1-Ca ionları sinaptik yarığdan presinaptik hissəyə daxil olur
2-Presinaptik membran depolyarlaşır
3- Na kanalları açılır və Na ionlarının axını başlayır
4- Presinaptik membranın Ca kanalları açılır
5-Asetilxolin postsinaptik membranda olan reseptorları ilə qarşılıqlı təsirə girir
6-Əzələ hüceyrələrinin membranı depolyaylaşır
7-Asetilxolin sinaptik yarığa ifraz olunur
4,1,2,3,7,5,6
3,2,4,17,6,5
7,5,4,1,3,2,6
2,4,1,7,5,3,6
2,7,3,4,1,5,6
14. Anatomik və funksional baxımdan sinapsları ardıcıllıqla müəyyənləşdirin.
1- Neyronlararası sinapslar
2- Oyandırıcı sinapslar
3- Xolinergik sinapslar
4- Üzvü sinapslar
5- Ləngidici sinapslar
6- Seretoninergik sinapslar
1, 4
2, 5
3, 6
1, 2
4, 5
15. Sinapsların əsas xüsusiyyətləri ardıcıl müəyyənləşdirin.
1- Sinapslar birtərəfli nəql etmə qabiliyyətinə malikdir
2- Sinapslar ikitərəfli nəql etmə qabiliyyətinə malikdir
3- Sinapslar oyanmanı nisbətən gec nəql edir
4- Sinapslar oyanmanı çox sürətlə nəql edir
5- Sinapsa gələn ilk impulslar onun oyanma qabiliyyətini azaldır, nəticədə bundan sonrakı impulsların nəql olunmasını asanlaşdırır
6- Sinapsa gələn ilk impulslar onun oyanma qabiliyyətini artırır, nəticədə bundan sonrakı impulsların nəql olunmasını asanlaşdırır
7- Sinapsa gələn ilk impulslar onun oyanma qabiliyyətini artırır, nəticədə bundan sonrakı impulsların nəql olunması ləngiyir
1, 4, 6
2, 3, 7
2, 4, 6
2, 4, 5
1, 3, 6
16. Sinaptik tormozlanmanın yaranma mexanizmi və onu yaradan səbəblərni ardıcıl müəyyənləşdirin
1-Sinaptik tormozlanma tormozlandırıcı sinapsa malik olan neyronların fəallığını zəiflədir
2- Sinaptik tormozlanma tormozlandırıcı sinapsa malik olan neyronların fəallığını gücləndirir
3- Bu proses neyronun presinaptik membranının xüsusiyyətlərinin dəyişdirilməsi nəticəsində mümkün olur
4- Bu proses neyronun postsinaptik membranının xüsusiyyətlərinin dəyişdirilməsi nəticəsində mümkün olur
5- Postsinaptik tormozlanma membranın ion keçiriciliyinin artması ilə əlaqədardır
6- Presinaptik tormozlanma membranın ion keçiriciliyinin artması ilə əlaqədardır
7- Tormozlayıcı sinapsların presinaptik uclarından ifraz olunana mediator , postsinaptik membranın xüsusiyyətlərini dəyişdirərək sinir hüceyrəsinin oyanma prosesini generasiya etmək ( oyadıcı postsinaptik potensial, yaxud fəaliyyət potensialı törətmək) qabiliyyətini ləngidir
8-Tormozlayıcı sinapsların postsinaptik uclarından ifraz olunana mediator , presinaptik membranın xüsusiyyətlərini dəyişdirərək sinir hüceyrəsinin oyanma prosesini generasiya etmək ( oyadıcı postsinaptik potensial, yaxud fəaliyyət potensialı törətmək) qabiliyyətini ləngidir
2, 4, 5, 8
2, 3, 6, 8
1, 4, 6, 8
1, 3, 5, 7
1, 4, 5, 7
17.Sinapsların hansı növləri ayırd edilir ?
