Bir hizmetçiye iftira edip efendisine kötülemedim.
Kimseyi üzmedim.
Kimseyi aç bırakmadım.
Kimseye göz yaşı döktürmedim
Kimseye acı çektirmedim.
Kimseyi öldürmedim ve kimsenin kahpece öldürülmesini emretmedim.
Tapınaklarda yiyecek ikramlarını eksik etmedim.
Tapınaklarda yiyecek ikramlarını eksik etmedim.
İffetsizlik yapmadım.
Yakınlarımı utandıracak bir iş yapmadım.
Yiyecekleri pahalı ve eksik satmadım.
Teraziyle tartarken hile yapmadım.
Hurma bahçelerini eksiltmedim.
Süt çocuğunun ağzından sütü almadım.
Otlayan hayvanları otlaklarından sürüp çıkarmadım.
Tanrı’nın kuşlarını avlamadım.
Kimsenin özel göletinden balık almadım.
Hiçbir arkın suyunu başka tarafa çevirmedim.
….. Ben temizim, ben temizim, ben temizim.
http://interoz.com/EGYPT/bod3.htm
“İnsanları yasa ve ceza ile yönetirseniz, onlar bir daha yanlış yapmayacaklar, ancak şeref ve utanma duygularına da sahip olmayacaklardır.
“İnsanları yasa ve ceza ile yönetirseniz, onlar bir daha yanlış yapmayacaklar, ancak şeref ve utanma duygularına da sahip olmayacaklardır.
Ancak, insanları erdem ve ahlâk kurallarıile yönetirseniz, o zaman onlar hem şeref ve utanma duygusuna sahip olacaklar, hem de doğruyu yapmaya çalışacaklardır.”
Başkalarına karşı dürüst olmadan önce kendine karşı dürüst ol!
Başkalarına karşı dürüst olmadan önce kendine karşı dürüst ol!
Ahlâk, nasıl mutlu olabileceğimizi değil, mutluluğa nasıl layık olabileceğimizi gösteren bir doktrindir.
Ahlâk, nasıl mutlu olabileceğimizi değil, mutluluğa nasıl layık olabileceğimizi gösteren bir doktrindir.
Bertrand Russell’den
Bilgelikle birleşmeyen kudret, tehlikelidir ve çağımız için gerekli olan şey de bilgiden çok bilgeliktir. Bilimin sağladığı kudret ancak bilgelikle birleştiğinde, refah ve mutluluk getirebilir; tek başına ise yıkıntıya yol açar.
Albert Einstein’den
Yeryüzündeki koşulların düzelmesi salt bilimsel buluşlardan çok insan geleneklerinin ve ülkülerinin gerçekleşmesine bağlıdır.
İnsan, yapısı icabı, faziletle rezilet arasında raks eder. Daima faziletli olmak bir tabiat vergisi değil, insanca cehit işidir. Kendimizi daima göz altında tutmalıyız. Yılmadan, yorulmadan...
İnsan, yapısı icabı, faziletle rezilet arasında raks eder. Daima faziletli olmak bir tabiat vergisi değil, insanca cehit işidir. Kendimizi daima göz altında tutmalıyız. Yılmadan, yorulmadan...
İlim, hakikî ilim adamına hakikat severliği, dürüstlüğü, objektif ve bîtaraf olmayı öğretmekle, ahlâkî davranışlara temel olarak onları teşvîk eder. İşte bizim ilim ve ölçüye sarılışımızın hikmeti budur.
İlim, hakikî ilim adamına hakikat severliği, dürüstlüğü, objektif ve bîtaraf olmayı öğretmekle, ahlâkî davranışlara temel olarak onları teşvîk eder. İşte bizim ilim ve ölçüye sarılışımızın hikmeti budur.
Ahlâk, bir toplumun en üst genel davranış standartlarını içerir.
Ahlâk, bir toplumun en üst genel davranış standartlarını içerir.
Ahlâk, bireylerin meslekî ve kurumsal rollerinden bağımsız, toplumun tümü için geçerlidir.
Etik ise genel davranış standartları değil, toplumdaki belirli bir mesleğin, işin, kurumun veya grubun davranış standartlarıdır.
