2314a qrupu üçün “Ekologiya mühəndisliyi” fənnindən test sualları Müəllim: Hüseynova Sevil Hüseyn
Yüklə 0,6 Mb.
|
|
2314a qrupu üçün “Ekologiya mühəndisliyi” fənnindən test sualları Müəllim: Hüseynova Sevil Hüseyn 1. Texnoloji tullantıların çoxu hansı həlledicidə yaxşı həll olunur? a)) suda b) turşularda c) xlorda d) qələvilərdə e) neftədə 2. Qaz tullantılarının təmizlənməsində istifadə olunan absorbsiya prosesi çox vaxt necə adlanır? a) skubber prosesi b) termiki neytrallaşma prosesi c) adsorbsiya prosesi d) xemosorbsiya prosesi e) kataditik udulma prosesi 3. Azərbaycan Respublikasında yüngül sənaye üçün lazım olan xammal növləri:
4. Adi süzücü qurğuların işləmə prinsipi nəyə əsaslanır? a) çirkli qazın süzücü elementdən keçərək süzülməsinə b) toz hissəciklərinin elektrik sahəsində ionlaşmasına c) qaz qarışığının məsaməli süzücü elementdən keçməsinə d) qaz qarışığının lil pərdəsindən keçməsinə e) qazları toz və uman hissəciklərdən təmizləməyə 5. Flotasiya nədir? A) çirkab suyuna aşağı hissədən verilən hava qabarcıqları vasitəsilə qarışıqların səthə qalxaraq kənarlaşdırılması B) həll olunmuş qarışıqlaın xüsusi reagentlər vasitəsilə sudan kənarlaşırılması C) tələb olunan PH-i təmin etmək üçün suyun qələvi və ya turşu ilə emalı D) isti qazın axını ilə bərk cismin səthindən maddələrin aparılması prosesi E) qaz və ya məhlyldan hər hansı maddənin maye və bərk cismin səth təbəqəsi ilə udulması prosesi 6. Cirkab suların təmizlənməsinin ən etibarlı üsulu sayılır A) biloji B) mexaniki C) kimyəvi D) fiziki-kimyəvi E) flotasiya 7. Toxuculuq sənayesində hansı məhsullar istehsal olunur?
8. Atmosfer ozonun miqdarı ildə orta hesabla: A) 1% azalır B) dəyişmir C) 5% artır D) 20% azalır E) 2%artır 9. ƒ < 100 olarsa, tullantı ....... hesab olunur.
10. Müəssisələrdə havanı mühafizə üçün istifadə olunur: A) kimyəvi və fiziki üsuldan B) yalnız mexaniki üsuldan C) yalnız kimyəvi üsuldan D) yalnız fiziki üsuldan E) radioaktiv ionlaşdırmadan 11. Tullantılardan təsərrüfat istifadəsi üçün müxtəlif faydalı komponentlərin ayrılması prosesi.... adlanır. A) utilizasiya B) rekultivasiya C) zərərli D) proliz E) kompostlaşdırma 12. İnkişaf etmiş ölkələrdə adambaşına düşən hansı məhsul müntəzəm olaraq artır?
13. Toz hissəciklərinin ölçülər üzrə paylanması hansı qanun ilə uzlaşır? a) normal paylanma qanunu b) ətalət qanunu c) mərkəzdənqaçma qanunu d) cazibə qanunu e) əks təsir qanunu 14. Katalik təmizləmə üsulunun üstün cəhəti hansıdır? a) təmizləmə prosesinin qısa müddətdə tamamlanması b) təmizləmə prosesinin fasiləsiz aparılması c) istifadə olunan avadanlıqda hərəkət edən hissənin olmaması d) təmizləmə səmərəliyinin aşağı olması e) katalizatorun aktivliyinin qısa müddətli olması 15. Çirkləndiricilərin neytrallaşdırılması və zərərsizləşdirilməsi tədbirlərinə aiddir: 1. yanacaqdan istifadənin və yanacaq tərkibinin yaxşılaşdırılması; 2. ətraf mühitə mənfi təsiretməyən yenə yanacaq növlərinin aşkalranması və istifadəsi; 3. çirkləndiricilərin bakteria üsulunda parçalanması; 4. bitkilər vasitəsilə havadakı zərərli maddələrin tutulması; 5. daha uca tüstü boruları və bacaları quraşdırılması A) 3.4
B) 1.2 C) 2.3
D) 4.5 E) 1.5
16. Parametrik çirklənmə dedikdə: A) mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur B) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D) mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E) təsərüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər-hansı bir bioloji növün qeyri-adi miqdarda çoxalması 17. Keçmiş SSRİ-də 1920-ci ildə ilk yod zavodu hansı gölün bazasında inşa olunmuşdur: A) Ramana B) Göy-göl C) Masazır D) Güzgü göl E) Mingəçevir 18. Atmosfer havasının tərkibi ibarətdər: A) 21% oksigen, 78%azot və s B) 78% azot, 22% oksigen və s C) 25% oksigen, 70% azot və s D) 74% azot, 24% oksigen E) Məlum deyil 19. Ətraf mühitə atılan sənaye tullantılarının təmizlənməsi üçün istifadə olunan qaz təmizləyici qurğular hansı imkana malikdirlər? a) texnologiya və ventilyasiya tullantılarını birbaşa atmosferə buraxmaq b) zərərli qazları lazımi səviyyədə təmizləmək c) tərkibinə görə tullantı qazları təmizləmək d) tərkibində zərərli qatışıqların miqdarı çox olan tullantıları atmosferə buraxmamaq e) təmizlənmiş qazları atmosferə buraxmaq 20. Toz qatının zahiri sıxlığı necə müəyyən edilir? a) tozun kütləsinin həcminə olan nisbəti ilə b) tozun miqdarına görə c) tozun ölçüsünə görə d) tozun tərkibinə görə e) tozun tərkibindəki komponentlərin növünə görə 21. Yol verilə bilən qatılıq hədləri nədir? A) İnsan sağlamlığına praktiki olaraq təsir etməyən, ətraf mühitin müəyyən həcmində zərərli maddələrin miqdarını təyin edən normativ; B) Zərərli maddələrin ətraf mühitdə qatılığı; C) Havada tullantıların buraxıla bilən miqdarı; D) Mühitin çirklənmə xarakteristikası; E) Qatılığın son həddi. 22. Əgər, ƒ ≥ 100 olarsa, tullantı ....... hesab olunur.
23. Susuzlaşdırılmış çöküntünü yumaq üçün hansı növ sudan istifadə etmək iqtisadi cəhətcə daha sərfəlidir? a) çöküntüdən ayrılan təmizlənmiş sudan b) dəniz suyundan c) destillə edilmiş sudan d) çodluluğu çox olan sudan e) qaynadılmış sudan 24. Təbii əsaslı lil sahəsində çöküntünün nəmliyini 75 – 80%-ə qədər azaltmaq üçün nə qədər vaxt tələb olunur? a) 3 – 6 ilə kimi b) 2 – 5 ilə kimi c) 4 – 8 ilə kimi d) 6 – 10 ilə kimi e) 1,5 – 7 ilə kimi 25. Toztutucuların bunkerlərinə yığılan tozları lazım olan məsafələrə daşımaq üçün istifadə olunan konveyerlər neçə formada quraşdırılır? a) 5 formada b) 7 formada c) 10 formada d) 2 formada e) 4 formada 26. Vakum-pnevmatik sistemlərdən tutulan tozları neçə metr məsafəyə daşınılmasında istifadə olunur? a) 100 metr b) 200 metr c) 150 metr d) 120 metr e) 80 metr 27. Süzgəclər vasitəsi ilə tutulan tozların daşınması üçün neçə quruluşa malik olan sistemdən istifadə olunur? a) 2 sistemdən b) 4 sistemdən c) 6 sistemdən d) 3 sistemdən e) 5 sistemdən 28. Aşağı qatılığa malik olan mühitdə tozların daşınılması hansı təzyiqdə aparılır? a) 100 kPa-a qədər təzyiqdə b) 70 kPa-a qədər təzyiqdə c) 120 kPa-a qədər təzyiqdə d) 150 kPa-a qədər təzyiqdə e) 50 kPa-a qədər təzyiqdə 29. Yeyinti sənayesinin mövsümi sahələrinə aiddir?
30. Yüngül sənaye müəssisələri istehsal-texniki və xüsusi təyinatlı məhsullar istehsal edir ki, onlar:
31. Pnevmatik toz daşıyıcı sistemlərlə temperaturu neçə dərəcəyə qədər olan tozların daşınılması mümkundür? a) 300°S –ə qədər b) 250°S –ə qədər c) 350°S –ə qədər d) 130°S –ə qədər e) 180°S –ə qədər 32. Kombina edilmiş və qarışıq sistemlərlə zərərli tozların hansı məsafəyə qədər daşınılması iqtisadi cəhətdən daha sərfəlidir? a) 100 m-dən çox b) 50 m-dən çox c) 150 m-dən çox d) 180 m-dən çox e) 200 m-dən çox 33. Tozun dispersiya tərkibi dedikdə nə nəzərdə tutulur? a) hissəciklərin ölçülərinə görə paylanması b) toz hissəciklərinin ölçüləri c) toz hissəciklərinin qatılığı d) toz hissəciklərinin miqdarı e) tozun qatılıq səviyyəsi 34. Zərərli tozların daşınılması üçün istifadə olunan lentli konveyerlərin əsas çatışmayan cəhəti hansıdır ? a) darısqal istehsalat sahələrində yerləşdirilə bilməməsi b) konstruksiyasının mürəkkəb olması c) çox enerji sərt etməsi d) məhsuldarlığının aşağı lması e) hərəkət edən hissələrinin çox olması 35. Yeyinti sənayesi iqtisadiyyatın hansı sahəsi ilə daha sıx əlaqədardır?
36. Fiziki çirklənmə mühitin hansı parametrinin normadan kənara çıxdıqda baş vermir? a) oksigenin miqdarının dəyişməsi b) istilik c) energetik d) elektromaqnit e) səs-küy 37. Kütləsinə görə lil hissəciklərinin neçə faizə qədərinin ölçüsü 1 mm-dən az olur? a) 98% -ə qədərinin b) 90% -ə qədərinin c) 65% -ə qədərinin d) 70% -ə qədərinin e) 95% -ə qədərinin 38. Soyuq tullantı mənbələri üçün BBT bu düsturla hesablanır: A) q/san B) q/san C) q/san D) q/san E) m/san 39. İstilik elektrik stansiylarında yaranan külü bunkerdən boşaldmaq üçün əsas hansı sürgulərdən istifadə olunur
40. Hansı mənbələr litosferi çirkləndirir?
41. Katalik üsulla sənaye tullantılarının toksik komponenlərini zərərsizləşdirmək üçün təmizləyici sistemə əlavə hansı element birləşdirilir? a) katalizator b) süzgəc c) məhdudlayıcı d) tənzimləyici e) separator 42 Tozların daşınması üçün istifaə olunan lentli konveyerin saatlıq məhsuldarlığı nə qədərdir ? a) 300 m3/ saat b) 350 m3/ saat c) 400 m3/ saat d) 700 m3/ saat e) 500 m3/ saat 43. Yeyinti sənayesi bilavasitə hansı amildən asılıdır?
