O`zbekiston respublikasi аdliya vаzirligi toshkent dаvlаt yuridik institti

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI АDLIYA VАZIRLIGI
TOSHKENT DАVLАT YURIDIK INSTITTI


Gulnora NOSIRXUJАEVА
ETIKA.
ESTETIKA
Yuridik instituti talabalari uchun o`quv qo`llanma
Тоshkеnt-2006

Ukuv kullanma TDYuI UUK 2006 yil 23 dekabrь 4-son baennomasi asosida tasdikdangan va nashrga tavsiya etilgan.

G. Nosirxujaeva. Etika. Estetika. Yuridik institut talabalari uchun ukuv kullanma. Masʼul muuarrir: Uzbekiston Respublikasi sanʼat arbobi А.Ibrouimov. -T.: TDYuI nashrieti, 2006. -114 bet.
Sarlavuada: Uzbekiston Respublikasi Аdliya
vazirligi, TDYuI.
Masʼul muuarrir: Uzbekiston Respublikasi sanʼat arbobi
Аbdukauuor Ibroui^ov
Takrizchilar: Mirzo Ulugbek nomidagi Uzbekiston Milliy universiteti “Falsafa” fakulьteti dekani dots. Tuxtaev X.
TDYuI "Fakulьtetlararo ijtimoiy gumanitar fanlar" kafedrasi dotsenti, f.f.n. E. Muminov.
Uzbekistonning uz mustatsilligini eʼlon kilishi, utmish tarixi- mizning, milliy anʼana va kadriyatlarning tiklanishi munosabati bilan ijtimoiy fanlar, jumladan, „Etika” va „Estetika” fanlari oldida yangi vazifalar paydo buldi. Mazkur ukuv kullanmasi ana shu vazifalardan kelib chikkan bulib, yuridik institut talabalariga muljallangan. Unda maʼruza matnlari, adabietlar ruyxati, tayanch tushunchalar va testlar berilgan.
© G. Nosirxujaeva.
© Toshkent Davlat yuridik instituti, 2006 yil.

KIRISh
Mamlakatimizdagi ijtimoiy-siesiy uzgarishlar -Uzbekistonning uz mustakilligini eʼlon kilishi, utmish tariximizning, milliy anʼana va kadriyatlarning tiklanishi munosabati bilan ijtimoiy fanlar, jumladan, “Etika” va “Estetika” fanlari oldida yangi vazifalar paydo buldi. «Fanning vazifasi kelajagimizning shakli-shamoyilini yaratib berish, ertangi kunimizning yunalishlarini, tabiiy konuniyatlarini, uning kanday bulishini kursatib berishdan iborat, deb tushunaman. Odamlarga mustakillikning afzalligini, mustakil bulmagan millatning kelajagi yukligini, bu tabiiy bir konuniyat ekanini isbotlab, tushuntirib berish kerak. Fan jamiyat tarakkietini olla siljituvchi kuch, vosita bulmoli lozim» deb taʼkidlagan edi Uzbekistan Respublikasi Prezidenta Islom Karimov «Tarixiy xotirasiz kelajak yuk» nomli risolasida. Bu fikrlar “Etika” va “Estetika” fanlari uchun xam metodologik axamiyat kasb etadi. Mafkura soxasida, guzallik konuniyallarini tushunish va tushunlirish soxasida izlanishlar davom etmokda.
Mazkur ukuv kullanmasi yuridik institut talabalari uchun muljallangan bulib, unda “Etika” va “Estetika” fanlarining ayrim muammolari yeritilgan. Unda “Etika” va “Estetika” ning tadkikot obʼekti, vazifalari, jamiyat xaetida tutgan urni taxlil etiladi. Аxlokiy va estetik tafakkur tarakkietining asosiy boskichlari kursatib utiladi. Аxlokning kelib chikishi va moxiyati, unda ixtier erkinligining axamiyati, axlokning tarkibiy tuzilishi masalalari taxlil etiladi. Etika fani kategoriyalari, axlokiy tamoyillar va meʼerlar moxiyati ochib beriladi. Bulajak xukukshunoslar uchun muxim bulgan axlokiy madaniyat va shaxs axlokiy tarbiyasiga keng urin beriladi. ^ullanmaning uziga xos tomoni - unda yuridik etika va uning asosiy muammolariga aloxida eʼtibor beriladi.
Vokelikka estetik munosabatning moxiyat-mazmuni, asosiy yunalishlari ochib beriladi. Shuningdek, estetik ong, uning tuzilishi, estetik ong tarkibiy kismlari urtasidagi uzaro alokadorlik masalalariga aloxida eʼtibor karatiladi. Estetik ong va estetik faoliyat tushunchalari uzaro bollik bulib, estetik faoliyat estetik ong asosida vujudga keladi. Ukuv kullanmasida estetik faoliyatning uziga xos xususiyatlariga eʼtibor karatiladi. Estetika fani kategoriyalari: guzallik va xunuklik, ulutvorlik, fojialilik va kulgililik kategoriyalari mazmuni ochib beriladi. Shuningdek, sanʼat muammosiga uziga xos tarzda yendoshiladi. Sanʼatning vujudga kelishi, ijtimoiy ong shakllaridan biri ekanligi, sanʼat turlari kursatib beriladi.
Mazkur ukuv kullanmasida maʼruza matnlari, adabietlar ruyxati, tayanch tushunchalar va testlar tavsiya etiladi.