1- Siqnalı ötürmə xüsusiiyətinə görə
2 - Təsir xarakterinə görə
3 - Yerləşməsinə görə
a.-Aksosomatik, aksodendrit və dendrosomatik
b-Oyadıcı, tormozlayıcı
c-Distant, qarışıq və kontakt
d-Aksoaksonal, aksosomatik,aksodendrit
e-Elektrik, kimyəvi və qarışıq
f-Sinir-əzələ və neyroneyronal
I - d; 2 - c; 3 – a
1 -a; 2- c; 3 – e
1- c; 2 - f; 3 – b
1 –f ; 2 - e; 3 – d
1 -e;; 2 - b; 3 – f
18.Neyonlar arasındakı qarşılıqlı münasibətlər aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur ?
1- Distant münasibətlər
2 - Kontakt münasibətlər
3 - Qarışıq münasibətlər
a-Orqanizmin müxtəlif strukturlarında yerləşən iki neyron arasında ola bilir
b-Membranları yalnız hüceyrıarası maddə ilə ayrılan neyronlar arasında ola bilir
c-Metobolitlər,neyronların aktivlik məhsulları hesabına olur
d.-Neyrohormonlar və neyropeptidlər vasitəsilə humoral yolla təmin olunur
e.-Neyronların membranlarındakı xüsusi təmas yerləri vasitəsilə oilur
f.-Kimyəvi sinapslar bu təsirə aiddir
1 - b, c 2 - e, f; 3 - a, d
1 - d; b 2 - e, c; 3 - a, f
1 - e, f; 2 –b, d 3 - a, c
1 - a, d; 2 - b, f , 3 –c, e
1 – a, d; 2 - e, f; 3 - b, c
19. Anatomik- morfoloji, elektrofizioloji və neyrokimyəvi xüsusiyyətlərinə görə sinapsların təsnifatı hansı cavabda düzgün verilmişdir?
1 – Anatomok və morfoloji quruluşuna görə
2 – Elektrofizioloji xüsusiyyətlərinə görə
3 – Neyrokimyəvi xüsusiyyətlərinə görə
a- Xolinergik sinapslar
b- Adrenergik sinapslar
c- Seretoninergik sinapslar
d- Aksosomatik sinapslar
e- Aksodendritik sinapslar
f- Dendrodendritik sinapslar
g- Oyandırıcı sinpaslar
h- Ləngidici sinapslar
i- Neyromuskulyar sinapslar
j- Neyroepitelial sinapslar
k- Periferik sinir sistemindəki sinapslar
l- Vegetativ sinir sistemindəki sinapslar
m-Sinir mərkəzlərindəki sinapslar
2 – a, b, c, i, j 2 – g, h; 3 - d, e, f
1 - a, b, c 2 - i, j 3 - k, l, m
1 - k, l, m 2 - a, b, c 3 - d, e, f
1 - d, e, f 2 - g, h, i 3 - j, k, l, m
1 – d, e, f, i, j 2 - g, h; 3 – a, b, c
20. Aşağıda qeyd olunan mediatorlara xas olan xüsusiyyətləri müəyyənləşdirin.
1– asetilxolin
2– dofamin
3 – QAYT
a-ləngidici mediatordur
b-oyadıcı mediator hesab olunur
c- monoamin mediatorlara aiddir
d-bu mediatoru mikroelektrod vasitəsilə beynə yeritdikdə neyronların fəallığı aşağı düşür
e-bu mediator simpatik və parasimpatik sinir sistemində bütün presinaaptik və postsinaptik düyünlərin sinapslarında olur
f-həm mərkəzi, həm də mühiti sinapslar üçün səciyyəvi mediatordur
1– a, e, f; 2 - b 3 - c, d
1 - b, c, d 2 – a 3 – e, f
1 - d, e, f 2 - a 3 – b, c
1 - c, d, e 2- a 3 - b, f
1 – b, e, f; 2 – c, 3 – a, d
##num=5// Level=1// sumtest = 20 // name = Erkən ontogenezdə sinir sisteminin formalaşması // 1. Biogenetik qanuna görə orqanizmin fərdi inkişafı necə izah olunur?
