Mavzu: Xukm falsafasi

Mavzu: Xukm falsafasi

Talaba: Samatova Sabina

Reja:

• Hukm, muhokama, mantiq
• Hukmlarning asosiy turlari
• Hukmning tarkibi va xususiyatlari
• Hukmlar o’rtasidagi munosabatlar

1.Hukm, muhokama, mantiq

1.Hukm, muhokama, mantiq

Hukm, muhokama (mantiqda) — predmetga ma lum bir belgi (xossa,ʼ munosabat) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli. Hukm nisbatan tugal fikr bo lib, unda predmet bilan uning aniq belgisi haqidagiʻ bilim ifodalanadi.

• Hukm, muhokama (mantiqda) — predmetga ma lum bir belgi (xossa,ʼ munosabat) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shakli. Hukm nisbatan tugal fikr bo lib, unda predmet bilan uning aniq belgisi haqidagiʻ bilim ifodalanadi.

Hukmlar to’g’ri (chin) yoki xato (yolg’on) yoxud noaniq(taxminiy) bo lishi mumkin. Hukmlar ob’yektiv voqelikka mos kelsa to’g’ri (chin), mos kelmasa xato (yolg’on) hisoblanadi. Ayni vaqtda chinligini ham, xatoligini ham aniqlab bo’lmaydigan Hukmlar noaniq Hukmlar deyiladi.

• Hukmlar to’g’ri (chin) yoki xato (yolg’on) yoxud noaniq(taxminiy) bo lishi mumkin. Hukmlar ob’yektiv voqelikka mos kelsa to’g’ri (chin), mos kelmasa xato (yolg’on) hisoblanadi. Ayni vaqtda chinligini ham, xatoligini ham aniqlab bo’lmaydigan Hukmlar noaniq Hukmlar deyiladi.

Hukmlarning asosiy turlari

Hukmlarning asosiy turlari

Hukmlar tuzilishiga ko raʻ oddiy va murakkab bo’ ladi.

Hukmlar tuzilishiga ko raʻ oddiy va murakkab bo’ ladi.

Hukmlar modalligiga ko’ra aletik (zaruriy), epistemik (ishonchli bilim),ʻ deontik (majburiylik), aksiologik (baholash) va vaqt modalligini ifo-dalovchi turlarga bo linadi. Hukm tafak-kur shakli sifatida xulosa chiqarishningʻ tarkibiy qismi bo lib xizmat qiladi.

Sub’ektning miqdoriga qarab hukm turlari quyidagilardir: umumiy, juz’iy, yakka

Sub’ektning miqdoriga qarab hukm turlari quyidagilardir: umumiy, juz’iy, yakka

hukmlar. Bunda sub’ektda ifodalangan predmetning soni, nechtaligi ahamiyatga ega bo‘ladi.