Mevcut durum
Yüklə 87,33 Kb.
|
   
ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ (2014–2023) 2014 YILI II. DÖNEM İNŞAAT SEKTÖRÜ RAPORU SEKTÖR SORUMLUSU: ŞEREF KAZANCI – GENEL MÜDÜR YARDIMCISI GÖREVLİ PERSONELLER: HANDE GÜNERİ – ÇALIŞMA UZMANI BÜNYAMİN AKSOY – ÇALIŞMA UZMAN YRD
1980’li yıllardan itibaren konut talebinde yaşanan artışa bağlı olarak inşaat sektörü önemli bir gelişim göstermiş ve yaklaşık on yıllık süreç içerisinde istikrarlı bir büyüme sağlamıştır. 1993-2003 döneminde ise inşaat, yüzde 22,4 küçülme ile ana sektörler arasında küçülen tek sektör olmuştur. Öte yandan, bu dönemde büyük konut projeleri ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde gelişmeler sağlanmaya başlamıştır. Ekonomide meydana gelen dalgalanmalar sebebiyle, sektörde inişli çıkışlı bir büyüme trendi yaşanmıştır. 2001 yılında yaşanan krizin etkisiyle hızla küçülen sektör ancak 2002 yılından itibaren uygulanan istikrar programı ile toparlanma sürecine girmiştir. 2004‐2006 yılları arasında sektör rekor oranda büyüme göstermiştir. 2006 yılında yüzde 18,5 büyümeye ulaşmış ancak konut talebinin 2006 yılının ikinci yarısında azalmasıyla birlikte sektördeki büyüme hızı da 2007 yılından itibaren tekrar durgunluk sürecine girmiştir. Sektörde büyüme hızı 2007'de son beş yılın en düşük oranı olan yüzde 5,7'ye gerilerken; 2008 yılında yüzde 8,1, 2009 yılında yüzde 16,3 oranında oranında küçülme görülmüştür. 2010 yılında ise ekonomide alınan önlemler ile bir önceki yılda görülen küçülmeye rağmen bu yıldan itibaren tekrar büyüme performansı sergilemiş ve yüzde 9,2 oranında büyüme gerçekleşmiştir. Bu oranlara bakıldığında; küresel krizin de etkisiyle 2008 ve 2009 yıllarında hızla daralan inşaat sektöründe, kriz sonrasında güçlü bir toparlanma görülmektedir. Bu durum, inşaat sektörünün, ekonomik kriz dönemlerinde ekonominin geneline göre çok daha hızlı küçülen, krizlerden çıkışta ise ekonominin geneline oranla daha hızlı büyüyen yapısal özelliğini yansıtmaktadır. 2011 yılında 8,8 olarak gerçekleşen büyüme oranı, ekonomik krizin etkisiyle 2012 yılında ani bir düşüşle yüzde 2,2’ye gerilemiştir. 2012 yılındaki durgunluğun ardından inşaat sektörü 2013 yılının ilk çeyreğinde yeniden gelişme göstermiştir. 2013 yılının başından itibaren hızla gelişme gösteren sektör, yılın ikinci ve üçüncü çeyreğinde daha da güçlenerek Türkiye ortalamasının üzerinde büyüme sergilemiştir. Sektör birinci çeyrekte yüzde 5,8, ikinci çeyrekte yüzde 7,6, üçüncü çeyrekte yüzde 8,6 ve dördüncü çeyrekte ise yüzde 6,2 oranında büyüme göstermiştir. Sektörün GSYİH içindeki payı 2009 yılında yüzde 3,8 iken, 2010 yılında yüzde 4,2, 2011 yılında yüzde 4,5 ve 2012 yılında yüzde 5,8 ve 2013 yılında yüzde 6,0 olarak gerçekleşmiştir. İnşaat sektörü istihdam gücü en yüksek sektörlerin başında gelmektedir. Yıllar itibariyle toplam istihdam üzerindeki payı 2004 yılında yüzde 4,9’lardan, 2012 yılında yüzde 7,5 düzeyine çıkmıştır. Tarım dışı istihdamdaki payı ise yüzde 6,9’lar düzeyinden yüzde 9,1’ler düzeyine çıkmıştır. Sektörün ihtiyaç duyduğu mühendislik, mimarlık vb. teknik işgücü arzındaki olumlu gelişmeler sektörün gelişimini olumlu etkilemektedir. İnşaat sektöründe istihdamın toplam istihdam içerisindeki payı Aralık 2013 döneminde yüzde 6,9 ve Ocak 2014 döneminde ise yüzde 6,7 olmuştur. TÜİK verilerine göre; mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat istihdam endeksi 2014 yılı III. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 4,5 oranında azalmıştır. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat istihdam endeksi ise, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14,9 oranında azalma göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat çalışılan saat endeksi 2014 yılı III. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 4,3 oranında azalmıştır. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat çalışılan saat endeksi ise, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14,5 oranında azalma göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat brüt ücret-maaş endeksi 2014 yılı III. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,8 oranında azalmıştır. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat brüt ücret-maaş endeksi ise, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre değişmemiştir. İnşaat sektörünün istihdam etkisi sadece inşaat faaliyeti sırasında net bir istihdam artışıyla sınırlı olmayıp, inşaat faaliyetleri öncesinden başlayan ve inşaat faaliyeti sonrasında da süren ve tarım, sanayi ve hizmet ana sektörleri ve alt sektörlerinde de etkiler ortaya çıkarmaktadır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde inşaat sektörü yaklaşık 200 civarında sektör/alt sektörü harekete geçiren, etki alanı son derece geniş bir sektördür. İnşaat sektöründe son zamanlarda üretim ve malzeme teknolojilerindeki gelişmelere karşılık sektör, hakim üretim tarzı olarak emek yoğun niteliğini korumaya devam etmektedir. Eğitim düzeyi görece daha düşük olan sektörde işgücü hareketliliği de yüksek seyretmektedir. Bununla birlikte kendilerine kalıcı bir iş bulmak isteyenler geçici olarak inşaat sektöründe istihdam imkanı bulabilmektedirler. Sektördeki istihdamın niteliğinin diğer sektörlere görece daha düşük eğitimli bir yapı sergilemesi, kısa dönemli yapısal sosyal sorunlara çözüm bulunması bakımından fırsatlar sunmaktadır. Bu özellikleri ile sektör, kırsal kesimden kentlere gelen vasıfsız, eğitim düzeyi düşük işgücünün istihdam edilmesine imkan sağlamaktadır. 6 Temmuz 2013’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 2014-2018 dönemini kapsayan Onuncu Kalkınma Planı ile, Türkiye’nin uluslararası değer zinciri hiyerarşisinde üst basamaklara çıkması, yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmesi ve mutlak yoksulluk sorununu çözmüş bir ülke haline gelmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla birçok sektörde olduğu gibi inşaat sektörüne yönelik olarak da politikalara yer veren Plan; inşaat sektörünün üretim ve hizmet kalitesini uluslararası standartlara ulaştırarak, yenilikçi bir anlayışla arz ve talebin yüksek katma değerli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ve sektörde teknik müşavirlik hizmetlerinin etkinleştirilmesini amaçlamaktadır. Dört temel politika ekseni ile büyüme veya büyümenin istihdam esnekliği yüksek olan yedi sektöre yönelik toplam 40 somut hedef, 57 politika ve 201 tedbirden oluşan Ulusal İstihdam Stratejisi’nde ise, inşaat sektörü ayrı olarak ele alınmış ve bu kapsamda Starteji, sektöre ilişkin olarak, ulusal ve uluslararası rekabet gücü ile istihdam kapasitesini her vasıf düzeyinde yükselterek, gelişmelere hızlı uyum sağlayabilen, verimliliği yüksek, iş sağlığı ve güvenliği bilinci gelişmiş ve kayıtlı işgücünün sürdürülebilir istihdamını sağlamayı amaçlamıştır.
Politika No ve Adı: 1. Sektörde mevcut istihdam imkanları geliştirilecektir. Tedbir No ve Adı: 1.1 Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde Türk işgücü istihdamı teşvik edilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar:
İlgili Birim: Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İlgili Birim: İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TMB c) Süre: 2016 d) Sorumlu Kurum/Kuruluşların Çalışmaları ve Önerileri: İŞKUR(İstihdam Hizmetleri Dairesi Başkanlığı): Yurtdışı İstihdam Hizmetleri kapsamında dış yatırımlarda işgücünün temininin kolaylaştırılması için bürokratik engellerin azaltılması amacıyla mevzuat çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin desteklenmesi için ülkelerle ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinin Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılması gerekmektedir. ÇSGB (DYİH): 25 ülkeyle Sosyal Güvenlik Anlaşması yürürlüktedir. İmzalanmış fakat henüz yürürlüğe girmemiş 5 anlaşma daha iç onay prosedürlerinin tamamlanmasını beklemektedir. e) Değerlendirme: Sorumlu Kurum/Kuruluşun ÇSGB – DYİH Genel Müdürlüğü olması, İŞKUR’un ise İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlarda yer alması değerlendirilmiştir. Ayrıca SGK’nın işbirliği yapılan kurum/kuruluşlarda yer alması uygun olacaktır. f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor Tedbir No ve Adı: 1.2. Yurtdışında çalışan işçilerin sosyal güvenlik ve diğer mevzuattan kaynaklanan sorunları giderilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: SGK İlgili Birim: Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
2-5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesine 6486 sayılı Kanun ile eklenen (i) bendi hükmü uyarınca, 1/6/2013 tarihinden itibaren yurtdışına götürülen/gönderilen sigortalılar için ödenecek genel sağlık sigortası primlerinin 5 puanlık kısmı Hazine tarafından karşılanmaktadır. 3-6111 sayılı Kanun ile ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak ödedikleri isteğe bağlı sigorta primlerinin 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılması sağlandı.
