Kaynak: Sağlık Bakanlığı, DSÖ, OECD
-
2015 yılı verisi
-
2014 yılı verisi
Sağlık hizmetlerine olan talep her yıl artmakta olup 2007-2016 döneminde hastanelere yapılan toplam müracaat sayısı yüzde 79,7 artarken, özel sektörde bu artış yüzde 190,6 olarak gerçekleşmiştir, Özel sektörün toplam müracaatlar içerisindeki payı 2007 yılında yüzde 9,8 iken 2016 yılında yüzde 15,9'a yükselmiştir. Toplam müracaat sayısının artışında sağlık altyapısının iyileştirilmesi ve hizmete erişimin kolaylaştırılması etkili olmuştur. 2016 yılında Türkiye'deki tüm hastanelerin ortalama yatak doluluk oranı yüzde 68,1 olup sırasıyla yüzde 75,4 ve yüzde 76,9 olan OECD ve AB oranlarının altındadır.İBin)
|
2003
|
2007
|
2011
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel Toplam
|
113 849 9 637 6 158 129 644
|
209 630 15 025 24 486 249 141
|
254 343 24 437 59 069 337 850
|
277 485 29 986 71 341 378 812
|
292 100 32 144 72 333 396 577
|
306 825 34 539 77 217 418 581
|
340 081 36 420 71 148 447 649
|
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
|
Yatak__Sayısı'>TABLO II: 5- Sağlık Kuruluşlarına Göre Muhtelif Göstergeler, 2016
Kurum
|
Yatak
Sayısı
|
Müracaat
Sayısı
(Bin)
|
h£? |ATfiyat
Sayısı SayBİ
S? (Bin>
|
Ameliyat 1 Ameliyat Sayısının Sayısının Müracaat Yatak Sayısına Sayışma Oranı Oranı (Yüzde) (Yüzde)
|
Yatak
Doluluk
Oranı
(Yüzde)
|
Hastanın Ort Kalış Günü
|
Yatak
Devir
Hızı
(Hasta)
|
Uzman
Hekim
Sayısı
(Kişi)
|
Sağlık Bakanlığı
|
132 921
|
340 081
|
7 562 2 473
|
0,73 18,6
|
68,7
|
4,4
|
56,9
|
40 554
|
Üniversiteler
|
37 707
|
36 420
|
1 842 799
|
2,19 21,2
|
76,0
|
5,7
|
48,9
|
15 905
|
Özel Hastaneler
|
47 143
|
71 148
|
4 049 1 1 500
|
2,11 j 31,8
|
60,3
|
2,6
|
85,9
|
22 171
|
Kaynak: Sağhk Bakanlığı
2016 yılında toplam yatak kapasitesinin yüzde 21,6'sına, uzman hekim sayısının yüzde 28,2'sine sahip olan özel sektör, tüm ameliyatların yüzde 31,4'ünü gerçekleştirirken; toplam yatak kapasitesinin yüzde 17,3'üne ve uzman hekim sayısının yüzde 20,2'sine sahip olan üniversite hastaneleri yapılan ameliyatların yüzde 16,7'sini gerçekleştirmiştir.
Hem müracaat sayılarının hem de hasta devir hızlarının üniversitelerde daha düşük olduğu görülmektedir. Üniversite hastanelerinde hastaların ortalama kalış süreleri 5,7 gün iken, özel sektör hastanelerinde 2,6 gün, Sağhk Bakanlığı hastanelerinde ise 4,4 gündür. Kronik hastaların uzun süreli yatışları ve daha karmaşık ameliyatların çoğunun üniversite hastanelerinde yapılması bu durumun ortaya çıkmasında etkili olmaktadır.
Üniversite hastanelerinin eğitim ve araştırma faaliyetleri ile sağlık hizmet sunumundaki rolleri net bir şekilde tanımlanarak hem hastanelerin mali sürdürülebilirliğini temin edecek hem de nitelikli tıp eğitimi ve yenilikçi araştırmaların yapılmasını sağlayacak yapısal reformların hayata geçirilmesi ihtiyacı sürmektedir.
