2018 yili programi

2.2.I.4. Güvenlik

1. 
   Mevcut Durum
   

2016 ve 2017 yıllarında güvenlik alanında çeşitli yasal ve idari düzenlemeler yapılmış ve önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bu bağlamda 16/04/2017 tarihinde yapılan halk oylamasıyla Anayasanın ilgili hükümlerinde değişikliğe gidilerek, olağanüstü yönetim usullerinden olan sıkıyönetim kaldırılmış, olağanüstü yönetim usulü olarak yalnızca olağanüstü hal (OHAL) öngörülmüştür. OHAL de yeniden tanımlanmış, OHAL ilanı yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiş, Cumhurbaşkanının OHAL ilanını ve OHAL kararnamelerini Meclisin onayına sunma usulü benimsenmiş ve Meclisin OHAL'i uzatma, kısaltma ya da kaldırma yetkisi öngörülmüş, böylece Meclisin konu hakkındaki denetleme gücü ve sorumluluğu ön plana çıkarılmıştır. Söz konusu anayasal değişiklikle Jandarma Genel Komutanının, Milli Güvenlik Kurulu üyeliği sona erdirilmiş, Silahlı Kuvvetlerin de Devlet Denetleme Kurulunun görev alanına girmesi esası kabul edilmiştir.

29/10/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 676 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK ile Emniyet Genel Müdürlüğünce (EGM) yürütülen pasaport ve sürücü belgesi hizmetlerine ilişkin iş ve işlemlerin bir yıl içerisinde İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne devri öngörülmüştür.

22/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6758 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunla afet, kitlesel göç ve teröre maruz kalan belediyeler ile belediye başkanı veya başkan vekili görevlendirilen belediyelerde, vali veya belediye başkamnm, aksayan belediye hizmetinin başka bir belediye tarafından yerine getirilmesini talep edebileceği, yardım istenilen belediyenin, meclis kararına gerek olmaksızın İçişleri Bakanının izniyle bu talebi yerine getirebileceği öngörülmüştür.

24/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6757 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlara İlişkin Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin siber saldırılara karşı caydırıcılık sağlamak için her türlü tedbiri alacağı veya aldıracağı görevi verilmiştir. 06/01/2017 tarihli mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 680 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK'yla da polise, sanal ortamda işlenen suçlarda internet abonelerine ait kimlik bilgilerine ulaşmaya, sanal ortamda araştırma yapma görev ve yetkisi verilmiş, yine polisin, sanal ortamda istihbarat faaliyetlerinde bulunacağı, bu amaçla bilgi toplayacağı, değerlendireceği, yetkili mercilere veya kullanma alanına ulaştıracağı belirtilmiştir.

24/11/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6758 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunla güvenlik korucularının görev alanının köy sınırları dışına genişletilmesi olanağı öngörülmüş ve iller arasında görevlendirilebileceği hükme bağlanmıştır.

23/01/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında KHK'yla genel kolluk gücünü oluşturan EGM, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin disiplin işleri sistematik bir şekilde düzenlenmiştir.

29/08/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 690 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK'yla EGM taşra teşkilatına 7000 çarşı ve mahalle bekçisi kadrosu verilmiştir.

25/08/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK'yla terörle mücadelede görev alan güvenlik korucuları ile gönüllü güvenlik korucularının, bu görevlerin ifasından doğduğu iddia edilen suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda müdafi olarak belirlediği en fazla üç avukatın ücretinin devlet tarafından karşılanacağı belirtilmiş, EGM merkez teşkilatına Özel Harekat Başkanlığı eklenmiştir. .

Yine aynı KHK'yla Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarlığı Cumhurbaşkanlığına bağlanmış, Müsteşarlığın görev ve yetki alanı genişletilmiş, MİT Müsteşarı hakkında soruşturma yapılması Cumhurbaşkanının iznine bağlanmış, daha önce MİT Müsteşarının başkanlığını yürüttüğü Milli İstihbarat Koordinasyon Kuruluna Cumhurbaşkanının başkanlık edeceği hükme bağlanmıştır.

23/06/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2017/10384 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile öze! hukuk tüzel kişilerinin yaptıkları başvuruların sonuçlandırılma süresi bir yıl uzatılmıştır.

Kent Güvenlik Yönetim Sistemleri (KGYS), Eylül 2017 itibarıyla tüm il merkezlerinde ve 479 ilçede kurulmuş olup 15 ilçede sistemin kurulumu devam etmektedir.

Birden fazla olan acil çağrı numaralarının tek numara (112) altında toplanması için İçişleri Bakanlığının koordinatörlüğünde yürütülen Acil Çağrı Merkezleri Projesi Eylül 2017 itibarıyla 24 ilde tamamlanarak faaliyete geçmiştir. Projenin kademeli olarak ülke geneline yaygınlaştırılması amacıyla hizmet binası yapımı tamamlanan 8 ilde yazılım ve donanım altyapısı kurulum çalışmaları devam etmektedir. 12 ilde inşaat çalışmaları tamamlanmış olup donanım ihalesine çıkılacaktır. 17 ilde ise inşaat çalışmaları sürdürülmektedir. Acil Çağrı Merkezleri Projesinin veri yedeklemesini yapacak olan Ankara Veri Merkezinin donanım ihalesi yapılmıştır. Projenin Ocak 2019'ya kadar 75 ilde faaliyete geçmesi beklenmektedir.

