Bibliyografya : 7 meaumu's-sunen 7

MEAKIL 5

MEÂLÎ 5

Bibliyografya : 5

el-MEALİM 6

el-MEALİM 6

Bibliyografya : 7

MEAUMU'S-SUNEN 7

MEALIMU'T-TENZIL 7

Bibliyografya : 8

MEANI 9

Bibliyografya : 10

Türk Edebiyatı. 10

Bibliyografya : 12

MEANI'I-ASAR 12

Bibliyografya : 13

MEANİ'l-KUR'AN 13

Bibliyografya : 14

MEARIC SURESİ 14

Bibliyografya : 15

MEARICU'N-NUBÜVVE 15

Bibliyografya : 16

MEBDE 16

Bibliyografya : 17

MEBDE VE MEAD 18

Bibliyografya: 19

MEBI 19

Bibliyografya : 21

el-MEBSUT 21

el-MEBSÛT 21

Bibliyografya : 23

el-MECÂLİS 24

MECALİSU'N-NEFAİS 24

Bibliyografya: 25

MECAMİU'l-EDEB 25

MECÂMİU'I-HAKÂÎK 25

Bibliyografya : 26

MECAZ 26

Bibliyografya : 29

Fıkıh. 30

Bibliyografya : 31

Türk Edebiyatı. 31

Bibliyografya : 33

MECAZU'l-KUR'AN 33

Bibliyografya : 36

MECAZU'l-KUR'AN 36

Bibliyografya : 38

MLICCÂVÎ 38

Bibliyografya : 40

MECDÎ, MEHMED 40

Bibliyografya : 41

MECDÜDDEVLE 41

Bibliyografya : 42

MECDÜDDİN el-BAĞDÂDÎ 42

Eserleri. 43

Bibliyografya : 44

MECELLE-İ AHKAM-I ADLİYYE 44

Bibliyografya : 49

MECELLE-İ UMÛR-I BELEDİYYE 49

Bibliyografya : 50

MECELLETÜI-EZHER 50

Bibliyografya : 51

MECELITÜ'L-MECMAİ'I-İLMİYYİ'L-ARABÎ 51

MECELLETÜ MECMAİ'l-LUGATİ'l-ARABÎYYE 51

MECELLETÜ'N-NÎSÂB 51

Bibliyografya : 52

MECID 52

Bibliyografya : 53

MECİDİYE 53

Bibliyografya: 54

el-MECİSTÎ 54

MECLİS 54

MECLİS 54

Bibliyografya : 56

MECLİS 56

Bibliyografya : 58

MECÜS-İ AHKÂM-İ ADLÎYYE 58

MECÜS-İ ÂIİ-Î TANZİMAT 58

MECLÎS-İ ÂLÎ-İ UMÛMÎ 59

MECÜS-İ A'YÂN 59

Bibliyografya : 60

MECUS-İ HAS 60

MECLİS-İ MEB'ÛSAN 60

Bibliyografya : 63

MECLÎS-İ MEŞÂYİH 63

Bibliyografya : 64

MECLİS-İ MEŞVERET 65

Bibliyografya : 66

MECLİS-i ŞER 66

MECLİS-İ ŞÛRA 66

MECÜS-İ TEDKİKÂT-I ŞER'İYYE 66

MECÜS-İ VÂLÂ-Yİ AHKÂM-L ADLİYYE 66

Bibliyografya : 68

MECÜS-İ VÜKELA 69

Bibliyografya : 71

MECLİSÎ, MUHAMMED BAKIR 71

Eserleri. 72

Bibliyografya : 73

MECLİSİ, MUHAMMED TAKÎ 73

Eserleri. 74

Bibliyografya : 74

MECMA-i ASAR-ı ATIKA 75

MECMAU'İ-BAHREYN 75

Bibliyografya : 76

MECMAU'İ-BAHREYN 76

MECMAU'İ-BAHREYN 76

MFCMAU'I-BEYAN 76

Bibliyografya; 77

MECMAU'l-EMSÂL 77

MECMAU'l-ENHUR 77

MECMAU'l-FIKHİ'l-İSLÂMÎ 78

Bibliyografya : 79

MECMAU'l-FUSAHA 79

el-MECMAU'I-İLMİYYÜ'l-ARABÎ 79

el-MECMAU'I-İLMİYYÜ'l-IRÂKÎ 79

Bibliyografya : 80

MECMAU'l-LUGATİ'l-ARABİYYE 80

Bibliyografya : 81

MECMAU'l-LUGATİ'l-ARABİYYE 81

Bibliyografya : 82

MECMAU'l-LUGATİl-ARABİYYE 82

Bibliyografya : 83

MECMAU'N-NEZÂİR 83

Bibliyografya : 84

MECMAU'Z-ZEVAİD 84

Bibliyografya : 85

el-MECMU 85

el-MECMU 85

Bibliyografya : 87

MECMUA 88

Bibliyografya : 90

MECMUA-İ EBÜZZİYA 90

Bibliyografya : 92

MECMUA-İ FETAVA 92

Bibliyografya : 92

MECMUA-İ FUNUN 92

Bibliyografya : 94

MECMUA-İ MUALLİM 94

Bibliyografya : 95

MECMÛA-İ SÖZÜ SÖZ 95

