1. Davlat va jamiyat qurilishi / Davlat dasturlari, konsepsiyalari va boshqalar

2018-2020-yillarda fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyati samaradorligini yanada oshirish va rivojlantirish Dasturini ishlab chiqish.	2017-yil I chorak	“Mahalla” jamg‘armasi, Adliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Moliya vazirligi, FJShMQMI	-	-
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmoni loyihasi. Loyihada: “Mahalla” jamg‘armasi tuzilmasi va faoliyatini yanada takomillashtirish; fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari vakolatlarini amalga oshirish mexanizmlarini tartibga solish; fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari moddiy-texnika bazasini yaxshilash nazarda tutiladi.
II. QONUN USTUVORLIGINI TA’MINLASh VA SUD-HUQUQ TIZIMINI YANADA ISLOH QILIShNING USTUVOR YO‘NALIShLARI
2.1. Sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlash, sudning nufuzini oshirish, sud tizimini demokratlashtirish va takomillashtirish
54.	Sudya lavozimida bo‘lishning ilk marotaba besh yillik, keyin o‘n yillik muddatini va shundan so‘ng muddatsiz davrini belgilash.	2017-yil I chorak	Oliy malaka komissiyasi, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud, Bosh prokuratura, Adliya vazirligi	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Ushbu o‘zgartishlar sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlashga, sud tizimida yetuk va professional sudyalik korpusining shakllanishiga, sud hokimiyatini boshqa hokimiyat organlari ta’siridan xoli bo‘lishiga �izmat qiladi.
55.	O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Sudyalarni tanlash va lavozimlarga tavsiya etish bo‘yicha oliy malaka komissiyasi negizida sud hokimiyati organi sifatida Sudyalar oliy kengashini tashkil qilish, kengash tarkibining kamida yarmini sudyalar hisobidan shakllantirish va unga quyidagi vakolatlarni berish masalalarini ko‘rib chiqish: sudyalarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha choralar ko‘rish; sudyalarning intizomiy javobgarligi to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rish, shuningdek, sudyalarni rag‘batlantirish bo‘yicha tashabbus ko‘rsatish; sudyalik lavozimlariga tayinlash (tasdiqlash) uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga nomzodlarni taqdim etish.	2017-yil I chorak	Oliy malaka komissiyasi, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Moliya vazirligi, Mehnat vazirligi	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Sudyalarning huquqlari va qonuniy man�aatlarini himoya qilish hamda sudyalarni rag‘batlantirish bo‘yicha Oliy malaka komissiyasiga vakolat berish sud hokimiyatining mustaqilligini mustahkamlash, odil sudlovga erishishni, sudyalarni muayyan mansabdor shaxs ta’siridan xoli bo‘lishiga, sud tizimida yetuk va professional sudyalik korpusining shakllanishiga xizmat qiladi.
56.	Sudyalarni intizomiy javobgarlikka tortish mexanizmini, shu jumladan, uning asoslarini aniqlashtirish orqali takomillashtirish va sud raislarining sudyalarga nisbatan intizomiy ish qo‘zg‘atishga oid vakolatini tugatish.	2017-yil IV chorak	Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Oliy malaka komissiyasi, Adliya vazirligi	-	-	O‘zbekiston Respublikasi qonuni loyihasi. Sudyalarni intizomiy javobgarlikka tortish mexanizmini, uning asoslarini aniqlashtirish va sud raislarining sudyalarga nisbatan intizomiy ish qo‘zg‘atishga oid vakolatini tugatish sudyalarning sud raislari ta’siridan xoli tarzda mustaqil faoliyat yuritishini ta’minlaydi.
57.	O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudiga adliya oranlarining umumiy yurisdiksiya sudlari faoliyatini moddiy-texnika jihatidan va moliyaviy ta’minlash sohasidagi vazifa va vakolatlarini, shuningdek, tegishli shtat birligini o‘tkazish.	2017-yil I chorak	Oliy sud, Adliya vazirligi, Moliya vazirligi	-	-	O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarori loyihasi. Ushbu choralar sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini ta’minlashga xizmat qiladi.
58.	Sudlarni yanada ixtisoslashtirish, sud apparatini mustahkamlash. Shu jumladan:		Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Bosh prokuratura, Adliya vazirligi, Moliya vazirligi	-	-	Qonun hujjatlari loyihalari. Ushbu choralar xo‘jalik, birinchi navbatda, ma’muriy ishlarni ko‘rib chiqish sifatini oshirishga, sudyalarni odil sudlov bilan bevosita bog‘liq bo‘lmagan vazifalardan ozod qilishga xizmat qiladi.
