. Bu örnek olay çalışmasında “durum” üstün yetenekli bir çocuktur. Diğer bir deyişle, çalışmaya konu olan bireyin kendisi bu araştırmanın analiz birimini oluşturmaktadır. Üstün yetenekli bir deneğin normal sınıflarda alacağı eğitim ve uygulanan zenginleştirme programı incelenen durum çalışmasıdır. Ancak tezin adında da belirtildiği gibi zenginleştirmenin etkililiğini ölçebilmek aynı sınıf ortamına sahip bir kontrol grubunun belirlenmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Kontrol grubu ile yapılacak uygulamadaki değişkenleri denetim altında tutabilmek için aynı okuldaki 2. sınıf dikkate alınmıştır. Araştırmanın bütünlüğü içinde sadece akademik performansı artırmadaki etkililiği tespit etmek amacıyla “kütle ölçüleri” konusu iki grupta da öntest sontest biçiminde uygulanmıştır. Kontrol grubu büyüklük olarak araştırmanın yapıldığı grubun benzeridir. Deneme grubu 19, kontrol grubu 21 öğrencidir. Cinsiyet dağılımı da aynıdır. Sosyal ekonomik düzey, aynı okul seçildiği için aynıdır. Her iki grupta da çoklu zekâ kuramına uygun ders işlenmiştir. Öğrencilere uygulanan ön test son test hem 2. sınıf hem de 3. sınıf müfredatını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Her doğru soruya karşılık 1 puan verilmiş ve sonuçlar t testi olarak yorumlanmıştır.
Araştırma Konusunun Belirlenmesi

Araştırmaya konu olan çocuk 5,5 yaşına geldiğinde uzman, okula başlayabileceği kararını verdi. Bunun üzerine aile ve uzman üstün yetenekli öğrenci için zekâ düzeyine uygun okul aradılar. Üstün yetenekli öğrencinin zihinsel gelişiminin yaşıtlarından çok üstün olmasına rağmen fiziksel gelişimi yaşıtlarından geride gelmekte idi. Bundan dolayı bu öğrenciyi, zihinsel gelişimine bakarak üst sınıflara atlatmak yerine yaşıtları ile aynı fiziksel gelişime sahip öğrencilerin bulunduğu sınıfta okutmak daha uygun görülmüş ancak çoklu zekâ kuramı ve zenginleştirme programı ile zenginleştirilmiş sınıflarda eğitim almasına karar verilmiştir. Bu karar dahilinde çoklu zekâ ve proje tabanlı öğretim yöntemlerini kullanarak eğitim veren Özel Ankara Maya İlköğretim Okulu üstün yetenekli öğrenci için uygun görülmüştür. Üstün yetenekli öğrencinin bu okula başlaması üzerine kaynaştırma eğitimi uygulaması yapılmış. Bu durumun hem üstün yetenekli öğrenci hem de kaynaştırıldığı sınıftaki öğrenciler açısından nasıl sonuçlanacağı düşünülmüş ve bu çalışma planlanılmıştır.

Araştırmaya Konu Olan
Üstün Yetenekli Öğrenci Hakkında Bilgi

• Araştırmaya konu olan üstün yetenekli öğrenci, 27 Şubat 1997 yılında dünyaya geldi. Cinsiyeti kızdır ve ailenin tek çocuğudur.

• 4,5 aylıkken dişlerini çıkarmaya başladı.

• İlk sözlü iletişimini 7. ayda kurmaya başladı.

• 9,5 aylıkken tuvalet alışkanlığını kazandı.

• 1 yaşında iken iki kelimelik cümleler kuruyordu.

• 1,5 yaşına geldiğinde kendiliğinden sembol birleştirmesi ile okumaya başladı.

• 2-2,5 yaşlarında yazmaya başladı.

• 3,5 yaşında kreşe başladı. Yarım gün kreşte eğitim alıyor, kalan yarım günde de anne ile birlikte eğitim setinden etkinlikler yapıyordu. Resimler çiziyor ve çizdiği resimlere kendince anlamlar yüklüyordu.

