2018 yili programi

sağlik turizmi alanında tanınırlığımn artırılması sağlanacaktır.	Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Yatırım Destek Tanıtım Ajansı	1 belirlenen hedef ülkelerle ve bu ülkelerde faaliyet gösteren sigorta şirketleri ile görüşmeler gerçekleştirilecektir. Sağlık turizmine yönelik tanıtım faaliyetlerinin etkin biçimde yürütülebilmesi için uygun bir model hayata geçirilecektir. Sağlık turizmine yönelik çağrı merkezlerine ilişkin farkındalığın artırılması için tanıtım faaliyetleri yapılacaktır.
Sağlıklı Yaşam ve Hareketlilik Programı
Tedbir 33. Uyuşturucu madde bağımlılarına yönelik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri güçlendirilecektir.	Sağlık Bakanlığı (S), Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, SIK 1ar	Aralık Sonu	Madde bağımlılığının tedavisini sağlayan AMATEM sayısı 42Ve, ÇEMATEM sayısı dokuza çıkarılacak ve etkinlikleri artırılacaktır. Bağımlı Hastalara Rehabilitasyon (BAHAR) merkezlerine ilişkin mevzuat hazırlanacak, söz konusu Merkezlerin hizmete alınması sağlanacaktır.
Tedbir 34. Ruh sağlığı hizmetleri nitelik ve nicelik açısından geliştirilecektir.	Sağlık Bakanlığı (S), Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, STKlar	Aralık Sonu	0-6 Yaş Çocuğun Psikososyal Gelişiminin Desteklenmesi Programı ile Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Programı tüm yurda yaygınlaştırılacaktır. Ruh sağlığı hizmetlerine ilişkin meslek içi eğitimler düzenlenecektir. İstismara uğrayan çocukların rehabilitasyonunu sağlamak amacıyla mevcut durumda 30 olan çocuk izlem merkezleri (ÇİM) sayısı 35'e yükseltilecektir.
Tedbir 35. Meme, serviks, kolorektal kanser taramaları yaygınlaştırılacak ve kanser hastalığının izlenmesi ve yönetimi için kanser kayıt sistemi geliştirilecektir.	Sağlık Bakanlığı (S), SGK, Üniversiteler, STKlar	Aralık Sonu	Vatandaşların taramalara katılmaları için farkındalığı artıracak kampanyalar düzenlenecek ve aile hekimlerinin kanser taramalarına katılımı artırılacaktır. Kanser kayıtçılığı için uygun yazılım altyapısı oluşturulacak, kanser kayıtçıiığında görev yapası personele eğitimler verilecektir. Gezici tarama araçlarının sayısı artırılacak, yeni Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) açılacaktır. Türkiye Kanser İstatistiklerinde yer alabilecek veri kalitesine sahip il sayısı 18'e; meme, serviks, kolorektal kanseri tarama oranları sırasıyla yüzde 60, yüzde 85 ve yüzde 40'a yükseltilecektir.

Mevcut Durum

16/04/2017 tarihinde yapılan halk oylamasıyla Anayasa'ntn ilgili hükümlerinde köklü bir değişikliğe gidilmiş, yargı yeniden yapılandırılarak daha işlevsel hale getirilmiştir. Bu bağlamda; yargının tarafsız olacağı hükmüyle yargı bağımsızlığı güçlendirilmiştir, Disiplin mahkemeleri dışındaki bütün askeri mahkemeler ile Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılarak yargı birliği sağlanmıştır. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun ismi Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) olarak değiştirilmiş ve Kurulun yapısı ve üye seçim sistemi değiştirilmiştir. Bu çerçevede, HSK'nın üç dairesi ikiye düşürülmüş, 22 asıl ve 12 yedek üye sayısı, 13 üyeye düşürülmüş, üyelerden 4'ünün Cumhurbaşkanınca, 7'sinin ise TBMM tarafından seçileceği hükme bağlanmıştır. HSK'nın üye seçiminde mîlletin temsilcisi TBMM'ye ağırlık verilerek mahkemelerin, Türk Milleti adına karar vermesi ilkesinin gereği yerine getirilmiştir. Olağan kanun hükmünde kararnameler kaldırılarak Cumhurbaşkanına kararname çıkartma yetkisi verilmiştir. Pek fazla uygulama alanı bulamayan tüzük müessesesi ise kaldırılmıştır.