Bibliyografya : 96

MECMÛA-İ ULÛM 96

Bibliyografya : 98

MECMÛATÜ HEY'ETİ'L-KADÎME VE'I-CEDÎDE 98

Bibliyografya : 98

MECMÛATÜ'N-NEZÂİR 99

Bibliyografya : 100

MECMUU FETAVA 100

MECNUN 101

MECNÛN 101

Bibliyografya: 102

MECRA 102

MECRITI 102

Eserleri. 102

Bibliyografya : 103

MECUSÎLİK 103

Bibliyografya : 109

MECZÛB 109

Bibliyografya : 110

MECZÛB, SÎDÎ ABDURRAHMAN 110

Bibliyografya : 111

MECZUP 112

Bibliyografya : 113

MEÇHUL 113

Bibliyografya : 115

MEÇHÛLİYYE 116

MED 116

Bibliyografya : 116

MEDAIN 116

Bibliyografya 118

MEDAİNI 119

Bibliyografya : 120

MEDAİNÜSALİH 120

MEDARIKUT-TENZIL VE HAKÂİKU'T-TE'VÎL 120

Bibliyografya : 121

MEDÂRİS-İ SEMÂNİYYE 122

MEDÂRİYYE 122

MEDDAH 122

Bibliyografya : 123

MEDENİ 123

MEDENÎ, HÜSEYİN AHMED 124

Eserleri. 125

Bibliyografya : 125

MEDENİ, MUHAMMED B. MAHMÛD 125

MEDENÎ AZİZ EFENDİ 125

MEDENİYET 125

Bibliyografya : 127

MEDENİYET 128

Bibliyografya : 132

MEAKIL ¹

MEÂLÎ

(ö. 942/1535-36} Divan şairi.

895 (1490) yılında doğduğu tahmin edilmektedir. II. Bayezid dönemi âlim ve kadılarından Mustafa b. Evhadüddin Yar-hisarî'nin oğludur. Asıl adı Mehmed olup İstanbul kadısı olan babasına nisbetle Yarhisarîoğlu. köse olduğu için de Köse Meâlî lakabıyla tanındı. Anne tarafından Fenârî ailesine mensup olan Meâlî iyi bir Öğrenim gördü. Gerek ilmî kapasitesi ge­rekse ailesinin konumu sebebiyle iyi bir göreve tayin edilmesi beklendiği halde hezliyyâta düşkünlüğü ve gençliğinde toplumun ayak takımıyla düşüp kalkması yüzünden hak ettiği yerlere gelemedi ve bazı kasaba kadılıklarıyla yetinmek mec­buriyetinde kaldı. Mülâzemetinden son­ra müderris olmak istediyse de yine ahlâ­kî zaafları dolayısıyla bu göreve tayin edil­medi. Mihalıç. Kepsutve Fırt'ta kadılık yaptı. Denizli kadılığı talebi de aynı sebep­ten geri çevrildi. Sofya ve Filibe kadılıkla­rının ardından, şehzadeliğinden tanıdığı Kanunî Sultan Süleyman tahta çıkınca ha­yatı boyunca uhdesinde kalmak üzere Gelibolu kadılığına tayin edildi. Bolayır tevli­yetinin de eklendiği bu görevde on yıl ka­dar rahat bir ömür sürdükten sonra Ge­libolu'da vefat etti ve oraya gömüldü.

Uzun burunlu, zayıf ve köse olduğu için kaynaklarda Meâlî'nin fizikî görüntüsü hakkında ayrıntılı bilgi verilmekte, güleç yüzlü, şirin sözlü, şakacı ve alıngan oldu­ğu belirtilmekte, hafifmeşrepliğinin ve kendisini görenlerin gülmeden edeme­dikleri garip görünüşünün mesleğinde yükselememesinde rolü olduğu kaydedilmektedir. Şairin meslekî bakımdan ilerle-yememesine sebep olan bir diğer husus şiirlerinde hezle ve müstehcenliğe devrin anlayışını zorlayacak ölçüler içinde yer vermiş olmasıdır. Meâlî müstehcenlik sı­nırını zorladığı, hatta zaman zaman aştığı için özel hayatında da sıkıntı çekmiştir. Kaynaklarda bu durumla ilgili olarak çe­şitli anekdotlar nakledilir.

