MAVZU: Hayvonot olamidagi moslanishlar REJA: Moslanish – organizmlarning yashovchanlik, raqobatchanlik va normal nasl qoldirish bilan uzviy aloqadorligi. Yashovchanlik.
Raqobatchanlik.
Nasl qoldirish.
Hayvonot olamidagi moslashuvlar. Himoya rangi.
Maskirovka.
Ogoxlantiruvchi rang.
Mimikriya.
Hayvonot olamidagi moslanishlar Charlz darvinning ulug' xizmatlari faqat o'zgarganligini isbotlash bilan cheklanmaydi.
Tarixiy jarayonda organik olamning darvin fan tarixida birinchi bo'lib organizmlarning moslanish muammosini ilmiy asosda tushuntirib berdi. Organizmlarning moslanishi ularningyashovchanligi, raqobatchanligi va nasl qoldirishi bilan uzviy aloqador Yashovchanlik. Odatda ontogenezning turli bosqichlarida ro'y beradigan mutatsion o'zgaruvchanlik ko'pgina hollarda organizmlarning yashovchanligini pasaytirib yuborib, ba'zan ularning o'limiga ham sababchi bo'ladi. Shuni e'tiborga olib, yashovchanlik deganda organizmlarning o'zi tarqalgan muhitda genotipini keskin o'zgartirmagan holatda normal yashashi tushuniladi.
Raqobatchanlik — organizmlarning o'lik va tirik tabiat, shu jumladan oziq topish, boshqa jins bilan qo'shilish va yashash joyini egallashdagi qarshiliklarni yengishidir. Ayrim hollarda organizm yashovchan bo'lsada, uning raqobatchanligi sust rivojlangan bo'ladi.
Nasi qoldirish — organizmlar urchishining normal borishi bilan bog'liqdir. Organizmning jinsiy organlari yoki hujayralarida biror kamchilik bo'lsa, albatta urug'lanish jarayoni normal bolmaydi va u nasi bermaydi.
Moslanishning bu uch komponenti o'zaro bog'liq bo'lib, tarixiy jarayonda tabiiy tanlanish orqali tarkib topgan evolutsion natija hisoblanadi.
Hayvonlarning muhit sharoitiga moslanishi tashqi va ichki tuzilishida, bajaradigan funksiyasida, urchishida, nasi uchun qayg'urishida hamda boshqa xattiharakatlarida namoyon bo'ladi.