• 4 yaş 1 ay 21 günlük iken uzmana götürüldü. Uzmanın verdiği kararlara göre;

– Alıcı dil yaşının 8 yaş 9 aylık olduğu tespit edildi.

– Göz takip hızının sesli okuma hızından daha yüksek olduğu kanısına varıldı.

– 5-6 yaş ortalamasının yapabileceği oyun kurma ve kurduğu oyunun rejisörlüğünü yapma gibi faaliyetlerde bulunduğu tespit edildi.

– Zekâ yaşının yaklaşık 150 ZB olduğu tespit edildi.

Araştırmanın Gerçekleştirildiği Okul

Okul, çoklu zekâ kuramına göre eğitim yapmaktadır. Dersler, çoklu zekâ kuramına uygun hazırlanmış planlar ve çalışma yaprakları ile işlenmekte, ödevler de çoklu zekâ kuramına göre hazırlanmış işlem yaprakları şeklinde öğrencilere verilmektedir. Ayrıca araştırmaya yönelik ödevler de verilmektedir. Çoklu zekâ kuramının yanı sıra okulda proje tabanlı öğrenme yaklaşımı uygulanmaktadır.

Araştırmanın Gerçekleştirildiği Sınıf

Sınıf mevcudu 20 öğrenci olup bunların 9’u kız 11’i erkektir. Öğrenciler U tip oturma düzenine göre oturtulmuştur. Öğrencilerin oturma düzeni değişken aralıklarla değişmektedir. Araştırmanın konusu gereğince sınıf ortamında hem üstün yetenekli öğrenci hem de kaynaştırma ortamında bulunan öğrencileri zenginleştirme amacıyla geliştirilmiş programa uygun değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişikler şunlardır:

• Sınıfa öğrencilerin zamanlarını aktif geçirmelerini sağlayacak, verilen sorumluluğu erken bitiren öğrencinin boşa zaman harcamasını engellemek için öğrencilerin ilgi ve zekâ alanına göre hazırlanmış etkinliklerden oluşan bir etkinlik kutusu yerleştirilmiştir.

• Öğrencileri gazete okumaya isteklendirmek ve okuduğu bilgiyi arkadaşları ile paylaşmayı öğretmek amacıyla sınıfa duvar gazetesi yerleştirilmiştir.

• Her öğrencinin ilgi alanına hitap eden 2.sınıf düzeyinden 5. sınıf düzeyine kadar bir çok sayıda kitap sınıf kitaplığına yerleştirilmiştir.

• Öğrencilere çarpım tablosunu sevdirmek ve oyunlarla ezberletmek amacıyla sınıfa sürgülü çarpım tablosu ve öğretmenin oluşturduğu katlamalı çarpım tablosu çiçekleri asılmıştır.

• Müziksel ritmik zekâya sahip öğrencilerin kullanmaları amacıyla sınıfa kasetçalar getirilmiştir.

• Öğrencilerin hem hayvan sevgisini gidermek hem de günlük sorumluluk almalarını sağlamak amacıyla sınıfa akvaryum konulmuştur.

• Öğrencilere kendi yoklamalarını kendilerinin yapmalarına fırsat tanımak, aynı zamanda sorumluluk bilincini kavratmak amacıyla sınıfa “ben buradayım” çizelgesi asılmıştır.
Zenginleştirme Programının Hazırlanması, Uygulanması

Zenginleştirme programı uygulanırken dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:

1. İçerik yaygın olan programın üzerinde olmalıdır.

2. Çok çeşitli konulardan oluşmalıdır.

3. İçerik, öğrenci seçimini ortaya çıkarıcı olmalıdır.

4. Karmaşıklık düzeyi ileri konular seçilmelidir.

5. Temel yeteneklerde yüksek başarıyı sağlayıcı olmalıdır.

6. Yaratıcı düşünme ve problem çözmeyi geliştirici olmalıdır.

7. Motivasyonu artırıcı olmalıdır. (Cuts vd. 2001)
Bu araştırma süresince, zenginleştirme programı hazırlanırken yukarıda sayılan yedi basamak dikkate alınmıştır.