Orqanizmin fərdi inkişafı onun ontogenetik inkişafının əsas mərhələlərini bu və ya digər dərəcədə təkrar edir
Orqanizmin fərdi inkişafı onun filogenetik inkişafının əsas mərhələlərini bu və ya digər dərəcədə təkrar edir
Mayalanmış yumurta hüceyrədən yeni orqanizmin əmələ gəlməsi və onun cinsi yetişkənliyə çatması prosesi nəzərdə tutulur
Ziqotadan yeni orqanizmin əmələ gəlməsi və onun cinsi yetişkənliyə çatması prosesi nəzərdə tutulur
Ziqotadan yeni orqanizmin əmələ gəlməsi və onun ömrünün sonunadək yetişməsi prosesi nəzərdə tutulur
2. Fərdi inkişaf zamanı sinir borusu buğumlu quruluş forması aldıqdan sonra qanqlioz hüceyrələr hansı proseslərin inkişafında mühüm rol oynayır?
– Sinir borusudaxilində və ondan kənarda sinir düyünlərinin formalaşmasında
- Sinir borusu yaxınlığında və ondan kənarda sinir düyünlərinin formalaşmasında
- Sinir borusunun yan və arxa divarlarının qalınlaşmasında
– Sinir borusunun daxilində və ondan kənarda boz maddə yığınlarının əmələ gəlməsində
- Sinir borusunun yaxınlığında və ondan kənarda ağ maddə yığınlarının əmələ gəlməsində
3. Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun divarında əmələ gələn dəyişikliklər hansı cavabda düzgün verilmişdir?
Əvvəlcə onun divarı təxminən müxtəlif qalınlıqda olur, sonralar arxa və ön divarları bir qədər inkişafdan qalır, yan divarlar isə əksinə daha da qalınlaşır
Əvvəlcə onun divarı təxminən eyni qalınlıqda olur, sonralar arxa və ön divarları bir qədər inkişafdan qalır, orta divarlar isə əksinə daha da qalınlaşır
Əvvəlcə onun divarı təxminən eyni qalınlıqda olur, sonralar yan və ön divarları bir qədər inkişafdan qalır, arxa divarlar isə əksinə daha da qalınlaşır
Əvvəlcə onun divarı təxminən müxtəlif qalınlıqda olur, sonralar arxa və yan divarları bir qədər inkişafdan qalır, ön divarlar isə əksinə daha da qalınlaşır
Əvvəlcə onun divarı təxminən eyni qalınlıqda olur, sonralar arxa, ön və yan divarları bir qədər inkişafdan qalır, orta divarlar isə əksinə daha da qalınlaşır
4. Beyin əyriliklərinin bəzilərinin zəif, digərlərinin isə sürətlə böyüməsinə səbəb nədir?
Beyin şöbələrinin qeyri bərabər inkişafı
Beyin qovuqcuqlarının müxtəlif vaxtlarda inkişafı
Beyinqovuqcuqlarının qeyri bərabər inkişafı
Beyin şöbələrinin müxtəlif vaxtlarda inkişafı
Beyin şöbələrinin ixtisaslaşmasının müxtəlif dövrlərə təsadüf etməsi
5.Beyin mədəcikləri necə yaranır?
Beyin qovuqcuqlarının sürətlə inkişafı nəticəsində
Beyin qovuqcuqlarının inkişafnın ləngiməsiı nəticəsində
Beyin qovuqcuqlarının daxili səthinin likvorla dolması nəticəsində
Beyin qovuqcuqlarının daxili səthinin beyin mayesi ilə dolması nəticəsində
Beyin qovuqcuqlarının şəklinin dəyişilməsi nəticəsində
6. Embrional inkişaf zamanı sinir borusunda, xüsusilə onun onurğa beyninə çevriləcəyi nahiyyədə boylama şırımlarının əmələ gəlməsi prosesi necə baş verir?
Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun ön və yan divarlarının bir qədər inkişafdan qalaraq , dərinləşməsi nəticəsində
Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun arxa və arxa divarlarının bir qədər inkişafdan qalaraq , dərinləşməsi nəticəsində
Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun ön və yan divarlarının bir qədər inkişafdan qalaraq , dərinləşməsi nəticəsində
Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun yan və arxa divarlarının bir qədər sürətlə inkişaf edərək , dərinləşməsi nəticəsində
Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun ön və arxa divarlarının bir qədər sürətlə inkişaf edərək , dərinləşməsi nəticəsində
7. Rüşeymdə sinir lövhəsinin yaranma prosesi hansı cavabda düzgün verilmişdir?
Ektodermanın üst səthinin bəzi hüceyrələri differensasiya edərək,neyroqlial hüceyrələrə çevrilir. Onlarda öz növbəsində rüşeym cisminin arxa hissəsində müstəvi üzrə yerləşərək, sinir lövhəsini əmələ gətirir
Endodermanın alt səthinin bəzi hüceyrələri differensasiya edərək,neyroepitel hüceyrələrə çevrilir. Onlarda öz növbəsində rüşeym cisminin arxa hissəsində müstəvi üzrə yerləşərək, sinir lövhəsini əmələ gətirir
Ektodermanın üst səthinin bəzi hüceyrələri differensasiya edərək,neyroepitel hüceyrələrə çevrilir. Onlarda öz növbəsində rüşeym cisminin arxa hissəsində müstəvi üzrə yerləşərək, sinir lövhəsini əmələ gətirir
Ektodermanın alt səthinin bəzi hüceyrələri differensasiya edərək,neyroepitel hüceyrələrə çevrilir. Onlarda öz növbəsində rüşeym cisminin ön hissəsində müstəvi üzrə yerləşərək, sinir lövhəsini əmələ gətirir
Ektodermanın üst səthinin bəzi hüceyrələri differensasiya edərək, qanqlioz hüceyrələrə çevrilir. Onlarda öz növbəsində rüşeym cisminin ön hissəsində müstəvi üzrə yerləşərək, sinir lövhəsini əmələ gətirir
8. Dölün inkişafı prosesi dövründə onurğa sütunu kanalı hansı xüsusiyyətlərə malik olur?
Onurğa beyin mayesi onurğa sütunu kanalının bütün boşluğunu doldurur
Onurğa beyni onurğa sütunu kanalı boşluğununun müəyyən hissəsini doldurur
Onurğabeyni onurğa sütunu kanalının bütün boşluğunu doldurur
Onurğa sütunu kanalında boylama və köndələn şırımlar formalaşır
Onurğa beyni onurğa sütunu kanalının I –II oma fəqərəsi səviyyəsində konusvari şəkildə daralır
9. İnsan embrionu inkişafının hansı dövründə sinir borusunda buğumlaşmış beyin aydın görünür?
7 həftəlik dövründə
6 həftəlik dövründə
2 həftəlik dövründə
4 həftəlik dövründə
8 həftəlik dövründə
10. İlk olaraq rüşeym qovuqcuğu nədən təşkil olunur?
1 - İki təbəqədə düzülmüş hüceyrələrdən
2 - Üç təbəqədə düzülmüş hüceyrələrdən
3 –Xarici - ektoderma, daxili - endoderma təbəqədən
4- Xarici - ektoderma, orta – mezoderma, daxili – endoderma təbəqədən
5 – Bir lövhə üzərində düzülmüş hüceyrələrdən
6– Ektoderma təbəqədən
1, 6
2, 4
5, 6
1, 3
2, 4
11.Rüşeymdə sinir lövhəsi nədən əmələ gəlir?
1- Ektodemadan
2 –Endodermadan
3- Mezodemadan
4 –Xarici rüşeym vərəqədən
5 –Daxili rüşeym vərəqədən
6 –Orta rüşeym vərəqədən
1, 2
1, 4
5, 6
3, 6,
2, 5
12. Sinir lövhəsi boruya çevrildikdən sonra onun üst səthinin hüceyrələri hesabına
hansı hüceyrələr formalaşır?
1- Neyronlar
2- Şvann hüceyrələri
3 –Qlial hüceyrələr
4- Ependim hüceyrələri
5– Qanqlioz hüceyrələr
– 3
– 1
- 5
- 4
- 2
13.Sinir düyünlərinin tərkibinə hansı hüceyrələr daxildir?
