1- İsar (Fedakarlık)

3786. Bölüm

Salih (a.s)

Kur’an:

Semud kavmine de kardeşleri Salih’i gönderdik. “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin, O’ndan başka ilâhınız yoktur. Rabbinizden size bir belge geldi. Bu sizler için Allah’ınb ayeti olan devedir” dedi.”¹

Bak.Hud suresi, 61-78. Ayetler; Hicr suresi, 80-84. Ayetler; Şuara suresi, 141-159. Ayetler; Neml suresi, 45-53. Ayetler; Fussilet suresi, 17-18. Ayetler; Zariyat suresi, 43-45. Ayetler; Kamer suresi, 23-32. Ayetler; Hakka suresi, 4,5. Ayetler; Fecr suresi, 9. Ayet; Şems suresi, 11-15. Ayetler

18955. 
       İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: “Ey insanlar! Halkı bir araya toplayan şey hoşnutluk ve hoşnutsuzluktur. (Bir iş hususundaki hoşnutluk veya hoşnutsuzluk sevab veya cezayı genelleştirir.) Şüphesiz Semud’un devesini sadece bir kişi kesmişti de hepsi bu duruma ses çıkarmayıp razı olunca Allah da azabı hepsine göndermiş ve buyurmuştu ki: “Onlar onu (Salih’in de-vesini) boğazladılar, sonunda hepsi de pişman oldular.”² Çok geçmeden yerleri, kızdırılmış demirin yumuşak toprağa girerken çıkardığı ineğinkine benzer bir ses çıkararak yerin dibine geçti.”³
       
18956. 
       Ebu Matar şöyle diyor: “Fasık İbn-i Mülcem –Allah ona lanet etsin- Müminlerin Emiri’ne (a.s) kılıç darbesi indirdiğinde Hasan (a.s) ona (Hz. Ali’ye) şöyle arzetti: “Onu öldüreyim mi?” Hz. Ali şöyle buyurdu: “Hayır onu hepsedin, eğer ölürsem onu öldürünüz. Ben öldüğümde beni bu arka tarafta kardeşlerim Hud ve Salih’in yerine gömün.”⁴
       

Salih’in Kıssası Hakkında Bir Çift Söz

1-Salih’in (a.s) Kavmi Olan Semud

Semud asil Araplardan olan bir kavimdi. Medine ve Şam arasındaki Vadi’ul-Kura’da yaşıyorlardı. Bu kavim tarih öncesi insanlardan olup, tarih onlar hakkında çok az bilgiler kaydedebilmiştir. Zaman bu topluluğun etkilerini de ortadan silmiştir. O halde onlar hakkında nakledilen bilgilere itimat etmek mümkün değildir.

Kur’an’ın bu kavim hakkında naklettiği şey ise Semud kavmi –bu topluluktan biri olan Peygamberlerinin de adından anlaşıldığı gibi (Hud/61)-Arap bir topluluk idi ve de Ad kavminden sonra yaşamışlardır. Bunlar da kültür ve medeniyet sahibi topluluk olup, toprakları bayındır kılmışlar, çöllerde saraylar ve dağlarda güvenli evler yapmışlardır. (A’raf/74) Bu kavim çiftçilik ile uğraşıyor ve su çeşmeleri akıtıyorlardı ve bağlara, hurmalıklara ve ekinlere sahip idiler. (Şuara/148)

Semud kavmi taife ve kabile şeklinde yaşıyordu. Yani onlara büyükleri ve yaşlıları hükmediyordu. Salih’in gönderildiği şehirde, yeryüzünde fesat çıkaran dokuz grup bulunuyordu. Onlar doğruluk ve dürüstlük ehli kimseler değillerdi. (Neml/48) Bu kavim yeryüzünde isyana kalkışmış, putperestliğe koyulmuş, zulmederek haddi aşmışlardı.

2-Salih’in (a.s) Bi’seti

Semud kavmi rabbini unutup, sapıklığa ve haddi aşmaya yönelince, Allah Salih Peygamberi onlara gönderdi. O şerafet ve kıvanç dolu bir aileden olup, akıllı ve işbilir bir kimse olarak tanınırdı. (Hud/62 ve Neml/49) Salih kavmini bir olan Allah’a ibadete ve putperestliği terk etmeye davet etti. Onlardan kendi toplumlarında adalet ve ihsanla davranmaya, kendini üstün görmeyi terk etmeye, aşırılıktan kaçınmaya, tuğyan etmemeye davet etti. Onları azaptan sakındırdı. (Hud, Şuara, Şems ve diğer sureler)

