2012 yili programi

B. İŞ ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ

1. Mevcut Durum

Türkiye’de son dönemde, başta makroekonomik istikrarın sağlanması olmak üzere, gerçekleştirilen çeşitli düzenlemelerle iş ortamının iyileştirilmesinde önemli mesafe alınmış ve yatırımlarda artış kaydedilmiştir.

Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) çalışmaları kapsamında kurulmuş olan teknik komiteler, 2011 yılında izlenecek olan eylem planlarını 2011 yılı Mart ayında kamuoyuna açıklamışlardır. Ayrıca, 2011 yılı içerisinde YOİKK yapısının ve işleyişinin gözden geçirilmesi çalışmaları başlatılmıştır. YOİKK Yönlendirme Komitesinde ise gündemdeki müşterek konular ele alınmış, eylem planlarındaki gelişmeler değerlendirilmiş ve YOİKK’in işleyişi ile ilgili teknik komitelerin önerileri görüşülmüştür.

2011 yılında, şirketlerin yapıları ile ilgili önemli düzenlemelerin yer aldığı ve şirketlerin işleyişinde elektronik ortamların kullanılmasına imkan sağlayan yeni Türk Ticaret Kanunu, 14.02.2011 tarihli ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, özel borç alacak ilişkilerine modern bir hukuki çerçeve kazandıran yeni Borçlar Kanunu yasalaşmıştır.

Yargı sürecinin hızlanması, yatırımcılar için büyük önem arz eden tahkimin ülkemizde yaygınlaştırılması ve tahkim kültürünün yerleştirilmesine yönelik düzenlemeleri içeren Hukuk Muhakemeleri Kanunu 04.02.2011 tarihli ve 27836 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Sanayi kuruluşlarının ambalaj atıklarının belediye ve/veya anlaşmalı lisanslı toplama-ayırma tesislerine bedelsiz verilmesi yükümlülüğünün kaldırmasını sağlayan Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği değişikliği 24.08.2011 tarihli ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Sanayi ve ticaret sektörlerindeki verilerin bütünsel, sistematik ve birbiriyle uyumlu bir biçimde toplanması, güncellenmesi ve sunulmasını mümkün kılarak, piyasadaki yatırımcıların ve diğer kullanıcıların daha doğru karar vermelerine katkı sağlayabilecek bir girişimci bilgi sisteminin geliştirilmesi çalışmalarına Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda devam edilmektedir.

İş ortamına ilişkin düzenlemeler ile bunlara ilişkin uygulamaların ölçülmesi ve ülkeler arası karşılaştırmaların yapılması amacıyla yıllık olarak hazırlanan Dünya Bankası’nın “Doing Business 2012” raporunda, Türkiye, iş yapma kolaylığı baz alınarak yapılan genel sıralamada, revize edilmiş verilere göre, 183 ülke arasında 2010 yılında bulunduğu 73. sıradan 2011 yılında 71. sıraya yükselmiştir.

Ülkemizde yatırıma başlanmasından işletmeye geçiş dönemine kadar, ilgili kuruluşlar tarafından verilen izin, onay ve lisans işlemlerinde yeterince açık olunmaması, mükerrerlik ve bürokrasinin fazlalığı gibi sorunlar çeşitli düzenlemelere rağmen devam etmektedir.

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun etkili uygulanmasına ve toplumda rekabet kültürünün artmasına paralel olarak Rekabet Kurumuna yapılan başvurular ve sonuçlanan dosyaların sayısı giderek artmaktadır. Rekabet savunuculuğu kapsamında önemli çalışma alanlarından biri olan sektör araştırması konusunda Rekabet Kurumu tarafından 2010 yılında 2 sektör araştırması tamamlanmış olup, 2011 yılı Eylül sonu itibarıyla 11 sektör araştırması ise halen devam etmektedir.

Rekabet kurallarının esasına ilişkin değişiklikler içeren, 4054 sayılı Kanunun uygulamasında daha fazla esneklik ve hukuki belirlilik sağlanması ve Türk rekabet mevzuatının AB mevzuatı ile uyumunun artırılması amacıyla hazırlanan kanun tasarısının 2012 yılında yasalaşması hedeflenmektedir.

TABLO IV: - İş Ortamına İlişkin Seçilmiş Göstergeler

Yıllar	Ülke	İşe Başlama		Mülkiyete Alma		Sözleşmeyi Yürütme		İş Kapatma	Vergi Ödemeleri
		İşlem Sayısı	Süre (Gün)	İşlem Sayısı	Süre (Gün)	İşlem Sayısı	Süre (Gün)	Süre (Yıl)	Adet	Brüt Kâra Oranı (%)
2010	Türkiye	6	6	6	6	35	420	3,3	15	44,5
	OECD Ortalaması	5,6	13,8	4,8	32,7	31,2	517,5	1,7	14,2	43
2011	Türkiye	6	6	6	6	36	420	3,3	15	41,1
	OECD Ortalaması	5	13	5	31	31	518	1,7	13	42,7

Kaynak: Dünya Bankası

İşletmelerin rekabet gücünün ve yenilik geliştirme kapasitesinin artırılmasına etki eden bir diğer alan ise fikrî haklar sistemidir. Ülkemizde 2010 yılı itibarıyla başvurusu yapılan toplam patent sayısı 8.343, faydalı model sayısı 3.033, marka sayısı 85.128, tasarım sayısı ise 30.441’dir. Yerli başvuruların oranı markalarda yüzde 86’ya, tasarımlarda yüzde 97’ye, faydalı modellerde yüzde 99’a ve patentlerde yüzde 39’a ulaşmıştır.

2008/7 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kurulan Fikrî ve Sınaî Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu kapsamında ulusal fikrî ve sınaî mülkiyet hakları strateji belgesi oluşturma çalışmalarına devam edilmektedir.

6015 sayılı Devlet Desteklerinin İzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanunla karar alma birimi olarak oluşturulan Devlet Desteklerini İzleme ve Denetleme Kurulu ve sekretarya birimi olarak Hazine Müsteşarlığı bünyesinde oluşturulan Devlet Yardımları Genel Müdürlüğü çalışmalarına başlamıştır. Bu kapsamda Devlet Desteklerini İzleme ve Denetleme Kurulunun Görev ve Yetkileri ile Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Denetlemeye ilişkin ikincil mevzuat hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir.

2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen yeni yatırım teşvik sisteminin uygulanmasına, bölge ve sektörlerin talep ve ihtiyaçları doğrultusunda 2010/1166, 2011/1597, 2011/1710 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile değişiklikler yapılarak devam edilmektedir.

İhracatta devlet yardımları kapsamında; Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği, Teknik Müşavirlik Şirketlerine Sağlanacak Devlet Yardımları, Tasarım Desteği, Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve TURQUALITY’nin Desteklenmesi, Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesi ve Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesine ilişkin tebliğlerde değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişiklikler ile mevcut desteklerin kapsamı genişletilmiş, uygulamada karşılaşılan sorunlar giderilmeye çalışılmıştır.

KOBİ’lerin kredilere erişimlerinin artırılması amacıyla KOSGEB tarafından 2004 yılından itibaren yürütülen kredi programlarında, bankalar tarafından KOBİ’lere sıfır veya düşük faizli krediler kullandırılmaktadır. Son yıllarda KOSGEB tarafından sürdürülen kredi programlarına ayrılan kaynağın artırılmasıyla, KOSGEB kredi desteğinden yararlanan işletme sayısında ve kullanılan kredi miktarında artış sağlanmıştır. Bu kapsamda 2010 yılında 43.310 işletmeye sağlanan 147 milyon TL tutarında faiz desteği ile 1,9 milyar TL’lik kredi hacmi oluşturulmuştur. 2011 yılının ilk altı aylık döneminde, 2010’da başlatılan ve kredi kullanım süreci devam eden kredi faiz destek programları kapsamında 44.279 işletmeye sağlanan 151 milyon TL tutarında faiz desteği ile 2,4 milyar TL’lik kredi hacmi oluşturulmuştur.