1. Neyronlar
2. Qlial hüceyrələr
3. Qanqlioz hüceyrələr
4. Şvann hüceyrələri
5. Neyroblastlar
6. Xromoblastlar
7. Spongioblastlar
4, 5, 6, 7
1, 2, 3, 4
2, 3, 4, 5
3, 5, 6, 7
3, 4, 5, 6
14. Onurğa beyin mayesi hansı nahiyyəyə yığılır və hansı funksiyanı yerinə yetirir?
1. Beyin damarlarının daxilində
2. Beyin borusunu xaricdən əhatə edən qişaların altında
3. Onurğa beynin mərkəzi kanalının boşluğunda
4. Onurğa sütununun daxilində
5. Onurğa beyin köklərinin daxilində
6. Beyin mədəciklərinin boşluğunda
7. Beyni daxildən yuyur
8. Beyni xaricdən yuyur
1, 4, 6, 7, 8
2, 4, 5, 7, 8
1, 2, 5, 6, 7
1, 2, 5, 6, 8
2, 3, 6, 7, 8
15. Fərdi inkişaf prosesi dövründə bədən üzvlərinin ox kompleksi nədən yaranır?
1- Rüşeymdə əmələ gələn beyin mədəciklərindən
2- Rüşeymdə əmələ gələn blastosellərdən
3- Rüşeymdə əmələ gələn endodermadan
4- Rüşeymdə əmələ gələn xordadan
5- Rüşeymdə əmələ gələn. mezodermadan
6- Rüşeymdə əmələ gələn ektodermadan
2, 3
2, 4
1, 5
4, 6
3, 6
16. Ontogenezin erkən mərhələlərində məməlilərin rüşüymi təkamüldəki inkişafı necə təkrar edir? Ardıcıllıqla müəyyənləşdirin.
1- Meduzaların
2- Balıqların
3- Suda quruda yaşayanların
4 –Quşların
5- Sürünənlərin
1, 3, 2, 4,
2, 1, 3, 4
2, 3, 1, 5
1, 5, 4, 3
2, 3, 5, 4
17.Sinir borusunu əmələ gətirən hüceyrələr iki istiqamətdə inkişaf edir. Uyğun cavabları müəyyənləşdirin.
1. Neyroblastlar
2. Spongioblastlar
a- Neyronlar
b- Şvann hüceyrələri
c –Qlial hüceyrələr
d –Sinir hüceyrələri
e- Ependim hüceyrələri
f – Qanqlioz hüceyrələr
1- a, e ; 2 – b, e
1 –c, e; 2- a, f
1 –a, d 2 – c, e
1 – c, f 2 – a, c
1 – b, f 2 – f, e
18.Öndən arxaya döğru beyin qovuqcuqları xronoloji ardıcıllıqla necə adlanır?
1. Uc beyin
2. Orta beyin
3. Ara beyin
4. Uzunsov beyin
5 Arxa beyin
4, 5, 2, 3, 1
1, 2, 3, 4, 5
1, 2, 3, 5, 4
5, 4, 3, 2, 1
1, 3. 2, 5, 4
19.Fərdi inkişaf prosesi dövründə formalaşan beyin əyrilikləri haqqında deyilənlər hansı cavabda düzgün verilmişdir?
1. Birinci əyrilik
2. İkinci əyrilik
3. Üçüncü əyrilik
a- Orta beyin şöbəsi səviyyəsində olub təpə əyriliyi
b- Arxa beyin səviyyəsində olub, arxa beyin əyriliyi
c- Uzunsov beyin səviyyəsində olub, uzunsov beyin əyriliyi
d - Uzunsov beyin səviyyəsində olub, ənsə beyin əyriliyi
1 – c; 2 – b; 3 – a
1 - d, 2 – b; 3 - a
1 - a; 2 - b; 3 - d
1 – b, 2 – a, 3 – d
1 – b, 2 – c; 3 - a
20. Embrional inkişaf zamanı sinir borusunun divarları hansı dəyişikliklərə məruz qalır?