	xo‘jalik sudlari tizimida mintaqaviy apellatsiya sudlarini tashkil etish;	2017-yil I chorak
	fuqarolik, jinoyat ishlari bo‘yicha sudlar va xo‘jalik sudlarining vakolatlarini qayta ko‘rib chiqish yo‘li bilan ma’muriy sudlarni tashkil etish;	2017-yil III chorak
	sudlar tizimida sudya yordamchisi lavozimini ta’sis etish bo‘yicha takliflar tayyorlash (asosan, umumiy shtat birligi doirasida).	2017-yil III chorak
59.	Sudyalarning alohida maqomini inobatga olgan holda, ularning mehnatiga haq to‘lash normalari va pensiya ta’minoti mexanizmini belgilash, shu jumladan, sudlar faoliyatini faqat budjet mablag‘lari hisobidan moliyalashtirish tartibini, har yili respublika budjetida qonunchilik va ijro hokimiyati organlaridan ajratilgan holda alohida qatorda belgilash tizimini joriy etish.	2017-yil II chorak	Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud, Moliya vazirligi, Mehnat vazirligi	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Ushbu chora sudlarning mustaqilligini ta’minlashda muhim omil bo‘lib, ularning faoliyatiga aralashmaslikning qo‘shimcha kafolatlarini yaratadi.
60.	Sudya lavozimida bo‘lishning eng yuqori yoshini belgilash, ya’ni tuman va viloyat sudlari sudya lavozimlarini 65 yoshgacha, Konstitutsiyaviy, Oliy va Oliy xo‘jalik sudlari sudya lavozimlarini — 70 yoshgacha.	2017-yil IV chorak	Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud, Moliya vazirligi, Bandlik va mexnat munosabatlari vazirligi	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Ushbu chora sudyaning mustaqilligini ta’minla�ning muhim omili hisoblanadi.
61.	Sud hokimiyati nufuziga va odil sudlovni amalga oshirish vazifalariga mos, qulay va xavfsizlik, shuningdek, moddiy-texnika jihatidan jihozlanish talablariga javob beradigan 2018 — 2021-yillar uchun mo‘ljallangan sudlarning namunaviy binolarini qurish dasturi loyihasini ishlab chiqish va kiritish.	2017-yil II chorak	Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Oliy malaka komissiyasi, Moliya vazirligi, Mehnat vazirligi	-	-	Dastur loyihasi. Dastur sud hokimiyati nufuzi va odil sudlov vazifalari samarali amalga oshirish, aholiga qulaylik yaratish va xavfsizlikni ta’minlashga xizmat qiladi.
62.	Sud raislarining protsessual tartibda ko‘rilishi lozim bo‘lgan masalalar yuzasidan jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini ko‘rib chiqish vakolatlarini bekor qilish.	2017-yil II chorak	Bosh prokuratura, Adliya vazirligi, IIV, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Ushbu chora taraflarning tortishuvi prinsipini ta’minlash orqali jinoyat va fuqarolik ishlarini ko‘rib chiqish tartibini takomillashtirishda muhim omil bo‘lib hisoblanadi.
63.	Advokat vakolatlarini tergov va sud jarayonlarining barcha bosqichida kengaytirish, shu jumladan, advokat tomonidan ishni nazorat tartibida ko‘rib chiqish tashabbusi mexanizmlarini belgilash.	2017-yil II chorak	Bosh prokuratura, Adliya vazirligi, IIV, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Ushbu chora advokatura institutini yanada takomillashtirish, fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini samarali himoya qilishni ta’minlashda advokatning rolini kuchaytiradi.
64.	Quyi instansiyalar miqyosida ixtisoslashuvni amalga oshirgan holda, Oliy sud va Oliy xo‘jalik sudi negizida yagona oliy instansiya sudini tashkil etish masalasini o‘rganib chiqish va xalqaro standartlarni inobatga olgan holda ushbu masala yuzasidan takliflar tayyorlash.	2017-yil IV chorak	Oliy malaka komissiyasi, Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Konstitutsiyaviy sud, Bosh prokuratura, Adliya vazirligi	-	-	Ushbu chora sudlarda yagona amaliyotni ta’minlash, sud tizimini soddalashtirish va samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.
65.	Sudlar faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy qilish. Xususan: sudyalar o‘rtasida ishlarni avtomatik ravishda taqsimlash tartibini joriy qilish; sudlarda o‘z vaqtida elektron tarzda axborot almashuvini ta’minlovchi korporativ aloqani joriy etish, sud faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimini kiritish; sud qarorlarining axborot-huquqiy elektron bazasini yuritish, shaxsiy hayot daxlsizligini ta’minlagan holda va sud ishtirokchilarining roziligi bilan barcha sud qarorlarini chop etish tartibini joriy qilish (yopiq sud jarayonida ko‘rib chiqilganlaridan tashqari).	2017-yil III chorak	Oliy sud, Oliy xo‘jalik sudi, Adliya vazirligi, Axborot texnologiyalari vazirligi, Moliya vaziri	-	-	“O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi. Fuqarolarning huquq va qonuniy manfaatlariga so‘zsiz rioya etilishini ta’minlash, faoliyat samaradorligini oshirishga qaratilgan ilg‘or ilmiy-texnika vositalari va axborot texnologiyalarini, shuningdek, ishni tashkil etishning zamonaviy shakl va usullarini joriy etishga xizmat qiladi.