Ahlâk, yaşadığımız toplumda her zaman ve mekânda 24 saatimizi kuşatır. Ancak toplumdan topluma farklılık gösterebilir.
Ahlâk, yaşadığımız toplumda her zaman ve mekânda 24 saatimizi kuşatır. Ancak toplumdan topluma farklılık gösterebilir.
Etik, mesleğe ve alana özgüdür, ancak o meslek ve alan için evrensel kurallar ortaya koyar.
Meslek Etiği
Meslek Etiği
Tıp Etiği
Spor Etiği
Askerlik Etiği
Hukuk Etiği
Medya Etiği
...gibi kavramlar karşımıza çıkar.
…Gerek sanatımın icrası sırasında, gerek sanatımın dışında insanlarla münasebette iken etrafımda olup bitenleri, görüp işittiklerimi bir sır olarak saklayacağım ve kimseye açmayacağım…..
…Gerek sanatımın icrası sırasında, gerek sanatımın dışında insanlarla münasebette iken etrafımda olup bitenleri, görüp işittiklerimi bir sır olarak saklayacağım ve kimseye açmayacağım…..
Meslektir;
Meslektir;
Meslekler, insanların toplumca değer verilen yarar ve hizmetlere ulaşmalarına imkân sağlar.
Mesleklerin, yeterlik ve davranış standartları vardır.
Her meslek bir eğitim gerektirir.
Her mesleğin meslek standartlarına uyulmasını garantileyen, yönetim birimleri vardır.
Tıp ve hukuk gibi diğer sosyal kurumlardan daha az profesyoneldir.
Ehliyet heyetleri yoktur.
Bilimi meslek olarak görmek, bilimin nasıl yapılacağı konusuna çok fazla kısıtlama getirebilir.Bu da bilimsel özgürlüğü ve bilimsel gelişmeyi engeller.
Bu yüzden pek çok bilim insanı, bilimin bir meslek olarak görülmesini ve bir formata bağlanmasını kabul etmez.
Doğayı anlama ve doğrutanımlama
Doğayı anlama ve doğrutanımlama
Açıklayıcı teoriler ve hipotezler geliştirme
Güvenilir öngörülerde bulunma
Hataları ve peşin hükümleri ortadan kaldırma
Sonraki kuşaklara bilimi öğretme
Mühendislik, tıp, ekonomi, tarım vb uygulamalı alanlarda problem çözme.
Mühendislik, tıp, ekonomi, tarım vb uygulamalı alanlarda problem çözme.
İnsan sağlığı ve mutluluğu
Doğanın kontrol altına alınması
Teknolojinin gücü
1.Genel ahlâka uygunluk
1.Genel ahlâka uygunluk
Bilimsel etik genel ahlâki standartlara aykırı olamaz!
2.Örnek olma rolü
Bir akademisyenin, öğrencisine, asistanına, meslektaşına ve bütün topluma örnek olma sorumluluğu vardır.
Dürüstlük
Dürüstlük
Dikkat
Açıklık
Özgürlük
Onur payı
Eğitim
Toplumsal sorumluluk
Yasallık
Fırsat Eşitliği
Karşılıklı Saygı
Verimlilik
Bilim insanları enfarmasyonu ve sonuçları saptırmamalı, yalanlara dayandırmamalı ve yanlış sunmamalıdır. Araştırma sürecinde her açıdan objektif, tarafsız, ve dürüst olmalıdır.
Bilim insanları enfarmasyonu ve sonuçları saptırmamalı, yalanlara dayandırmamalı ve yanlış sunmamalıdır. Araştırma sürecinde her açıdan objektif, tarafsız, ve dürüst olmalıdır.
Nüans: Hatalı bilim mazur karşılanabilir, fakat sahte bilim asla!
“Bir araştırma yanlış yapılmış olabilir, yanlış sonuç çıkarılmış olabilir, ama bunu doğrulukla sunarsanız en kıymetli araştırmadır.”
“Bir araştırma yanlış yapılmış olabilir, yanlış sonuç çıkarılmış olabilir, ama bunu doğrulukla sunarsanız en kıymetli araştırmadır.”
Dikkatsizlik hatalara yol açar.
Dikkatsizlik hatalara yol açar.
