Mavzu: ni ko‘paytirish va ga bo‘lish

Samarqand viloyati Bulung`ur tumanidagi XTMFMT va TE bo`limiga qarashli 22-umumiy o`rta ta’lim maktabining Boshlang`ich sinf o`qituvchisi Tashbekova Muniraning o`qish fanidan

1 soatlik

DARS ISHLANMASI

2016- yil


mAVZU: Qor

Bajariladigan ishning mazmuni;

Darsning texnologik xaritasi

Mavzuning qisqacha ta‘rifi	Faoliyat mazmuni:
	O‘lkamizda dekabr oyida oltin kuz o‘rnini qish fasli egallaydi. Bepoyon dalalarni oppoq qor qoplaydi. Hamma yoqda sovuq izg‘irin kezadi.
O‘quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi	Metod: Suhbat, savol-javob, tushuntirish, “Aqliy hujum” metodi, “Zinama-zina” metodi, didaktik o‘yin, “Sinkveyn” metodi, “BBB” metodi, “Klaster” usuli. Shakl: Jamoa, kichik guruh va har bir o‘quvchi bilan ishlash. Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, qor parchalari shakllari, mavzuga oid rangli rasmlar,texnik vositalar. Baholash: Rag‘bat kartochkalari asosida baholash. O‘quvchilarning olgan baholarini kundaligiga qo‘yish.
Nazorat	O‘quvchilarning dars davomidagi faolligini kuzatilib, hisobga olib boriladi. O‘quvchilarga tarqatilgan rag‘bat kartochkalaridan foydalanib ish olib borish.
Baholash	O`quvchilarning darsdagi ishtiroki va ijodkorligi, faolligi, topshiriqlarni bajarish darajasi, to`g`ri va ravon o`qish o`qituvchi tomonidan baholab boriladi. Dars yakunida umumiy ballar e`lon qilinadi va faol bilimdon o`quvchilar rag`batlantiriladi.
Darsning maqsad va vazifalari
Ta ‘limiy maqsad	O`quvchilarning og`zaki rivojlanishi, nutqini o`stirish, mustaqil fikrlashga o`rgatish. Ularning o`qish texnikasini mukamimal egallashga erishish. Ifodali, ongli va diqqat bilan o`qishlariga e`tibor berish. Darsni tabiatshunoslik matematika fanlariga bog`lab o`tish.
Tarbiyaviy	. Tevarak atrof, yashil olam boyliklarini asrashga, ona tabiatni muhofaza qilishga, qushlar, hayvonot olamiga g`amxo`r bo`lishga o`rgatish. O`zaro hamjihat va do`stona munosabatda bo`lish ruhida tarbiyalash. She`rni o`qib-o`rganish orqali tabiat hodisalarini va ularning insonga ta`sirini o`rganadilar.
Rivojlantiruvchi maqsad	O‘quvchilarning mavzu yuzasidan bilim, ko‘nikmalarini mustahkamlash, olgan bilimlarini hayotda qo‘llay olish malakalarini rivojlantirish, fasllar o’zgarishi haqidagi fikrlarini kengaytirish

