Eleştirel Düşünmenin Tanımı

Eleştirel Düşünmenin Tanımı

• Eleştirel Düşünmenin Tanımı

• Eleştirel Düşünmenin Önemi

• Eleştirel Düşünme Becerileri Gelişmiş Bireylerin Özellikleri

• Eleştirel Düşünmeyi Engelleyen Faktörler

• Eleştirel Düşünme Becerileri Nasıl Kazandırılmalıdır?

• Atatürk’ün Konu İle İlgili Görüşleri

Bilgiyi özgün bir biçimde elde etme, karşılaştırma, kullanma ve değerlendirmeyi amaç edinen organize bir süreçtir.

• Bilgiyi özgün bir biçimde elde etme, karşılaştırma, kullanma ve değerlendirmeyi amaç edinen organize bir süreçtir.

Toplum Kalkınması

• Toplum Kalkınması

• Bilgi Üretimi

• Demokrasi

• Laiklik

• Kendini Gerçekleştirme

• Ahlak Gelişimi

• Duygusal Zeka

• Eğitim Programları

Toplum kalkınması açısından baktığımızda; dünya coğrafyasında eleştirel düşünmenin egemen olmadığı toplumların kalkındığı görülmemiştir. Uygarlık bir bakıma yaratıcı ve sorun çözme yolu ile ancak gelişebilir.

• Toplum kalkınması açısından baktığımızda; dünya coğrafyasında eleştirel düşünmenin egemen olmadığı toplumların kalkındığı görülmemiştir. Uygarlık bir bakıma yaratıcı ve sorun çözme yolu ile ancak gelişebilir.

Dürüsttür. İyi niyetlidir. İçtendir. Cesurdur. Azimlidir. Sabırlıdır. Alçakgönüllüdür.

• Dürüsttür. İyi niyetlidir. İçtendir. Cesurdur. Azimlidir. Sabırlıdır. Alçakgönüllüdür.

• Kendi düşünce sürecinin bilincindedir. Kendi düşünceleri üzerine düşünür.

Duygu ve düşünceler arasındaki ilişkinin farkındadır.

• Duygu ve düşünceler arasındaki ilişkinin farkındadır.

• Kendi inanç ve değerlerini sorgular.

Empati yeteneği gelişmiştir.

• Empati yeteneği gelişmiştir.

• Değişime açıktır.

• Gerçeğin değerini her şeyin üstünde tutar. Gerçek ile söylentiyi ve önyargıyı birbirinden ayırt eder.

• Farklı düşüncelerdeki gerçeği araştırır. Kendisi gibi düşünmeyenlerin, düşüncelerinin de kendisininki kadar değerli olabileceğinin bilincindedir.

Yeterli kanıtı olmadan karar vermez. Olasılık sınırları içinde olayları değerlendirir.

• Yeterli kanıtı olmadan karar vermez. Olasılık sınırları içinde olayları değerlendirir.

• Tek yolculuktan veya toptancılıktan uzaktır.

• “Evet – Fakat” demesini bilir.

• Edilgen bir biçimde başkalarının güdümüne girmez.

Bilimsel tutum ve davranışlara sahiptir.

• Bilimsel tutum ve davranışlara sahiptir.

• Disiplinler arası ilişki kurma.

• Benzerlik veya farklılıkları ayırt etme.

• Akılcı çıkarımlarda bulunma.

• Etkin dinleme.

• Eleştirel okuma.

• Problem çözme.

• Sokratik tartışma vb.

İnanca, ideolojiye, otoriteye sorgulamadan, körü körüne bağlılık

• İnanca, ideolojiye, otoriteye sorgulamadan, körü körüne bağlılık

• Çevrenin etkisiyle zamanla gelişen peşin hükümler, önyargılar

• Haklı olma arzusu

• Tembellik

• Ben merkezci veya toplum merkezci, uygitsinci kişilik yapısı

Eğitim programlarının yüzeyselliği

• Eğitim programlarının yüzeyselliği

• Öğretimde bilgi aktarımına ağırlık verilmesi

• Öğrencilerden düşük akademik başarı beklentisi

• Sınav sistemi

• Fiziksel ortam, öğrenci sayılarının fazlalığı

• Öğretmenlerin gerek eğitim fakültelerinde, gerekse hizmet içinde yetiştirilmesindeki yetersizlikler vb.

Eleştirel düşünme becerisi zaman içerisinde kazanılır. Bu bir süreçtir.

• Eleştirel düşünme becerisi zaman içerisinde kazanılır. Bu bir süreçtir.