Bu gelişmelere rağmen güvenlik hizmetleri sunan kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonun artırılması, güvenlik birimlerinin personel sorunlarının çözülmesi, toplum destekli kolluk yaklaşımının etkinleştirilmesi, ulusal bilgi güvenliğinin yeterli düzeye çıkarılması, önleyici ve koruyucu güvenlik hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve hizmet sunumunda risk yönetimine geçilmesi ihtiyacı devam etmektedir.

Amaç ve Hedefler

Siber güvenliği de içine alacak şekilde güvenlik hizmetlerine geniş kapsamlı yaklaşılarak toplumsal düzenin korunması, vatandaşlarımızın kanunlarla güvence altına alınan hak ve özgürlüklerinin tesisi ve güçlendirilmesi ile bütün kesimler için güvenli bir iş ve yatırım ortamının tam olarak yaşama geçirilebilmesi temel amaçtır. Milli güvenliği tehdit eden tüm terör ve suç örgütleriyle mücadelenin sürdürülmesi, güvenlik güçlerinin teknik kabiliyet, koordinasyon ve insan kaynakları yönünden güçlendirilmesi esastır.

c) Politika ve Tedbirler Politika/Tedbir	Sorumlu/İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Güvenlik birimlerine ii hizmet sunumunda ku (Kalkınma Planı p.208	şkin mevzuat iyileştirilecek ve organizasyon sorunları giderilecek; rumlar arasında daha etkin bir koordinasyon sağlanacaktır.
Tedbir 45. Güvenlik birimlerinin terörle mücadele kapasitesi artırılacaktır.	içişleri Bakanlığı (S), Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Emniyet Genel Müdürlüğü terörle mücadele birimlerinde görev yapan personelin mesleki bilgi ve kapasitesi artırılacak, vatandaşların terör ve terörle mücadele konusunda bilinçlendirilmesi çalışmaları yürütülecek, terörle mücadelede uluslararası kuruluşlar ve ülkeler ile işbirliği faaliyetleri artırılacaktır.
Tedbir 46. Güvenlik birimlerinin uyuşturucuyla mücadele kapasitesi artırılacaktır.	içişleri Bakanlığı (S), Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Kamu Kurum ve Kuruluşları	Aralık Sonu	Emniyet Genel Müdürlüğü uyuşturucuyla mücadele birimlerinde görev yapan personelin mesleki bilgi ve kapasitesi artırılacak, vatandaşların uyuşturucuyla mücadele konusunda bilinçlendirilmesi çalışmaları yürütülecek, uyuşturucuyla mücadelede uluslararası kuruluşlar ve ülkeler ile işbirliği faaliyetleri artırılacaktır.
Güvenlik hizmetleri ala profesyonelleşme artır (Kalkınma Planı p.209'^1	nındaki personel nitelik ve nicelik bakımından iyileştirilecek, ılacak, personelin fiziki ve teknolojik donamını geliştirilecektir.
Tedbir 47. Profesyonel sınır kolluğu kurulacaktır.	İçişleri Bakanlığı (S), I Aralık Gümrük ve Ticaret Sonu Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı		AB uyum kriterleri çerçevesinde çok başlı bir yapıya sahip olan sınır muhafazası tek çatı altında birleştirmek, İçişleri Bakanlığına bağlı silahlı sınır güvenliği teşkilatını

			kurmak amacıyla gerekli mevzuat hazırlanacak ve teşkilatın kurulması amacıyla gerekli çalışmalar tamamlanacaktır.
Tedbir 48. Kriminal hizmetlerde teknolojik altyapı geliştirilecektir.	İçişleri Bakanlığı (S), Emniyet Genel Müdürlüğü	Aralık Sonu	Akreditasyon çalışmaları Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Kayseri, Adana, İzmir ve Ankara Kriminal Polis Laboratuvarı Müdürlüklerinde yaygınlaştırılacaktır. Mevcut akreditasyon sürecinin devamı sağlanacaktır. i
Tedbir 49. Adii bilişim hizmet standartlan yükseltilecektir.	İçişleri Bakanlığı (S), Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı	Aralık Sonu	Emniyet Genei Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında siber suçlarla mücadele personelinin adli bilişim alanında uzmanlaşması sağlanacak, Genel Müdürlüğün taşra teşkilatında tam teşekküllü adli bilişim bölge merkezleri veya bürolan kurulacak, güncel teknolojiye uygun adii bilişim yazılım ve donanımlar? iyileştirme çalışmaları yapılacaktır.
Önleyici ve koruyucu güvenlik hizmetlerine önem verilecek, bu çerçevede hizmet sunumunda risk yönetimine geçilecektir. (Kalkınma Planı p.212)
Tedbir 50. Gençlerin terör örgütlerine katılımını önlemek amacıyla ilgili kurumlarla koordineli şekilde ortak projeler geliştirilecektir.	İçişleri Bakanlığı (S), Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı	Aralık Sonu	İlgili kurum temsilcileri ile topiantı/çahştay/sempozyumSar yapılarak terörle mücadele alanında gençlere dönük müşterek projeler geliştirilecektir. Ortaya çıkan proje önerileri ilgili kurumlaşın istifadesine sunulacaktır.

