İstanbul’daki çok kültürlülüğü desteklemek, insanları yaşam çevrelerinden uzaklaştırmadan mahallelerini geliştirmek, katılımcı

SULUKULE  MAHALLESİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

BASIN AÇIKLAMASI

İstanbul’daki çok kültürlülüğü desteklemek, insanları yaşam çevrelerinden uzaklaştırmadan mahallelerini geliştirmek, katılımcı yöntemlerle kendi yaşam çevreleri üzerinde söz sahibi olabilmelerini sağlamak amacıyla Sulukule’de bir Avrupa Birliği destekli bir proje başlıyor. Önümüzdeki Temmuz ayında “Sulukule Mahallesini Geliştirme Projesi için Ulaşılabilir Yaşam Derneği, İnsan Yerleşimleri Derneği ve Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği bir araya geldiler ve çok aktörlü, ortaklaşa yürütülecek bu mahalle gelişim projesi için hazırlıklarını tamamladılar.

Ayrıca bu proje ile T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Fatih Belediyesi’nin yapılan çalışmalara katkıda bulunması, İstanbul 2010 çerçevesinde başlatılan kurumlar arası işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Bakanlar kurulu tarafından 2005 yılında uygulamaya konulan 5366 sayılı yasaya dayanarak mahallelerde yerel yönetimler, yıkımı ve yeniden yapılaştırmayı vurgulama eğiliminde olan ‘tepeden aşağı’ bir yaklaşım kullanmaktadırlar. Bu yaklaşım çoğunlukla, yoksul bölge sakinlerinin (özellikle kiracıların) yerlerinden edilmesini ve yerlerine daha yüksek gelir gruplarının gelmesini öngörmektedir. Bu süreç ‘planlı seçkinleştirme’ olarak adlandırılmaktadır. Bu sürece karşı çıkan bölge sakinlerinin olduğu mahallelerde, zorunlu yer değiştirmeden, konut alanları ve çevresel koşulları iyileştiren, sosyal donatıları iyileştiren ve bölge sakinlerinin iş olanaklarını arttıran, Alternatif Toplum Planı'nın geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Ancak, bu plan, yöre sakinlerinin böylesi bir katılımcı planlama sürecinde eşit ortak olması için gerekli bilgi, beceri ve güveni kazanabilmesini sağlayacaktır.

Sulukule’de uygulanacak Avrupa Birliği Projesi Fatih Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri’nin kentsel koruma yasasındaki tanım kapsamında ‘yenileme alanı’ olarak belirlenmesinden sonra ortaya çıkmıştır. Yenileme kararı Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmış, 2006 yılı Haziran ayında Fatih Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve TOKİ ile yeni evlerin inşaatı için bir protokol imzalamıştır.

Sulukule Alternatif Toplum Planı ortaya çıkacak

Sulukule Mahallesini Geliştirme Projesi’nin Amacı; bölge sakinlerinin istekleri göz önüne alınarak yıkım ve yeniden inşa kararının yürürlükten kaldırılması ve yerine ilgili sivil toplum örgütleri, kamu kurumları, Fatih Belediyesi ile birlikte Alternatif Toplum Planı'nın ortaya çıkartılmasını sağlamaktır. Böyle bir plan, evlerin rehabilitasyonu ve geleneksel müzik ve dansın kültürel mirasına dayanarak Sulukule topluluğunun geliştirilmesi yoluyla bölgenin yeniden canlandırılmasını sağlayabilmektir.

Bu nedenle, projenin birinci hedefi, Sulukule’ deki topluluğun insan haklarının korunması, kültürel çeşitliliğin ve Tarihi Yarımada’ daki kültürel mirasın muhafaza edilmesine katkıda bulunacak. Yine aynı kapsamda kentsel yenileme ve dönüşüm projelerinden olumsuz olarak etkilenen diğer topluluklarla da bu plan paylaşılarak, demokratik, yerel halk tarafından yönlendirilen bir iyileştirme ve geliştirme sürecinin başlatılmasını sağlayacaktır.

Benzer problemler, İstanbul’ da Kağıthane, Üsküdar-Selamsızlar, Hacıhüsrev, Ankara’ da Çinçin, Bursa’ da Kamberler, İzmir ve Yalova’ da bulunan Roman toplulukları tarafından yaşanmaktadır. Bütün bu gruplar, söz konusu bölgeleri ziyaret ederek bir İzleme Ağı’ nı kurucak ve söz konusu bölgeler Sulukule projesinin deneyimlerinin düzenli olarak paylaşılmasından faydalanacaklardır.

Sulukule Teknik Destek Ekibi kurulacak

Proje kapsamında Ulaşılabilir Yaşam Derneği, İnsan Yerleşimleri Derneği ve Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği ortaklığında Sulukule Teknik Destek Ekibi oluşturulacak ve bu ekip kapasite arttırma çalışmaları için gerekli olacak , bağımsız planlama, yasal haklar konusunda tavsiye / bilgi verecek ve toplum geliştirme desteği sağlayacaktır. Söz konusu kapasite geliştirme, bölge sakinleri için yasal bilgilerin sağlanması, toplum-tabanlı mahalle yenileştirmesi / yeniden canlandırılması ve kültürel mirasın korunması üzerine yöntem ve teknikler üzerine interaktif eğitim seminerleri ile birlikte, sorunları ve çözümleri bölge sakinlerinin bakış açısından teşhis eden toplum planlaması çalıştayları gibi bir dizi aktiviteyi içerecektir.

Bütün bu aktivitelerin sonucu, tarafların onayladığı ve bu bağlamda uygulanmasına geçilebilecek tam bir Sulukule Toplum Planı’na dönüştürülmesi için, katılımcı planlama sürecinin şartnamesi ile birlikte, bir Sulukule Toplum Vizyon ve Konsept Planı olacaktır.

Projenin hedefleri ve aktiviteleri;

• 
  Sulukule’ de yaşayan sakinlerin, insan haklarını korumak için planlama ve yasal tavsiye /bilgi sağlanması ve toplum geliştirme desteği sağlamak,
  
• 
  Bölge sakinlerinin ihtiyaç ve özlemlerini karşılayacak ve yerel demokrasiyi iyileştirecek, öncü katılımcı bir mahalle yenileştirme modeli oluşturmak için Avrupa Birliği ülkelerinin deneyimlerinden yararlanmak,
  
• 
  Yöredeki her bir hane halkına yasal hakları konusunda profesyonel tavsiye / bilgi sağlamak,
  
• 
  Kültürel miras korumasının sosyal, fiziksel ve çevresel boyutları hakkında anlayışlarını geliştirmek.
  
• 
  Kentsel dönüşüm ile kentsel koruma yasalarının sonucundan etkilenen mahalleleri izlemek için sürdürülebilir ve ortak bir İzleme Ağı oluşturmak,
  
• 
  Sulukule Toplumu Vizyon ve Konsept Planı’nı geliştirmek ve yaygınlaştırmak için çok disiplinli Sulukule Teknik Destekleme Ekibi kurmak.
  
• 
  AB üye ülkelerinde kullanılan denenmiş katılımcı planlama yaklaşım ve yöntemlerine ilişkin iyi uygulama modellerinin belirlemek ve uyarlamak,
  
• 
  Bölge halkının bakış açısından onların sorun ve fırsatlarını tanımlayacak etkileşimli atölyeler ve seminerler yapmak,
  
• 
  Sulukule Toplumu Vizyon ve Konsept Planı’nı geliştirmek ve ortaya çıkarmak.