Yatak kapasitesindeki iyileşmelere rağmen ülke genelindeki dağılım sorunu devam etmektedir. 2016 yılı verilerine göre İBBS-1 düzeyinde, on bin kişiye düşen yatak sayısı Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 23 iken Batı Anadolu Bölgesinde 34'tür, Yatakların ve sağlık tesislerinin bölgeler arasında dengesiz dağılımı, sağlık personelinin de dengesiz dağılımına yol açan faktörlerden biridir.
-
yılı itibarıyla toplam hekim sayısı 144.827, diş hekimi sayısı 26,674 ve hemşire sayısı 152,952'dir. Yüz bin kişiye düşen hekim sayısı 181 ve hemşire sayısı 192 iken 2014 yılında AB-28'de bu sayılar sırasıyla 350 ve 864, OECD'de ise 330 ve 890'dır. Sağlık personeli ülke ortalaması, yüksek gelir seviyesi ülkelerinin ortalamasının gerisinde olup özellikle hemşire açığı daha belirgindir. Hekim açığını azaltmak amacıyla 2007-2008 öğretim döneminde 5.253 olan tıp fakültesi kontenjanı, yüzde 132 artırılarak 2017-2018 öğretim döneminde 12.212'ye yükseltilmiştir, Aynı dönemde hemşire kontenjanı ise yüzde 146 artırılarak 5.824'ten 14.337'ye çıkarılmıştır. Hemşireler temel olarak halk sağlığında ve klinik hizmetlerde görev alabildiklerinden, hemşire sayısının artırılması uzun vadede sağlık hizmetlerinde kaliteyi artıncı ve maliyetleri düşürücü etkiye sahip olacaktır, AB-28'de 2,5, OECD ortalamasında ise 2,8 olan doktor başına hemşire oranı ülkemizde 1,06'dır. Hemşire ve hekim sayısında mevcut durumda uluslararası mukayeselere göre ülkemizde sağlık insan kaynağı henüz hedeflenen noktada olmamakla birlikte mevcut kontenjanlarla 10 yıl içerisinde Türkiye'de 100 bin kişiye düşen hekim sayısı OECD ortalamasına yaklaşarak ABD ve Japonya'daki oranlarla benzer seviyeye ulaşacaktır,
2009 yılında toplam sağlık harcamalarının GSYH'ya oranı yüzde 6,1 iken bu oran 2015 yılında yüzde 5,4 olarak gerçekleşmiştir, Yaşlanan nüfus, sağlık teknolojilerindeki gelişmeler ve daha kaliteli sağlık hizmeti talebi gibi sebeplerle sağlık harcamalarının artabileceği öngörülmektedir.
694 Sayılı KHK ile Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu kapatılarak Sağlık Bakanlığı bünyesinde Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü kurulmuştur, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesisleri ile üniversitelerin tıp ve diş hekimliği alanında lisans ve uzmanlık eğitimi veren kurumlarınm insan gücü, mali kaynak, fiziki donanım, bina, tıbbi cihaz ve diğer kaynaklarının karşılıklı birlikte kullanımına ilişkin usul ve esasları belirleyen Yönetmelik 16/06/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sağlık alanındaki Ar-Ge faaliyetlerini güçlendirmek ve yönlendirmek amacı ile hizmete alınmış olan Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığına bağlı olarak Sağlık Politikaları Enstitüsü kurulmuştur. Sağlık turizmi kapsamında uluslararası düzeyde sunulan sağlık hizmetlerinin hizmet sunum standartlarının belirlenmesi, bu alanda faaliyet yürütecek kuruluşların yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik 13/07/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Giderek yaygınlaşmakta olan madde bağımlılığı, sosyal bir sorun olmanın yanında ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmaktadır. Diğer yandan, tedavi merkezi sayısının yetersiz olması tedaviye erişimi zorlaştırmakta, sosyal destek sistemleri ve rehabilitasyon faaliyetlerinin yetersizliği de bağımlı kişilerin tedavi sırası ve sonrasında topluma kazandırılmasında sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. 2014 yılında üç olan Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Merkezi (ÇEMATEM) sayısı 2017 yılı itibarıyla yediye, 29 olan Alkol - Madde Bağımlılığı Araştırma Tedavi ve Eğitim Merkezi (AMATEM) sayısı 37'ye ve bu kurumlardaki toplam yatak sayısı 765'ten 1.035'e yükseltilmiştir. Ancak söz konusu tesislerin sayı ve nitelik olarak iyileştirilmesine yönelik ihtiyaç devam etmektedir.
Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı kapsamında başta antibiyotik olmak üzere gereksiz ilaç kullanımının azaltılmasına yönelik faaliyetler sürdürülmektedir. Bu kapsamda, OECD ülkelerinde 2014 yılında ortalama 20,5, 2016 yılında Türkiye'de ise 40,5 olan 1.000 kişi başına düşen günlük antibiyotik tüketim miktarının (DID, Defined Inhabitant Dose)
-
yılında 37'ye düşürülmesi hedeflenmektedir.
-
Amaç ve Hedefler
Vatandaşlarımızın yaşam kalitesi ve süresinin yükseltilmesi ile ekonomik, sosyal ve kültürel hayata bilinçli, aktif ve sağlıklı bir şekilde katılımlarının sağlanması temel amaçtır. Bu amaç doğrultusunda veriye ve kanıta dayalı politikalarla desteklenen, erişilebilir, nitelikli, maliyet etkin ve sürdürülebilir bir sağlık hizmeti sunumu esastır.
Bu amaca ulaşmak için öncelikle koruyucu sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi; birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkinleştirilmesi; altyapı ve sağlık personeli ihtiyacının karşılanması ve ülke genelindeki dağılımlarının dengelenmesi; sağlık hizmetlerinin eşitlik ve hakkaniyet ilkesiyle, hasta haklarına saygılı, erişilebilir, etkin ve kaliteli bir yapıya kavuşturulması; akılcı ilaç kullanım mekanizmalarının oluşturulması hedeflenmektedir.
Politika/Tedbir
|
Sorumlu/İşbirliği
Yapılacak
Kuruluşlar
|
Süre
|
Yapılacak İşlem ve Açıklama
|
Sağiıkîı hayat tarzı teşvik edilecek ve daha erişilebilir, uygun, etkili ve etkin bir sağlık hizmeti sunulacaktır. (Kalkınma Planı p.174)
|
Tedbir 21. Bulaşıcı olmayan hastalıklar ve bunların risk faktörlerine ilişkin koruyucu ve tedavi edici hizmet kapasitesi artırılacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvandık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı,
SGK, üniversiteler, STK
|
Aralık
Sonu
|
Bulaşıcı olmayan hastalıklar ve bunların risk faktörlerine ilişkin farkmdalığın artırılması amacıyla üç kamu spotu hazırlanacak, yedi kampanya ve organizasyon düzenlenecek, dokuz kısa video çekimi yapılacaktır. Beslenme Dostu Okul Programı ve Okul Sütü Programı uygulamasına devam edilecektir. Tüketicilerin, besin içeriklerini sağlık açısından daha kolay değerlendirmesini sağlamak amacıyla, gıda ambalajlarındaki bilgilerin kapsamının genişletilmesine ilişkin mevzuat düzenlemeleri yapılacaktır. Sağlıklı Hayat Merkezlerinde, uyuşturucu maddelerle mücadele kapsamında bireylere ve yakınlarına yönelik danışmanlık hizmeti sağlanacak, tütün bağımlılığına ilişkin klinik müdahale hizmetleri verilecek, tütün kullanımına ilişkin denetimin kapsamı ve etkinliği güçlendirilecektir.
|
Tedbir 22. Acil sağlık hizmet sunumu kapsam ve kapasite olarak güçlendirilecek, acil servis tedavi hizmetleri geliştirilecek, doğal afetlerde ve olağanüstü durumlarda hızlı ve etkin sağlık hizmetine erişim sağlanacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Belediyeler, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Üniversiteler
|
Aralık
Sonu
|
Acil sağlık istasyonları nitelik ve nicelik açısından iyileştirilecek, Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin (UMKE) araç ve donanım kapasitesinin artırılması için 50 donanımlı arazi aracı alınacak, sayısal telsiz sisteminin kapsamı yüzde 83'e çıkarılacak, beş sahra hastanesi yapılacaktır. Acil servislerin tedavi etkinliğinin artırılması amacıyla yeni bir acil servis modeli geliştirilecektir, Modelin ilk fazı hastaneler için uygulanacak ve seçilen üç sağlık tesisinde pilot uygulama yapılacaktır.
|
Tedbir 23. Evde sağlık hizmeti uygulamasının erişilebilir ve etkin olması sağlanacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, SGK, Mahalli İdareler
|
Aralık
Sonu
|
Evde sağlık hizmetine ihtiyacı olan nüfusun tam olarak belirlenmesine yönelik çalışma yapılarak hedef yaşlı nüfusun sayısı ve kronik hastalık dağılımı belirlenecektir. Evde sağiık hizmeti sunan mobil ekip ve hasta nakil ekip sayılan artırılacaktır.
|
Tedbir 24. Belirlenen aşıların yurtiçinde üretimleri için model hazırlıkları tamamlanarak ve ihale sürecine geçilecektir,
|
Sağlık Bakanlığı (S), Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, SGK, Üniversiteler
|
Aralık
Sonu
|
Beşli ve dörtlü karma aşılar ile KPA, KKK, suçiçeği aşılarının üretimine ilişkin fizibilite çalışmaları tamamlanacaktır. Pediatrik Tip Hepatit A aşısının üretimine ilişkin ihale dokümanı hazırlanacaktır.
|
Tedbir 25. Özellikli sağlık hizmetlerinin ulaşılabilir ve sürdürülebilir olması sağlanacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), SGK, Üniversiteler, Özel Sağlık Kuruluşları
|
Aralık
Sonu
|
Başta diyaliz hizmetleri olmak üzere özellikli sağlık hizmetlerine yönelik kapasite, cihaz ve personel altyapısı göz önünde bulundurularak artırılacaktır. Özellikli sağlık hizmetlerinde tescil mevzuatı hazırlanacaktır. Erişkin kalp- damar cerrahi merkezleri ve yoğun bakım servislerinde hizmet esaslı seviyelendirmeye geçilecektir. Yoğun bakım hizmetindeki gereksiz ve fazla yatış sürelerine yönelik denetimler artırılacaktır.
|
Tedbir 26. Teleradyoloji uygulamalarının kamu hastanelerindeki kullanımı artırılacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), SGK, Üniversiteler, Özel Sağlık Kuruluşları
|
Aralık
Sonu
|
Teleradyoloji uygulamalarının kapsamı görüntü ile beraber meta veri iletimini de kapsayacak şekilde genişletilecek, teleradyoloji uygulamalarının geliştirilmesi İçin hastanelerde hizmet içi eğitim verilecektir. Mevcut durumda 635 olan teleradyoloji kullanan hastane sayısı 7QQ'e çıkarılacaktır.
|
Sağlık hizmet sunumunda klinik müdahalelerin etkililiğini, hasta ve sağlık çatışanlarının güvenliği ve memnuniyetini dikkate alan yaklaşımlar geliştirilecektir. (Kalkınma Planı p.175)
|
Tedbir 27. e-Nabız Sisteminin kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, SGK, Üniversiteler, Özel Sağlık Kuruluşları, STKIar
|
Aralık
Sonu
|
Vatandaşların, kişisel sağlık kayıtlarına elektronik ortamda her yerden erişebileceği e- Nabız sisteminin bilinirliğinin artırılması amacıyla görsel ve yazılı tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecektir. e-Nabız sisteminin kapsamı genişletilecek ve sisteme yeni fonksiyonlar eklenerek sistemin iyileştirilmesi
|
sağlanacaktır. Mevcut durumda 5,1 milyon olan e- Nabız sistemini kullanan vatandaş sayısı 6 milyona yükseltilecektir.
Aralık
Sonu
Tedbir 28. Sağlık hizmet sunumunda klinik müdahalelerin etkinliğini artırmak amacıyla Klinik Kalite Ölçme ve Değerlendirme Sistemi kurulacaktır.
Sağlık Bakanlığı (S), Üniversiteler, Kamu ve Özel Sağlık Kuruluşları, Uluslararası Kuruluşlar
Klinik Kalite Ölçme ve Değerlendirme Sisteminin bilgi yönetim altyapısı mevcut durumda belirlenmiş olan 11 sağlık olgusu ve bunlara ait klinik kalite göstergeleri kapsamında tamamlanacak ve üç yeni sağlık olgusu daha belirlenerek sisteme eklenecektir. Veri kalitesinin ve güvenilirliğinin geliştirilmesi için veri kontrol süreçleri iyileştirilecektir
.
Aralık
Sonu
Tedbir 29. Sağlık hizmeti sunumuna yönelik kalite standartlan geliştirilecek ve bu standartlar doğrultusunda kurum ve kuruluşlar düzenli olarak yerinde değerlendirilecektir.
Sağlık Bakanlığı (S), YÖK, Üniversiteler
Hastaların ve sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlamak için Sağlıkta Kalite Standartları Laboratuvar Seti, Aile Sağlığı Merkezi Seti, Psikiyatri Seti tamamlanacak, Sağlıkta Kalite Standartları değerlendiricilerine yönelik sertifikalı eğitimler düzenlenecektir
.
|
Akılcı iiaç kullanımı için sağlık personelinin ve halkın bilinçlendirilmesi sağlanacak, ilaç ve tıbbî cihazların kalitesi, kullanımı ve bunlara yönelik harcamaların etkinliği kontrol edilecektir. (Kalkınma Planı p.177)
Tedbir 30. Akıla ilaç kullanımına yönelik bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecek, izleme ve değerlendirme faaliyetleri geliştirilecektir.
|
Sağlık Bakanlığı (S) SGK, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, YÖK, Üniversiteler, Özel Sağlık Kuruluşları
|
Aralık
Sonu
|
Akılcı ilaç kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla antibiyotik bulunduran reçete yüzdesi yüksek olan iller öncelikli olmak üzere, halka ve sağlık çalışanlarına yönelik bilinçlendirme, eğitim, izleme ve değerlendirme faaliyetleri yürütülecektir. 2016 yılında 40,5 olan bin kişiye düşen günlük antibiyotik tüketim miktarı 37ye düşürülecektir.
|
Veri ve kanıta dayalı sağlık politikalarını geliştirmek amacıyla uluslararası karşılaştırmalara imkân verecek standart ve kalitede verilerin üretilmesi sağlanacaktır. (Kalkınma Planı p.182)
|
Tedbir 31. Sağlık veri setleri yeniden yapılandırılacak ve uluslararası mukayeseye imkân veren bir veri yapısı oluşturulacaktır.
|
Sağlık Bakanlığı (S), YÖK, SGK, TÜİK
|
Aralık
Sonu
|
Sağlık İstatistiklerinin Uluslararası Standartlara Göre Uyumlaştırılması Projesi tamamlanacak ve saglik.net'ten uluslararası standartlarda toplanan göstergelerin oranı artırılacaktır.
|
Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı
|
Tedbir 32. Ülkemizin
|
Sağlık Bakanlığı (S), Kültür ve Turizm
|
Aralık i Sonu i
|
Sağlık Turizmi Koordinasyon Kurulu (SATURK) tarafından
|
Dostları ilə paylaş: |
