1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

30.12.
 
Ideal gaz vertical joylashgan slindrik idishdagi erkin siljiy oladigan porshen ostida joylashgan. 27 °C 
temperaturada porshen slindr asosidan 30 sm masofada joylashgan. Agar gaz 127 °C temperaturagacha 
qizdirilsa, porshen slindr asosidan qanday masofada joylashadi?
30.13.
 
Izoxorik jarayonda gaz bosimi 50 kPa ga ortdi. Gazning boshlang’ich bosimi 
Pa, boshlangich 
temperaturasi esa 300 K bo'lsa, gaz necha K ga qizdirilgan? 
100

---

102 
30.14.
 
Sig’imi 4 l bo’lgan idishda 
Pa bosimli gaz joylashgan. Gaz hajmi 12 l gacha izotermik 
kengaydi, so’ng izoxorik ravishda temperaturasi 3 marta orttirildi. Gazning jarayon oxiridagi bosimini 
aniqlang.
30.15.
 
Sferik shakldagi idishlarnad birining radiusi 1 m bo’lib unda 100 kPa bosimda gaz bor, ikkinchisini 
radiusi 0.5 m bo’lib ichi vakkum. Idishlar ingichka nay orqali tutashtirilsa, qanday bosim qaror topadi? 
Jarayon izotermik. 
30.16.
 
Uzunligi 1.2 m bo’lgan yopiq slindrik idish o’rtasidan erkin siljiy oladigan kichik porshen bilan 
bo’lingan. Porshen qo’zg’almas holda ushlab turilib, idishning birinchi yarmi ikkinchi yarmiga nisbatan 2 
marta katta bosimda gaz bilan to’ldirildi. Porshen bo’shatib yuborilsa, qanday masofaga siljiydi? 
30.17.
 
Gorizontal joylashgan probirkada 240 sm
3
havo 150 mm uzunlikdagi simob bilan ajralib qoldi. 
Probirka ochiq uchi bilan yuqoriga qaratilganda, xavo hajmi 200 sm
3
bo’lib qoldi. Atmosfera bosimini 
aniqlang. Simobning zichligi 13 600 kg/m
3
.
30.18.
 
Xovuz tubidan ko’tarilayotgan xavo pufakchasini hami suv sirtiga chiqqanda 1.5 marta ortdi. 
Atmosfera bosimini 100 kPa, temperatura barcha chuqurlikda bir xil deb hisoblab, xovuz chuqurligini 
toping.