İstatistik teorisinin büyük ve önemli bir kısmı, sayısal veri topluluklarını betimlemekle uğraşır. En faydalı olmak ve en kolay bildirilmek için, bir veri topluluğunun toparlanması ve özetleme biçimleridir. Betimsel istatistik teorisi,verileri betimlenin çeşitli biçimlerindeki bilgi ile ve verileri çeşitli biçimlerde sunmanın göreceli verimliliği ile uğraşır.
İstatistik teorisinin büyük ve önemli bir kısmı, sayısal veri topluluklarını betimlemekle uğraşır. En faydalı olmak ve en kolay bildirilmek için, bir veri topluluğunun toparlanması ve özetleme biçimleridir. Betimsel istatistik teorisi,verileri betimlenin çeşitli biçimlerindeki bilgi ile ve verileri çeşitli biçimlerde sunmanın göreceli verimliliği ile uğraşır.
Örneğin, bir psikolog, bir grup spor yapan erkek lise öğrencisinin ve bir grup spor yapmayan erkek lise öğrencisinin mesleki amaç ve ilgilerini karşılaştırmak isteyebilir. Bununla ilişkili verileri toplayınca, iki grubun her birini nasıl betimleyeceğine karar vermelidir. Çok büyük miktarda potansiyel bilgi, grupların bir bütün kavranabilir birkaç özelliği içine sıkıştırılmak zorundadır.
Örneğin, bir psikolog, bir grup spor yapan erkek lise öğrencisinin ve bir grup spor yapmayan erkek lise öğrencisinin mesleki amaç ve ilgilerini karşılaştırmak isteyebilir. Bununla ilişkili verileri toplayınca, iki grubun her birini nasıl betimleyeceğine karar vermelidir. Çok büyük miktarda potansiyel bilgi, grupların bir bütün kavranabilir birkaç özelliği içine sıkıştırılmak zorundadır.
Ondan sonra, psikolog, grupların nasıl karşılaştırılacağı meselesiyle uğraşmalıdır. Karşılaştırmanın esası ne olacaktır? Eğer gruplar arasında farklar varsa, bu farklar en açık bir şekilde nasıl gösterilecektir? Gruplar arasında şu veya bu tarzda sayısal karşılaştırmalar yapılmalı mı? Veriler grafikle mi en iyi sunulabilir?
Ondan sonra, psikolog, grupların nasıl karşılaştırılacağı meselesiyle uğraşmalıdır. Karşılaştırmanın esası ne olacaktır? Eğer gruplar arasında farklar varsa, bu farklar en açık bir şekilde nasıl gösterilecektir? Gruplar arasında şu veya bu tarzda sayısal karşılaştırmalar yapılmalı mı? Veriler grafikle mi en iyi sunulabilir?
Spor yapan bir erkek lise öğrencisinin tipik ilgi örgüsü bulunabilir ve spor yapmayan tipik bir erkek lise öğrencisinin farklılığı gösterilebilir mi? Bütün bu sorular betimsel istatistik göstergelerinin seçilmesi ve kullanılması ile ilgili sorulardır. Bundan sonraki iki bölümde esas itibarıyla, en çok kullanılan betimsel istatistik göstergelerle uğraşacağız.
Spor yapan bir erkek lise öğrencisinin tipik ilgi örgüsü bulunabilir ve spor yapmayan tipik bir erkek lise öğrencisinin farklılığı gösterilebilir mi? Bütün bu sorular betimsel istatistik göstergelerinin seçilmesi ve kullanılması ile ilgili sorulardır. Bundan sonraki iki bölümde esas itibarıyla, en çok kullanılan betimsel istatistik göstergelerle uğraşacağız.
Verilerin hem grafik hem sayısal özetlenmeleri üzerinde duracağız. Ancak şunu da eklemek gerekir ki bu metotlar, başvurulması mümkün betimsel tekniklerden seçilmiş sadece birkaç tanesidir;verilerin farklı amaçlarla toparlanması ve bildirilmesi için çok çeşitli istatistik teknikler geliştirilmiştir.
Verilerin hem grafik hem sayısal özetlenmeleri üzerinde duracağız. Ancak şunu da eklemek gerekir ki bu metotlar, başvurulması mümkün betimsel tekniklerden seçilmiş sadece birkaç tanesidir;verilerin farklı amaçlarla toparlanması ve bildirilmesi için çok çeşitli istatistik teknikler geliştirilmiştir.
Burada ana çizgileriyle verilen teknikler, sırf çok karşılaşıldıkları için değil, aynı zamanda, daha genel matematiksel istatistik teorisinde merkezi roller oynadıkları için seçilmiştir.
Burada ana çizgileriyle verilen teknikler, sırf çok karşılaşıldıkları için değil, aynı zamanda, daha genel matematiksel istatistik teorisinde merkezi roller oynadıkları için seçilmiştir.
Betimsel istatistiğin incelenmesi, veriler hakkında bildirimde bulunmak için bir dil kazandırır. Betimsel istatistik daima, bir deneyicinin topladığı belirli veri topluluğu ile uğraşır. Betimsel istatistiği kullanmada deneycinin görevi, o verilerin gösterdiği şeyi yakalamak ve bildirmektir.
Betimsel istatistiğin incelenmesi, veriler hakkında bildirimde bulunmak için bir dil kazandırır. Betimsel istatistik daima, bir deneyicinin topladığı belirli veri topluluğu ile uğraşır. Betimsel istatistiği kullanmada deneycinin görevi, o verilerin gösterdiği şeyi yakalamak ve bildirmektir.
Bunu yapınca deneycinin ilgisi sona ermez. Bir bilim adamı olarak deneyci, doğadaki ve davranıştaki düzenlilikleri bulmaya ilgi duyar. Bu düzenliliklerden genel prensiplere- bundan sonraki gözlemlerin sonucunu önceden kestirmeye imkan veren prensiplere- ulaşmayı ümit eder.
Bunu yapınca deneycinin ilgisi sona ermez. Bir bilim adamı olarak deneyci, doğadaki ve davranıştaki düzenlilikleri bulmaya ilgi duyar. Bu düzenliliklerden genel prensiplere- bundan sonraki gözlemlerin sonucunu önceden kestirmeye imkan veren prensiplere- ulaşmayı ümit eder.
Bilim adamı, koşulan şartların var olduğu her zaman geçerli olması beklenebilecek genel ilişkileri arar. Bu ilişkiler, etrafımızdaki dünya gözlenerek keşfedilir ve doğrulanır. Öte yandan , hiçbir ölümlü bilim adamı, genel bir sonuç çıkarmak istediği olayların hepsini asla gözleyemez. Genel sonuca, sınırlı sayıda gözlemlere dayanarak varmak zorundadır.