2.1. Meslek standartları belirlenerek, sertifikasyon sistemine işlerlik kazandırılacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: MYK İlgili Birim: Strateji Geliştirme Müdürlüğü
Ocak-Eylül 2014 döneminde 2 meslek standardı çalışması tamamlanarak sektörde yürürlüğe giren ulusal meslek standardı sayısı 56’ya yükselmiştir. 2014 Yılı Eylül Ayı sonu itibariyle 7 meslek standardı üzerinde çalışmalar halen devam etmektedir. İnşaat sektöründe 24 meslekte sınav ve belgelendirme yapılmaktadır. Bu sektörde yetkilendirilen akredite belgelendirme kuruluşları aşağıda sunulmuştur; • Belgetürk Uluslararası Belgelendirme ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi • Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi İktisadi İşletmesi • Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi • Sakarya Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Mesleki Sınav Merkezi • BAYINDIR MEMUR-SEN Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi İktisadi İşletmesi • DYO Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. DYO Akademi Bölümü • TEBAR Test Belgelendirme, Araştırma ve Geliştirme Ticaret A.Ş. Akredite sınav ve belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen ölçme ve değerlendirmeler neticesinde başarılı olan 1.001 kişiye MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmiştir.
2.2 MYK tarafından mesleki yeterlilik ölçme ve değerlendirme süreci hızla tamamlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: İŞKUR İlgili Birim: Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
İnşaat sektöründe ulusal meslek standartlarının hazırlanması için sektöre ve mesleklere ilişkin yetkinliği ve temsil gücü olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye inşaat Sanayicileri Işveren Sendikası, Çatı Sanayici ve İş Adamları Dernegi, Pencere ve Kapı Sektörü Dernegi ve Bayındır, inşaat, Yol, Yapı, Tapu ve Kadastro Çalışanları Birliği Sendikası ile toplam 61 meslek standardının hazırlanmasına yönelik işbirliği protokolu yapılmıştır. Ocak-Ekim 2014 döneminde 2 meslek standardı çalışması tamamlanarak sektörde yürürlüğe giren ulusal meslek standardı sayısı 54'e yükselmiştir. 2014 Yılı Ekim ayı sonu itibariyle 3 meslek standardı üzerinde çalışmalar halen devam etmektedir. inşaat sektöründe toplam 44 meslekte sınav ve belgelendirme yapılmaktadır. Bu sektörde yetkilendirilen alcredite belgelendirme kuruluşları aşağıda sunulmuştur; • Belgetürk Uluslararası Belgelendirme ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi • Türkiye inşaat Sanayicileri işveren Sendikası Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi iktisadi işletmesi • Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi • Sakarya Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Mesleki Sınav Merkezi • BAYINDIR MEMUR-SEN Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi iktisadi işletmesi • DYO Boya Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. DYO Akademi Bölümü • TEBAR Test Belgelendirme, Araştırma ve Geliştirme Ticaret A.Ş. • İstanbul Uygulamalı Gaz ve Enerji Teknolojileri Araştırma Mühendislik Sanayi Ticaret A.Ş. (UGETAM)
• INSPECCO Belgelendirme ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi • GAZBİR - GAZMER Doğal Gaz Enerji Eğitim Belgelendirme ve Denetim Teknolojik Hizmetler Ltd. Şti. • Mesleki Yeterlilik Sınav ve Belgelendirme Merkezi Ticaret A.Ş (SIBEM) • Hak-İş Konfederasyonu Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi iktisadi işletmesi • İnci Belgelendirme Sınav ve Eğitim Hizmetleri Limited Şirketi • CERTURK Belgelendirme ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi • ASO I. OSB Mesleki Test ve Sertifıkalandırma Merkezi iktisadi işletmesi inşaat sektöründe bugüne kadar, alcredite sınav ve belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen tılçme ve değerlendirmeler neticesinde başarılı olan 5.039 kişiye MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmiştir.
2.3. İşverenlerin çalışanlara yönelik eğitim faaliyetleri devlet tarafından desteklenecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: MEB İlgili Birim: Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü
2.4. Mesleki ve teknik eğitimde piyasa aktörleri ile eğitim kurumlarının etkin işbirliği sağlanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: MEB İlgili Birim: Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü
2013 yılında 35 okulda açılmış, 6 okulda kapatılmış, 2014 yılında 49 okulda açılmış, 8 okulda kapatılmış olup mevcutta halen 159 okulda eğitim-öğretim yapılmaktadır.