Dars jarayoni va texnologiyasi

Dars bosqichlari	Bajariladigan ish mazmuni	Metod	Vaqt
1-bosqich Tashkiliy qism	Darsni tashkil etish. O‘quvchilar davomatini aniqlash. Qish fasli haqida qisqacha suhbat. Sinf jamoasini kichik guruhlarga bo‘lib olish. “Klaster” usuli.	Suhbat Savol-javob	5 daqiqa
2-bosqich O ‘tilgan mavzuni so‘rash va mustahkamlash	Tekshirish. O ‘tgan mavzuni so‘rash va mustahkamlash. Dars davomida rioya qilish lozim bo ‘lgan qoidalar belgilanadi.”Aqliy hujum” metodidan foydalanish. O ‘tgan darsda o‘tilgan “Qish” mavzusini savol-javob qilish. Tarqatma varaqlar, ko‘rgazmali qurollar orqali so‘rash. Dam olish daqqiqasi	O‘z-o‘zini baholash.	10daqiqa
3-bosqich. Yangi mavzuning bayoni	Yangi mavzuni o‘qib berish. Mavzu haqida suhbat uyushtirish. Topishmoq. Topshiriq bilan o‘qish.	Tushun-tirish, muammoli izlanish, og‘zaki savol-javob	15 daqiqa
4-bosqich. Yangi mavzuni mustahkamlash	“Birinchi qor” mavzusida munozara.O‘rganganlar muhokama qilinadi. Zanjir usulidan foydalanish. O‘qituvchi o‘quvchilar bilan birga darslikdagi mavzuga doir qo‘shimcha materiallar ustida ish olib boradi	Muammoli izlanish	10daqiqa
5-bosqich Darsni yakunlash, baholash.	Rag‘bat kartochkalari orqali baholash. Kundaliklarga ballarni qo‘yish Darsni yakunlash		3 daqiqa
6-bosqich Uyga vazifa berish.	She’rni yod olib kelish topshiriladi. She’r mazmuniga mos ravishda rasm ishlash.		2 daqiqa

1-bosqich.

TASHKILIY QISM:

O‘qituvchi: Bolajonlar omonmisiz,

Bugun darsga tayyormisiz?

O‘quvchilar:Biz hammamiz omonmiz,

Bugun darsga tayyormiz.

Navbatchi axboroti orqali davomat aniqlanadi.

O‘qituvchi: Hozir o‘lkamizda qaysi fasl?

O‘quvchi: Qish fasli.

O‘qituvchi: Qish fasli qaysi oydan boshlanadi?

O‘quvchi: Dekabr oyidan boshlanadi va uch oy davom etadi.

O‘qituvchi:Rahmat.. Demak, darsimiz o‘qish. Bugungi darsimizni

guruhlarga bo‘lgan holda, musobaqa tarzida o‘tkazamiz.

Shiorimiz: Doimo olg‘a intilish.

1-guruh. Qor parchalari

2-guruh. Yaxmalak.

3-guruh. Qor bo’ron

O‘qituvchi: O‘quvchilar guruhlarga bo‘linib olganlaridan so‘ng, Vatanimizga “Klaster’’ usuli orqali ta’rif berib o’tadilar.

1-guruh.

Qishloq xo’jaligi

Paxta

Bug’doy

Poliz ekinlari

Sabzavotchilik

Bog’dorchilik
2-guruh

Buxoro
Tarixiy obidalarga e’tibor berildi

Samarqand

Xiva

Toshkent

Muz

Qor bo’ron
3-guruh.


Qarg’a



qor

Chang’i

QISH
ni

archa

chana



sumalak

yaxmalak

Tumann

Guruhlar javoblari baholab boriladi. Ajratilgan vaqtda yaxshi javob bergan guruhlar rag`batlantiriladi.

2-bosqich. O`tilgan mavzuni so`rash va mustahkamlash.

O`qituvchi: Aziz o`quvchilar, o`tgan darsimizda qaysi mavzuni o`tganmiz?.

O`quvchilar: Qish mavzusini o`tgan edik.

O`qituvchi: O`tilgan mavzuni so`rash maqsadida sizlarga tezkor savollar beraman, to`g`ri javob bergan guruhlarni baholab, rag`batlantirib boraman.

O`qituvchi:”Aqliy hujum” metodidan foydalanaman.

1. 
   Qish fasli qaysi oydan boshlanadi?
   
2. 
   Qish faslidagi bayramlarni sanab o`ting.
   
3. 
   Qish fasli qaysi oylardan tashkil topgan?
   
4. 
   Qishda dalalarni nima qoplaydi?
   
5. 
   Qor qachon eriy boshlaydi?
   
6. 
   Qishdan keyingi fasl qaysi?
   

Savollarga to`g`ri javob bergan guruhlar va o`quvchilar rag`batlantirilib, baholanadi. Har bir guruh o`quvchilari savollarga birin-ketin navbat bilan javob berishadi.

Dam olish daqiqasi.

Qish-qishligin qilmasa

Ishga zarar yetadi

Qor yog`masa don-dunni

Chumchuqlar yeb ketadi

O`qituvchi: O`lkamizda qish fasli qaysi oydan boshlanadi? Qishning belgilarini ayting.

O`quvchilar:Dekabr, yanvar, fevral. Havo sovuq, yerlar muzlaydi.

O`qituvchi: Qish fasli haqida to`rtlikni kim yozgan?

O`quvchilar: Oybek domla yozganlar.

O`qituvchi: ”...kimdir quloq, burunlarini chimchilab, hazil qiladi” gapini qanday tushundingiz?

O`quvchi: Qishdagi sovuq odamlarga shunaqa ta’sir qiladi.

O`qituvchi: Matnda urug`, daraxt va hayvonlar haqida nima deyilgan? Shu

o`rinni topib o`qing.

O`quvchi: Hozir urug‘lar tinch uyquda.

Daraxt kurtaklari rohatlanib uxlamoqda. Ayiqlar ham, bo`rsiqlar, kaltakesaklar ham, tipratikanlar ham in-inlarida tinch uxlab, orom olmoqda.

3-bosqich. Yangi mavzuning bayoni.

Mavzu: Qor

Zafar Diyor

Oppoq – tiniq,

Oppoq – qor.

O`ynab tushar osmondan,

Qor qo`ynida.

O`ynoqlab,

Yurar yoshlar shod-xandon.

Mohir qo`lli

Tabiat

O`z hunarin ko`rsatar...

Marhabo –

Deb bizlarga

Sepayotir zar va zar

Issiq-issiq

Kiyinib

Qor qo`ynida o`ynaymiz...

Oyoqlarda

Konkilar,

Ham chang`ilar,

Quvnaymiz.

Oppoq – tiniq,

Oppoq – qor.

O`ynab tushar osmondan,

Qor qo`ynida.

O`ynoqlab,

Yurar yoshlar shod-xandon.

O`qituvchi she’rni ifodali o`qib, mazmunini tushintirib beradi.

” Qor” she’rini yaxshi o`qigan o`quvchi o`qib, qolgan o`quvchilar ”Zanjir” shaklida navbat bilan o`qishadi.

1-guruh. Qor parchalari

Oppoq – tiniq,

Oppoq – qor.

O`ynab tushar osmondan,

Qor qo`ynida.

O`ynoqlab,

Yurar yoshlar shod-xandon.

2-guruh. Yaxmalak.

Mohir qo`lli

Tabiat

O`z hunarin ko`rsatar...

Marhabo –

Deb bizlarga

Sepayotir zar va zar

3-guruh. Qor bo`ron

Issiq-issiq

Kiyinib

Qor qo`ynida o`ynaymiz...

Oyoqlarda

Konkilar,

Ham chang`ilar,

Quvnaymiz.

O`qituvchi: She`rni ifodali va to`g`ri o`qigan o`quvchilarni osmon jismlari va bulut aks ettirilgan rag`bat kartochkalari bilan rag`batlantiradi.


3

5




4


4-bosqich. Yangi mavzuni mustahkamlash.

Savollar

1. 
   She’rda qor qanday tasvirlangan?
   
2. 
   Qor bolalarga yoqadimi? Mantdan shu o`rinni topib o`qib bering.
   
3. 
   Bolalar qor yoqqanda nima uchun quvonadilar?
   

Topishmoq.

Kumush kapalagim ucha-ucha yerga qo`ndi. (qor).

Ko`zga ko`rinmas

Qo`lga ilinmas (havo)

Qozonda emas, qaynaydi

Qishin-yozin tinmaydi (buloq)

Qorin qo`yib qorbobo

Qo`lqopini qidirdi

Qorqiz qalin qalpog`in

Qulog’iga qo’ndirdi (archa)

Maqollar.