Meâlî'nin, kaynakların eskiden beri ka­yıp olduğundan söz ettiği mürettep diva­nı ² günümüze ulaşmamış, ancak eksik bir nüshası ile ³ mecmualar taranarak derlenen di­ğer şiirleri Edith Ambros tarafından Candid Penstrokes: The Lyrics of Me'âlî, an Ottoman Poet of the 16lh Century adıyla yayımlanmıştır (Berlin 1982). Eser bir kaside, bir Arapça kıta, beş tarih, se­kiz murabba, bir destan, 270 gazel, otuz altı Türkçe kıta ve altmış bir müfredden meydana gelmektedir. Meâlî'nin divanı içinde dikkate değer şiirlerden biri sekiz heceli, semai tarzında kaleme alınmış olan destandır. Destanda, Osmanlı tarihlerin­de Şeytankulu olarak zikredilen Şahkulu Baba Tekeli'nin (Karabıyıkoğlu) devlete is­yanı (917/1511) anlatılmakta ve bu isyana II. Bayezid'in müdahale etmesi istenmektedir. Destan elde mevcut, heceyle yazıl­mış ilk tam şiir olması açısından da önem­lidir. Bu şiirin dikkat çeken bir diğer özel­liği ise hece ve aruz birlikteliğinin divan­larda XVIII. yüzyılda başlayan bir gelenek olmayıp eskiden beri var olageldiğini gös­termiş olmasıdır.

Genellikle dışarıdan alınmış bir muhte­vayı ve geleneğin gerektirdiği duyuşları ifade eden divan şiirinin bu özelliklerine uymayan Meâlî şahsî yaşayışını, arzu ve sıkıntılarını şiirlerine yansıtmıştır. İzlediği bu yol çağının alışkanlıklarıyla uyuşmadığı için yazdıkları kendisine zarar vermiş ve takipçisi de pek olmamıştır. Muhtevanın ötesinde yine kendi durumunu anlatma­ya uygun bir form olarak divanında mu­rabba ve kıta nazım şekilleriyle müfred-lere fazla yer vermiştir. Umumiyetle sade bir dil kullanan Meâlî'nin şiirleri yer yer ince bir alay ve yergiyi ihtiva eder. Kedi mersiyesi böyle bir örnektir.

Bibliyografya :

Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ (haz. Filiz Kılıç, doktora tezi. 1991), Gazi üniversitesi Sosyal Bi­limler Enstitüsü, s. 390; Latîfî, Tezkiretü'ş-şua-râ ue Labsıralü'n-nuzemâ (haz. Rıdvan Canım, doktora lezi, 1991), Atatürk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, II, 499; Beyânî, Tezkire (haz. Aysun Sungurhan, yüksek lisans tezi, 1994), Gazi üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 141; Künhü't-ahbâr'ın Tezkire Kısmı (haz. Mustafa İsen), Ankara 1994,s. 269, 271; Kınalızâde, Tez­kire, II, 844; Kafzâde Fâİzî,Zü£)de(ü7-eş'âr, Sü-leymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, nr. 1877, vr. 84b; Nevlzâde Atâî, Zeyl-i Şekâik, İstanbul 1852, s. 491;Rİyâzî, Riyâzü'ş-şuarâ, Nuruosmaniye Ktp., nr. 3724, vr. 129b; Sicill-i Osmânî, II, 127; Ali Nihat Tarlan. Şiir Mecmualarında XVI ue XVII. AsırDİüan Şiiri, İstanbul 1948, s. 33-34; E. Ambros, Cartdid Penstrokes: The Lyrics of Me'âlian Ottoman Poet of the 16"1 Century, Berlin 1982, tür.yer.; a.mlf., "Apoüinaire'e Ön­cülük Eden 16. Yüzyıl Şairi Meâlî: Ağaç Şek­linde Bir Osmanlı Figür-Şiiri", JTS, XXIV/l (2000), s. 57-64; a.mlf.. "Me'âli", E/2(İng.), VI, 967; Turgut Kut. "XVI. Yüzyıl Divan Şairlerin­den Meâlî'nin Hece Vezinli Bir Destanı", Folk­lor ue Etnografya Araştırmaları, İstanbul 1984, s. 311; "Meâlî", Büyük Türk Klâsikleri, İstan­bul 1986, III, 276-277; Halûk İpekten v.dğr.. Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlü­ğü, Ankara 1988, s. 277; Mehmet Nail Tuman. Tuhfe-i Nailî {haz. Cemal Kurnaz- Mustafa Tatcı), Ankara 2001, 1, 898; J. Rypka, "La qasida de Meâlî composee sur les proverbes turcs", RO, XVII (1952), s. 29-46; Mehmet Çavuşoğlu. "Bir Divan Neşri Üzerinde Notlar", Erdem, 1/3, An­kara 1985, s. 801-824; Mustafa İsen, "Divan­larda Heceyle Yazılmış Şiirler", TKA, XXXIX/1 -2 f 1991), s. 204-207; Mustafa Kutlu. "Meâlî", TDEA,V\, 166. Mustafa İsen