44. Tozboşaldıcı qurgunun konstruksiyasına edilən əsas tələb nədir? a) qurgunun kipliyinin təmin olunması b) qurğunun konstruksiyasının sadə olması c) qurğunun etibarlı işləməsi d) qurğunun dəqiq işləməsi e) qurğunun asan istismar olunması 45. Klapanlı sürgülərdən temperaturu neçə dərəcəyə qədər olan tozların boşaldılmasında istifadə olunur? a) 100°S-ə qədər b) 60°S-ə qədər c) 60°S-ə qədər d) 120°S-ə qədər e) 150°S-ə qədər 46. Çirkləndirici materiallardan istehsalatda ən çox nə kimi istifadə olunur? a) xammal kimi b) yarımfabriqat kimi c) katalizator kimi d) sıxlaşdırıcı kimi e) stabilləşdirici kimi 47. Mexaniki mənşəli tozlardan qazların təmizlənməsi üçün hansı növ süzgəcdən istifadə olunur? a) çınqıl süzgəclərdən b) elektrik süzgəclərindən c) mexaniki süzgəclərdən d) siklonlardan e) zil qatından 48. Elektrik süzgəclərində istifadə olunan tacvarı elektrod hansı materialdan hazırlanır? a) xrom b) mis c) voltram d) titan e) nikel
49. Biokimyəvi üsulun tətbiq hans tərkibli qazların təmizlənməsində daha məqsədə uyğundur? a) sabit tərkibli b) dəyişən tərkibi c) tərkibində zərərli qatışıqların miqdarı çox olan d) tərkibində mikroorqanizmlərin miqdarı çox olan e) təsirsiz qazların 50. Yeyinti sənayesini necə səciyyələndirmək olar?
51. Böyük sənaye şəhərində ətraf mühiti çirkləndirən karbonoksidinin (CO) nisbi miqdarı neçə faizdir? a) 45%
b) 40% c) 30%
d) 35% e) 50%
52. Tozun dispersiyasının təyin olunması hansı göstəricidən asılıdır? a) tozun fraksiyalarının müəyyən olunmasından b) tozun quruluq səviyyəsindən c) tozun nəmliyindən d) tozun asılı vəziyyətdə qalma müddətindən e) tozun tərkibindən 53. Absorbiya prosesində hərəkət etdirici qüvvə hansıdır? a) maye-qaz fazası sərhəddində qarışığın qradienti b) prosesdə istifadə olunan katalizatorun təsir qüvvəsi c) sorucu quvvə d) xarici təsir qüvvəsi e) cazibə qüvvəsi 54. Ümumdünya meteroloji təşkilat yaradılmışdır: A) 1947-ci ildə B) 1948-ci ildə C) 1943-ci ildə D) 1945-ci ildə E) 1961-ci ildə 55. Detergent nədir? A) sintetik yuyucu vasitə B) yunun yuyulmasından alınan material C) lif tullatıları D) pestisidlərdən biri E) ağır metallardan biri 56. Çirkab sularının kimyəvi təmizləmə üsuluna aiddir; 1. sorbsiya 2. oksidləşdirmə 3. flotasiya 4. ekstraksiya 5. koaqulyasiya A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 4 D) 3, 4, 5 E) 1, 2, 4 57. Kiçik həcmli qazları təmizləmək üçün hansı növ absorberlərdən istifadə olunur? a) şaqulu istiqamətdə yerləşdirilən b) müəyyən bucaq altında yerləşdirilən c) üfüqi istiqamətdə yerləşdirilmən d) maili yerləşdirilən e) üfüqi və şquli istiqamətdə yerləşdirilən 58. İstehsalat çirkab sularının mexaniki qarışıqlardan təmizləm üçün hansı prinsiplərdən istifadə olunur: 1.seperasiya 2.oksidləşmə 3.süzmə 4.ekstraksiya 4.çökdürmə A) 3, 5 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 2, 4 E) hamısı aiddir 59. Hansı qatılıqda çirkləndici maddələrin təmizlənməsi üçün termiki neytrallaşdırma üsulundan istifadə olunur ? a) 300 mq/m3 b) 150 mq/ m3 c) 200 mq/ m3 d) 250 mq/ m3 e) 350 mq/ m3 60. Azərbaycan Respublikası neçənci ildə Kioto Protokuna qoşulmuşdur?
61. Sənayenin beş əsas sahəsinin hansılarindan ətraf mühitə daha çox tullantı atılır? a) avtonəqliyyat sahəsindən b) yeyinti sahəsindən c) maşınqayırma sahəsindən d) metallurgiya sahəsindən e) energitika sahəsindən 62. Avadanlıq və boruların boşluqlarından İBD-nə ixrac olunan ZİA-nın miqdarı aşağıdakı kimi hesablanır: 63. Stratosfer ozonun azalması asılıdır: A) freonlar, kükürd oksidləri, azot və s. B) xlor, neon, oksigen, azot qurğuşunlu birləşmələrindən C) radioaktiv maddələrin artmasından D) aviasiya vasitələrinin uçuş intensivliyindən E) yağmurun artmasından 64. Müəssisələrin havasının mühafizə üçün istifadə olunur: A) insanların təmiz hava ilə təminatı B) ətrafda oksigenin miqdarını azaltmaq C) bitkilərin inkişafına kömək D) arqon və neonun miqdarını azaltmaq E) yanmaya lazım olan hava yaratmaq 65. Təbii qazın natamam yanmasından alınır: A) dəm qazı B) karbon qazı C) yalnız azot birləşmələr D) yalnız kükürdlü birləşmələr E) propan və butan 66. Kənd təsərrüfatı xammalının hansı növləri məlumdur?
67. Su təmizləyici qurğularda yığılan çöküntünün neçə faizə qədərini aktiv lil təşkil edir? a) 60 – 70% -ə qədərini b) 45 – 50% -ə qədərini c) 75 – 80% -ə qədərini d) 35 – 40% -ə qədərini e) 40 – 45% -ə qədərini 68. Məhsulun keyfiyyətinin yoxlanması metodlarını sadalayın ....
69. Tozun dispersiya tərkibi neçə üsulla seçilir?
70. Yanma zamanı azot oksidinin əsas əmələgəlmə şəraiti: A) yüksək temperatur zonasında B) alçaq temperatur zonasında C) oksigen qıtlığında D) 100-2000C temperaturda E) kükürdün miqdarı çox olduqda 71. Kənd təsərrüfatı istehsalının ən başlıca amilini nə təşkil edir?
72. Antropogen təsirlər ətraf mühitə hansı təsirlərdən qüvvətlənmişdir?
73. Havanın keyfiyyəti, onun canlı orqanizmə avadanlığa və texnoloji prosesə təsiri nə ilə müəyyən edilir? a) toz hissəciklərinin miqdarı ilə b) toz hissəciklərinin fraksiyası ilə c) tozun dispersiya tərkibi ilə d) toz qatının sıxlığı ilə e) toz hissəciklərinin qatılığı ilə 74. “Cəmlənmə effekti” ........ . A) ; B) C) D) E) 75. Tozun tərkibində olan civə: A) əsəb sistemini pozur, əqli qabiliyyəti zəiflədir və s. B) ağciyərdə xərçəng xəstəliyi əmələ gətirir C) qaraciyəri zəiflədir D) infakt əmələ gətirir E) gözlərin işığa həssaslığını artırır 76. Yüngül sənaye sahələrində təhlükəli tozlar: A) ölçüsü 0,1-3mkm olan B) ölçüsü 7-10mkm olan C) ölçüsü 3mkm-dan böyük olan D) ölçüsü 0,1mkm-dən kiçik E) ölçüsü 0,05mkm olan 77. IV sinfə aid az təhlükəli maddələr üçün ........ .
E) BBQi.z. < 0,1 mq/m3 78. Əməyin təhlükəsizliyi hansı amillərdən ibarətdir? a) istehsal və texnosfer amillərdən b) məhsulun həcmindən c) məhsulun sayından d) işçilərin sayından e) sexin ölçülərindən 79. Zərərli qazların tozlardan təmizləmə prosesində tozların hansı xüsusiyyəti mütləq nəzərə alınmalıdır. a) elektrik b) islanma c) yapışqanlıq d) asılı vəziyyətdə qalma e) fraksiyalara ayrılma 80. İsti tullantı mənbələri üçün BBT-nin hesabatı aşağıdakı düsturla aparılır: A) q/san B) m/san; C) q/san D) q/san E) q/san 81. İnkişaf etmiş ölkələrdə adambaşına düşən hansı məhsul müntəzəm olaraq azalır?
82. Civə buxarları nəyə səbəb ola bilər?
83. Toztutucu aparatlar neçə qrupa bölünürlər? a) 2 qrupa b) 7 qrupa c) 3 qrupa d) 8 qrupa e) 5 qrupa 84. Karbohidrogenlərlə hansı elementi daxil etdikdə onların toksiki xüsusiyyətləri güclənir? A) xlor B) azot C) benzol D) metan E) spirt
85. Kimyəvi çirklənməyə aiddir: A) yuyucu maddələrlə, ağır metallarla, azot məhsulları ilə və s. B) ağır metallarla, bakteriyalarla, kükürdlü birləşmələrlə və s. C) kükürdlü birləşmələrlə, viruslarla, azotlu məhsullarla və s. D) göbələkciklərlə, pestisidlərlə, plastik kütlələrlə və s. E) qicqiran üzvi maddələrlə, ağır metallarla, mikroblarla 86. Hazırda yer səthinin orta temperaturu bərabərdir: A) 150C B) 180C C) 100C D) 120C E) 200C 87. Tozların hansı xüsusiyyəti havanı tozlardan təmizlənmə prosesində mütləq nəzərə alınmalıdır? a) tozların partlayış təhlükəsi b) tozların yapışqanlığı c) tozların islanması d) tozların dispresliyi e) tozların fraksiyalara ayrılması 88. Insan orqanizminə təsirlər hansı qruplara bölünür?
89. Böyük sənaye şəhərində ətraf mühiti çirkləndirən azot oksidlərinin (NO) nisbi miqdarı neçə faizdir? a) 20% b) 15%
c) 9% d) 12%
e) 10% 90. Quru toztutucu qurğularda hansı qüvvədən istifadə olunur? a) mərkəzdən qaçma qüvvəsindən b) sürtünmə qüvvəsində c) ətalət qüvvəsindən d) mexaniki təsir qüvvəsindən e) ağırlıq qüvvəsindən 91. Qeyd edici qurğulardan hansı quru toztutucu aparatlar qrupuna aiddir? a) tozçökdürücü kameralar b) Ventulli Skrubberi c) forsunkalı skubberlər d) köpük dağıdıcılar e) duman tutucular 92. Dəniz heyvanlarının mühafizəsi haqqında ilk sazişi imzaladılar: A) ABŞ, Yaponiya, Rusiya, Kanada B) ABŞ, İngiltərə, Rusiya, Fransa C) Fransa, İtaliya, Kanada, Rusiya D) Yaponiya, ABŞ, İtaliya,Polşa E) Rusiya, Kanada, Türkiyə, Rusiya 93. Yeni daş əsrində əkin sahələri əldə edirdilər: A) meşələri yandırmaqla B) bataqlıqları qurutmaqla C) vulkan mənbələrini qapamaqla D) çayların yatağını dəyişməklə E) ərazidə heyvanları və meşələri qirmaqla 94. Yüngül sənayedə istifadə olunan enerji resurslarının məcmusu:
95. Sənaye, kənd təsərrüfatı, dağ-mədən və s.-də göstərilən fəaliyyət dedikdə nə nəzərdə tutulur?
96. Təbii əsaslı lil sahəsində çöküntünün nəmliyini 75–80%-ə qədər azaltmaq üçün nə qədər vaxt tələb olunur? a) 3 – 6 ilə kimi b) 2 – 5 ilə kimi c) 4 – 8 ilə kimi d) 6 – 10 ilə kimi e) 1,5 – 7 ilə kimi 97. Toztutucu qurğuların səmərəlik əmsalının sərhəddi tozun hansı göstəricisindən asılıdır? a) tozun disperslik tərkibindən b) toztutucu qurğunun növündən c) tozun miqdarından d) tozun islanma səviyyəsindən e) toza təsir qüvvəsindən 98. Qazları biokimyəvi üsulla təmizləmək üçün tətbiq olunan aparatlar neçə qrupa bölünür? a) 2 qrupa b) 5 qrupa c) 3 qrupa d) 7 qrupa e) 4 qrupa 99. Analitik laboratoriyalar nəyə imkan verir?