Bazı hatalar ciddi bir suç sayılmaz ama, hata ortaya çıktığında, kabul etmek, bir düzeltme yayınlamak, hatayı belirtip geri çekmek gerekir.
Danışmanlık sistemi doğru işlediğinde hatalar en aza indirilebilir.
Tekrarlanan hatalar ise ihmalkârlığı gösterir.
Bilimsel araştırmalar açık veya ulaşılabilir olmak zorundadır.
Bilimsel araştırmalar açık veya ulaşılabilir olmak zorundadır.
İstisna; halihazırda sürmekte olan araştırmalar, askerî veya ticarî amaçlı araştırmalar hariç bilim ortamı açıklığı gerektirir.
Patentler vb. konularda yasalara uymak mecburî ve ahlâkî bir görevdir.
Bilimsel araştırma ortamları, ırk, cinsiyet, memleket, milliyet, yaş, vb. gibi bilimsel yeterlikle doğrudan alakası olmayan hususları dikkate alarak ayrımcılık yapmamalı,bilimsel yeterliğe sahip olan herkese açık olmalıdır.
Bilimsel araştırma ortamları, ırk, cinsiyet, memleket, milliyet, yaş, vb. gibi bilimsel yeterlikle doğrudan alakası olmayan hususları dikkate alarak ayrımcılık yapmamalı,bilimsel yeterliğe sahip olan herkese açık olmalıdır.
Özgün fikirler geliştirilmesi, fikir çeşitliliği ve farklı geçmişlerden gelen insanların etkileşmesiyle mümkün olabilir.
Üniversiteler, evrenkent yani, evrenin bütün renklerini yansıtan ortamlar olmalıdır.
Bilimin toplumsal dokusunu koruyabilmek için karşılıklı saygı gerekir. Böylece bilimsel hedeflere ulaşılması kolaylaşacaktır.
Bilimin toplumsal dokusunu koruyabilmek için karşılıklı saygı gerekir. Böylece bilimsel hedeflere ulaşılması kolaylaşacaktır.
Bilim adamları fiziksel ve psikolojik olarak birbirlerine zarar vermekten kaçınmalıdır.
Bilim insanları kaynakları ve zamanı akıllıca ve verimli bir şekilde kullanmalıdır.
Bilim insanları kaynakları ve zamanı akıllıca ve verimli bir şekilde kullanmalıdır.
Araştırma bütçeleri abartılmamalıdır.
20.yüzyıl başlarına kadar “amatörler”
20.yüzyıl başlarına kadar “amatörler”
20. yüzyıl başlarından itibaren “profesyonel
ler”
1980’li yıllardan itibaren “bilim etiği” kavramı konuşulmaya başlandı.
Birçok kurumda “bilim etiği” ders olarak okutulmaya, en azından araştırmaya yeni başlamış elemanlara işin başında 10-20 saatlik seminer programları halinde verilmeye başlandı…
Kariyerin en üst basamaklarına yükselmiş bilim adamları bile prestijlerini koruyabilmek için kendilerini yayın yapmak zorunda hissetmektedirler.
Fon arayan bilim adamı sayısının artması ve bütçelerin darlığı nedeniyle
Fon arayan bilim adamı sayısının artması ve bütçelerin darlığı nedeniyle
fon alabilmek ,
fonun kesilmemesi için
bilim insanları sonuçlar üretmek zorundadır.
Yeni bir metodun,
Yeni bir metodun,
Tekniğin veya
icadın patentini alan kişi pek çok para kazanabilir. Böylece parasal ödüllerin bilim etiğine aykırı tavırlara imkân vermesi mümkündür.
“Biraz para iyidir. Fakat paranın çoğu kötüdür. Çünkü insan yaratılış olarak bencil bir varlıktır ve paranın fazlasını muhakkak kötü bir yolda kullanır.” Albert Einstein
Danışmanlık kurumlarının iyi çalışmaması
Danışmanlık kurumlarının iyi çalışmaması
Hakemlerin iyi inceleme yapmamaları
Makalelerin çoğunun okunmaması
Deneylerin çoğunun tekrarlanmaması
Etik değerler, görgü kurallarına benzerler.
Etik değerler, görgü kurallarına benzerler.