Uygulamanın yapıldığı sınıfın seviyesinin 2. sınıf olmasından dolayı Milli Eğitim Bakanlığı’nın öngördüğü 2. sınıf müfredatı temel alınmıştır. Ancak öğretmen, zenginleştirme çerçevesinde 2. sınıf müfredatında değişiklikler yapmış, işleyeceği konuya göre üst sınıfların hedef davranışları ile zenginleştirirken, kendi konusuyla örtüşen 3., 4., ve 5. sınıf müfredatına uygun konular işlemiştir.

Öğretmen, zenginleştirme programını hazırlarken önce 2. sınıf müfredatına uygun hedef davranışlarını belirlemiş, akabinde bu hedef davranışların üst sınıfların hedef davranışlarıyla örtüşen bölümlerini tespit etmiş ve öğrencilere üst sınıfların hedef davranışlarını işleyerek içeriği zenginleştirmiştir. İçeriği zenginleştirdikten sonra belirlediği hedef davranışlara göre çoklu zekâ kuramına uygun işlem yaprakları hazırlamış, çoklu zekâ kuramına uygun etkinlikler üreterek dersin işlenişini de zenginleştirmiştir.

Öğretmen, derslerini işlerken zenginleştirme basamaklarına uygun olarak okulun farklı mekanlarını derslik olarak kullanmış, ders aralarında da olmak üzere zenginleştirme çalışmalarına devam etmiştir. Matematik dersi kimi zaman beden eğitimi salonunda kimi zaman koridorlarda işlenirken, hayat bilgisi kimi zaman drama odasında, kimi zaman da bilim laboratuarında işlenmiştir.

Araştırma boyunca uygulanan
zenginleştirme stratejilerinden örnekler:

1. Okuma projesi geliştirilmiştir. Öğrenciler aralarında kitap değiş tokuşu yaparak hem üstün yetenekli öğrenciye hem de diğer öğrencilere çok çeşitli kitap temin edilmiştir.

2. Sınıf kitaplığına süreli yayınlar konulmuştur.

3. Öğrenciler sık sık alan gezilerine götürülmüştür.

4. Öğrencilere istedikleri konularda proje ödevi hazırlama fırsatı verilmiştir.

5. Öğrencilere araştırma ödevleri verilmiştir.

6. Normal seviyedeki öğrenciler tekrar dersleri işlerken üstün yetenekli öğrenciye o tekrarların devamı olan üst hedef davranışlar öğretilmiştir.

7. Tüm öğrenciler Türkçe dersinde okuma anlama çalışmaları yaparken üstün yetenekli öğrenci, diğer öğrencilerden daha önce okuduğu için üstün yetenekli öğrenciye, arkadaşlarına sormak amacıyla metin ile ilgili soru bankası oluşturulmuştur.

8. Üstün yetenekli öğrenciye sınıf kitaplığındaki kitapları kodlama ve kitaplık defterine yazma görevleri verilmiştir.

9. Öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmek amacıyla her hafta bir ders saati, yaratıcı etkinlik saati olarak belirlenmiş ve konulara uygun etkinlik yaptırılmıştır.

4. BÖLÜM

BULGULAR VE YORUM

Araştırmada her alt probleme ilişkin bulgular, ayrı ayrı yorumlanmıştır. Yorumlar gözlem ve anekdot kayıtları ile desteklenmiştir.
1. Alt Probleme ilişkin Bulgular

Üstün Yetenekli olduğu belirlenmiş olan deneğin kaynaştırma ortamında karşılaştığı sorunlar nelerdir?