100. Çirkli su çöküntünün susuzlaşdırılmasının ən sadə üsulu hansıdır? a) elektrik süzgəclərindən istifadə etmək b) çöküntünün vakuum şəraitində susuzlaşdırmaq c) susuzlaşdırma əməliyyatı aparılmazdan əvvəl söküntünün müəyyən temperaturaya qədər qızdırmaq d) çöküntünün təbii lil sahəsində qurutmaq e) barabanlı sobalardan istifadə etmək 101. Ətraf mühitə atılan zərərli maddələrin zəhərləyici təsiri əsas hansı göstəricidən asılıdır? a) orqanizmdə olan məhluldan maddənin həll olma xassələrindən b) maddənin tərkibindən c) maddənin miqdarından d) maddədəki qatışıqların növündən e) maddənin aqreqaz halından 102. Digər toztutucularla müqayisədə burulğanlı toztutucunun üstün cəhəti nədədir? a) ölçüsü 3-5 mkm-dən içik fraksiyalı tozlardan qazın təmizlənməsində b) yüksək temperaturalı qazları tozlardan təmizləməkdə c) qatılıq çox olan tozlar qazlardan təmizləməkdə d) yaş tozları qazın tərkibindən təmizlənməsində e) quru tozları qazın tərkibindən təmizləməsində 103. Aerezollar nədir? a) havada asılı halda olan dispers hissəciklərdən ibarət sistemdir b) mayedir c) qazdır d) bərk maddədir e) belə maddə yoxdur 104. Əhalini əsas ərzaq məhsulları ilə təmin edən sahələr:
105. Aerozolların tərkibinə nələr daxildir?
106. Qum-yağ tutucunun en kəsik sahəsi aşağıdakı kimi təyin olunur: A) ; B) ; C) ; D) E) 107. Keyfiyyətinə nəzarət üçün hazırlanmış məmulat otaqda neçə saat saxlanır? a) 48 saat b) bir gün c) dörd gün d) bir həftə e) 1 saat 108. Aşağıda sadalananlardan hansı sənayenin kompleks sahəsinə aiddir?
109. Torpağı çirkləndirən mənbələrdən biridir?
110. Hüquqi və normativ-texniki sənədlərdə təhlükəsizliyin təmin edilməsi üzrə hansı sınaqlar nəzərdə tutulur?
111. İnsanların istehsalat və məişət fəaliyyəti nəticəsində ətraf mühitə edilən təsir necə adlanır?
112. Həyat fəaliyyəti təhlükəsizliyinin məqsədi nədir?
113. Antropogen amillər nədir?
114. Məhsul nədir?
115. Atmosfer qatışığının buraxıla bilən qatılıq həddi neçə yerə bölünür? a) 2 yerə b) 8 yerə c) 5 yerə d) 3 yerə e) 6 yerə 116. Ətraf mühitin çirklənməsi əsas hansı amillə əlaqələndirilir?
117. Ətraf mühitə atılan sənaye tullantıları mənbələrinə görə neçə qrupa bölünür? a) 4 qrupa b) 2 qrupa c) 7 qrupa d) 5 qrupa e) 6 qrupa 118. Ətraf mühitin çirklənməsi dedikdə nə başa düşülür? a) ətraf mühitin keyfiyyət göstəricilərinin mənfi təsir səviyyəsinə qədər dəyişməsi b) ətraf mühitə atılan tullantıların vaxtında yığılması c) torpağın şoranlaşması d) ətraf mühitdə bərk zərərli tullantıların miqdarının artması e) torpağın erroziyaya uğraması 119. Sənaye müəssisələrindən, energetik sistemlərdən və nəqliyyat vasitələrdən ətraf mühitə atılan zərərli tullantıların miqdarı hansı sahədə buraxıla bilən normadan çoxdur? a) sənaye mərkəzlərində b) tullantılar emal olunan sahədə c) tullantı yığılan sahədə d) tullantılar daşınılan sahədə e) tullantılar saxlanılan sahədə 120. Nəqliyyat vasitələri tərəfindən ətraf mühitə atılan tullantıların miqdarın mümkün qədər azaltmaq üçün ilk növbədə hansı tədbir görülməlidir? a) nəqliyyat vasitələrinin konstruksiyası təkmilləşdirilməsi b) nəqliyyat vasitələrində təyinatına görə istifadə olunmalı c) işəyararlı nəqliyyat vasitələrindən istifadə olunmalı d) nəqliyyat vasitələrinin yükgötürmə qabliyyəti azaldılmalı e) nəqliyyat vasitələrindən səmərəli istifadə olunmalı 121. Biokimyəvi təmizləmə üsulunda tətbiq edilən absorbsiya aparatında çiləyici kimi hansı mayedən istifadə olunur? a) aktiv lilin sulu məhlulundan b) emusiyadan c) suspenziyadan d) adi sudan e) distillə edilmiş sudan 122. Ətraf mühitin mühafizəsi problemi qlobal xarakter daşıdığından hər bir texniki məsələ hansı miqyasda həll olunmalıdır? a) Yer kürəsi miqyasında b) sexlər miqyasında c) zavodlar miqyasında d) birliklər miqyasında e) kompleks miqyasında 123. İstilik energetika kompleksindən ayrılan zərərli tullantıların miqdarı neçə faiz təşkil edir? a) 30%
b) 50% c) 25%
d) 10% e) 35%
124. Tərkibində hansı element olan qazın təmizlənməsində termiki neytrallaşma üsullu tətbiq edilmir? a) azot
b) hidrogen c) karbon d) oksigen e) kükürd 125. Əgər 0ºS temperatur və 101,3kPa təzyiqdə qazın mayedə həll olunması 1kq həlledicidə neçə qramm komponet təşkil edərsə, onda qaz yaxşı həll olunan hesab olunur? a) 100 qr b) 80 qram c) 90 qr
d) 120 qr e) 150 qr 126. Su səthində yaranan lil təbəqəsinin qalınlığı hansı sərhəddə dəyişir ? a) 0,35 – 0,4 m b) 0,15 -0,35 m c) 02 – 0,3 m d) 0,5 – 1, 5 m e) 0,6 – 0, 8 m 127. Təbii əsaslə lil sahəsində çöküntünün nəmliyi neçə faizə qədər azaldılır? a) 75-80%-ə b) 60% -ə c) 70%-ə
d) 90-95%-ə e) 65%-ə
128. Vakuum-süzgəc qurğusunda süzgəc kimi əsasən hansı materialdan istifadə olunur? a) kapron parçadan b) pambıq parçadan c) yun parçadan d) metal tordan e) sintetik lifli parçadan 129. İkinci növ sututarlarda bioloji oksigen tələbatı(BOT)....olmalıdır A) <6mq/l B) <3mq/l C) ≥3mq/l D) ≥6mq/l E) 3mq/l≥BOT<6mq/l 130. Atmosferi çirkləndirən ikinci dərəcəli tullantılar hansı proseslər nəticəsində törənən maddələrdir?
131. Atmosferi çirkləndirən aerozollar içərisində hansı birləşmə xüsusi yer tutur?
132. Ən çox şirin su ilə təmin olunmuş ölkə..... A) Braziliya B) Rusiya C) Çin
D) ABŞ E) Konqo
133. Əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu qəbul edilmişdir
134. Antropogen radiasiya mənbələrinə aiddir 1.AES-lər, 2.Radioaktiv kimyəvi elementlər, 3.nüvə silahları, 4.Günəş şuaları, 5.Rentgen şuaları, 6. Təbii süxurlar
135. Elektrik süzgəncinin iş prinsipi nəyə əsaslanır? a) toz hissəciklərinin elektrik sahəsində zərbə ilə ionlaşmasına b) toz hissəciklərinin parçalanmasına c) elektrik sahəsində tozların qarışıq hərəkətlərinə d) tozların keçiricilik xassəsinə elektromaqnit seperasiya hadisəsinə e) heç bir cavab düz deyil 136. Antropogen amillər hansı qlobal ekoloji problemlərə səbəb olmuşdur? Bioloji antropogen amilləri sadalayın
137. Qazların maksimal qatılığı: A) , mq/m3; B) , mq/m3; C) , mq/m3; E) , mq/m3; 138. II sinfə aid yüksək təhlükəli maddələr üçün ........
139. Təbii elektromaqnit şualanma mənbələridir? 1.Elektrik və maqnit sahələri, 2. dalğa örürücülər. 3.günəş və qalaktikadan gələn radioşualanma. 4. müxtəlif qurğuların şuaları. 5.atmosferin elektrikliyi. 6. lampalı
140. Təbiəti Mühafizə Cəmiyyəti yaradıldı: A) 1910-cu ildə B) 1899-cu ildə C) 1913-cü ildə D) 1922-ci ildə E) 1932-ci ildə 141. Təbii radiasiya mənbələrinə aiddir?1. günəş şuaları, 2.nüvə silahları, 3. bəzi kimyəvi elementlər. 4.rentgen şuaları. 5, süxurlar və mədən suları, 6. atom elenktrik siansiyaları
143. Biosferin ümumi qalınlığı: A) 40 km-ə çata bilər B) 100 km C) 85 km qədər D) 125 km qədər E) 12 km qədər 144. Yer qabığında bakteriyaların müşahidə olunan ən dərin yeri: A) 4 km B) 25 km C) 0,5 km D) 100 km E) 16 km
145. 20 km-ə qədər yüksəklikdə atmosferin ümumi kütləsinin nə qədər hissəsi toplanmışdır. A) 95%
B) 45% C) 25%
D) 65% E) 50%
138. Okean səviyyəsindən 5km yüksəklikdə atmosferin ümumi kütləsinin ..... %-i toplanmışdır: A) 50%
B) 15% C) 65%
D) 95% E) 20%
149. Dünya okeanının hissəsinin neftlə çirklənməsi ehtimal olunur: A) 1/5
B) 1/10 C) 1/2
D) 1/4 E) 1/9
150. Çirklənmənin hansı alim tərəfindən verilən təsnifatı əsas sayılır: A) Fransua Ramid B) Vernadski C) Lomonosov D) Mendeleyev E) Qərib Məmmədov 151. Atmosfer havasının keyfiyyətinə nəzarətinə əsas meyarı kimi ..... istifadə olunur. A) zərərli maddələrin buraxıla bilən qatılığı B) maksimal birdəfəlik buraxıla bilən qatılığı C) orta gendəlik buraxıla bilən qatılığı D) işçi zonanın havasındakı buraxıla bilən qatılığı E) işçi zonanın havasındakı orta gündəlik buraxıla bilən qatılığı 152.Fiziki çirklənmə adlanır: A) parametrik B) inqrediyent C) stasial D) destruktiv E) detergentlə çirklənmə 153. Müəssisələrədə texnoloji proseslərin mükəmməl olmaması: A) tullantıların miqdarını çoxaldır B) təbii fəlafətlərin baş verməsinə səbəb olur C) müəssisənin iqtisadiyyatın müsət təsir göstərir D) yalnız hidrosferın çirklənməsinə səbəb olur E) müəssisənin dağılmasına səbəb olur. 154. Spirt və efirlərə xlor daxil etdikdə: A) toksiki xüsusiyyətləri zəifləyir B) toksiki xüsusiyyətləri zəifləyir C) heç bir xüsusiyyət dəyişmir D) partlayici maddə olan trotil əmələ gəlir E) temperatur 2000C-yə qədər artır 155. Çirkab sularının təmizləmə üsulları .... qrupa bölünürlər: A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 156. Qlobal ekoloji problemlərə aiddir? 1.ətraf mühitin çirklənməsi, 2.atmosferin tozla çirklənməsi, 3. iqlim dəyişkənliyi, 4. yeraltı suların çirklənməsi, 5.ozon təbəqəsinin dağılma təhlükəsi. 6. Xəzər dənizinin problemləri
157. Ümumiyyətlə atmosferi çirkləndirən əsas maddələr hansı mənşəlidirlər?