2013 yılında 7 okulda açılmış, 2014 yılında 17 okulda açılmış, 1 okulda kapatılmış olup mevcutta halen 56 okulda eğitim-öğretim yapılmaktadır.
3.1. İş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyan ve düşük iş kazası ve meslek hastalığı sayılarına sahip işverenlerin, iş kazası ve meslek hastalığı primi kademeli olarak azaltılmak suretiyle devlet tarafından karşılanacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İlgili Birim: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
3.2. Sektöre yönelik iş sağlığı ve güvenliği danışmanlık ve rehberlik hizmetleri geliştirilecektir. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İlgili Birim: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
Uluslararası İSGİP projesinin çıktılarının tüm ülkeye yaygınlaştırılması amacı ile hazırlanan, İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi 2013-2015 (3 yıl) yılları arasında yürütülmek üzere çalışmalar başlanmıştır. Bu projede inşaat sektörüne yönelik İSGİP’in çıktıları olan yönetim sistemleri, risk değerlendirmesi ve gözlem metodunu içeren eğitimlerin ilgili tüm bölgelere yaygınlaştırılması yapılmaktadır. Bu kapsamda, 2014 yılı sonu itibari ile toplamda 35 ilde inşaat sektörü için bu eğitimler gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte cephe iskelesi kurulum, kullanım ve sökümüyle ilgili iş güvenliği koşulları hakkında bilinçlendirme faaliyetlerini içeren “Güvenli İskele, İskelede Güvenlik Projesi” tanıtım seminerine 2014 yılı Aralık ayında başlanılacak olup 2015 yılında da daha sonra belirlenecek illerde seminerler devam edecektir.
4.1. Teşvik ve eğitim desteklerinde sigortalı işçi sayısını esas alan teşvik sistemleri devreye sokulacaktır. a) Sorumlu Kurum/Kuruluşlar: Kurum: SGK İlgili Birim: Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Bu bağlamda, istihdamın artırılması ile mesleki ve teknik eğitimin özendirilmesine yönelik yasal düzemelerde sektör bazında ayrıma gidilmemiştir. Bu kapsamda, yalnızca inşaat sektöründe faaliyet gösteren işyerlerine yönelik sigorta primi teşviki hususunda yasal düzenleme yapılması halinde diğer sektörlerin de buna benzer talepleri olacağından bu hususun tetikleyici olacağı dikkate alınarak yalnızca inşaat sektöründe faaliyet gösteren işyerlerine sigorta prim teşviki getirilmesinin uygun olmayacağı düşünülmektedir.
Tedbir No ve Adı: 4.2. Sektöre yönelik teftişlerin, rehberlik rolü ön plana çıkarılarak kayıtlı istihdam konusunda farkındalık artırılacaktır.
Kurum: SGK İlgili Birim: Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
a) Sosyal güvenliğe ilişkin hükümlerin uygulanmasını; usûlsüzlükleri önleyici, eğitici ve rehberlik yaklaşımını ön plâna çıkaran bir anlayışla denetlemek. b) Kayıtdışı istihdamı önlemek, sosyal sigorta suiistimalleri ile mücadele etmek, bu amaçla sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek ve bu konularda alınması gerekli tedbirleri önermek. ...
g) Müfettişler tarafından yapılacak denetimlere ilişkin yöntem ve teknikleri geliştirmek, standart ve ilkelerin oluşturulmasını sağlamak, denetim rehberleri hazırlamak, denetimlerin etkililiğini ve verimliliğini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda görüş ve öneriler sunmak." hükümlerine yer verilmiştir. e) Değerlendirme: Tedbirin gereğinin etkin biçimde yerine getirilmesi için SGK ile değerlendirmeler yapılacaktır. f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor 4.KAYNAKLAR Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara, Kasım, 2014. 10. Kalkınma Planı 2014-2018, Kalkınma Bakanlığı, Ankara, 2013. İnşaat Sektörü Raporu, Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası, INTES 1964,Mart 2014, http://www.intes.org.tr/content/MArt-2014.pdf Aylık Sektör Raporu, Nisan 2014, Türkiye İMSAD, İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği, http://imsad.org/docs/04_2014_ayerap.pdf Sektörel İstihdam, YOİKK İstihdam Teknik Komitesi Çalışma Raporu, ÇSGB, Haziran 2013. İnşaat Sektörü Analizi, Küresel güvenlik tehditleri, Ekonomilerde yavaşlama, Piyasalarda tedirginlik, Türkiye Müteahhitler Birliği, Ekim 2014 http://www.tmb.org.tr/arastirma_yayinlar/tmb_bulten_ekim2014.pdf http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1057 Yüklə 87,33 Kb. Dostları ilə paylaş:
|