• Ailede; Anne-babalar
• Okulda; Öğretmenler
• Yaşamın tüm dönemlerinde; kültürün parçası olarak kazandırılıp, geliştirilmeye çalışılmalıdır.

Örnek davranışlar sergilemeliyiz. Model olmalıyız.

• Örnek davranışlar sergilemeliyiz. Model olmalıyız.

• Özellikle öğretmenleri eğitim fakültelerinde çok iyi yetiştirmeliyiz.

• Öğretmenler ve anne-babalar olarak öğrencilerimizin (çocuklarımızın) yerine düşünmemeliyiz.

• Onlara düşünmeyi öğretmeliyiz.

• Ne düşüneceğinden çok, Nasıl düşüneceği üzerinde durmalıyız.

Doğru soru sorma alıştırmaları yapmalıyız.

• Doğru soru sorma alıştırmaları yapmalıyız.

• Çocukları yargılayıcı tepkilerden kaçınmalıyız.

• Onları, karşı çıkmak için değil, anlamak amacıyla dinlemeliyiz.

• Tüm çocukların özgürce fikirlerini söyleyebileceği ortamları yaratmalıyız. Baskı yapmamalıyız. Utandırmamalıyız.

Eleştirel düşünme düz anlatım (takrir) yöntemiyle kazandırılamaz.

• Eleştirel düşünme düz anlatım (takrir) yöntemiyle kazandırılamaz.

• Konunun özelliğine göre;

• Araştırma-Soruşturma, Tam Öğrenme Stratejileri
• Örnek Olay Yöntemi
• Grup Tartışmaları
• Münazara
• Yaratıcı Drama
• Beyin Fırtınası
• Problem Çözme vb.
• teknikler kullanılabilir.

Diyalektik, Anoloji vb. akıl yürütme süreçleri devreye sokulabilir.

• Diyalektik, Anoloji vb. akıl yürütme süreçleri devreye sokulabilir.
• Çeşitli eserler incelenerek, bu eserlerdeki çelişkiler, önyargılar, yazarın referans noktaları, eğilimleri buldurulabilir.

Eleştirel düşünme konulu seminer veya konferanslar

• Eleştirel düşünme konulu seminer veya konferanslar

• Konular işlenirken yeri geldikçe eleştirel düşünme becerilerinin kazandırılması

• Modüler programlarla eleştirel düşünme becerilerinin kazandırılması

Aşama: “Doğru cevabı otorite bilir”

• Aşama: “Doğru cevabı otorite bilir”

• Cevaplar doğru-yanlış olarak değerlendirilir.
• Farklı görüşlere hoşgörüsü yoktur.
• Empati kuramazlar.

• Bu tür öğrencilerde eleştirel düşünme becerisini geliştirmek çok zordur.

Aşama: “Herkesin fikri değerlidir”

• Aşama: “Herkesin fikri değerlidir”

• Farklı düşünceleri kabul eder.
• Başkalarının düşüncelerine saygılı olmayı öğrenmiştir.
• Eleştirel düşünme becerisi gelişmemiştir.
• Kendi düşüncelerini sorgulayamaz.

• Bu tür öğrencilere insanların sahip oldukları referans noktalarının nasıl oluştuğu, geçmiş yaşantılarından nasıl etkilendikleri örneklerle buldurulmalıdır.

Aşama: “Herkesin doğrusu kendisinindir”

• Aşama: “Herkesin doğrusu kendisinindir”

• Doğruların ait oldukları referans noktalarına göre doğru olduğunun bilincindedir.
• Her bilim alanının kendisine özgü yapısının olduğunun farkındadır.
• Ancak bu farklılıkları değerlendirebilecek bağıntılar gelişmemiştir.
• Empati kurabilirler.

• Bu tür öğrencilere disiplinler arası yaklaşımın, bireylerin bakış açısını nasıl zenginleştirdiği örneklerle gösterilmelidir.

Aşama: “Doğrular koşulları içinde değerlendirilir”

• Aşama: “Doğrular koşulları içinde değerlendirilir”

• Bu tür insanlar kendini gerçekleştirmiş bireylerdir.
• Başkalarının da kendini gerçekleştirmesi için çaba sarf ederler.
• Nasıl düşüneceğini bilirler.
• Düşünceleri eleştirmekle kalmaz, geliştirmeyi hedeflerler.
• Kişilere ve olaylara takılmadan düşünceleri değerlendirirler.
• Her alanın farklı değer sisteminin olduğunun bilincindedirler. Bunları kendi değer sistemleriyle bağdaştırabilirler.