158. Asbest tozunun insanlara ziyanı: A) ağciyər fibrozu yaradır B) qanda hemoqlabinin miqdarını artırır C) dəri və selikli qişaları aşındırır D) başgicəllənmə, süstlük əmələgətirir E) Göstərilən cavabların hamısı 159. Atmosfer çirklndiricilərini neçə qrupa ayrırlar?
160. Havada qazların, bərk və maye halında olan müxtəlif maddələrin, həmçinin radioaktiv maddələrin canlı oqanizmlərin həyat şəraitinə mənfi təsir edə billəcək miqdarda olmasına nə deyilir?
161. Tullantı qazların tərkibində olan faydalı qarışıqları ayırmaq üçün hansı kimyəvi təmizləmə üsulundan istifadə edilir?
162. Alüminium istehsalında alınan birləşmələr: A) florlu birləşmələr, kükrd, karbon qazı və s B) xlorlu birləşmələr, domna qazı və s C) domna qazları, azot və kükürd qazları D) freonlu birləşmələr, kükürd qazı və s E) tozlar, freonlar, xlorlu birləşmələr və s 163. Atmosferi yanma məhsulları ilə çox çirkləndirən mənbələr: A) İES-lər, nəqliyyat vasitələri və s B) qida sənayesi müəssisələri C) yüngül sənaye müəssisələri D) yalnız nəqliyyat vasitələri E) SES, AES-lər 164. Üzvi yanacaqlarda ekoloji baxımdan ən əlverişlisi: A) təbii qaz B) mazut C) daş mömür D) antrasit E) propan,butan 165. Azərbaycan Respubliksaında hasil olunan əsas yanacaq növləri: A) qaz, neft məhsulları B) daş kömür, neft C) daş kömür, mazut D) antrasit, maye qazlar E) neft məhsulları, qaz, daş kömür 166.Təbii qazın tam yanmasından alınır: A) karbon qazı B) dəm qazı C) karbon qazı, dəm qazı D) yalnız kükürdlü birləşmələr E) yalnız istilik 167. Qanın dəm qazınnın qəbul etmə qabiliyyəti oksigeni qəbuletmə qabiliyyətindən neçə dəfə yüksəkdir? A) 200 dəfə B) 20 dəfə C) 5 dəfə D) 3 dəfə E) 300 dəfə 168. Tüstünün boru üzərində qalxma hündürlüyü: A) B) C) ; D) E) 169. Yanma məhsullarında azot oksidlərinin qatılığı: A) 0,2-2 mq/m3 B) 1-2 mq/m3 C) 2-3 q/m3 D) 1-2 q/m3 E) 5-10 mq/m3 170. Yanma zamanı dəm qazının əmələgəlmə səbəbi: A) yanmaya lazım olan havanın miqdarının azlığı B) hava sərfinin böyük olması C) təbii qazın tərkibi D) temperatur rejimi E) yanacaqda azotun miqdarı 171. BBQ müəssisələrdə döşəmədən hansı yüksəklikdə böyük qiymətə malik olur? A) 2m B) 0,5m C) 3m D) 0,2m E) 1m 172. Qaz halda olan sənaye tullantılarını təmizləmək üçün hansı üsullrdan istifadə olunur?
173. Qaz və bərk məsaməli maddələrin qarşılılıqlı təsiri prinsipinə əsaslanaraq tullantı qazların təmizlənməsi üsulu necə adlanır?
174. Alüminium zavodları yaxınlığında ağaclarda müşahidə olunur: A) bitkilərin degenerasiyası B) fotosintez prosesinin güclənməsi C) ağacların güclü boy atması D) meyvələrin tökülməsi E) yarpağların sıx inkişafı 175. Florun insan orqanizminə çox daxil olması nəticələnir: A) sümüklərin yumşalmasına B) dişlərin kariyesinə C) sinir sisteminin pozulması D) qaraciyərin zədələnməsinə E) ağciyərin zədələnməsinə 176. Atmosferdə əsasən necə smoq hadisəsi müşahidə olunur?
177. Ozon ilk dəfə kim tərəfindən kəşf edilmişdir?
178. Qida sənayesi muəssisələrinə aiddir: A) süd, ət, şəkər, spirt, çay, tütün və s B) şəkər, çay, ət, qalantereya, tütün və s C) efir yağı, qənnadı, gön-dəri, tütün və s D) nişasta, patka, ət, süd, şəkər, tütün və s E) pivəbişirmə, şərab, spirt, keramika, qənnadı və s 179. Hansı üsul ilə tullantı qazları təmizlədikdə heç bir kimyəvi reaksiy getmir, zəhərli qazlar müxtəlif yollarla tutulur?
180. Havada asılı halda olan bərk və maye hissəciklərlə atmosferin çirklənməsi necə adlanır?
181. Hansı müəssisələr atmosferi aerozolla çirkləndirən əsas mənbələr hesab olunur?
182. Bütün sənaye şəhərlərində havanın çox çirklənməsi nəticəsində hansı hadisə baş verir?
183. 60-cı illərdə dünyada əmələgələn çirkab sularının miqdarı: A) 700 mlrd m3 B) 200 mlrd m3 C) 12000m3 D) 500 mln m3 E) 100 mlrd m3 184. Su hövzəsində detergentin möcud olması: A) oksigenin suya daxil olmasına maneçilik törədir B) suda oksigenin miqdarını ifrat dərəcədə artırır C) suyun tərkibində ağır metallar əmələ gətirir D) heç bir dəyişiklik əmələ gətirmir E) suyun azalmaına səbəb olur 185. Aqrar – sənaye kompleksini istehsal vasitələrilə hansı sahə təmin edir?
186. Xromun aşılanmasında radioaktiv şualanmadan istifadənin təsiri: A) xromun deformasiyaya uğramasına səbəb olur B) xormun fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri pisləşir C) xormun keyfiyyətinə təsir olmur D) xromun fiziki-mexaniki xüsusiyyətləri yaxşılaşır E) xromun dərisi öz rəngini itirir. 187. İnsana ionlaşdırıcı sualanmanın təsiri aslıdır: A) şüalanma dozasından və şüalanma müddətindən B) yalnız şüalanma dozasından C) yalnız radioaktiv şüalanma müddətindən D) şüalanmanın baş verdiyi müddətindən E) yerin relyefindən və iqlim şəraitindən 188. İnsan orqanizmində mövcudluğu zəruridir: A) mis, sink, dəmir, kobalt, molibden və s B) mis, sink, kobalt, civə, molibde və s C) sink, kobalt, qurğuşun, mis və s D) kadmium, mis, molibden, dəmir və s E) sink, arsen, kobalt, molibden, mis və s 189. İnsan orqanizmində tələb olunmur; A) civə, quöuşun, kadmium, arsen və s B) mis, sink, dəmir, kobalt və s C) sink, kobalt, mis və s D) dəmir mis molibden və s E) kobalt molibden mis və s 190. Böyük şəhərlərdəki səs-küyün insan ömrünə təsiri: A) ömrü 8-12 il qısaldır B) ömrü 2-3 il artırır C) ömrü 20 il qısaldır D) ömrü 1il artırır E) heç bir təsir göstərmir 191.Biosfer nədir? A) yerin həyat yayılan xairici qabığı B) su və torpaq ehtiyyatları C) dünyada yaşayan canlı orqanizmlər D) yalnız su, hava və torpaq E) atmosfer qatı və əksinə yararlə sahələr 192. Biosferin güclü çirklənməsinə səbəb olmuşdur? A) sənayenin tərəqqisi B) yalnız nəqliyyatın artımı C) yalnız ozon təbəqəsinin deşilməsi D) günəşin yeri zəif işıqlandırması E) atom elektrik satnsiyalarınırın şüa verməsi 193. Bisoferin çirklənməsi başlamışdır? A) cəmiyyət yaranandan B) yalnız neoolit dövründən C) XX əsrin ortalarından D) kənd təsərrüfatı inkişaf edəndən E) XV əsrin başlanğıcından 194. Gübrələrin effektivliyi 1 il müddıtində hansı tərkibə enir? A) 20%
B) 5% C) 12%
D) 70% E) 75%
195. Su hövzələrinə daxil olan azot: A) suda oksigenin miqdarını azaldır B) suda oksigenin miqdarını ifrat artırır C) suda oksigenin miqdarını aztırır D) heç bir təsirə malik deyil E) canlıların yaşayışına müsbət təsir göstərir. 196. Torpağa daxil olan fosforun hərəkəti: A) Fosfor çaylar vasitəsilə çaylara axıdılır B) forforun bir hissəsi karbona cevrilir C) azot turşusuna çevrilir D) fosforun hamısı bitki tərəfindən mənimsənilir E) heyvanlar tərəfindən taam mənimsənilir 197. Pestisidlərdən istifadənin məqsədi: A) həşərat, gəmirici,digər zərərvericilərlə mübarizə aparmaq B) mədəni bitkiləri dezinfeksiya etmək C) yalnız gəmiriciləri məhv etmək D) yalnız həşəratları məhv etmək E) dənli bitkilərin məhsuldarlığını yüksəltmək 198. Pestisidlərin preparat formasının sayı: A) minlərlə B) 112 C) 250
D) on iki min E) 5
199. DDT pestisidinin istifadəsi dunyada qadağan olmuşdur: A) 1973-cü ildə B) 1935-ci ildə C) 2000-ci ildə D) 1995-ci ildə E) 1998-ci ildə 200. 1980-2005-ci illərdə DDT istehsal olunmuşdur: A) 4,5mln ton B) 1 mln ton C) 1,5mld ton D) 125 ton E)1 97 ton 201. 1980-2005-ci illərdə Yer Kürəsində DDT parçalanmadan yayılmışdır: A) 1mln ton B) 7mln ton C) 1.2mln ton D) 87ton E) 99ton
202. Atmosferdən DDT-nin çökməsi üçün neçə il lazımdır? A) 1
B) 20 C) 4
D) 30 E) 40
203. DDT torpaqda neçə il qala bilər? A) 50
B) 20 C) 35
D) 1 E) 100
204. Radioaktiv çirklənmələrlə çirklənmə aiddir: A) fiziki çirklənməyə B) bioloji çirklənməyə C) kimyəvi və bioloji çirklənməyə D) fiziki və kimmyəvi çirklənməyə E) yalnız bioloji çirklənməyə 205. Atmosferə buraxılan maddələrin ümumi miqdarının azaldılması tədbirlərinə aiddir: 1. yanacaqdan istifadənin və yanacaq tərkibinin yaxşılaşdırılamsı 2. ətraf mühitə mənfi təsir etməyən yeni yanacaq növlərinin aşkarlanması və istifadəsi 3. daxili yanma mühərrikli avtomobillər əvəzinə elektromobillərdən istifadə 4. daha uca tüstü boruları və bacaları quraşdırılması 5. çirkləndiricilərin neytrallaşdırılması və zərərləşdirilməsi A) 1,2,3 B) 1,3,5 C) 1,2,4 D) 2,3,4 E) 3,4,5 206. Bərk tullantıların zərərsizləşdirilməsi üsuludur: 1. utilizasiya; 2. reutilizasiya ; 3. Detoksikasiya, 4. aromatlaşdırma 5. fermentləşdirmə A) 1,2,3,5 B) 1,2,3,4 C) 2,3,4,5 D) 1,3,4,5 E) 1,2,4,5 207. Titrəyiş dedikdə.........nəzərdə tutulur: A) bərk cisimlərin ağırlıq məzrkəzinin və ya simmetriya oxunun fəzada yeri dəyişərkən onların mexaniki rəqsləri B) bərk cisimlərin ağırlıq mərkəzinin və ya çəkisinin dəyişməsi zamanı yaranan mexaniki rəqslər C) bərk cisimlərin ağırlıq məsrkəzinin və ya simmetriya oxunun fəzada yeri dəyişərkən onların akustik rəqsləri D) bərk cisimlərin ağırlıq mərkəzinin və ya çəkisinin dəyişməsi zamanı yaranan akustik rəqslər E) bərk cisimlərin ağırlıq mərkəzininvə ya simmetriya oxunun fəzada yeri dəyişərkən insan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən nizamlı səs rəqsləri 208. Oktava zolaqlarının tezlikləri...........Hs qəbul olunmuşdur. A) 63; 125; 250; 500; 1000; 4000; 8000 B) 63.5; 125; 250; 500; 1000; 2000; 4000; 8000 C) 60; 120; 200; 500; 1000; 2000; 4000; 8000 D) 60; 120; 200; 600; 1000; 2000; 4000; 8000 E) 60; 125; 250; 500; 1200; 2000; 4000; 8000 209. 0-5millirentgen şüalanma dozasının insan orqanizminə təsirinin nəticələri: A) qan hüceyrələrinin itirilməsi, yüksək temperatur, qanaxma, saçların tökülməsi, ürəkbulanma, qusma, yorğunluq və s. 20%-ə qədər ölümlə nəticələnir B) bir neçə dəqiqə ərzində ölüm C) bir neçə saat ərzindəölüm D) dəqiq simptomlar yoxdur E) ağ qan hüceyrələrinin azalması, ürəkbulanma, qusma, 200millirentgendə 10%-ə qədər bir neçə ay ərzində ölüm 210. Hava elektrik ötürücüxətlərinin (EÖX)yaratdığı elektromaqnit sahəsinin (EMS) buraxıla-bilən səviyyəsi (BBS) kimi.... qəbul edilir. A) elektrik sahəsinin gərginliyi B) cərəyan şiddəti C) cərəyanın sixlıq səviyyəsi D) maqnit sahəsinin gərginliyi E) cərəyan tezliyi 211. Elektromaqnit sahəsinin (EMS) buraxıla bilən səviyyəsi (BBS) insanların az olduqları yerlərdə...... kV/m təşkil edir. A) 20