Araştırmanın konusunu oluşturan üstün yetenekli öğrencinin, kaynaştırma ortamında karşılaştığı sorunlar, okula erken başladığı için arkadaşlarından küçük olması, öğretmenin her sorduğu soruyu bilmesi, günlük monoton işlerden çabuk sıkılması, sınıf seviyesine göre okuma hızının yüksek olması ve arkadaşlarının bu hıza yetişememesi, arkadaşlarının çözemediği soruları basit bulup arkadaşlarını eleştirmesi gibi sorunlardır.
2. Alt Probleme İlişkin Bulgular

Kaynaştırma ortamının üstün yetenekli çocuk ve sınıf arkadaşlarına sağlayacağı katkılar nelerdir?

Üstün yetenekli öğrencinin psikomotor gelişimine uygun ortamda yer alması, akranları ile birlikte eğitim görmesi, arkadaşlarına uyum sağlamak için değişik stratejiler geliştirmesi ve üstün yetenekli öğrencinin liderlik yaparak kendini arkadaşlarına kabul ettirmesi kaynaştırma ortamının üstün yetenekli öğrenciye sağladığı katkılardan bazılarıdır.

Kaynaştırma ortamı sadece üstün yetenekli öğrenciye değil, sınıfta normal zekâ düzeyinde bulunan diğer öğrencilere de bir çok katkı sağlamıştır. Bunlar:

• Öğretmen, sorumluluğunu erken bitirdiği için üstün yetenekli öğrenciyi aktif kılabilmek amacıyla diğer arkadaşlarına asistanlık yapmasına izin vermiştir. Kaynaştırma ortamı diğer öğrencilerin de asistanlık yapmak için sorumluluklarını erken bitirmelerine yardımcı olmuştur.

• Kaynaştırma ortamı, üstün yetenekli öğrencinin okuma projesinde çok fazla kitap okuması, diğer öğrencilerin de üstün yetenekli öğrenci ile yarışarak kitap okumaya güdülmesini sağlamıştır.

Tablo 1: Okuma Projesi

Üstün yetenekli öğrencinin 44 kitap okuduğu okuma panosundan ve yaptığı özetlerden tespit edilmiştir. Okuması gereken 1 tane kitabın kaldığı, o kitabın da başka arkadaşında olması nedeniyle beklemek zorunda kaldığı, bu zamanı aktif geçirmek için öğretmen tarafından okuduğu kitapların resimletildiği ve özetlerinin çıkartıldığı gözlenmiştir.

• Kaynaştırma ortamı, üstün yetenekli öğrencinin liderlik özelliğini kullanarak arkadaşları ile projeler geliştirmesine ve zamanlarını araştırma yaparak kütüphanede geçirmelerine katkı sağlamıştır.
3. Alt Probleme İlişkin Bulgular

Zenginleştirme programının deneğin akademik performansını artırmadaki etkililiği nedir?

Yöntemde de açıklandığı gibi, uygulanan zenginleştirme programının etkililiğini ölçebilmek için “kütle ölçüleri” konusunda geliştirilen çalışma kağıdı işlenmeden önce her iki gruba, konuya ilişkin ön test uygulanmış daha sonra kontrol grubu bu konuyu çoklu zekâda uygulanan stratejilerle, deneme grubu çoklu zekâ stratejileri ve zenginleştirmeyle tamamlamışlardır. Konu bitiminden sonra her iki gruba tekrar öntest olarak uygulanan araç son test olarak verilmiştir.
Deneme ve kontrol gruplarının ön-test puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık yoktur [t₍₃₈₎ = 1.531, p>0.05]. Zenginleştirilmiş program uygulanan deneme grubunun “kütle ölçüleri” ön-testinden aldıkları puanların ortalaması 6.26 iken, normal çoklu zekâ öğretiminin yapıldığı kontrol grubunda başarı ortalaması 8.00 olmuştur. Uygulama öncesinde, kontrol grubunun başarısı, deneme grubundan daha yüksek olmasına rağmen, aradaki sayısal farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir. Yani, uygulama öncesinde, deneme ve kontrol gruplarının başarı düzeylerinin benzer olduğu söylenebilir.