Salih (a.s) hikmet ve güzel öğütle onları Allah’ın dinine davet etti. Allah için onların eziyetleri karşısında sabretti. Ama mustazaf halktan az bir grup dışında kimse ona iman etmedi. (A’raf/75)

Müstekbir isyancılar ve onlara tabi olan kalabalıklar küfürleri hakkında ısrar ettiler. Salih’e (a.s) iman eden kimseleri hor ve hakir saydılar, Salih’i de (a.s) cahillik ve sihirbazlıkla itham ettiler. (A’raf/66, Şuara/153 ve Neml/47) Ondan sözleri hakkında bir delil getirmesini, risalet iddiasını ispat için mucize göstermesini istediler ve ondan dağın içinden kendilerine dişi bir deve çıkarmasını talep ettiler. Hz. Salih (a.s) da onlara istediği özelliklere sahip dişi bir deve getirdi ve onlara şöyle buyurdu: “Allah size sahip olduğunuz su çeşmesinden bir gün sizlerin su almasını ve bir gün de sudan uzak durarak, devenin ondan su içmesini sağlamanızı emretmektedir. Yani su içme hakkı bir gün size birgün de deveye ait olmalıdır. Aynı şekilde, devenin istediği gibi yeryüzünde gezmesine izin verin. Ona eziyet etmeyin, eğer ona bir zarar verirseniz, çok geçmeden azaba uğrarsınız. (A’raf/72, Hud/64 ve Şuara/156) Bu konuya bir müddet riayet edildi. Ama sonra Salih kavmi yeniden tuğyan ve hileye koyuldu. Onlar en kötü bireylerinden birini o deveyi öldürmekle görevlendirdiler. O da deveyi kesti ve onlar Salih’e şöyle dediler: “Eğer doğru söylüyorsan, bizlere vaad ettiğin şeyleri hayata geçir.” Salih şöyle buyurdu: “Üç gün evlerinizde faydalanın. Bu yalanı olmayan bir vaaddir.” (Hud/65) Daha sonra kabileler ve şehirdeki gruplar Salih için komplo düzenlemeye kalkıştılar ve Salih ile etrafındakilere gece saldırmayı planladılar ve kendi kendilerine şöyle yeminleştiler: “Salih ve beraberindekilere gece saldıralım, sonra da onun velisine şöyle deriz: “Biz onun ehlinin katledildiği yerde değildik, biz doğru söylemekteyiz.” Onlar hileye baş vurdular, Allah da onlara düzen kurdu ve onlar da bundan haberdar değillerdi. (Neml/50) Baktıkları bir halde yıldırım (Zariat/44), deprem ve şiddetli bir ses onları çepe çevre kuşattı ve böylece evlerinde helak oldular. Bunun üzerine Salih onlardan yüz çevirdi ve şöyle buyurdu: “Ey kavmim! Ben sizlere Rabbimin mesajını ulaştırdım ve sizlerin hayrını diledim. Ama sizler hayırınızı dileyen kimseleri sevmezsiniz. (a’raf/79 ve Hud/67) Allah ise iman eden ve sakınan kimseleri kurtardı. (Fussiler/18)” Semud kavmi helak olduktan sonra ilahi bir münadi şöyle seslendi: “Bilin ki Semud kavmi, rablerine kafir oldular! Semud kavmine ölüm olsun.”

3-Salih’in (a.s) şahsiyeti

Mevcut Tevrat’ta da bu Salih Peygamber hakkında hiçbir bilgi yoktur. Salih (a.s) Semud kavminden olup, Kur’an’ın Allah’ın emriyle kıyam ettiğini, tevhide davet ve putperestlikle mücadele yolunda çaba gösterdiğini bildirdiği üçüncü Peygamberdir. Allah-u Teala onu Nuh ve Hud Peygamberden sonra anmaktadır. Allah onu da diğer Peygamberleri ve elçileri gibi övmektedir ve onu da diğer Peygamberleri gibi bütün alemlerden üstün kılmış ve ona yücelik vermiştir. Ona ve bütün Peygamberlere selam olsun.¹

18955. 
       
       

502. Konu
En-Nübüvvet(2)

Nübüvvet(2)

6-İbrahim (a.s)

• 
  Bihar, 12/1-140, Ebvab-u Kıses’ul-İbrahim (a.s)
  
• 
  Kenz'ul-Ummal, 11/483, 12/474; İbrahim (a.s)
  

Bak.

• 
  Eş-Şeyb, 2146. Bölüm
  

18955.