B) 1 C) 0,5
D) 10 E) 5
212. Suyun orqanoleptik xassələrinə aid deyil: 1. şəffaflıq 2. iy 3. temperatur 4. rəng 5. qələvilik A) 3,5 B) 2,4
C) 2,3 D) 1,2
E) 2,5 213. Sənaye tullantıları ilə mübarizənin ən səmərəli üsulu: A) utilləşdirmək B) yandırmaq C) basdırmaq D) konteynerlərdə saxlamaq E) zibilliklərdə toplamaq 214. Süni radionuklidlər torpağın ümumi radioaktivliyinin neçə %-ni təşkil edir: A) 2-10% B) 20-30% C) 40% D) 18%
E) 70% 215. Çernobıl AES-dəki qəzadan sonra Azərbaycan torpaqlarında stronsium-90-nın qatılığı artdı: A) 3 dəfə B) 2 dəfə C) 5 dəfə D) 20%
E) 50% 216. Ətraf mühitin mühafizəsinin əsas vəzifəsi: A) biosferin çirklənmədən mühafizəsi B) yalnız atmosferin çirklənməsindən mühafizəsi C) yalnız litosferın mühafizəsi D) biosferdən canlıları köçürmək E) su və torpaq ehtiyatlarını azaltmaq 217. Müəssisələrin ətrafında pozulmuş torpaqların bərpası adlanır: A) rekultivasiya B) dezinfeksiya C) istehsalın bərpası D) rekresiya E) təbii fəlakətlərdən mühafizə 218. İnsanın istehsalat fəaliyyətinin dəyişdirdiyi ərazi adlanır: A) antropogen landşaft B) təbii landşaft C) hidrosfer, biosfer, litosfer D) bataqlıqlar E) zəngin landşaft 219. Gəncə şəhərində sutka ərzində Gəncə çayına axıdılan çirkab sularının miqdarı: A) 300 min m 3 B) 1mln m3 C) 5min m3 D) 2mlrd m3 E) axıdılmır 220. Araz çayı və qollarına Ermənistandan sutka ərzində axıdılan çirkab sularının miqdarı: A) 2,1 mln m 3 B) 15mln m3 C) 10min m3 D) 20 min m3 E)1mlrd m3 221. Mingəçevir şəhərində Varvara su anbarına sutkada axıdılan çirkab sularının miqdarı: A) 150 min m2 B) 5,5 min m2 C) 1 min m2 D) 3 min m2 E) məlum deyil 222. Fiziki çirklənməyə aiddir: A) səs-küy, titrəyişlər və s B) yalnız pestisidlərlə çirklənmə və s C) davamlı üzvi çirkləndiricilər D) yuyucu maddələr E) gübrələr ilə çirklənmə 223. Yeyinti sənayesinin hansı sahəsi kənd təsərrüfatı ilə daha sıx əlaqədardır?
224. Ozon toplanmışdır: A) troposfer və strotosferdə B) yalnız troposferdə C) yalnız litosferdə D) yalnız strotosferdə E) troposferdə və mezosferdə 225. Atmosferi süni çirkləndirən mənbələr: A) sənaye, kənd təsərrüfatı, elektrik stansiyaları və s. B) yalnız nəqliyyat C) yalnız süni çirkləndiricilər D) insanların antropogen fəaliyyəti E) yalnız kanserogen maddələr 226. Aerozol: A) havada olan bərk və maye hissəcikləridir B) bərk yanacağin yanmasından əmələ gələn istilikdir C) çirkab sularında əmələgələn maddələrdir D) yalnız havada olan qazlardır E) ocağa pügürdülən mazutdur 227. Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələr həndəsi formasına görə...... olur. A) nöqtəvi, xətti B) kölgələnməmiş, yerüstü C) fasiləsiz və dövri, yaylım və ani D) meydaçadaxili, meydançadan kənar E) texnoloji, ventilyasiya 228. Sənaye tullantiları (ST) dedikdə................. nəzərdə tutulur. A) məhsul istehsalı zamanı və ya müəyyən işin yetinə yetirilməsi zamanı meydana çixan xammal qalıqları materiallar, yarımfabrikatlar və yaxud onların istehlak xassələrini tam və ya qismən itirilməsi B) məişət əşyalarını və insan həyatının özünün amortizasiyası zamanı yaranan və məişətdə istifadə oluna bilməyən bərk maddələr C) müəyyən məhsulun istehsalı üçün yararsız olan xammal növləri, istehlak olunmayan qalıqlar və yaxud maddə və enerji D) məhsul istehsalı zamanı və ya məişət yararsız vəziyyətə düşən əşya və ya digər cisimlər E) məişət əşyalarının amortizasiyası zamanı yaranan və məişətdə istifadə oluna bilməyən bərk maddələr 229. Fermentləşdirmə üsulu əsasən......zərərsizləşdirilməsində istifadə olunur. A) sənaye tullantılarının B) zəhərli tullantıların C) radioaktiv tullantıların D) məişət tullantıları E) qeyri üzvi tullantılar 230. Radioaktiv çirklənmə dedikdə: A) mühitin təbii radiasiya fonunun dəyişməsi nəzərdə tutulur B) mühitin fiziki parametrlərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan D) mühitin kimyəvi xassələrinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E) təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitin və ya antropogen substratda kütləvi artım nəticəsində hər hansı bir bialoji növün qeyri-adi çoxalması 231. Müəssisələrdə havanın kimyəvi üsulla təmizlənməsində zərərli qazların maksimum hansı miqdarını tutmaq olar? A) 60-80% B) 20-25% C) 5-20% D) 37% E) 100%
232. Müəssisələrdə havanın fiziki üsulla təmizlənməsi əsaslanır: A) tullantıların çökdürülməsinə B) tullantıların adsorbsiya olunmasına C) çirkli havanın qızdırılmasına D) havaya radioaktiv maddələrin daxil edilməsinə E) havanın soyudulmasına 233. Müəssisədə havanın mühafizəsində başlıca şərt sayılır: A) tullantısız istehsal sisteminin tətbiqi B) təbii fəlakətlərin proqnozlaşdırılması C) havanın adiobatik genişləndirilməsi D) havanın adsorbsiya olunmasında E) havanın su buxarlarından azad olunmasında 234. ”Turş yağışların” əmələ gəlmə səbəbləri: A) atmosferin çirklənməsi B) yerüstü suların buxarlanma intensivliyinin artması C) müəssisələrdə turş tərkibli maddələrdən istifadə D) yeraltı suların yerin üstünə çıxması E) Günəşin təsirinin artması 235. “Turşulu yağış”ların ekoloji problemlərini həll etmək üçün lazımdır: A) kükürd və azot oksidləri tullantıları azaldılmalı B) azot və qurğuşunun torpağa daxil olmasını azaltmaq C) fosforlu birləşmələrin hidrosferə tullantılarını azaltmaq D) sənaye müəssisələri tamamilə dayandırılmalıdır E) duzlu suların buraxılmasının 236. Biosferi “Turşulu yağış”-ların təsirindən qorumaq üçün lazımdır: A) yanacaqdan kükürdü kənar etmək B) qida sənayesi müəssisələrində yanacaqdan istifadə etməmək C) yüngül sənaye müəssisələrini dayandırmaq D) freon-xlor birləşmələrindən geniş istifadə etmək E) istilik-elektrik stansialarının gücünü artırmaq 237. Atmosferdə nəmliyin artması: A) stratosferdə ozonu azaldır B) troposferdə radioaktivliyi 2 dəfə azaldır C) heç bir təsirə malik deyil D) stratosfer və troposferdə ozonu artırır E) kükürt və fosforlu birləşmələri artırır 238. Ətraf mühiti turşulu yağışların təsirindən qorumaq üçün: A) yanacaqdan istifadə mümkün qədər azaldılmalıdır B) turşulu yağışların yanmasına mane olmaq C) gübrə və pestisidlərdən istifadə olunması azaldılmalıdır D) davamlı üzvi çirkləndiricilər ləğv olunmalır E) səhralaşma prosesi dayandırılmalıdır 239. Toxuculuq sənayesi müəssisələrində əsasən əmələ gəlir: A) səs-küy, zərərli qazlar, toz vəs B) yalnız rütubət C) yalnız radioaktiv çirklənmə D) elektromaqnit çirklənməsindən başqa bir çox çirkləndiricilər E) yalnız pambıq tozu 240. Toxuculuq sənayesi müəssisələrində əmələgələn tozun mineral hissəsi: A) SİO₂ B) Al₂O₃ C) CH₄
D) C₂H₆ E) C₂H₅CH 241. Elektromaqnit sahəsi (EMS) buraxıla bilən səviyyəsi (BBS) yaşayış binaları daxilində.... kV/m təşkil edir. A) 0,5
B) 1 C) 5
D) 10 E) 20
242. Zərərli qazları tüstünün, tozun, his və s zəhərli tullantıları tutmaq cihaz və qurğular.... tipə bölünür. A) 4
B) 3 C) 2
D) 5 E) 6