2.2.1.5 Temel Hak ve Özgürlükler

1. 
   Mevcut Durum
   

Temel hak ve özgürlüklerin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi doğrultusunda 2017 yılında önemli adımlar atılmıştır. Bu bağlamda 16/04/2017 tarihinde yapılan halk oylamasıyla Anayasanın ilgili hükümlerinde değişikliğe gidilerek, temel hak ve özgürlükleri askıya alan veya oldukça sınırlandıran sıkıyönetim kaldırılmıştır. Yine milletvekili seçilme yaşı 21'den 18'e düşürülerek seçilme hakkı bakımından temel hak ve özgürlükler güçlendirilmiş, günümüzde demokrasinin güçlendirilmesi açısından bir zorunluluk oluşturan gençliğin temsil edilme hakkı sağlanmıştır. Bu anayasa değişikliğiyle disiplin mahkemeleri dışındaki tüm askeri mahkemeler kaldırılmıştır.

23/01/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 685 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında KHK'yla olağanüstü hal kapsamında; terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisak veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle başka bir idari işlem tesis edilmeksizin doğrudan kanun hükmünde kararname ile tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuş, 12/07/2017 tarihli mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlık Tebliğiyle de Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun Çalışmasına İlişkin Usul ve Esaslar belirlenmiştir. Olası hak kayıplarının önüne geçebilmek için oluşturulan bu idari mekanizma çerçevesinde Komisyona başvurular, 17/07/2017 tarihinde başlamış ve 14/09/2017 tarihinde sona ermiştir.

23/01/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 682 sayılı Genei Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında KHK'yla genel kolluk gücünü oluşturan Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin disiplin işleri düzenlenmiş, işkence yapan personelin devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılacağı öngörülmüştür.

25/08/2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK'yla Adalet Bakanlığına ana hizmet birimi olarak İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı eklenmiş ve söz konusu daire başkanlığının görevleri düzenlenmiştir. Yine bu KHK ile "soruşturma açılmasına yer olmadığı" müessesi getirilerek soyut ya da genel nitelikte ihbar ve şikâyete dayalı olarak soruşturma açılmaması sağlanmış, böylece bireylerin lekelenmeme hakkının korunması yolunda önemli bir adım atılmıştır.

12/09/2010 tarihli Referandumla Anayasaya konulan Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yöntemiyle Anayasa Mahkemesi; ifade özgürlüğünün, mülkiyet hakkının, adil yargılanma hakkının, suç ve cezada kanunilik ilkesinin korunması ve geliştirilmesi, haksız yere tutuklanmanın önlenmesi gibi temel hak ve özgürlüklerin korunması ve güçlendirilmesi doğrultusunda önemli kararlar vermiştir.

2. 
   Amaç ve Hedefler
   

Çoğulcu ve özgürlükçü bir demokrasi anlayışıyla bireylerin ve toplumdaki farklı kesimlerin bütün yönleriyle kendilerini özgürce ifade ettiği, bireylerin insan hakları konusunda yeterli bilinç düzeyine ulaştığı, tüm inançlara ve yaşam tarzlarına saygıyı ilke kabul eden bir toplumsal zeminin oluşturulması temel amaçtır. Cinsiyet, yaş, ırk, dil, renk, felsefi inanç, din, mezhep, sağlık durumu, gelir, uyruk, etnik köken, göçmenlik, azınlık ve siyasi tercih ayrımı yapmayan, çoğulculuğu, adaleti, dayanışmayı, kadın-erkek eşitliğini ve bütün vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini güvence altına alan anlayış güçlendirilecektir.

c) Politika ve Tedbirler Politika / Tedbir 1 Sorumlu/İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Temel haklar ve özgürlükler evrensel ölçüt ve uygulamalar ışığında geliştirilmeye devam edilecektir. (Kalkınma Planı p.231)
Tedbir 51. Türkiye İnsan 1 Başbakanlık (S), Türkiye İnsan Hakiarı ve Eşitiik Hakiarı ve Eşitlik Kurumu, Kurumunun ait yapısı Başbakanlsk, Maliye Bakanhği güçlendirilecektir.	Aralık Sonu	Türkiye insan Haklan ve Eşitiik Kurumunu daha etkin ve işlevsel kılabilmek amacıyla Kurumun personel, mali, teknik ve fiziki altyapısı güçlendirilecektir.