Şunun ve şunun doğru olduğuna verilerin bizi inandırma gücü, deneyin kritik bir tarzda düzenlenmiş olmasından ve bir bütün olarak mantığından ileri gelmez. Araştırmaya yeni başlayanların bunu hatırdan çıkarmaması özellikle önemlidir.
Öte yandan, iyi tasarlanmış ve yapılmış bir deneyde istatistik Metotlar, deneyin anlamını açıklığa kavuşturmada ve varılan sonuçların genelleştirmeye elverişli olduğunu göstermede son derece yardımcı olabilir. İstatistiğin uygulamaları bütün araştırma alanlarında, fizik bilimlerde, biyolojik bilimlerde, mühendislikte, iş ve piyasa araştırmalarında ve başka alanlarda görülür.
Öte yandan, iyi tasarlanmış ve yapılmış bir deneyde istatistik Metotlar, deneyin anlamını açıklığa kavuşturmada ve varılan sonuçların genelleştirmeye elverişli olduğunu göstermede son derece yardımcı olabilir. İstatistiğin uygulamaları bütün araştırma alanlarında, fizik bilimlerde, biyolojik bilimlerde, mühendislikte, iş ve piyasa araştırmalarında ve başka alanlarda görülür.
Farklı alanlarda fiilen kullanılan metotlar farklılıklar gösterse de, bu metotların hepsi aynı temel istatistik teorisine dayanır. Bundan sonraki bölümlerde birtakım istatistik metotlar ana çizgileriyle verilecektir. Bu metotlar iki anlamda temeldir.
Farklı alanlarda fiilen kullanılan metotlar farklılıklar gösterse de, bu metotların hepsi aynı temel istatistik teorisine dayanır. Bundan sonraki bölümlerde birtakım istatistik metotlar ana çizgileriyle verilecektir. Bu metotlar iki anlamda temeldir.
Bilimsel araştırmalarda toplanan veriler genellikle düzensiz bir durumda bulunur. İncelenen vasıflar açısından hedef kitlenin yapısını ortaya çıkarabilmek için ham veri adı verilen bu bilgilerin işlenmesi gerekir.
Veri işlenmesinde ise sınıflama, gruplama, vasıf kombinezonu teknikleri ile toplam (sayı ya da frekanslar), oran (yüzdeler), ortalama (aritmetik ortalama, mod, medyan) ve standart sapma gibi ölçütlerden yararlanılır.
Veri işlenmesinde ise sınıflama, gruplama, vasıf kombinezonu teknikleri ile toplam (sayı ya da frekanslar), oran (yüzdeler), ortalama (aritmetik ortalama, mod, medyan) ve standart sapma gibi ölçütlerden yararlanılır.
Frekans dağılımı
Frekans dağılımı
Merkezi eğilim
Merkezi dağılım
Çarpıklık
“Sınıflama incelenen vasfın aynı şıkkına sahip birimlerin kümler halinde ayrılması şeklinde tanımlanabilir. Sınıflama sonucunda elde edilen her bir şıkkın tekrarlanma sayısı ise “frekans” olarak adlandırılır. Örneğin bir okuldaki öğretmenler cinsiyetlerine göre sınıflandırıldıklarında erkek ve kadın öğretmen miktarları her bir şıkkın frekansını verecektir.
“Sınıflama incelenen vasfın aynı şıkkına sahip birimlerin kümler halinde ayrılması şeklinde tanımlanabilir. Sınıflama sonucunda elde edilen her bir şıkkın tekrarlanma sayısı ise “frekans” olarak adlandırılır. Örneğin bir okuldaki öğretmenler cinsiyetlerine göre sınıflandırıldıklarında erkek ve kadın öğretmen miktarları her bir şıkkın frekansını verecektir.
Sınıflama basit bir işlem olarak görülmekle birlikte, konu ile ilgili ilk sorun ücret, meslek, doğum yeri gibi vasıfların şıklarının on binleri bulmasıdır. Ancak bu tür vasıflar için tüm şıkların ifade edildiği durumlarda dahi kitlenin kavranması ve elde edilen sonuçların sağlıklı olarak yorumlanması mümkün olmaz. Bunun için gruplama yöntemine başvurulur.
Sınıflama basit bir işlem olarak görülmekle birlikte, konu ile ilgili ilk sorun ücret, meslek, doğum yeri gibi vasıfların şıklarının on binleri bulmasıdır. Ancak bu tür vasıflar için tüm şıkların ifade edildiği durumlarda dahi kitlenin kavranması ve elde edilen sonuçların sağlıklı olarak yorumlanması mümkün olmaz. Bunun için gruplama yöntemine başvurulur.
Gruplama bir vasfın homojen şıklarının bir araya getirilmesi işlemidir. Örneğin doğum yerlerinin düzenlenmesinde şıkların il ya da bölge bazında bir araya getirilmesi ya da gelir düzeyinin, Geliri yok, 1000 YTL’den az, 1001-2000 YTL, 2001-3000 YTL, 3001 YTL ve yukarısı şeklinde gelir aralığı gruplarına ayrılması gruplamaya örnek olarak verilebilir.
Gruplama bir vasfın homojen şıklarının bir araya getirilmesi işlemidir. Örneğin doğum yerlerinin düzenlenmesinde şıkların il ya da bölge bazında bir araya getirilmesi ya da gelir düzeyinin, Geliri yok, 1000 YTL’den az, 1001-2000 YTL, 2001-3000 YTL, 3001 YTL ve yukarısı şeklinde gelir aralığı gruplarına ayrılması gruplamaya örnek olarak verilebilir.
Gruplama ile çok şıklı vasıfların şık sayısı azaltılarak kavranamayacak derecede uzun tablolar anlaşılır hale getirilir. Ancak grupların fazla büyütülmesinde bazı sakıncalar ortaya çıkabilir. Grupların homojen olmama tehlikesi bu sakıncalardan en önemlisidir. Örneğin 0-9 yaş gurubu ölümler hakkındaki bir araştırma için homojen değildir.