243. Toxuculuq sexində pambıq tozu SiO₂-nin insan orqanizminə təsiri: A) azaldır B) artırır C) gücləndirir D) 3dəfə artırır E) təsir etmir 244. 245.Aeorzol ən çox hansı səthlərə çökür: A) üfiqi səthlərə B) şaquli səthlərə C) maili səthlərə D) bütün səthlərə E) fərqi yoxdur 246. Səthə çökmüş tozlar nəyin hesabına aerozol halına keçir: A) güclü hava axınları B) təbii fəlakətlər C) yüksək temperaturun D) şaxtanın E) günəş şüalarının 247. Zərərli maddələrin havada miqdarı müəyyən olunur: A) onların qatılığı ilə B) maddələrin sixliğı ilə C) mühitin temperaturu ilə D) barometrik təzyiqlə E) onların iyi ilə 248. Zərərli maddələrin havada qatılığı ölçülür: A) mq/m3 B) kq/l C) m/san D) m²/san E) m/san² 249. Zərərli maddələrin buraxıla bilən qatılığı nədir? A) adamın sağlamlığına ziyan vurmayan maksimal qatılıq B) adamın sağlamlığına ziyan vurmayan minimal qatılıq C) nominal qatılıq D) havada olam maksimal təzyiqə malik aerozol E) çox yüksəkdə hərəkət edən zəhərli maddələr 250. Buraxıla bilən qatılığı müəyyən edir? A) əmək mühafizəsi üzrə mütəxəssis B) təcrübəli radioekoloqlar D) əmək müfəttişləri E) metroloqlar 251. İnsan orqanizminə təsir dərəcəsinə görə zərərli maddələr blünür: A) 4 sinifə B) 2 sinifə C) 5 sinifə D) 3 sinifəə E) 6 sinifə 252. İnsan orqanizminə təsir edə bilən ən zərərli maddə: A) dəm qazı B) karbon qazı C) feron və xlor D) kükürd qazı E) fenollar 253. Ağciyərdə şiş yarada bilən maddə: A) azot oksidi B) fenollar C) dəm qazı D) karbon qazı E) berelium tozu 254. Kükürd anhidridi hansı qatılıqda turşu əmələ gətirir: A) 50mq/m3 B) 12mq/m3 C) 14mq/m3 D) 35l m/san E) 70 m/san 255. Orta gündəlik BBQ о.g....... A) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zərərli təsir göstərmir B) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlara zərərli təsir göstərir C) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havasında insan orqanizmində reflektor reaksiyalar yaratmır D) yaəayış məntəqlərinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zəhərli təsir göstərmir E) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlarda reflektor reaksiyalar yaradır 256. Atmosferdə hansı qazın çoxalması qlobal iqlimin dəyişməsinə təsir göstərər? C) D) E) 257. Əvvəl əmələ gəlmiş tullantıların təkrar, bəzən dəfələrlə ardıcıl olaraq yenidən işlənməsi ..... adlanır: A) rekultivasiya B) utilizasiya C) detoksikasiya D) proliz E) kompostlaşdırma 258. 200-400 rentgen şüalanma dozasının insan orqanizminə təsirininin nəticələri; A) qan hüceyrələrinin itirilməsi, yüksək temperatur, qanaxma, saçların tökülməsi, ürəkbulanma, qusma, yoğunluq və.s 20%-ə qədər ölümlə nəticələnir(bir neçə ay ərzində) B) bir neçə saat ərzində ölüm C) bir neçə dəqiqə ərzində ölüm D) aöqan hüceyrələrinin azalması, ürəkbulanma, qusma,200millirentgende 100%-ə qədər bir neçə ay ərzində ölüm E) dəqiq simptomlar yoxdur 259. Elektromaqnit sahələrinin (EMS) buraxıla bilən səviyyəsi (BBS) yaşayıə tikililəri ərazisində......kv/m təşkil edir: A) 1
B) 0.5 C) 5
D) 10 E) 20
260. Maddələrin bitki və heyvan orqanizmində toplanması adlanır? A) bioakkumliyasiya B) rekultivasiya C) regeneraasiya D) bioloji çevrilmə E) transfamasiya 261. Bitkilərin zəif boy artması adlanır: A) degenerasiya B) bioakumliyasiya C) regenerasiya D) transformasiya E) rekultivasiya 262. Ətraf mühitdə hər hansı bir zərərli maddə insana və onun nəslinə birbaşa və ya bilavasitə təsir etdikdə onlarda mənfi dəyişiklər yaratmırsa bu adlanır?
263. İnsanlarda sümüklərin yumşalmasına səbəb olur: A) ftor B) xlor C) kalium D) aliminum E) kalsium 264. Dəm qazı əmələ gəlir..... A) yanacağin natamam yanmasında B) yanacağın tam yanmasından C) havada olan karbonla oksigenin birləşməsindən D) karbon qazının parçalanmasından E) məlum deyil 265. Dəm qazının havada buraxıla bilən qatılığı; A) 2mq/m3 B) 29mq/m3 C) 3q/m3 D) 2q/m3 E) 10q/m3 266. Rəngin dalğa uzunluğu nə qədər olur?
267. Ocaqda əmələ gələn azot oksidinin miqdarını azaltmaq üçün lazımdır: A) lokal temperaturu və oksigenin temperaturunu azaltmaq B) yanacağın tərkibində olan azotun miqdarını azaltmaq C) oksigenin qatılığını artırmaq D) temperaturu yüksəltmək E) yanma məhsullarını tutmaq 268. Obyektin rəngi necə formalaşir?
269. Qida sənayesi müəssisələrinə aiddir: A) ət –balıq, sərinləşdirici içkilər, pivə bişirmə B) ət, balıq, yağ-piy, yun və basma-keçə C) spirt, ayaqqabı, şərabçılıq D) konserv, nişasta, patka, trikotaj E) pambıq-parça, yun, qənnadı 270. Yüngül sənaye müəssisələrində əmələ gəlir: A) əsasən toz, səs-küy, titrəyişlər və s B) bioloji və kimyəvi çirkləndiricilər C) əsasən yanacağın yanma məhsulları D) əsasən tüstü qazları E) əsasən üzvi tullantılar 271. Qida sənayesi muəssisələrində ətraf mühitin çirkləndiriciləri: A) əsasən üzvi tullantılar, tüstü qazlar B) əsasən fiziki çirkləndiricilər C) radioaktiv maddələr və elektromaqnit çirklənməsi D) zərərli qazlar, toz, səs-küy E) yalnız səs-küy, titrəyişlər 272. Fiziki çirklənməyə aiddir: A) radionuklidlərlə, səslərlə, infrasəslə və s. B) istilik çirklənməsi, ağır metallarla çirklənmə və s C) aerozollarla, radionuklidlərlə, infrasəslə və s D) istiləşmə, radiasiya, üzvi maddələrlə və s E) səs-küy çirklənməsi, pestisidlərlə və s 273. Sənaye tullantılarının təkrar emlı imkan yaradır: A) ətraf mühiti qorumağa B) heyvan və quşların sayıını azaltmağa C) yalnız hidrosferi mühafizə etməyə D) yalnız atmodferi mühafizə etməyə E) faydalı qaazıntıları artırmağa 274. Ərzaq probleminin həllinə kömək edir: A) tullantıların təkrar emalı B) heyvanların sayının azaldılması C) dəzgahlara qoyulan kapital qoyuluşu D) yalnız qida sənayesinin gücləndirilməsi E) oksigendən daha çox istifadə 275. UNESKO-nun nəzdində MAB bölməsi yaradılmışdır: A) 1970-ci ildə B) 1948-ci ildə C) 1945-ci ildə D) 1957-ci ildə E) 1972-ci ildə 276. Atom enerjisi üzrə beynəlxalq agentlik yaradılmışdır: A)1957-ci ildə B) 1956-cı ildə C) 1958-ci ildə D) 1947-ci ildə E) 1948-vi ildə 277. BMT-nin nəzdində ərzaq və kənd təsərrüfatı şöbəsi yaradılmışdır: A) 1945-ci ildə B) 1948-ci ildə C) 1938-ci ildə D) 1960-cı ildə E) 1961-ci ildə 278. Təbiətin mühafizəsi və təbii sərvətlər üzrə Beynəlxalq İttifaq təşkil olunmuşdur: A) 1948-ci ildə B) 1946-ci ildə C) 1956-cı ildə D) 1972-ci ildə E) 1961-ci ildə 279. .......tezlikli səslər yüksək tezlikli səslər hesab olunur. A) 800Hs-dən yüksək B) 350 Hs-ə qədər C) 55 Hs-ə qədər D) 800 Hs-ə qədər E) 350....8..Hs 280. Səsləri neçə qrupa bölmək olar: A) 3
B) 2 C) 1
D) 4 E) 5
281. Səs-küy dedikdə ...... nəzərdə tutulur: A) səs rahatlığı çərçivəsini aşan səs rəqsləri B) insan qulaqlarıtərəfindən qəbul oluna bilən nizamlı səs rəqslər C) insan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən rəqslər D) nizamsız səs rəqslər E) insan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən nizamsız rəqslər 282. Zərərli qazları, tüstünü, tozu his və s. zərərli tullantıları tutmaq üçün qurğulara aiddir: 1. quru mexaniki təmizləmə cihazları 2. su ilə təmizləmə prinsipi üzrə işləyən qurğular 3. aktiv lillə təmizləyən qurğular 4. elektrik çökdürücüləri 5. bioloji çökdürücülər A) 1. 2. 4 B) 1. 2. 3 C) 2. 3. 4 D) 3. 4. 5 E) 2. 3. 5 283.Çirkab suları zərərsizləşdirilməlidir: A) epidemioloji və epitemoloji cəhətdən B) yalnız epidemioloji cəhətdən C) yalnız epiteloji cəhətdən D) radioekaloji cəhətdən E) gigiyenik cəhətdən 284. Suları sintetik fəal maddələrlə çirkləndirən müəssisələrə aiddir: A) toxuculuq, yun-dəri, çamaşırxana B) spirt istehsalı, çamaşırxana qənnadı C) çamaşırxana, ət, süd sənayesi D) toxuculuq, şərabçılıq, piyvəbişirmə E) yun-dəri, ayaqqabı, süd sənayesi 285. İstehsalın inkişafı: A) suların çirklənmə dərəcəsini artırır B) hidrosferin çirklənməsinin qarşısını alır C) çirkab sularının miqdarını azaldır D) su məsrəfini azaldır E) çirkab sularının kənar edilməsinə şərait yaradır 286. İri çaylarda əmələgələn yosunlar: A) suları tam zəhərləyir B) balıqlar üçün faydalı yemdir C) oksigenin əmələ gəlməsinə kömək edir D) ərzaq problemini həll etməyə kömək edir E) suyu bioloji təmizləyir 287. Suda temperatur 10 dərəcə artdıqda soyuqqanlı orqanizmlərin oksigenə tələbatı: A) 2,2dəfə artır B) dəyişmir C) 2dəfə azalır D) 220%artır E) 10% artır 288. Yuyucu tozların zəhərliliyini azaltmaq üçün mənşəli istifadə olunur: A) anion tərkibli detergentlər B) çoxlu miqdarda oksigen C) karbon və oksigen qarışığı D) hidrofauna və hidroflora E) mineral duzlardan 289. Sənaye çirkab ilə hidrosferə 1 ildə atılan bitki mənşəli qalıqlar: A) 0,3mln ton B) 12mln ton C) 0,8mlrd ton D) 9,6min ton E) 817 ton 290. Sənaye çirkabı ilə hidrosferə 1 ildə atılan fenollar: A) 0,6mln ton B) 1,4mld ton C) 4,7min ton D) 25,7 min ton E) 2,7mlrd ton 291. Okeanlara atılan üzvi maddənin miqdarı (ildə): A) 400mln ton B) 10 min ton C) 2mld ton D) 1,3mln ton E) 5,3 mld ton 292. Sənaye müəssisələrindən hidrosferə atılan civənin payı: A) 30% B) 85% C) 12% D) 5,5% E) 9,2 % 293. Hidrosferə atılan civənin hansı miqdarı pestisidlərə aiddir: A) 20% B) 70%
C) 5% D) 45%