Qishning qori- kuzga baraka.

Qish gamini yozda ye.

Yozda harakat, qishda barakat.

O’qituvchi: ”Ofarin” deb olqishlaydi va o`tgan mavzu yuzasidan o`quvchilar bilimini aniqlab, mavzuga yakun yasaladi.

5-bosqich.Darsni yakunlash va baholash

Guruhlarning to`plagan ballari hisoblanib, darsda faol qatnashgan o`quvchilar baholanadi.

6-bosqich. Uyga vazifa.

She’rni yod oling. She’r mazmuniga mos ravishda rasm ishlang. She’rdan olgan tassurotlaringizdan foydalanib, qish, qor, sovuq haqida 4-5 gapli matn tuzing. Matningizda she’r matnidagi quyidagi so`zlardan foydalaning: Oppoq tiniq, oppoq qor, o`ynoqlab.
Xulosa.

Men 3-sinf o`qish darsligidagi “Qor” mavzusiga bir soatlik dars ishlanma tayyorladim. Men bu dars ishlanmamni tayyorlashda o`quvchilarni o`qish faniga yanada qiziqishlarini kuchaytirish va bilim saviyasi darajasini ko`tarish uchun zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalandim. Darsning o`tilgan mavzusini mustahkamlash bo`limida “Klaster ,” Aqliy hujum” usulidan foydalandim. Dars davomida o`quvchilarni kichik guruhlarga bo`lib oldim. Yangi mavzuning bayonida guruhlarda “Venn” diogrammasi , “Sinkveyn” metodi, “BBB” metodi, “Zinama-zina” metodi, “Yelpig`ch” texnologiyasi o`yinlaridan foydalandim. Yangi mavzuni mustahkamlash bo`limida “Zanjir” o`yinidan va mavzuga oid savollardan foydalanib o`tkazdim. Dars oxirida guruhlar ichida faol qatnashgan o`quvchilarni yakka tartibda baholadim. Ular olgan ballarni guruh ballariga qo`shib hisoblab, g`olib guruhni aniqladim va rag`batlantirdim.

Xulosa qilib aytganda, boshlang`ich ta`lim jarayonida interfaol usullardan hamda didaktik o`yinlardan foydalanish o`quvchilarni darsga qiziqishlarini orttirishga, mustaqil fikrlash faoliyatini rivojlantirishga, tafakkurni o`stirishga katta yordam beradi.

Chunki, interfaol usullar ta’lim jarayonida darslarni mazmunli, sifatli va samarali tashkil etishga, o`quvchilarning tashabbuskorligiga va yangiliklarni tezkor qabul qilishga samarali ta’sir etadi.

Boshlang`ich sinf o`qish darslarida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan, didaktik o`yinlardan foydalanish o`quvchilarni erkin, mustaqil, tanqidiy fikrlashga, jamoa bo‘lib ishlashga, izlanishga, mavzudan kelib chiqqan holda muammolarni yechimini topishga, kerakli, xulosa qarorlar qabul qilishga, egallagan bilimlarini amalda qo‘llay olishga o‘rgatadi.

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Karimov.I. “Yuksak ma ‘naviyat – yengilmas kuch” asari. Toshkent. 2008 yil.
   
2. 
   Boshlang‘ich ta’lim. Davlat Ta’lim Standartlari. 2010 y.
   
3. 
   Boshlang‘ich ta’lim 2012 y. Yanvar. 28-29-sahifa.
   

4. 3-sinf o‘qish darsligi. M. Umarova, X. Hamroqulova, R. Tojiboyeva. Toshkent 2012 yil.

5.Boshlang`ich ta`lim. 2015 yil 11-son.

6.Boshlang`ich ta`lim. 2015yil 5- son.

7.Maktab va hayot.Ilmiy metodik jurnal. 2015 yil 3-son.

8.Boshlang`ich ta`lim. 2012 yil 1-son.

9. Ziyonet.uz sayti.

10.Muallif ish tajribasidan foydalanildi.