2016 ve 2017 yıllarında adalet ve yargı hizmetlerini geliştiren ve güçlendiren çeşitli yasal ve idari düzenlemeler yapılmıştır. 24/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu ile bilirkişilik alanında yaşanan düzensizlik ortadan kaldırılarak bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve denetimine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş ve bilirkişilik için kurumsal bir yapı öngörülmüştür.

24/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı kurulmuş ve Başkanlığa ceza muhakemesinde alternatif uyuşmazlık çözüm usullerinin geliştirilmesi ve etkin uygulanması amacıyla çalışmalar yapmak görevi verilmiştir. Bu kanunla ceza muhakemesinde alternatif çözüm yollarından olan önödemenin kapsamında genişleme yapılarak, üç aylık hapis cezası üst sınırı yükseltilmiş, üst sının alt aylık hapis cezasına tabi suçlarda önödemenin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. 6763 sayılı Kanun, çocuğun cinsel istismarı suçu ile nitelikli dolandırıcılık suçunun cezasını ağırlaştırmış, fuhşu kolaylaştırmak veya fuhşa aracılık etmek amacıyla hazırlanmış görüntü, yazı ve sözleri içeren ürünleri veren, dağıtan veya yayan kişi için ceza öngörmüştür. Yine bu kanunla ceza muhakemesinde tehdit, hırsızlık ve dolandırıcılık suçları ile suça sürüklenen çocuklar bakımından üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar uzlaştırma kapsamına alınmıştır,

24/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6757 ve 6758 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlara İlişkin Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunlar ile Adalet Bakanlığı taşra teşkilatına 4.000 hâkim ve savcı kadrosu verilmiş, Adli Tıp Kurumuna ihtisas dairesi olarak Adli Bilişim İhtisas Dairesi eklenmiştir.

05/08/2017 tarihli mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 7035 sayılı Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla bölge adliye mahkemesi ceza dairesinin kararlanna karşı temyiz isteminde bulunma süresi yedi günden on beş güne çıkarılmış, hukuk dairesinin verdiği kararlara karşı ise bu süre iki hafta olarak belirlenmiştir,

25/10/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan İş Mahkemeleri Kanunu ile iş mahkemesine dava açılmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu getirilerek, iş mahkemelerinin iş yükünün azaltılması ve davaların daha hızlı sonuçlanması yönünde önemli bir adım atılmıştır.

21/06/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzükte Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzükle ceza infaz kurumlarının psiko-sosyal yardım servisinde psikolog ve sosyal hizmetliye ilaveten sosyolog ve çocuk gelişim uzmanının da çalıştırılması öngörülmüştür.

25/04/2017 tarihli Resmi Gazetede HSK tarafından yayımlanan Hâkim ve Savcıların Derece Yükselmesi Esaslarına İlişkin İlke Kararı ile hâkim ve savcıların iki yılda bir tâbi tutulacakları derece yükselmesi incelemesine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

23/06/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Soruşturma, Kovuşturma veya Yargılama Hedef Sürelerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikle soruşturma, kovuşturma veya yargılamaların tamamlanması için öngörülen hedef sürelerin belirlenmesi ve uygulanmasına dair usul ve esaslar düzenlenerek yargının hızlandırılmasında önemli bir adım atılmıştır.

05/08/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunun Kararı ile 05/09/2017 tarihinden itibaren Adana ve Bursa Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçirileceği kararlaştırılmış ve söz konusu bölge adliye mahkemelerinin yargı çevreleri belirlenmiştir.

Türkiye'de 19/10/2017 itibarıyla hâkim ve Cumhuriyet savcısı sayısı 16.140, adli hizmetlerde çalışan adalet personeli sayısı ceza infaz kurumlan hariç 58.247'dir. Hâkim sayısı ile mahkemelere bağlı olarak çalışan adalet personeli sayısı genel olarak AB üyesi ülkelerdeki ortalamanın altında kalmaktadır.

Ülkeler__Hâkim'>TABLO II: 6-100.000 Kişiye Düşen Hâkim Sayısı île Mahkemede Çalışan Adalet Personeli Yüzdesi (2014) Ülkeler	Hâkim	Mahkemelere Bağlı Olarak Çalışan Adalet Personeli
Almanya	23,9	66,0
Fransa	10,5	33,7
Hollanda	14,0	43,9
İsviçre	15,7	55,7
Portekiz	19,2	54,9
İtalya	11,4	36,0
Türkiye	11,4	38,7(1)

Kaynak: Avrupa Etkin Yargı Komisyonu (CEPD). Avrupa Yargı Sistemleri Yargının Etkinliği ve Kalitesi Raporu, 2016. (i) Avrupa Etkin Yargı Komisyonu (CEPE3). 2016 Avrupa Yargı Sistemleri Yargının Etkinliği ve Kalitesi Raporu verilerinden yararlanılarak Kalkınma Bakanlığı tarafından hesaplanmıştır.