E) 2% 294. Hidrosferi çirkləndirən qeyri-üzvi maddələrə aiddir: A) mineral duzlar, turşu, qələvi, gil mənşəli maddələr və s B) qələvi, duz, turşu, neft, pestisid və s. C) davamlı üzvi çirkləndiricilər, mineral duzlar və s D) mineral duz, zülal, qələvi, turşu və s E) neft, duz, turşu zülal, qələvilər və s 295. Tullantıların təhlükəliliyi müəyyən ounur: A) tərkibindəki zərərli maddələrin miqdarı ilə B) yalnız partlayış təhlükəsi yaratmağı ilə C) təkrkibində civə qarışıqlarının miqdarı ilə D) bitkiləri degenerasiyaya uğratması dərəcəsinə gğrə E) yüksək temperaturda parçalanma dərəcəsinə görə 296. İstehsal proseslərinin intensivləşdirilməsi imkan verir: A) ətraf mühiti mühafizə etməyə B) daha çox xammaldan istifadə etməyə C) daha çox ərzaq məhsulu istehsal etməyə D) yalnız xammala qənaət etməyə E) yalnız elektrik enerjisi və qaza qənaət etməyə 297. Sənaye tullantılarının təkrar emalı imkan verir: A) təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə etməyə B) işçilərin iş saatlarını qısaltmağa C) reaksiya imkanlarının yüksəldilməsinə D) fitonsidlərdən səmərəli istifadə etməyə E) aparatların ömrünün uzadılamsına 298. Ətraf mühitin çirklənməsi mənşəyinə görə neçə qrupa bölünür: A) 2 B) 3
C) 4 D) 5
E) 6 299. Sututarlarda suyun temperaturunun antropogen dəyişməsi......çirklənmədir: A) fiziki B) mexaniki C) təbii D) kimyəvi E) bioloji 300. Su ilə təmizləmə prinsipi üzrə işləyən təmizləyici qurğulara aiddir: 1. skruber 2. elektrosüzgəc 3. köpüklü qazyuyucular 4. siklon 5. elektrik çökdürücülər A) 1. 3 B) 1. 2 C) 1. 4 D) 4. 5 E) 2. 3 301. Ət məhsulları istehsalı müəssisələrində çirkab sularının ......%-ni yağlanmış sular təşkil edir. A) 40....55 B) 9....12 C) 12.....20 D) 20.....25 E) 25...40 302. Hidrosferi çirkləndirən mənbələr....qrupa bölünür: A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6 303. Çirkab sularının mexaniki üsulla təmizlənməsi....əsaslanır A) suda həll olmayan maddələrin kənar edilməsinə B) sulara xüsusi regentlər əlavə edilməsinə C) koaqulyasiya, sorbsiya və flotasiya-proseslərinə D) təbii maddələr dövran prinsiplərinə E) çirkab suların içərisindən hava buraxılmasına 304. İstehsalat çirkab sularını mexaniki qarışıqlardan təmizləmək üçün hasnı prinsiplərdən isrifadə olunur? 1. separasiya 2. oksidləşmə 3. süzmə 4. ekstraksiya 5. çökdürmə A) 3. 5 B) 1. 2 C) 2. 3 D) 2. 4 E) hamısı aiddir 304. Elektromaqnit sahələrindən mühafizə tədbirlərinə aiddir: 1. işçilərin”zonada qalma müddəti normativlərinin” tələblərinə və sanitar-mühafizə zonalarının normativlərinə əməl olunması ; 2. qeyri-metal dam örtüklərində “torpaqlamış” metal torlardan istifadə etmək; 3. ötürücü tele-radio stansialarının işçi tezliyindən və çıxış gücündən aslı olaraq normativ üzrə SMZ-i yaradılması; 4. metal dam örtüklərinin toplanması; 5. hündürlüyü 2m-dən artıq olan ağacların əkilməsi A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4, 5 С) 1, 2, 4, 5 В) 1, 2,3, 5 E) hamısı 305. Çirklənmənin birbaşa obyekti A) ekotopun əsas komponentləridir ; B) sənaye obyektləridir; C) insanlardır ; D) bitkilər və heyvanlardı; E) insanlar və heyvanlardır; 306. İnsan fəaliyyəti nəticəsində meydana gələn çirklənmələr...adlanır. A) antropogen B) bioloji C) fiziki D) kosmik E) təbii
307. Ətraf mühitin keyfiyyəti deyilir? A) təbii ətraf mühitin xassələrinin insanların tələbatına və texnoloji tələblərə uyğunluq dərəcəsinə B) insanların, bitkilərin və heyvanların genefondunun saxlanması C) tullantisiz və aztullantılı texnoloji proseslərin həyata keçirilməsinə və istehlak proseslərinin ekolojiləşdirilməsinə D) insanların, bitkilərin və heyvanların genefondunun saxlanmasına, istehsal və istehlak proseslərinin ekolojiləşdirilməsinə E) istehsal və istehlak proseslərinin ekolojiləşdirilməsinə 308. Mühitin keyfiyyətinin ekoloji normalara uyğun olması……təmin edir: 1. əhalinin ekoloji təhlükəsizliyi; 2. insanların, bitkilərin və heyvanların genofondunun saxlanması; 3. təbii ətraf mühitin xassələrinin yaxşılaşdırılmasını; 4. dayanıqlı inkişaf şəraitində təbii ehtiyatların səmərəli istifadəsi və yenidən yaradılması, 5.Təbii ətraf mühitin xassələrinin pisləşməsini, A) 1, 2, 4 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 5 D) 2, 3, 4 E) 3, 4, 5 309. Tullantı qazların ilkin təmizləmə prosesi hansı toztutucularında aparılır?
310. Antropogen çirklənmələr miqyasına görə..... və.... olur. 1. təbii 2. süni 3. qlobal 4. kosmik 5. regional A) 3.5 B) 1.2 C) 3.4 D) 4.5 E) 2.4 311. Atmosfer çirkləndiricilərinin 98% - i ….. payına düşür. 1. kükürd2-oksid 2. xlor-ftor birləşməsi 3. bərk hisssəciklər 4. müxtəlif aerozollar 5. karbon oksid A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 4 D) 3, 4, 5 E) 1, 2, 4 312. Ən təhlükəli atmosfer çirklənməsi…… A) radioaktiv çirklənmədir B) bioloji çirklənməsir C) fiziki-kimyəvi çirklənmədir D) mexaniki çirklənmədir E) fiziki-kimyəvi və bioloji çirklənmədir 313. Atmosfer çirkləndiricilər aqreqat halina görə….qrupa bölünür. A) 4
B) 2 C) 3
D) 5 E) 6
314. Çirkləndiricilər ixrac olunmasının təşkili və nəzarətinə görə……olur. A) təşkil olunmuş və təşkil olunmamış B) fasiləsiz və dövri C) isti və soyuq D) əsas, köməkçi, yardımçı E) təmizlənmədənixrac olunan və təmizləndikdən sonra ixrac olunan 315. Lokallığına görə çirkləndiricilər olur ….. A) əsas, köməkçi, yardımçı B) isti və soyuq C) fasiləsiz və dövri D) təşkil olunmuş və təşkil olunmamış E) təmizlənmədən ixrac olunan və təmizləndikdən sonra ixrac olunan 316. Çirkləndiricilər ixrac olunma rejiminə görə…. olur. A) fasiləsiz və dövri B) isti və soyuq C) əsas, köməkçi, yardımçı D) təşkil olunmuş və təşkil olunmamış E) təmizlənmədən ixrac olunan və təmizləndikdən sonra ixrac olunan 317. Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələr təyinatına görə … olur. A) texnoloji və ventilyasiya B) kölgələnməmiş və ya hündür, kölgələnməiş və ya aşağı, yerüstü C) fasiləsiz və dövri, yaylım və ani D) meydançadaxili və ya meydançadan kənar E) nöqtəvi və xətti 318. Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələr yerləşməsinə görə … olur. A) kölgənməmiş, kölgələnməmiş, yerüstü B) fasiləsiz və dövri, yaylım və ani C) meydançadaxili, meydançadan kənar D) nöqtəvi, xətti E) texnoloji və ventilyasiya 319. Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələr həndəsi formasına görə…… olur. A ) nöqtəvi, xətti B) texnoloji və ventilyasiya C) meydançadaxili və meydançadan kənar D) fasiləsiz və dövri, yayılma və ani E) kölgələnməmiş, kölgələnməmiş, yerüstü 320. Atmosferi çirkləndirən antropogen mənbələr yayılma məsafəsinə görə … olur. A) meydança daxili və meydançadan kənar B) kölgələnməmiş, kölgələnməiş, yerüstü C) nöqtəvi, xətti D) fasiləsiz və dövri, yayılma və ani E) txnoloji və ventilyasiya 321. Atmosferə ixrac etdikləri tullantıların tərkibinə və zərərlilik dərəcəsinə görə istehsalat prosesə və avadanlıqlar…..qrupa bölünür: A) 4 B) 3 C) 5 D) 2 E) 6 322. Atmosferə ixrac etdikləri tullantıların tərkibinə və zəhərlilik dərəcəsinə görə......istehsalat prosesi və avadanlıqları ən təhlükəli hesab olunur. A) tərkibində kansorogen zəhərləyici və ya zəhər maddələr olan tullantı ixrac edən B) gigiyena normalarını aşmayan miqdarda zərərli maddə ixrac edən C) tərkibində əhəmiyyətli dərəcədə zəhərsiz tullantılar olan ventilyasiya hava və ya qazlar ixrac edən D) xoşagəlməz iyli tullantılar ixrac edən E) tərkibində əhəmiyyətli dərəcədə zəhərli tullantılar olan ventilyasiya hava və ya qazlar ixrac edən 323. Atmosferə buraxılan maddələrin ümumi miqdarının azaldılması tədbirlərinə aiddir: 1. yanacaqdan istifadənin və yanacaq tərkibinin yaxşılaşdırılması 2. ətraf mühitə mənfi təsir etməyən yeni yanacaq növlərinin aşkarlanması və istifadəsi 3. daxiliyanma mühərrikli avtomobillər əvəzinə elektromobillərdən istifadə 4. daha uca tüstü boruları və bacaları quraşdırılamsı 5. çirkləndiricilərin neytrallaşdırılması və zərərsizləşdirilməsi A) 1. 2. 3 B) 1. 2. 4 C) 1. 3. 5 D) 2. 3. 4 E) 3.4.5