TABLO IV: - KOSGEB Kredi Desteği

Yılı	Kredi Adedi	Kullandırılan Kredi Miktarı (Milyon TL)	Kredi Faiz Desteği (Milyon TL)
2007	33 949	1 363	164
2008	20 972	1 413	162
2009	60 831	2 594	142
2010	43 310	1 912	147
2011(1)	46 279	2 540	156

Kaynak: KOSGEB, 2011

(1) Eylül sonu itibarıyla

Halk Bankası tarafından esnaf ve sanatkârlar ile KOBİ’lere kullandırılan krediler 2007 yılından 2011 yılı Haziran ayına kadar geçen süre içerisinde yüzde 86 oranında artış göstererek yaklaşık 18,4 milyar TL’ye yükselmiştir. Aynı dönemde bankacılık sektörü toplam KOBİ kredileri yüzde 77 artarak 76,8 milyar TL’den 135,6 milyar TL’ye yükselmiştir.

TABLO IV: - Halk Bankası KOBİ Kredileri

(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)

	2007	2008	2009	2010	2011(1)
Ticari Krediler	2 137	1 184	3 633	3 226	4 022
Girişimci Kredileri	1 376	6 479	3 290	2 611	2 813
Esnaf Kredisi	6 377	2 781	5 355	9 772	11 605
Toplam	9 890	10 444	12 278	15 609	18 440

Kaynak: Halkbank, 2011

(1) 2011 yılı Haziran ayı itibarıyladır.

KOBİ’lerin teminat sorununun çözümü amacıyla kurulmuş olan Kredi Garanti Fonu (KGF) A.Ş.’nin ortaklık yapısına 2009 yılı Ekim ayında 19 banka katılmış ve toplam sermayesi 60 milyon TL’den 240 milyon TL’ye yükseltilmiştir. Yeni yapılanmada TOBB, KOSGEB ve bankaların tamamı yüzde 33’er, diğer ortaklar ise yüzde 1’lik paya sahip olmuşlardır. Kuruluşun şube sayısı 2011 yılı Haziran ayı itibarıyla 26’ya, anlaşmalı banka ve finans kuruluşu sayısı ise, ortak bankalarla birlikte 37’ye ulaşmıştır. 15 Temmuz 2009 tarih ve 2009/15197 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Hazine Müsteşarlığı’nın kredi garanti kurumlarına 1 milyar TL’ye kadar destek sağlayabilmesine ilişkin yapılan düzenleme çerçevesinde 2010 yılı başı itibarıyla KGF tarafından Hazine destekli kefalet işlemlerine başlanmıştır. 2011 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla toplam 563 milyon TL tutarında 1.643 adet kefalet verilmiştir. Toplam tutarın 246 milyon TL’lik kısmına karşılık gelen 639 adet kefalet Hazine desteklidir.

TABLO IV: - KGF A.Ş. Tarafından Verilen Kefalet ve Yaratılan Kredi Hacmi

(Milyon TL)

Yıl	Kefalet Sayısı (Adet)	Kefalet Tutarı	Yaratılan Kredi Hacmi
2006	317	46,9	74,9
2007	305	53,0	75,4
2008	1 138	284,6	402,6
2009	2 605	565,4	790,6
2010	3 090	938,9	1 302,4
2011 (1)	1 643	563,6	821,0

Kaynak: KGF A.Ş.

(1) Haziran ayı itibarıyladır.

2010 yılında KOSGEB yeni bir destekleme mekanizması oluşturarak, KOBİ Proje Destek Programı, Tematik Proje Destek Programı, İşbirliği ve Güçbirliği Destek Programı, Genel Girişimcilik Destek Programı ve Girişimcilik Destek Programlarını başlatmıştır. Bu kapsamda 2011 yılı Ocak-Eylül dönemi itibarıyla 20.317 işletmeye 108 milyon TL tutarında destek sağlanmıştır.

Büyüme potansiyeli olan KOBİ’lerin sermaye piyasalarından fon temin edebilmesini sağlamak amacıyla KOBİ’lere yönelik İMKB bünyesinde ayrı bir piyasa olarak Gelişen İşletmeler Piyasası kurulmuş bulunmaktadır. KOSGEB, KOBİ’lerin söz konusu piyasaya açılmalarını kolaylaştırmak ve teşvik etmek amacıyla halka açılma giderlerini karşılamaya yönelik bir destek programını 2011 yılı içinde uygulamaya koymuştur.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca tüm tacirler 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun ticari defter ve finansal tablolar tutmakla yükümlüdür. Aynı tarihten itibaren, sermaye şirketleri bağımsız denetime tabi olacaktır. Sermaye şirketi statüsündeki KOBİ’lerin söz konusu değişikliklere uyum sağlayabilmesi için bu süreçte bilgilendirilmeleri ve desteklenmeleri büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda KOSGEB, KOBİ’lerin bağımsız denetim giderlerine destek olunmasına yönelik bir destek programını 2011 yılı Temmuz ayında uygulamaya koymuştur.

İşletmelerin rekabet gücünün artırılmasında başarılı bir yöntem olan kümelenme yaklaşımı son yıllarda oldukça yaygınlaşmıştır. Bu kapsamda Ekonomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB ve Kalkınma Ajansları tarafından çeşitli proje ve destek programları yürütülmektedir. Söz konusu çalışmalarda başta Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) olmak üzere küme oluşumları ve kümelenme potansiyeli taşıyan yığınlar belirlenmiştir. Belirlenen oluşumların rekabetçi kümelere dönüştürülmesi ihtiyacı devam etmektedir. Bu amaçla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ulusal düzeyde rekabetçi ve yenilikçi kümelenmelerin geliştirilmesine yönelik destekleme mekanizması oluşturma çalışmaları yürütülmektedir. 2010 ve 2011 yıllarında illerde ihtiyaç analizi çalışmaları yapılmış, kapasite artırmaya yönelik eğitimler, toplantı ve çalıştaylar düzenlenmiştir. 2012 yılında ulusal küme destek programı hazırlıklarının tamamlanarak uygulamaya konulması planlanmaktadır.

KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı, 2011-2013 dönemini kapsayacak şekilde yeniden hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuştur. Plan, sanayi sektörünün yanı sıra, istihdam ve katma değer oluşturma potansiyeli artan hizmet sektörlerindeki KOBİ’lerin de ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanmıştır.

2011 yılı Eylül sonu itibarıyla ülkemizde 1.965.093 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu dönemde 153.124 esnaf ve sanatkâr faaliyete başlarken 109.660’ı faaliyetlerini sona erdirmiştir. Toplam işletme sayısı ve istihdam içinde önemli paya sahip olan esnaf ve sanatkârlar, ölçek ve sermaye yapılarının küçük olması, verimlilik, kalite ve teknoloji seviyelerinin düşüklüğü gibi nedenlerden ötürü iş ortamındaki değişikliklerden daha fazla etkilenmektedir.

TABLO IV: - Yıllar İtibarıyla Faaliyete Geçen ve Faaliyeti Sona Eren Esnaf ve Sanatkâr Sayısı

Yıl	Faaliyete Geçen Esnaf ve Sanatkâr Sayısı	Faaliyeti Sona Eren Esnaf ve Sanatkâr Sayısı
2006	249 265	105 817
2007	171 236	118 776
2008	166 815	117 808
2009	162 912	91 165
2010	176 992	93 719
2011(1)	153 124	109 660

Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

(1) Eylül ayı sonu itibarıyladır.

2. Temel Amaç ve Hedefler

İş ortamının rekabetçi bir yapıya kavuşturularak iyileştirilmesi temel amaçtır. Bu doğrultuda, girişim gücü yüksek, verimlilik bilinci olan, modern teknolojiyi içselleştirmiş ve tam olarak faydalanabilen, finansal piyasalara kolay erişen bir işletme yapısına ve altyapı ihtiyaçlarının karşılandığı, girdi maliyetlerinin düşürüldüğü, devlet yardımlarının etkin olduğu, bürokrasinin azaltıldığı, kurumsallaşmanın yaygınlaştığı, fikri hakların korunduğu, işletmelerin adil koşullarda rekabet ettiği bir iş ortamı yapısına ulaşılması hedeflenmektedir.

KOBİ’lerin, yeni girişimcilerin, esnaf ve sanatkârların rekabet gücünün artırılması amacıyla etkin hizmet ve destekler sağlanacak, küme yapılanmalarına yönelik destek programı oluşturulacaktır. Bu kapsamda sağlanan destekler büyümeyi ve yeni yatırımı teşvik eden, ayrıca seçicilik taşıyan bir yapıya kavuşturulacaktır.

Kooperatifçiliğin geliştirilmesi amacıyla ülkemizdeki kooperatiflerin ekonomik ve sosyal katkıları analiz edilecek, ihtiyaçları belirlenecek ve etkin strateji ve destekler geliştirilecektir.

3. Politika Öncelikleri ve Tedbirler

Öncelik / Tedbir	Sorumlu / İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Öncelik 8. Bürokrasinin azaltılması, işlemlerin hızlandırılması ve işlem maliyetlerinin düşürülmesi konusundaki çalışmalar sürdürülecektir.
Tedbir 19. YOİKK teknik komitelerince hazırlanan eylem planları  hayata geçirilecektir.	Ekonomi Bakanlığı (S),İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, STK’lar	Aralık Sonu	Yatırım ortamının iyileştirilmesi reform programı çalışmaları kapsamında kurulan YOİKK bünyesindeki teknik komitelerin eylem planlarında yer alan konular, ilgili kurumlar tarafından öngörülen takvim doğrultusunda sonuçlandırılacaktır.
Öncelik 9. Yatırımların ve ihracatın artırılmasına, KOBİ’lerin, yeni girişimcilerin, esnaf ve sanatkârların rekabet güçlerinin geliştirilmesine yönelik destek mekanizmaları çeşitlendirilecek ve mevcut desteklerin etkinliği artırılacaktır.
Tedbir 20. KOBİ’ler proje esaslı destek programlarıyla desteklenecektir.	KOSGEB (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Makro politika belgeleri çerçevesinde belirlenen tematik alanlarda hazırlanan projelere, KOBİ’lerin, üretim, yönetim- pazarlama vb. alanlarda gelişmelerini sağlayacak projelere ve işletmelerin ortak tedarik, tasarım, laboratuvar gibi konulardaki işbirliği projelerine sağlanan destekler artırılacaktır.
Tedbir 21. Kooperatifçilik Strateji Belgesi hazırlık çalışmaları tamamlanarak uygulamaya konulacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S),Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı	Aralık Sonu	Kooperatifçilik faaliyetlerinin geliştirilip, yaygınlaştırılmasının sağlanması amacıyla başlatılan Kooperatifçilik Strateji Belgesi hazırlık çalışmaları tamamlanacak ve uygulamaya konulacaktır.
Öncelik 10. Yenilik kapasitesini, verimliliği, ihracatı artıran ve girişimciliği geliştiren rekabet gücü yüksek kümelenme oluşumları desteklenecektir.
Tedbir 22. Rekabetçilik ve yenilik alanlarında ulusal küme destek programı uygulamaya konulacaktır.	Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, KOSGEB, TOBB	Aralık Sonu	Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2010-2011 yıllarında hazırlıkları sürdürülen küme destek programı uygulamaya konulacaktır. Başta ulusal nitelikteki gelişmiş kümeler olmak üzere ilgili kurumlar tarafından yapılan analiz ve çalışmalarda ön plana çıkan kümelere yönelik destekler sağlanacaktır. Bu kapsamda; kümelere yönelik yönetişim, yenilik ve teknoloji geliştirme, üniversite-sanayi işbirliği, verimlilik ve sosyal sermaye alanlarındaki projelere eş finansman sağlanması planlanmaktadır.
Öncelik 11. KOBİ’lerin finansmana erişimlerinin artırılması amacıyla; sağlanan destekler etkinleştirilecek, finansal araçlar çeşitlendirilecek ve KOBİ’lerin muhasebe ve finansal raporlama standartlarına uyum sağlamaları temin edilecektir.
Tedbir 23. Kredi Garanti Fonu A.Ş.’nin geliştirilmesi ve uygulamanın yaygınlaştırılması sağlanacaktır.	KOSGEB (S), TOBB, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Aralık Sonu	KGF A.Ş.’nin iş süreçlerinin, kurumsal yapısının ve destek performansının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülecektir.
Öncelik 12. Gümrük altyapısının geliştirilmesi ve gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması çalışmalarına devam edilecektir.
Tedbir 24. Gümrük iş ve işlemleri basitleştirilecek ve kolaylaştırılacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları, Meslek Odaları	Aralık Sonu	Gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesi ve kolaylaştırılması amacıyla gümrük iş süreçlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi kapsamında, tespit edilmiş alanlarda gümrük beyannamelerine eklenen belgelerin sayısının azaltılması yada belge eklenmemesi sağlanacak, bu çerçevede gerekli mevzuat değişiklikleri ve altyapı düzenlemeleri tamamlanacaktır.
Tedbir 25. Komşu ülkelerle başlatılan ortak sınır kapısı çalışmaları Gürcistan, İran, Azerbaycan (Nahçivan) ve Suriye ile yürütülecektir.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TOBB, TİM	Aralık Sonu	Gürcistan, İran, Azerbaycan (Nahçivan) ve Suriye ile ortak kapı oluşturulması için gerekli protokoller imzalanacak, ihtiyaç duyulan sınır kapılarında yap-işlet devret modeli ile yenileme ve inşa çalışmaları yürütülecek, ülkeler arasında ihtiyaç duyulan BİT bağlantıları kurulacak ve ortak kapılara ilişkin pilot uygulamalar başlatılacaktır.
Tedbir 26. İpek Yolu Ülkeleri Gümrük İdareleri Arasında İşbirliği Anlaşması çerçevesinde tarihi ipek yolu rotasındaki ülkelerle yasal ticaret kolaylaştırılacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, TİKA, TOBB, TİM, UND	Aralık Sonu	Söz konusu ülkelerle gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi, harmonizasyonu, hızlandırılması, fiziki altyapının iyileştirilmesi, bilgi değişimi ve işbirliğinin geliştirilmesi sağlanacaktır. 2008 yılında ülkemizce başlatılan İpek Yolu ülkeleri gümrük idareleri arasında ticaretin kolaylaştırılması çalışmalarının sürdürülmesi ve somutlaştırılması için geliştirilen Kervansaray Projesi hayata geçirilecek ve oluşturulan çalışma grupları marifetiyle ihtiyaç ve boşluk analizi yapılacak, gerekli uluslararası hukuki metinler oluşturulacak ve pilot uygulama için alanlar belirlenerek uygulamaya geçilecektir.
Tedbir 27. Rusya Federasyonu ile Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) uygulaması yaygınlaştırılacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi, TOBB, UND	Eylül Sonu	Önceki yıllarda Rusya Federasyonu ile seçilen hava alanlarında pilot uygulaması başlatılan BGH'de yaşanan sorunlar giderilecek, uygulamada haksız rekabete yol açılmaması amacıyla gerekli düzenlemelerin yapılmasının ardından uygulama Türkiye-Rusya arasındaki ticarette yoğun olarak kullanılan kara ve deniz kapılarında yaygınlaştırılacaktır.
Tedbir 28. Bulgaristan ile hudut kapılarındaki araç ve yolcu geçiş işlemleri hızlandırılacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), Dışişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, TOBB, UND	Aralık Sonu	Ülkemiz ile Bulgaristan arasında yolcu geçişlerinin hızlandırılması amacıyla Erken Bildirimli Yolcu Hattı-ERBİY Projesi ile özellikle Avrupa'da çalışan vatandaşlarımızın yolcu gümrük geçişlerinin daha hızlı, kolay ve asgari bekleme süreleri ile gerçekleştirilebilmesi için ön bildirim sistemine dayanan yeni bir hat oluşturulacaktır.
Öncelik 13. Fikrî mülkiyet sisteminin etkinliğini sağlamak üzere; kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler belirlenecek, kurumsal kapasite, hukuki altyapı ve kurumlar arası işbirliği güçlendirilecek, toplum düzeyinde yaygın ve yerleşik fikrî haklar kültürü oluşturulacaktır.
Tedbir 29. Sınai mülkiyet haklarıyla ilgili mevzuatta değişiklik öngören yasal düzenlemeler tamamlanacaktır.	Türk Patent Enstitüsü (S), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Adalet Bakanlığı	Aralık Sonu	Sınai mülkiyet mevzuatının, uluslararası gelişmelere, AB mevzuatına uyuma ve iç uygulamalarda ortaya çıkan sorunların giderilmesine yönelik olarak güncellenmesi ve değiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda mevzuat çalışmaları gerçekleştirilecektir.
Tedbir 30. 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda değişiklik yapılmasına ilişkin çalışmalar tamamlanacaktır.	Türk Patent Enstitüsü (S), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı	Aralık Sonu	Enstitünün daha etkin ve verimli bir yapıya kavuşturulması ve kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla hazırlanacak olan kanun tasarısı TBMM'ye sevk edilecektir.
Tedbir 31. Patent Değerlendirme Ajansının kurulmasına ilişkin kanun tasarısı taslağı hazırlanacaktır.	Türk Patent Enstitüsü (S), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı	Aralık Sonu	Patentin ekonomik değerinin tespitinde yardımcı olmak, sanayi kesimi ile buluş sahibini bir araya getirmek, yenilikçilik sürecinde destek sunmak gibi işlevleri üstlenecek olan Patent Değerlendirme Ajansının kurulmasına ilişkin kanun tasarısı TBMM'ye sevk edilecektir.
Tedbir 32. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda değişiklik yapılacak, telif hakları ile ilgili kurumsal kapasite güçlendirilecektir.	Kültür ve Turizm Bakanlığı (S), Adalet Bakanlığı	Aralık Sonu	5846 sayılı Kanunun; AB müktesebatıyla uyumlu olmayan maddeleri ile uygulamada sorun yaratan maddelerinin değiştirilmesine yönelik kanun tasarısı TBMM'ye sevk edilecektir. Ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi, uygulamanın uluslararası standartlara yükseltilmesi ve etkin bir koordinasyonun sağlanması amacıyla hazırlanacak kanun tasarısı TBMM'ye sevk edilecektir.
Öncelik 14. İşletmelere yönelik veri altyapıları ve bilgi sistemleri geliştirilecektir.
Tedbir 33. Girişimci Bilgi Sistemi geliştirilecektir.	Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (S), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, TÜİK, TOBB, TESK	Aralık Sonu	Proje kapsamında sanayi ve ticaret envanterini içeren bilgi sisteminin oluşturulması ve bu bilginin ilgili kuruluşlarla paylaşımının sağlanması amaçlanmaktadır.
Tedbir 34. Kooperatif bilgi ve denetim sistemi oluşturulacaktır.	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (S), Kalkınma Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı	Aralık Sonu	Kooperatiflere yönelik veri altyapısı ile izleme ve denetleme sistemi geliştirilecektir. Bu kapsamda; kooperatiflerin kuruluşu, ana sözleşme değişiklik başvuruları, ticaret sicil işlemleri ve kooperatif bilgilerinin güncellenmesi gibi işlemler elektronik ortamda yapılacaktır. Diğer kamu kuruluşları ve ticaret sicil memurlukları ile entegrasyon sağlanarak bu kesime yönelik hizmetler etkinleştirilecektir.