Ülkemizde adlî yardıma kamu bütçesinden kişi başına ayrılan yıllık pay 2012 yılında 1,2 Avro olup bu miktar 2014 yılında 1,3 Avroya yükselmesine rağmen çoğu AB ülkelerine kıyasla düşük kalmaktadır.Ülkeler	Kişi Başına Ayrılan Ortalama Miktar (Avro)
İngiltere ve Gaiier	38,1
Fransa	5,4
Hollanda	26,9
Slovenya	1,7
Portekiz	6,5
İtalya	2,3
Türkiye	1,3

Kaynak: Avrupa Etkin Yargı Komisyonu (CEPEJ). Avrupa Yargı Sistemleri Yargının Etkinliği ve Kalitesi Raporu, 2016.

Öte yandan, son dönemde ceza infaz kurumlan iie tutukevlerinin sayısında ve kapasitesinde iyileştirmeler sağlanmıştır. Küçük olan ve etkin kullanılamayan ceza infaz kurumlan ve tutukevleri kapatılırken modern ceza infaz kurumlan ve tutukevleri inşa edilerek toplam kapasite yükseltilmiştir. 20/10/2017 itibarıyla ceza infaz kurumlan ve tutukevleri toplamı 384, toplam kapasite 207.369 kişi olmuştur. Söz konusu tarih itibarıyla bu kurum ve tutukevlerinde 87.988 tutuklu, 141.802 hükümlü olmak üzere 229.790 hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır.

Adalet hizmetlerinin etkili ve verimli olarak sunulabilmesi için modern adliye binalarının yapılması ve yenilenmesi çalışmalarına devam edilmiştir. 2017 yılının ilk dokuz ayında 5 adalet hizmet binası inşaatı tamamlanmıştır. Adalet hizmet binalanndan 39'unun inşaatı devam etmektedir. Diğer yandan Eylül 2017 itibarıyla, bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçirilmesine yönelik olarak 13 bölge adliye mahkemesi hizmet binasının inşaatı tamamlanmış olup ikisinin inşaatı ise devam etmektedir.

Adli süreç ve hizmetleri elektronik ortama taşıyan ve öncelikle yargı organları arasında bilgi ağını oluşturan e-adalet sisteminin kurulması için UYAP Bilişim Sisteminin donanım ve yazılım altyapısı tamamlanmış olup sistemin geliştirilmesine devam edilmektedir. UYAP e- tebligat altyapısı oluşturularak hizmete sunulmuş ve ülke genelinde aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. İfade ve savunma alınması ile duruşmalarda video kaydı alınması ve video konferans yönteminin kullanılmasını hedefleyen Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) projesi devam etmektedir. Eylül 2017 itibarıyla ceza ve hukuk mahkemelerinde 2.541, Cumhuriyet savcılıklarında 273, bölge adliye mahkemelerinde 56 yerde sistem çalışmakta olup 222 ceza infaz kurumuna 543 kurulum yapılmıştır. SEGBİS önümüzdeki süreçte bütün adalet teşkilatına yaygınlaştırılacaktır.

Amaç ve Hedefler

Evrensel hukuk normları, kişisel verilerin mahremiyetinin korunması, hukuk devleti ve hukukun üstünlüğünün gerekleri çerçevesinde yargılama sürecinin hızlı, adil, etkin, güvenli ve isabetli şekilde işlemesi adalet sisteminin temel amacıdır. Adli ve idari yargıda istinaf mahkemelerinin faaliyete geçirilmesinden yararlanılarak temyiz mahkemelerinin alt derece mahkemeleri üzerinde yalnızca hukukilik denetimi yapması, adalet ve yargının yapısı ve işleyişinde ekonomik etkinliğin gözetilmesi esastır.

Politika/Tedbir Y“Sr		Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Yargıya ulaşılabilirliği kolaylaştırmak amacıyla savunma hakkı ve adli yardım güçlendirilecektir. (Kalkınma Planı p.189)
Tedbir 36. Adli yardım müessesesinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilecektir.	Adalet Bakanlığı (S), Maliye Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği	Aralık Sonu	Adli yardım sisteminin sadeleştirilerek etkinleştirilmesi ve sisteme erişimin kolaylaştırılması amacıyla yapılacak çalışmaları içeren bir strateji belgesi hazırlanacaktır.
Tedbir 37. Yargıda hedef süre uygulamasının tüm adliyelerde uygulanması sağlanacaktır.	Adalet Bakanlığı (S), HSYK	Aralık Sonu	Farklı dava türleri (hukuk, ceza, idari) ile ceza soruşturmasının ideal yargılama ve soruşturma süreleri belirlenecek ve bu sürelere yargılama ve soruşturma süreçlerinde uyulması sağlanacaktır.
Tedbir 38. Mağdur haklarını korumaya yönelik bir kanun tasarısı hazırlanacaktır.	Adalet Bakanlığı (S), Maliye Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği	Aralık Sonu	Mağdur Haklan Kanunu Tasansı üzerinde çalışmalar tamamlanarak suç mağdurlarının haklarının korunması sağlanacaktır.
Koruyucu ve önleyici hukuk yaklaşımı yaygınlaştırılacaktır. Hukuk uyuşmazlıklarında basitleştin imiş bir yargılama usulü uygulanacaktır. (Kalkınma Planı p.190)
Tedbir 39. İdari yargının iş yükünün azaltılmasına yönelik bir kanun tasarısı taslağı hazırlanacaktır.	Adalet Bakanlığı (S), Maliye Bakanlığı	Aralık Sonu	idari yargıda iş yükünü azaltmak amacıyla 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ile 659 sayılı KHK'nın ilgili maddelerinde değişiklik yapan bir kanun tasarısı taslağı hazırlanacaktır.
Tedbir 40. Noterlik Kanunu yenilenecektir.	Adalet Bakanlığı (S), Türkiye Noterler Birliği	Aralık Sonu	Noterlik sistemi, işlem maliyetinin azaltılması ve verimlilik temelinde yeniden kurgulanacaktır. Başta çekişmesiz yargı işleri olmak üzere mahkemelerin iş yükünü azaltacak bazı iş ve işlemler noterliklere devredilecektir.
Bilirkişilik kurumu gözden geçirilerek etkin işleyen bir sistem oluşturulacaktır. (Kalkınma Planı p.192)
Tedbir 41. Bilirkişilik Kanununun etkin bir biçimde uygulanması amacıyla bilirkişilerin seçimi ve görevlendirilmesine yönelik standartlar belirlenecektir.	Adalet Bakanlığı (S), Türkiye Barolar Birliği	Aralık Sonu	6754 sayılı Bilirkişilik Kanunuyla sistematik bir yapıya kavuşturulan bilirkişilik müessesesinin etkin bir şekilde işleyebilmesi için bilirkişilerin seçimi ve görevlendirilmesine yönelik standarian belirleyen bir düzenleme yapılacaktır.

İcra sisteminin mahkemeye bağımlılığı azaltılacaktır. (Kalkınma Planı p.193)
Tedbir 42. Yeni icra dairesi modeli yaygınlaştırılacaktır.	Adalet Bakanlığı (S), Maliye Bakanlığı	Aralık Sonu	İcra dairelerinin iş yükünü azaltma doğrultusunda oluşturulan yeni icra dairesi modeli yaygınlaştırılacaktır, İcra ve İflas Kanunu yenilenecektir.
Yargı mensuplarının mesleki ahlak ve davranış kuralları uluslararası ölçütlere göre belirlenerek hayata geçirilecektir. (Kalkınma Planı p.195)
Tedbir 43. Yargı i Adalet Bakanlığı (S), mensuplarının HSK mesleki ahlak ve davranış kuralları konusunda etik ilkeler belirlenecektir.		Aralık Sonu	Hâkim ve Cumhuriyet savalarının uymaları gereken etik ve davranış kurallannı belirleyen bir düzenleme yapılacaktır.
Adalet hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve adalete erişimin artırılması için adalet ve yargı hizmetlerinde bilişim teknolojilerinin kullanımı yaygınlaştırılacaktır. (Kalkınma Planı p.196)
Tedbir 44. UYAP Bilişim Sisteminin geliştirilmesi için altyapı güncellemeleri yapılacak, SEGBİS kurulumlar! yaygınlaştırılacaktır.	Adalet Bakanlığı (S)	Aralık Sonu	Emniyet birimleri ve PTT ile UYAP Bilişim Sisteminin entegrasyonu üzerinde çalışmalar yapılacak, SEGBİS (Ses ve Görüntülü Bilişim Sistemi) yaygınlaştırılacak ve duruşmaların doğrudan kaydedilmesine ilişkin mevzuat değişikliği ve alt yapı çalışmaları tamamlanacaktır.