Eğer ne yaptığımızı biliyor olsaydık, buna araştırma denmezdi, öyle değil mi?” Albert Einstein
Yazarların sıralanması
Yazarların sıralanması
Materyal ve yöntemler (metodoloji)
Kaynak gösterme
Makaleyi bölme (salami science)
Duplikasyon
Teşekkür
Yayınladığımız her şeyin doğruluğu ispatlanabilmelidir. Ancak günümüzde korkarım bu durumda da bir etik sapma söz konusudur. İnsanlar, birçok önemli detayı koymadan yayın yapmakta ve kendini doğrulama hipotezi bozguna uğratılmaktadır. Bunu yapma nedeni açıktır, kritik detayları vermekten kaçarak yarışta yakalanma probleminden uzaklaşmaktadırlar. Böylece kendini doğrulama hipotezi yok olur.
Yayınladığımız her şeyin doğruluğu ispatlanabilmelidir. Ancak günümüzde korkarım bu durumda da bir etik sapma söz konusudur. İnsanlar, birçok önemli detayı koymadan yayın yapmakta ve kendini doğrulama hipotezi bozguna uğratılmaktadır. Bunu yapma nedeni açıktır, kritik detayları vermekten kaçarak yarışta yakalanma probleminden uzaklaşmaktadırlar. Böylece kendini doğrulama hipotezi yok olur.
Prof. Dr. Frank E. Karasz
New Polymeric Materials Dergisinin Editörü
Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü zorunlu dersi
Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü zorunlu dersi
2007-
2 saat/hafta (birleşik) seminer şeklinde
Her dönem açılıyor
Öğrenci sayısı 150-300
Bilimin Doğası
Bilimin Doğası
Bilimsel Yöntem
Bilim Tarihine Toplu Bir Bakış
Bilim Felsefesi
Bilim ve Sözde Bilim
Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler
Bilimsel Bilgiye Erişim: Kütüphane ve çevrim içi veritabanları
Araştırma Projesi Hazırlama
Bilimsel Makale Hazırlama ve Sunma
Laboratuar Güvenliği
Öğrenme Teorileri
Etkili Sınıf Yönetimi
Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme
Eğitim ve Teknoloji
Etkili Hitabet
Etkili Power Point Sunumu
Prof. Dr. Ahmet İNAM, Bilim Felsefesi
Prof. Dr. Ahmet İNAM, Bilim Felsefesi
Prof. Dr. Metin BALCI, Türkiye’de Bilim Nereye Gidiyor?
Prof. Dr. Esin Kahya, Bilimsel Yönteme Tarihsel Bir Bakış
Prof. Dr. Hüseyin Gazi TOPDEMİR, Post-Pozitivist Bilim Felsefeleri
Prof. Dr. Emin KANSU, Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İlkeler
Prof. Dr. Mehmet AY, Bilimsel Proje Hazırlama
En başta genç bilim insanı adaylarının, bilimin ve araştırmanın akademik ilerleme veya sosyo-ekonomik yükselmeye hizmet eden bir araçtan çok, insanları yücelten bir hayat tarzı, uğraş ve bir ülkü olduğuna inanmaları etik dışı davranışları en aza indirebilir.
En başta genç bilim insanı adaylarının, bilimin ve araştırmanın akademik ilerleme veya sosyo-ekonomik yükselmeye hizmet eden bir araçtan çok, insanları yücelten bir hayat tarzı, uğraş ve bir ülkü olduğuna inanmaları etik dışı davranışları en aza indirebilir.
Beyler örf ve kanuna nasıl riayet ederlerse, halk da aynı şekilde itaat eder. Beyler hangi yoldan giderse, beylerin bu gidişi kulların da yoludur.” YUSUF HAS HACİB
Beyler örf ve kanuna nasıl riayet ederlerse, halk da aynı şekilde itaat eder. Beyler hangi yoldan giderse, beylerin bu gidişi kulların da yoludur.” YUSUF HAS HACİB
Kumandan bir erik çalarsa, askeri ağacı kökünden söker. Kumandan başkasının sürüsünden izinsiz bir koyun sağarsa, askeri sürüde koyun bırakmaz.” NUŞİREVAN
Son Söz
Ben, manevi miras olarak hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır.