Fin nüfusu içinde bulunan, yabancı kökenliler (2013)
Kaynak:Finlandiya İstatistik Ofisi
Ülkede en çok yaşayan yabancı kökenli grup Rus vatandaşları olmakla beraber, Türk vatandaşları ülkede en çok yaşayan yabancı uyruklılar sıralamasında sekizinci sırada yer almaktadır.
2013 yılı verilerine göre ülkede yaşayan 25-34 yaş arası her on kişiden biri yabancı kökenlidir. 2013 yılında Finlandiya'da yaşayan 9,090 yabancı göçmen Fin vatandaşlığına hak kazanmış ve vatandaşlık hakkı kazanan en büyük gurup (2,480 kişi) Rus kökenliler olmuştur.
Ülkede yaklaşık olarak 8.600 Türk kökenli vatandaşımızın yaşadığı tahmin edilmektedir.
3.4. Çalışma ve İşgücü
2013 yılında ülkedeki ortalama çalışan sayısı 2,457,000 olmuş ve bu rakam 2012 yılına kıyasla göre 27,000 kişilik azalış göstermiştir. 2012 yılında %69,0 olan çalışan kişi oranı, 2013 yılına gelindiğinde ise %68,5 oranına düşmüştür 2012 yılında işsizlik % 7,7 iken, 2013 yılına gelindiğinde bu oran artış göstererek % 8,2 olmuştur. 2013 yılında ülkedeki işşiz sayısı yaklaşık 219,000 olmuştur ve bu rakam 2012 yılı işşizlik rakamınının 12,000 işsiz kişi sayısı ile önüne geçmiştir.
Sanayi sektöründeki istihdamın yerini hizmetler sektöründeki istihdamın almaya devam etmesiyle birlikte, işgücü piyasasındaki durumun 2014 yılında bir miktar düzelmesi beklenmektedir.
10 yıllık dönemde (2010-2020) “bebek patlaması kuşağının” emekli olacağı öngörülmektedir. Çalışma çağındaki nüfus 2012 ve 2013 yıllarında yavaşça azalmaya başlayarak işgücü arzını düşürecektir. Çalışanların yarı zamanlı emekliliğe girebilme yaşını artırma kararı, emeklilik yaşını yükselterek önümüzdeki yıllarda azalan işgücünün yarattığı olumsuz etkilerin giderilmesine katkı sağlayacaktır.
Hükümet 2015 yılı itibarıyla istihdamda % 72 ve işsizlikte % 5 hedefine bağlı kalmaktadır.
3.5. Eğitim ve Kültür
İlkokuldan üniversiteye kadar tüm eğitimin ücretsiz olarak alınabildiği Finlandiya eğitim sisteminde; zorunlu eğitim dokuz yıldır ve temel eğitimden sonra ikinci basamak düzeyindeki öğretim, yükseköğretim yer almakta ve ayrıca yetişkin eğitimi de verilmektedir. Finlandiya 7 ila 17 yaşları arasındaki tüm çocuklar için zorunlu eğitim sistemine sahiptir. Okul sistemi yüzde 100 okuma oranı sağlamaktadır. Bütün çocukların dokuz yıl süresince kapsamlı okul eğitimine katılması gerekir. Bu eğitimin ardından kolej ve üniversite eğitiminin takip ettiği mesleki okuldan lise eğitimine kadar çeşitli eğitim hizmetleri sunulur.
Ülkedeki Tüm Eğitim Kurumları ve Kapsamlı Okul Sayısı (2008-2013)
Kaynak:Finlandiya İstatistik Kurumu
Ülkede kapsamlı okul sayısı 2013 yılında bir önceki yıla göre düşüş göstermiş, 67 okul kapanarak eğitim kurumlarının sayısında düşüş olmuştur. 2013 yılı sonunda ülkede 757 aktif eğitim sağlayıcı ve 3740 eğitim kurumu 1.910.000 öğrencisi ile eğitim vermiştir. Ülkedeki üniversite sayısı 14 , Teknik Okul sayısı 25 ve bunu yanısırada 1 Askeri Akedemi bulunmaktadır. Bu eğitim kuruluşlarına girmek genellikle zordur. Giriş sınavları yaz aylarında ve öğrenci seçimi, öğrencinin okuldaki performansı ile giriş sınavındaki başarısı göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Resmi okul sistemlerine ek olarak kapsamlı kamu veya özel işletilen enstitüler de yetişkin eğitimi için çok çeşitli fırsatlar sunmaktadır.
Tıbbi bakım, aile ödenekleri, işsizlik yardımları ve emeklilik maaşı gibi radikal gelişmelerin ardından gerçek yoksulluk tamamen ortadan kalkmıştır Sınıf farklılıkları Finlandiya’da son zamanlarda gittikçe azalmıştır. Meslekler arasında hala gelir farklılıkları bulunmasına karşın herkesin temel ihtiyaçları karşılanmaktadır.
Kentsel ve kırsal yaşam tarzları arasındaki farklılıklar en iyi tüketimde görülmektedir. Büyük şehirlerde yaşam tarzı diğerleriyle aynıdır ve ulusal kültür üzerindeki uluslararasılaşmanın etkisi açıktır. Kırsal kesimde yaşayan durumu iyi olan insanlar için fırsatlar daha azdır.
Finliler eğitime büyük saygı duymakta, hatta onu gelirden daha önemli görmektedir. Dolayısıyla daha yüksek gelirler başka mesleklerden elde edilse bile hukuk, tıp ve eğitim alanlarındaki mesleklere saygı duyulmaktadır.
Altmışlardaki hızlı sanayileşme ile daha fazla kadın işgücüne dahil edilmiştir. Günümüzde okul öncesi çocukların annelerinin büyük çoğunluğu çalışmaktadır. Boşanma oldukça yaygındır ve ailelerden %18’i tek anne veya babadan oluşur. Ayrıca resmi evlilikler gibi kanunda aynı statüye sahip olan resmen evli olmayıp aynı adreste ikamet edenler de normal karşılanmaktadır. Ortalama Fin ailesi iki çocukludur, çok az sayıda aile dört veya daha fazla çocuğa sahiptir. Bu kısmen kadınların aile yaşamlarına geçmeden önce kendilerine kariyer yapmak istemelerinden kaynaklanmaktadır. İlk çocuğun anne otuz yaşın üstünde iken doğması şaşırtıcı değildir. Özellikle, maddi durumu yerinde olan, az sayıda ailenin evlerinde yardımcıları vardır. Dolayısıyla, çocuğun büyütülmesi ve ev işleri genellikle aile ve çocuklar arasında paylaşılmaktadır.
Genellikle ülkede yılda iki kez yaz ve kış mevsimlerinde yıllık izinler kullanılmaktadır. Kış aylarındaki tatil genellikle Şubat ayındaki okulların 'kayak tatili' sırasında alınır. Yaz aylarında ise bazı Finliler göl kenarında kentlerden uzak sessiz yaz kulübelerinde bulunmayı tercih ederken diğerleri ülke çapında seyahat ederek kamp kurmakta veya akrabalarını ziyaret etmektedir. İnsanların çoğu tatillerinin bir kısmını yurt dışında geçirir, bunun için özellikle Türkiye, İspanya, Yunanistan veya İtalya’nın güneşli sahilleri veya egzotik Doğu tercih edilir.
Finlandiya’daki en popüler boş zamanlarını değerlendirme aktivitesi kuşkusuz spordur. Finlandiya istenebilecek tüm doğal güzelliklere sahiptir.
Fin dili Hint-Avrupa dillerinden farklı olduğu için, Finliler yabancılarla görüşmelerinde kendi dilbilgisi özelliklerini kullanmaya çekinmektedir. Bu konuda genel olarak çekingen oldukları sanılır, fakat bir kez onları tanıdığınız zaman konuşkan yanları rahatça ortaya çıkmaktadır
Finlilerin dindar olduğu iddia edilemezse de, hemen hepsi vaftiz edilmiş ve kilisede evlenmeyi ve gömülmeyi kabul etmiştir. Burada da diğer yerlerde olduğu gibi geleneksel yiyecekler ve hediye alış verişleri ile dolu Noel ve Paskalya ziyafetleri düzenlenmektedir. Üçüncü büyük festival olan Yazdönümü Bayramı'nda şehirler boşalır ve şehirlerin dış kesimleri milli kostümler, bayraklar ve flamalar ile süslenir. Anneler günü Mayıs’ta ve Babalar günü Kasım’da kutlanır.
Fin özel günlerinden bahsederken, sauna unutulmamalıdır. Şehir dışında aileler Cumartesi akşamları saunaya gitmeyi tercih eder, sauna çoğunlukla ev veya çiftliğe bitişiktir. Kasabalardaki apartman bloklarında ise kiracılar için tek bir sauna bulunur ve hafta boyunca kullanılabilir. Saunaya gitme geleneğinden hiçbir zaman vazgeçilmemiş ve kasabalarda yeni yapılan daireler veya evlere de özel sauna bölümleri eklenmiştir.
3.6. Sosyal Güvenlik
Ülkede faaliyet gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu Kansaneläkelaitos’dur (Kela) . Genel olarak Finlandiya'da yaşayanların aldıkları ücretleri (ulusal aylıklar), hastalık-analık sigortası yardımlarını, aile yardımlarını, emeklilik ücretlerini yöneten sosyal güvenlik sistemini kapsamaktadırdır. Ayrıca, bütün ücretliler mesleki emekli aylıkları ve iş kazaları gibi mesleki işler ve mesleki faaliyetlerle ilgili yardımlardan yararlanırlar.
Finlandiya’da oturum izni olan her birey Fin Sosyal güvenliğinden yararlanabilmektedir. Kela Finlandiya’da yaşayan insanların değişik yaşam koşullarında baş gösteren temel yaşam gereksinimlerini güvence altına almaktadır. Kela’nın işleyişi toplanan vergi gelirleriyle finanse edilmektedir.
Kela tarafınan alınacak kart ile Finlandiya’da oturum izni ile yaşayayan herkez sosyal yardımlardan ve hizmetlerden yararlanma hakkına sahiptir. Ülkede sosyal güvenlikten sorumlu kuruluş Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı’dır.
Finlandiya, 1960’lardan itibaren kapsamlı hizmetler sunan bir İskandinav tarzı refah devleti kurmuştur. Refah hizmetleri Devlet bütçesinin yaklaşık dörtte birine ve yerel hükümet giderlerinin yüzde 40’ından fazlasına denk gelmektedir. En büyük gider maddesi kapsamlı aile destek sistemidir. Yeni doğan çocukların aileleri, önceki gelirlerine bağlı olarak belirlenen bir ödenek alarak bir yıllık izin alma hakkına sahip bulunmaktadır.
Türüne Göre Sosyal Harcamalar
Finlandiya Sosyal Güvenlik Kurumu (Kela) Yardımları İçin Yapılmış Harcamalar
2012 Yılında Kela Tarafından Verilmiş Sosyal Yardım Harcamaları *
Kaynak: Kela(Finlandiya Sosyal Sigortalar Kurumu)
* 2013 verileri henüz açıklanmamıştır.
2012 yılında Kela tarafından verilmiş sosyal yardımlar 13,112 milyon avro olmuştur. Ülkede kamu sağlık bakımının hedefi, bireylerin ikamet yeri veya ekonomik durumu gözetilmeksizin sağlık bakım hizmetlerine eşit erişimi sağlamaktır. Kamuya ait sağlık merkezleri ile hastaneler ücretsiz hizmet sunmaktadır.
Okul yaşının altındaki tüm çocuklar halka açık günlük bakım hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Ailedeki çocuk sayısına göre belirlenen aile ödeneği bütçedeki en büyük giderlerden birisidir. Öğretim, kitaplar ve okul yemeklerini de içeren dokuz yıllık kapsamlı okul eğitimi ücretsizdir. Mesleki veya yüksek eğitimde öğretim ücretli değildir. Devlet, 17 yaşının üstündeki tüm öğrencilere ödenek ve kredi desteği vermektedir.
Ulusal hastalık sigortası, özel medikal hizmetlerin kullanımı için kısmi tazminat sağlarken, test, tedavi, ilaç ve ulaşım giderlerini de karşılamaktadır. Ulusal hastalık sigortası, alıcının gelirinin yaklaşık yüzde 75’ine tekabül eden gelirle bağlantılı bir ödenek sunmaktadır. Halkın tamamı ulusal hastalık sigortası ile kapsanmaktadır.
Finlandiya’da devlet destekli ulusal işsizlik ödeneği ile gelire bağlı işsizlik ödeneği olmak üzere iki tip işsizlik sigortası bulunmaktadır. Gelire bağlı işsizlik ödeneği işsizlik sigortasından temin edilmektedir. Bu tür ödemelerin ihtiyaca bağlı olması nedeniyle, bir kişinin eşinin geliri bu ödenekten faydalanmasını engelleyebilmektedir.
Çoğu çalışan, genellikle normal ödemelerinin yüzde 60’ına tekabül eden, gelire bağlı günlük ödenekler alma hakkına sahip oldukları kendi sektörlerinin işsizlik fonu ile kapsanmaktadır.
Kamu hizmetleri, merkez veya yerel idareler tarafından sürdürülmekte ve vergilerle finanse edilmektedir. En önemli doğrudan vergi, ikamet edenlerin gelirlerinden belediye tarafından toplanan ve belediyeye göre % 15 ila 20 arasında değişen yerel vergidir. Devlet gelir vergisi ise artan oranlıdır ve en fazla % 60’ın biraz üstündedir. İlaveten ücret sahipleri sosyal güvenlik katkıları ödemektedir.
4. 2013 YILINDA FİNLANDİYA EKONOMİSİ
4.1. Genel Durum
4.1.1. 2013 Yılında Ülke Ekonomik Durumu
2013 Yılı Başlıca Ekonomik Göstergeleri
-
GSYİH
|
197 milyar Avro
|
Büyüme oranı
|
%- 0,8
|
Enflasyon Oranı
|
% 1,5
|
Merkezi Hükümet Bütçesi
|
54, 536 milyar Avro
|
İşsizlik oranı
|
% 8,1
|
İhracat
|
55,902 milyar Avro
|
İthalat
|
58,168 milyar Avro
|
Finlandiya için yapılan orta vadeli ekonomik görünüm tahminlerine göre; 2013 yılında küçülme gösteren ekonominin 2014 yılında büyümeye başlayacağı ancak yaşlanan nüfus sonucunda işgücü girdisinde durgunluk gibi faktörlerin etkisiyle bu büyümenin yavaş gerçekleşeceği düşünülmektedir.
Ülke ihracatında 2013 yılı Haziran ayında % 6’lık düşüş yaşanmış yaklaşık 4,5 milyar avroluk düşüş olmuştur. Finlandiya Gümrük İdaresi açıklamasında; 4,2 milyar avro olan ithalat değerinin bir önceki yıla kıyasla % 12 oranında düştüğünü belirtmiştir.
Ekonomideki durgunluk, ithal mallara olan talebi azaltarak ülkenin dış ticaret fazlasına geri dönmesine sebep olmuştur. Yılın ilk altı ayında ülkede ticaret açığı yaşandığı halde da ekonomik durum her geçen gün iyiye gitmektedir.
Gümrük İdaresi'nin açıklamasına göre; ülkede 2013 yılı Ocak ve Haziran ayları arasında 465 milyon avroluk ticaret açığı olmuş. 2012 yılının aynı dönemi arasında ise ticaret dengesi yaklaşık olarak 1,5 milyar € olarak gerçekleşmiştir.
Finlandiya’nın Dünya ile Yaptığı Ticaret
-
|
İthalat
|
|
İhracat
|
|
|
Değer
|
Değişim
|
Değer
|
Değişim
|
Gıda
|
1,837,076
|
% +4
|
656,833
|
% -1
|
Ham Maddeler
|
1,966,678
|
% -6
|
2,016,690
|
% +13
|
Yakıt ve Elektrik
|
5,442,149
|
% +2
|
2,784,011
|
% +8
|
Kimya
|
2,931,942
|
% +1
|
2,734,001
|
% +2
|
Temel Üreticiler
|
2,669,420
|
% -10
|
7,008,217
|
% -1
|
Makina
|
6,255,167
|
% -14
|
6,177,659
|
% -14
|
Diğer Üreticiler
|
2,216,768
|
% -2
|
1,344,009
|
% -1
|
Çeşitli
|
766,129
|
% -2
|
650,566
|
% +4
|
Toplam
|
24,085,328
|
% -5
|
23,371,986
|
% -2
|
Kaynak: Finlandiya Gümrüğü, Ocak -Mayıs 2013
Finlandiya'da endüstriyel sektör internet uygulamalarında yaşanan potansiyel büyüme oldukça yüksektir ve bir çok teknoloji alanında öncü olan Finlandiya’nın 2015 yılında bilişim teknolojisi alanındaki gelişmelerle ekonomiyi canlandıracağı düşünülmektedir.
Finlandiya Gümrük İdaresi, dış ticaret istatistiklerine göre, ülkenin ihracatı artarak, 2013 Ekim ayında 5,3 milyar avro olmuştur. İhracat geçen yılın aynı dönemine kıyasla %3 oranında artış göstermiştir.
Büyüme ihracat rakamlarında ve servis sektörlerinde kendini göstererek ihracat fiyatları bir önceki yıla kıyasla % 2,5 oranında düşüş göstermiştir.
İhracat değeri 2013 yılı Ekim ayında kimya endüstürisi, petrol ürünleri ve makina hesaplarında artış göstermiş petrol ürünleri ihracatı aylık değeri tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Bu durumun başlıca sebebi ise ihracat fiyatlarından, daha çok ihracat fiyatları olmuştur.
Bunun yanısıra metal ve kağıt endüstrisi ihracatı düşüş yaşayarak yıl içinde, zayıf dış ticaret dengesi belirgin şekilde iyileşme gösterdi.
Bütçe açığı 2012 Ekim ayında 273 milyon avro olurken, 2013 yılı Ekim ayında 34 milyon avro toplamına ulaşmıştır. Ocak-Ekim ayları arası biriken açık 1,8 milyar avro çivarında olmuştur. 2012 yılı aynı dönemi için bu tutar 2 milyar avro çivarında gerçekleşmiştir.
İthalat değerindeki büyüme daha çok araç ve demir çelikte sektörlerinde oldu. Öte yandan kimya ve ham petrol ithalatında düşüş yaşanmıştır.
Artan ihracat, AB bölgesindeki ekonomik krizde iyileşmenin göstergesi olarak yorumlanmaktadır. AB bölgesi içindeki ihracat % 13 artarken, AB bölgesi dışına yapılan ihracat % 8 oranında düşüş göstermiştir. Rusya ve Belçika dışında bütün önemli ticaret ortakları ihracat oranlarını arttırdılar. İstatistiklere göre, büyüme en güçlü olarak İngiltere, ABD ve Fransa'ya yöneldi.
Finlandiya İstatistik Ofisi tarafından 14 Ocak 2014 tarihinde yapılan açıklamaya göre, 2013 yılı Aralık ayında yıllık enflasyon, Kasım ayındaki % 1,4'lük orandan, % 1,6'ya yükselmiştir.
Verilere göre; yükseliş mobil telefon operatörleri fiyatlarından ve petrol fiyatlarından etkilendi. Ülkedeki 2013 yılı ortalama enflasyon oranı %1,5 olurken bu oran 2012 yılında % 2,8 olmuştu. 1999 yılından bu yana Finlandiya enflasyonu ortalama olarak % 2 ‘nin altında seyretmektedir. Bununla birlikte Finlandiya tarihinde enflasyonun çok daha yüksek gerçekleştiği zamanlarda yaşanmıştır.1980 ve 1981 yıllarında fiyatlar her yıl % 12 oranında artmıştır. Yüksek enflasyonlar ekonomide istenmeyen etkilere sebep olabilmektedir. Tüketici fiyatlarındaki hızlı artışlar para birimi ile satın alma güçlerinde düşüşe sebep olmaktadır. Bu tarz durumlarda işverenler ücretlerin hızlı artışı ile yükümlüdürler ve bu durum giderek artan sarmal bir enflasyona sebep olabilmektedir. Olağan dışı durumlarda paranın değeri hızlı bir şekilde düşecek, toplum parayı elinde tutmak isteyecek vayahut ona güvenmeyecektir. Böylece tüm yetersizliğine rağmen takas sistemi ortaya çıkacak ve para yerine değişim aracı olacaktır. Yüksek enflasyon genellikle değişim oranlarındaki belirsizlikler ile kendini göstermektedir. Gelecek ile ilgili belirsizik tüm ekonomiyi etkileyerek problemlere yol açmaktadır. Sendikalar maaş artışı taleplerini ne kadar yapacaklarını bilemezken, şirketler uygun fiyatlar belirleyemez, ayrıca tüketiciler tasarruf yapmak ve parayı harcamak arasında ikileme düşerler.
Bazı Dünya Enflasyon Oranları
Beya Rusya……..58.4%
|
Estonya…………3.0%
|
Finlandiya………1.5%
|
Almanya……… 1.2%
|
Japonya……… .–0.9%
|
Rusya…………..7.2%
|
İsveç…………..–0.5%
|
İngiltere………..2.4%
|
ABD……………1.1%
|
Venezuella……..28.1%
|
Kaynak:OECD, Dünya Bankası
Yüksek enflasyonun borçlunun borçlarını azaltmak gibi faydaları bile olabilmektedir. Örneğin; Finlandiya 2013 Nisan ayı başında 4 milyar avro borçlanarak % 1,5 oranında menkul değer faiz oranı ödemek zorundaydı. Bu oran AAA kredi notlu ve tüketici enflasyonu % 1,5 olan Finlandiya için uygun bir orandı. Ancak enflasyonun yükselmesi ile birlikte hükümetin bu borcu ödeyebilmesi için amortismana tabi para kullanması gerekmektedir. Bu durumda reel olarak, borç alınan paradan daha az bir miktar geri ödeme yapılacaktır ve aslında bu yöntem avrupanın borç tuzağından kurtulması için önerilen bir yol olarakda savunulmaktadır.
2014 yılının Ocak ayında, Kredi Derecelendirme Ajansı Moody’s yaptığı açıklamaya göre; Fin hükümetinin uzun süreli borçları için 3 A'lı kredi derecelendirme notunu halen elinde bulundurduğunu açıklamıştır. Moody's Finlandiya'nın 3 A'lı kredi notunu doğrulayarak ayrıca ülkenin kredi derecelendirme görünümünün istikrarlı olduğunu da belirtmiştir.
Bunun yanısıra Fitch Rating ve Standard and Poor’s gibi diğer Kredi Derecelendirme Ajansları da Fin Hükümetine en yüksek kredi notunu vererek ülkenin geleceğe yönelik istikrar vaadettiğini dile getirmiş oldular
Ülkede Fin telefon şirketi Nokia’nın, uzun süre sıkıntılarla mücadele ettikten sonra 2013 yılı Eylül ayında yaptığı basın açıklaması ile bigisayar yazılım devi Microsoft’la yaptığı anlaşma ile şirketin temel telefon işletmesini 5,44 milyar avro karşılığındaki nakit işlemlerle Microsoft’a sattığı ve bundan sonra şirketin ağ donanımları işine odaklanacağı haberi büyük yankı uyandırmıştır. Nokia 2011 yılında pazar payını Apple’a kaptırmamak için son bir gayretle Microsoft’la yaptığı stratejik ortaklık açıklaması ile birlikte de şirket hisseleri yükselmişti. Bu gelişme sonucu ülkenin Başbakanı Katainen verdiği demecinde bu gelişmenin Finlandiya’nın endüstri tarihinde ki büyük bir değişim günü olduğunu belirtmiş ayrıca bir çok uzman Microsoft tarafından ödenecek olan miktarın çok düşük olduğunu ve satış sırasında şirket genel müdür olan Stephen Elop’un irket içinde Troya atı olarak hareket ettiği yorumları bile yapılmıştır.
Finlandiya İstatistik Ofisinin açıklamasına göre; ülkede 2013 yılı Şubat- Mayıs aylarında iflas eden şirket sayısı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %6,5 artmış ve 1,107 Fin şirketi iflas etmiştir.Böylece iflas sonucunda işlerini kaybeden çalışanların sayısı 1,840 dan 5,960’a yükseldi. İflaslar çoğunlukla tamirat ve güzellik sektörü gibi hizmet sektörlerinde yaşandı. Buna karşılık inşaat, sanayi ve madencilik sektörlerindeki iflaslarda azalma yaşandı.
Küresel Rekabetçilik Endeksi
-
|
2006-07
|
2007-08
|
2008-09
|
2009-10
|
2010-11
|
2011-12
|
2012-13
|
Finlandiya
|
6
|
6
|
6
|
6
|
7
|
4
|
3
|
İsveç
|
9
|
4
|
4
|
4
|
2
|
3
|
4
|
Danimarka
|
3
|
3
|
3
|
5
|
9
|
8
|
12
|
Norveç
|
17
|
16
|
15
|
14
|
14
|
16
|
15
|
Kaynak: Küresel Rekabetçilik Raporu ve Dünya Ekonomik Forumu.
Dünya çapında 144 ülke arasında yapılan Küresel Rekabetçilik Endeksine göre Ülkedeki kurumlara, altyapı, sağlık, eğitim, finansal piyasa gelişmelerine göre verilen en yüksek puan 1’dir. 2012-2013 yıllarında Finlandiya’nın aldığı puan 3 olmuş ve ülke en rekabetçi ülkeler arasında üçüncü olarak, açıklanan listede diğer Kuzey ülkelerinin üzerinde yer almıştır. Ancak global ekonomik kriz süresince ekonomik büyümesinde düşüş yaşayarak krizden komşusu olan Kuzey ülkelerinden daha fazla etkilenmiştir.
Kötüye giden dış ekonomik ortam Fin ekonomisini yavaşlatarak, ülkedeki özellikle sabit sermaye mallarını vurmaktadır.Azalmakta olan güven ortamı zayıf reel gelir artışları ve devam ettirilen mali konsolidasyon, istihdamı ve ekonomik faaliyetleri aksatmaktadır.
OECD raporlarına göre; ülke nüfusunun yaşlanmasından dolayı ortaya çıkan ekonomik yük emeklilik yaşının arttırılması ve kamu kamu hizmet verimliliğininin arttırılması yollarıyla azaltılmalıdır.Mali konsolidasyon devem ettirilmeli ancak otomatik stabilizatörlerin yapısal sağlamlaştırılma yolu etrafında çalışmasına izni verilmelidir.Bunun yanısıra ülkedeki Üretimi ve rekabeti arttırmak için yapısal reformlara ihtiyaç duyulmaktadır.
4.1.2. 2014 Yılı Beklentileri
Ülke için yapılan 2014 yılı tahminlerine göre, ülkeye gelecek olan göçmenler sebebiyle çalışma çağındaki (15-74) insanların sayılarında artış beklenmektedir.Ancak ülkedeki 65-74 yaş kişilerin ortalama iş gücüne katılma oranında düşüş gözlenecektir. 2014 yılında ülkedeki yapısal işşizliğinin % 7.2 seviyesinde kalması beklenmektedir. Orta vadeli ekonomik görünüm tahminlerine göre ortalama çalışma saatleri sayısı artış gösterecektir ve emek arzında hemen hemen değişme olmayacaktır buna rağmen iş gücü girdisinde artış yaşanmayacak ve ekonomideki potansiyel verim yükselmeyecektir. Orta vadede konjonktürel istihdam ve ortalama çalışma saat sayısının artması beklenmektedir. 2013 yılı sonuna doğru işsizlik oranının ayarlanarak, tüketicilerin net gelirlerinin alım gücünü arttıracak olması haberi ülkede iyi gelişme olarak değerlendirilirken, 2014 yılı yerine, 2015 yılı başlangıcı ile ilgili şüpheli ekonomik yorumların yapılması ise kötü haber olarak değerlendirilmiştir.
Ülkede 2014 yılı için yapılan ekonomik tahminlere göre vergi oranlarında yükseliş yaşanacak iken, ödemelerde ise artış beklentisi olmayacak. Böylelikle tüketici alım gücünde yıl boyunca artış da yaşanılmayacağı düşünülmektedir. Ancak bu durum faiz oranlarını düşük seviyede tutarak ülkede ipotekle mülk alanları rahatlatacaktır.
Tüketicilerin, durumlarındaki iyileşme için başka bir yılı beklemeleri gereksede 2014 yılında toplam hasılatta yaklaşık %1 oranında büyüme ile Finlandiya ekonomik görünümünde iyileşme beklenmektedir.
Geçtiğimiz bir kaç yıl süresince ülke ekonomisi için yapılan olumlu öngörüler gerçekleşmese de bu yıl için durumda değişiklik yaşanma ihtimali yüksek gözükmektedir. Ülkedeki bazı ekonomistler geçtiğimiz bir kaç yıldır ilk defa, sonbahar mevsiminde uluslararası ticaret ile ilgili yapılan tahminler için revizyona ihtiyaç olmadığını belirtmiş bazı ekonomistler ise; ülkede tüm göstergelerin hiç bir ilerleme kaydetmeden en aşağıyı noktayı gösterdiğini ve büyüme beklentilerinin AB'nin ve avro bölgesinin finansal krizleri aşmasına bağlı olduğu yorumlarını yapmıştır.
Ülkede, ücret artışlarının asgari seviyede kalması sebebiyle, artan tüketimin bile ekonomiyi düzeltmeye yardımcı olmada yetersiz kalacağı görüşü de yaygındır. Ekonomik iyileşme için ihracat sektörlerinin önünün açılması gerekektiği gerçeği uzmanlarca dile getirilmektedir
Yapılan ekonomik tahminlere göre bu yıl Finlandiya'nın ticaret ortaklarının geçen yıla kıyasla %3 oranında daha hızlı büyümesi ve Fin şirketlerine yapılan siparişlerin artarak, ülkede daha fazla istihdam yaratılması, ekonomik durumun uluslararası düzeyde iyileşmesi ile birlikte, Finlandiya pazar payında küçülmenin durması beklenmektedir.
AB üye ülkelerine yapılan ihracat, Finlandiya ihracatının %60' ını oluşturmaktadır. Avro bölgesinde beklenen ekonomik iyileşme tahminleri, Finlandiya ekonomisi için de pozitif görüntü oluşturmaktadır.
Merkez Bankası tahminine göre; 2012 yılında GSYİH'nın % 53 olan kamu borcu 2015 yılına kadar GSYİH'nın yüzde 61,8 oranında artış gösterecek ve finansal piyasaların güvenini sağlamak için borcu kontrol altında tutmak, Finlandiya’nın önde gelen kaygılarından biri olacaktır.
4.1.3. Finlandiya Ekonomi Tarihine Bakış
Finlandiya sanayi alt yapısının oluşmasında Dünya Savaşı ertesinde Rusya ile yapılan Barış Anlaşması çerçevesinde savaş tazminatının gemi ile makine ve ekipman olarak ödenme mecburiyeti önemli bir katkıda bulunmuştur. Metal ve mühendislik sanayinin hammaddesi demirin ve sanayi için gerekli enerji kaynağı petrolün Rusya’dan temini, buna karşılık söz konusu ülke ile yapılan uzun vadeli ticari ve ekonomik işbirliği anlaşmaları ile sanayi üretiminin bu ülkeye satışı ve üretim fazlasının da diğer batı ülkelerine pazarlanması sanayi alt yapısının etkin kullanımını sağlamıştır.
Diğer taraftan, 1950’1i yıllarda başlayan bu hızlı sanayileşmeyle birlikte güçlü metal ve orman ürünleri sanayi oluşmaya başlamıştır. Fin ekonomisi, 1980’1i yılların başına kadar kamu müdahalelerini de içeren piyasa ekonomisi kuralları ile oldukça başarılı bir şekilde yürütülmüştür. Ancak, 1980’li yılların ortasına gelindiğinde finans piyasasında uygulamaya konulan serbestleştirme politikası bir kaç yıl içerisinde hisse senedi piyasasında aşırı bir değerlenmeye yol açmış, hızla büyüyor gözüken Fin ekonomisi kötü bankacılık, Sovyetler Birliği’nin dağılması sonucu dış talebin azalması ile iflas eder hale gelmiştir.
Finlandiya bugün büyük ölçüde endüstrileşmiş bir serbest piyasa ekonomisine sahiptir. Ekonomide özellikle imalat sanayiinde (ormancılık, metal işleme, dizayn, telekomünikasyon ve elektronik) son derece rekabetçi sektörlere sahiptir. İklim koşullarından ötürü, tarımda sadece kendine yetliliği hedeflemektedir. Ormancılık ile ilgili sektörler, özellikle kırsal kesimde en büyük 2. uğraş dalını oluşturmaktadır.
Son yıllarda dünyayı etkisi altına alan ekonomik ve mali krizden etkilenmiş olsa da, Avrupa Ekonomik alanında krizin etkisini en çabuk atlatan ülkelerin başında gelmektedir. Finlandiya uluslararası ekonomik durgunluktan makul ücret artışlarını içeren sıkı para ve maliye politikaları ile yurt dışı piyasalarda rekabet gücünü arttırarak çıkmıştır Ancak, özellikle bütçe açıklarında ve borçlanma yapısında önemli zararlara uğranılmıştır. Uzun dönemde Finlandiya ekonomisi için en önemli tehditler hızla yaşlanan nüfus yapısı ile rekabetçi piyasa koşullarına uyum sağlama hususlarında ortaya çıkmaktadır.
4.2. Tarım
Çoğunlukla ovalardan oluşan Finlandiya’da, ülke coğrafi koordinatlarından kaynaklı soğuk bir iklim etkendir buda tarım faaliyetlerini kısıtlamaktadır. Küçük aile çiftliklerinin, tarımın temelini teşkil ettiği Finlandiya’da, buğday ve çavdar, ülkenin üretim sezonunun 200 günün üzerinde olduğu güneybatı kesiminin ana ürünleridir. Bunları yine büyük miktarlarda yetişen yulaf, arpa, patates ve çavdar takip eder. Üretim sezonunun 150 günün altına düştüğü kuzey bölgelerindeki tarım arazisi ise, geniş otlaklardan meydana gelir. Bu otlaklarda özellikle süt üretimi için iki milyon civarında küçük ve yine iki milyon civarında da büyükbaş hayvan beslenmektedir.
Finlandiya’da tarım, geleneksel olarak tarım ve ormancılığın bir karışımıdır; yaz aylarında tarla çalışmaları, kış aylarında odunculuk yapılmaktadır. Finlandiya’nın yaklaşık % 75’i ormanlarla kaplıdır. Ortalama ekilebilir alanın büyüklüğü 29.97 hektardır.
Ülkenin her yerinde görülen ve toplam yüzölçüm içerisinde önemli bir yer kaplayan göllerde de geniş ölçüde balıkçılık yapılmaktadır.
Ülkede 23 milyon hektar orman alanı bulunmaktadır ve ermanlar Finlandiya’nın tabii kaynakları arasında büyük öneme sahiptirler. Bunların % 46 sını çam, % 36’sını ladin, % 16’sını huş, geri kalan % 2’sini de diğer çeşit ağaçlar teşkil eder. Devlet, kuzeydeki ormanların tamâmına, diğer bölgelerde de bir kısmına sahiptir. Ormanların % 60’ının özel sektöre, % 40’ının devlete ait olmasına rağmen, özel sektör ürettiklerinin % 16’sını devlete bırakmak mecburiyetindedir.
Finlandiya’da Tarımsal Üretim (2011-2013)
|
Birim
|
2011
|
2012
|
2013
|
Buğday
|
mil. Kg
|
974,8
|
898,7
|
887,8
|
Çavdar
|
mil. Kg
|
78,4
|
62
|
27,0
|
Arpa
|
mil. Kg
|
1514,3
|
1655,0
|
1941,3
|
Yulaf
|
mil. Kg
|
1043
|
1655
|
1226,5
|
Patates
|
mil. Kg
|
673
|
605
|
619,8
|
Şeker Pancarı
|
mil. Kg
|
675
|
407
|
506,3
|
Kaynak: Information Centre of the Ministry of Agriculture and Forestry
4.3. Sanayi
Finlandiya'nin başlıca sanayi kolları Ormancılık ve Kağıt Ürünleri, Madencilik Ürünleri, Metaller ve Metal Ürünler, Kimyasal Ürünler, Gemi yapımı, Imalat Sanayi Ürünleri, Tekstil ve Giyim, Elektrik, Gaz, Buhar, Sıcak Su, Metal Ürünleri'nden oluşmaktadır.
Finlandiya İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, ülke imalat sanayi ciroso 2013 yılı Eylül ve Kasım aylarında bir önceki yıla kıyasla % 3 oranında küçülme göstermiştir 2013 yılında bir yıl öncesine kıysala yurt içi satışlar % 6,4 oranında düşüş göstermiş, ihracat cirosoda bir önceki yıla göre % 0,4 azalmıştır.
Madencilik ve taşocağı gibi diğer sekrörlerin ana sanayi katogorileri iş hacimlerinde % 5,3 oranında artış olurken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme alanları iş hacimlerinde % 2,5 artış yaşanmıştır.
Ana Sanayi Kategorileri Gelirlerinde Yıllık Bazda Üç Aylık Değişim
Kaynak: Statistics Finland
Metal sanayi gelirlerinde düşüş dik gerçekleşmiş (-4.9 %), elektrik ve elektronik sanayinde %-3.6 %, ve orman sanayinde % -2.3 oranında düşüş yaşanmıştır. Yanlızca gıda sanayii bir önceki yılki ciro seviyesine (0.1 %) ulaşmıştır.
4.4. Ulaştırma ve Telekomünikasyon
Finlandiya ulaşım sistemi iyi gelişmiş olup, geniş yol sistemleri genellikle yerel kargo ve yolcu trafiği taşımacılığında kullanılmaktadır. Ülkenin coğrafi konumu, büyük ve dağınık nüfuslu bölgeleri ve değişebilir hava durumu, ulaşım için teknik ve ekonomik ihtiyaçlar gerektirmektedir.
Buz kırıcılar en kötü kış aylarında bile, önemli limanların nakliyata açık tutulmasını sağlar. Saimaa Kanalı uygun boyutlardaki gemilerin Baltık Denizinden Doğu Finlandiya göller bölgesine geçmesine izin verir. Finlandiya’nın birçok ticari gemisi yolcu, navlun, otomatik konteyner ve toplu kargoların taşınması için lüks feribotlardan oluşmaktadır.
Finlandiya’nın toplam yol ağı çoğu sert zeminden oluşan 78 109 km uzunluğundadır. Kar pullukları kışın yolları açık tutmaktadır. Normal hız sınırı 80 km/s iken bu hız anayollarda 100 km/s, otoyollarda ise 120 km/s’dir. Yerleşik alanlarda bu hız 40, 50 veya 60 km/s’dir. Finlandiya’da çivili lastiklerin kullanımına izin verilmesi ve kış aylarında zorunlu olması sebebiyle kış boyunca yıpranmayı azaltmak için ana yollardaki hız sınırı azaltılmaktadır.
Ülkede demir yolu taşımacılığı, devlet demir yolu şirketi olan VR tarafından karşılanmaktadır. Şehirlerarası yolcu taşımacılığında en çok demir yolları tercih edilirken, ülkedeki en büyük şehir içi otobüs taşıma şirketi ExpressBus’dır.
Bütün önemli kentler ve kasabalar kendi yerel ulaşım sistemlerini işletmektedir. Örneğin Helsinki’de kamu ulaşımı otobüsler, tramvaylar, trenler ve yer altı metrosu ile yapılmaktadır.
Ülkeye yaklaşık 20 uluslararası hava yolu şirketi uçuş gerçekleştirmektedir. Ülkede en yoğun olarak devlete ait Fin Hava Yolları (Finnair) , İskandinav hava yolları SAS ve onun kardeş şirketi olan Blue1 hava yollu şirketleri uçuşlar gerçekleştirmektedir.
Finlandiya telekomünikasyon teknolojisinde öncüdür ve dünyadaki gelişmiş bilgi teknolojisi ülkelerinden bir tanesidir. Finlandiya’da her 100 kişiden 92’sinde cep telefonu bağlantısı mevcuttur. Ülkedeki 16-89 yaş arası internet kullanımı % 85’dir.
Ülkedeki en büyük gsm operatörleri Elisa Oyj, Sonera ve DNA Oy şirketleridir.
Finliler, bankacılık, eğitim, eğlence ve alışveriş gibi nedenlerle günlük yaşamlarında bilgisayar ve internet kullanmaktadır.
4.5. Ticaret
İç Ticaret Hacmi
-
|
Ceyrek dilimlere göre yllık değişim, %
|
Kümülatif
Yıllık değişim %
|
Son ay
Yıllık değişimi, %
|
01-03/2013
|
04-06/2013
|
07-09/2013
|
10-12/2013
|
01-12/2013
|
12/2013
|
Toplam Ticaret
|
-7,7
|
-3,3
|
-0,3
|
-1,1
|
-3,1
|
0,4
|
Motorlu Araç Ticareti
|
-35,8
|
-14,7
|
-0,1
|
2,6
|
-14,7
|
1,3
|
Toptan Ticaret
|
-3,5
|
-2,8
|
-0,7
|
-1,9
|
-2,2
|
1,4
|
Perakende Ticaret
|
0,0
|
0,8
|
0,3
|
-0,6
|
0,1
|
-1,4
|
Günlük Tüketim Ürünleri
Ticareti
|
2,4
|
2,2
|
2,2
|
1,4
|
2,1
|
0,2
|
Mağazacılık
|
-1,0
|
1,8
|
-1,4
|
-0,2
|
-0,2
|
-1,7
|
Kaynak: Statistics Finland, Wholesale and retail trade statistics
Ülkede yurt içi ticareti toptan ve parakende satış kanalları ile yapılmaktadır. Toptan ticaretin yoğunlaşmış olduğu gruplar Finlandiya Toptancılar ve İthalatçılar Derneği, kırsal perakendeciler tarafından kontrol merkezli olan Kesko Pazarlama Derneği, kooperatif toptancıları olan SOK ve OTK, üretici toptancıları olan Valio ve Hankkija’dır.
-
Hizmetler (Bankacılık, Turizm, Sigortacılık, Diğer Hizmetler)
Bankacılık: Finlandiya Bankacılık sistemi büyük ölçüde yabancı kaynaklar ve toptancı piyasaları ile finanse edilmektedir. Ülkede bankacılık ve finans sektörü gelişmiş olup, Avrupa Birliği’nin ortak kurallarının öngördüğü uygulamalar mevcuttur. Finlandiya’da özellikle internet bankacılığı yaygın olarak kullanılmaktadadır.
Ülkede 310 mevduat bankası, 14 ticari banka, 42 bağımsız kooperatif bankası, 40 yatırım bankası ve 229 adet OP Pohjola Grup üye bankası bulunmaktadır.
Finlandiya’da bulunan belli başlı bankalar aşağıda verilmektedir.
Nordea Bank : http://www.nordea.fi/
Sampo Bank : http://www.sampo.com/
Oko Bank : https://www.op.fi/
Turizm: Ülkenin Laponya olarak adlandırılan kuzey bölgesi, arktik bir iklimin ve yüksek zirvelere sahip dağların olanak tanıdığı kar kayağı ve dağ yürüyüşleri için mükemmel bir bölgedir. Finlandiya'nın Göller Bölgesi'ni oluşturan ortadoğu bölümü; parlak mavinin renk verdiği göl labirentleri, nehirler, su kanalları, ormanlar ve vadiler, adalar ve binlerce km'yi bulan Finlandiya Körfezi sahili ile Avrupa'nın en büyük göl bölgesinden biridir. Bothnia Körfezi boyunca uzanan Batı Sahili Bölgesi, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Rauma'dan kuzeydeki ünversiteleriyle bilinen Oulu kentine kadar uzanmaktadır. Ülkedeki güneşli gecesiz yazlar turistlerin ilgisini çekmektedir.
Finlandiya’da uzun süren kış mevsimi nedeniyle kış turizmini tercih eden turistler için çeşitli imkanlar bulunmaktadır. 2013 yılında 5.3 milyon yabanci turist Finlandiya'ya turizm amacıyla gelmiştir. Bunun yanısıra Finlandiya’dan turizm amaçlı olarak giden Finli turist sayısı ise 5,8 milyon. 2012 yılında Türkiye’yi ziyaret eden Finli turist sayısı 175,000 olmustur.
Ülkede çok sayıda bulunan seyehat şirketleri, turizm bürolarından turizm hizmetleri sunulmakta olup, ülke içinde ve çevre ülkelere gelişmiş taşımacılık sektörüyle kolaylıkla ulaşmak mümkündür.
Dostları ilə paylaş: |