324. Çİrkləndiricilərin neytrallaşdırılması və zərəsizləşdirilməsi tədbirlərinə aiddir: 1. Yanacaqdan istifadənin və yanacaq tərkibinin yaxşılaşdırılması 2. ətraf mühitə mənfi təsir etməyən yenin yanacaq növlərinin aşkarlanması və istifadəsi 3. çirkləndiricilərin bakteria üsulunda parçalanması 4. bitkilər vasitəsilə havadakı zərərli maddələrin tutulması 5. daha uca tüstü boruları və bacaları quraşdırılması A) 3; 4 B) 1; 2 C) 2; 3 D) 4; 5 E) 1; 5 325.Hündürlüyü 250m olan borudan çıxan tüstü.... məsafəyədək yayılır. A) 75km B) 1km С) 25km D) 50 km E) 20km 326. Zərərli qazları, tüstünü, tozu, his və s. Zərərli tullantıları tutmaq üçün qurğulara aiddir: 1. quru mexaniki təmizləmə cihazları; 2. su ilə təmizləmə prinsipi üzrə işləyən; 3. aktiv lillə təmizləyən qurğular ; 4. elektrik çökdürücüləri; 5. bioloji çökdürücülər A) 1. 2. 4 B) 1. 2. 3 C) 2. 3. 4 D) 2. 3. 5 E) 3. 4. 5 327. Meşə massivlərinin qırılması: A) oksigen rejiminin pozulmasına səbəb olur B) quşların növ müxtəlifliyinin artmasına səbəb olur C) məməli heyvanların növ müxtəlifliyinin artmasına səbəb olur D) buxarlanmanın azalmasına səbəb olur E) karbon qazının atmosferdə artmasına səbəb olur 328. Kimyəvi çirklənmə adlanır: A) İnqrediyent B) parametrik C) bioloji D) stasial E) destruktiv 329. Maksimal birdəfəlik buraxıla bilən qatılıq... A)yaşayış məntəqələrinin atmosfer havasında insan orqanizmində reflektor reaksiyalar yaratmır B) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlara zərərli təsir göstərir C) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zərərli təsir göstərmir D) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa təsir göstərir E) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlara da reflektor reaksiyalar yaradır 330. Orta gündəlik buraxıla bilən qatılıq... A) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zərərli təsir göstərmir B) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlara zərərli təsir göstərir C) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zərərli təsir göstərmir D) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havasında insan orqanizmində reflektor reaksiyalar yaratmır E) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlarada reflektor reaksiyalar yaradır 331. İşçi zonanın havasındakı buraxıla bilən qatılıq.... A) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə zərərli maddələrin buraxıla bilən qatılığıdır B) istehsalat binalarının daxilində, yəni zərərli maddələrin əmələ gəldiyi yerlərdə insanlara zərərli təsir göstərir C) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və ya dolayısı ilə zərərli təsir göstərmir D) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havası ilə qeyri-müəyyən zaman ərzində nəfəs alan insanlara birbaşa və dolayısı ilə zərərli təsir göstərir E) yaşayış məntəqələrinin atmosfer havasında insan orqanizmində reflektor reaksiyalar yaratmır 332. Tullantı dedikdə (N.F.Reymersə görə).....nəzərdə tutulur. A) müəyyən məhsulun istehsalı üçün yararsız olan xammal növləri, istehlak olunmayan qalıqlar və yaxud maddə və enerji B) məhsul istehsalı zamanı və ya müəyyən işin yerinə yetirilməsi zamanı meydana çixan xammal qalıqları materiallar, yarımfabrikatlar və yaxud onların istehlak xassələrini tam və ya qismən itirilməsi C) məhsul istehsal zamanı və ya məişətdə yarasız vəziyyətə düşən əşya və ya digər cisimlər D) məişət əşyalarının amortizassiyası zamanı yaranan və məişətdə istifadə oluna bilməyən bərk maddələr E) məişət əşyalarını və insan həyatının özünün amortizassiyası zamanı yaranan və məişətdə istifadə oluna bilməyən bərk tullantılar 333. Bərk tullantıların zərərsizləşdirilməsi üsuludur: 1.utilizasiya 2.reutilizasiya 3.detoksikasiya 4.aromatlaşdırma 5.fermentləşdirmə A) 1. 2. 3. 5 B) 1. 2. 3. 4 C) 2. 3. 4. 5 D) 1. 3. 4. 5 E) 1. 2. 4. 5 334. Xüsusi qurğularda tullantıların zəhərli komponentlərdən azad edilməsi .... adlanır A) detoksikasiya B) utilizasiya C) proliz D) reutilizasiya E) kompostlaşdırma 335.Kompostlaşdırma üsulu əsasən....zərərsizləşdirilməsində istifadə olunur. A) məişət tullantılarının B) sənaye tullantılarının C) radioaktiv tullantıların D) zərərli tullantıların E) qeyri-üzvi tullantıları 336. Fermentləşdirmə üsulu əsasən ... zərərsizləşdirilməsində istifadə olunur. A) sənaye tullantılarının B) məişət tullantılarının C) radioaktiv tullantıların D) zərərli tullantıların E) qeyri-üzvi tullantıları 337. Atmosferə buraxılan zərərli maddələr insan orqanizminə təsir dərəcəsinə görə...təhlükəlilik sinifinə bölünür. A) 4 B) 2 C) 3 D) 6 E) 8 338. Kobud xətalar nədir?
338. Tullantılardan təsərrüfat istifadəsi üçün müxtəlif faydalı komponentlərin ayrılması prosesi.......adlanır. A) utilizasiya B) reutilizasiya C) detoksikasiya D) proliz E) kompostlaşdırma 339. Səs-küy dedikdə,..... nəzərdə tutulur. A) səs rahatlığı çərçivəsini aşan səs rəqsləri B)i nsan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən nizamlı səs rəqsləri C) insan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən rəqslər D) nizamsız rəqslər E) insan qulaqları tərəfindən qəbul oluna bilən nizamsız rəqslər 340. ......tezlikli səslər aşağı tezlikli səslər hesab olunur. A) 350Hs-ə qədər B) 350Hs C) 800Hs-ə qədər D) 350...800Hs E) 800Hs-dən yüksək 341. .........tezlikli səslər orta tezlikli səslər hesab olunur. A) 350...800Hs B) 350Hs C) 800Hs-ə qədər D) 350Hs-ə qədər E) 800Hs-dən yüksək 342. .......tezlikli səslər yüksək tezlikli səslər hesab olunur. A) 800 Hs-dən yüksək B) 350 Hs C) 800 Hs-ə qədər D) 350 Hs-ə qədər E) 350....800Hs 343. Səs-küy səciyyələndirən parametrlərdir: 1. səs təzyiqi 2. səs-küyün intensivliyi 3. səsin səviyyəsi 4. səs mənbəyinin gücü 5. səs gücü A) 1. 2. 3. 4 B) 1. 3. 4. 5 C) 1. 2. 4. 5 D) 2. 3. 4. 5 E) 1. 2. 3. 5 344. ......dB-də insan eşitmə qabiliyyətini itirir. A) 150 B) 80 C) 10 D) 40 E) 120 345. ........Hs tezlikdən aşağı səslər infrasəs diapozunun aid edilir. A) 20 B) 120 C) 80 D) 10 E) 150 346. Adətən, titrəyişlər.....yaranır. A) maşın mexanizmilərin hissə və qovşaqlarına xarici qüvvələrin dövri təsiri nəticəsində B) maşın və mexanizmlərin hissə və qovşaqlarına daxili qüvvələrin dövri təsiri nəticəsində C) maşın və mexanizmlərin hissə və qovşaqlarına daxili qüvvələrin dövri olmayan təsiri nəticəsində D) maşın və mexanizmlərin hissə və qovşaqlarına xarici quvvələrin dövri olmayan təsiri nəticəsində E) maşın və mexanizmlərin hissə və qovşaqların daxili və xarici qüvvələrin dövri olmayan təsiri nəticəsində 347. Səsləri....qrupa bölmək olar: A) 3 B) 1 C) 2 D) 4 E) 5 348. Insan sağlamlığı üçün təhlükı mənbəyi olan kimyəvi məhsullardan bir neçəsini sadalayın.
349. III sinfə aid təhlükəli maddələr üçün ........ .
E) 10 < BBQi.z < 20 mq/m3; 350. Bioloji çirklənməyə aiddir: A) qida yollarının mikrobiloji zəhərlənməsi B) istilik çirklənməsi C) səs-küy çirklənmələri D) radioaktiv maddələrlə torpaların çirklənməsi E) aerozollarla atmosferin çirklənməsi 351. İstehsalat titrəyişlərinnin baş verməsinə səbəb olan qüvvələr ... nəticəsində yaranır. 1. avadanlıqların hissələrinin disbalansı 2. avadanlıqların hissələrinin fırlanması 3. konstruktiv çatışmazlıqlar 4. qeyri-bərabər yeyilmə 5. avadanlıqların hissələrinin bərabər yeyilməsi A) 1. 2. 3. 4 B) 1. 3. 4. 5 C) 1. 2. 4. 5 D) 1. 2. 3. 5 E) 2. 3. 4. 5 352. Səs sahələri neşə oktava zolağına ayrılır? A) 8
B) 2 C) 3
D) 4 E) 7
353. Oktava zolaqlarının tezlikləri....Hs qəbul olunmuşdur. A) 63. 125. 250. 500. 1000.2000. 4000. 8000 B) 63.5. 120.250. 1000. 2000. 4000. 8000 C) 63. 120. 200. 500. 1000. 2000. 4000. 8000 D) 63. 123. 200. 600. 1000. 2000. 4000. 8000 E) 60. 121. 200. 600. 1000. 2000. 4000. 8000 354. Hava elektrik ötürücü xətlərinin (EÖX) yaratdığı elektromaqnit sahələrinin (EMS) buraxıla bilən səviyyəsi (BBS) kimi...qəbul edilir. A) elektrik sahəsinin gərginliyi B) cərəyan şiddəti C) cərəyanın sıxlıq səviyyəsi D) maqnit sahəsinin gərginliyi E) cərəyan tezliyi 355. Sututarları çirkləndirmədən mühafizənin texniki tədbirlərinə aiddir; 1. təzə su sərfiyyatının azaldılmasına; 2. çirkabsız istehsalatın təşkili; 3. çirkab suların su obyektinə buraxılmazdan öncə təmizlənməsi; 4. çirkab sularında çirkləndiricilərin konsentrasiyasının azaldılması yollarının axtarılması. 5. dövri və təkarar su təchizatı sistemlərinin tətbiqi A) 1. 5 B)1. 2 C)3. 4 D) 4. 5 E) 1. 3 356. Sututarların çirklənmədən mühafizənin texnoloji tədbirlərinə aiddir: 1. təzə su sərfiyyatının azaldılmasına; 2. çirkabsız istehsalatın təşkili; 3. çirkab suların su obyektinə buraxılmazdan əvvəl təmizlənməsi; 4. çirkab sularında çirkləndiricilərin konsentrasiyasının azaldılması; 5. dövri və təkrar su təchizatı sistemlərinin tətbiqi. A) 1. 3. 5 B) 1. 2. 3 C) 3. 4. 5 D) 2. 4. 5 E) 2. 3. 5 357. Ət məhsulları istehsalı müəssisələrində çirkab sularının neçə %-ni məişət suları təşkil edir? A) 9......12 B) 12......20 C) 20..........25 D) 25.......40 E) 40......55 358. Ət məhsulları istehsalı müəssisələrində çirkab sularının......%-ni şərti-təmiz sular təşkil edir. A) 12......20 B) 9.......12 C) 20........25 D) 25.......40 E) 40..... 55 359. Ət məhsulları istehsalı müəssisələrində çirkab suların ......%-ni yağlanmamış sular təşkil edir: A) 20....25 B) 12... 20 C) 9......12 D) 25.....40 E) 40.....55 360. Ət məhsulları istehsalı müəssiələrində çirkab sularının............%-ni yağlanmış sular təşkil edir: A) 40.......45 B) 12.......20 C) 20.......25 D) 25.......40 E) 9........12 361. Ət məhsulları istehsalı müəssisələrində çirkab suları bölmə olar: 1. yağlanmış 2. istehsalat 3. şərti-təmiz 4. məişət 5. patogen 6. yağlanmamış A) 1. 3. 4. 6 B)2. 3. 4. 5 C) 3. 4. 5. 6 D) 2. 3. 4. 6 E) 1. 2. 3. 4 362. Yüngül və qida sənayesi müəssisələrinin çirkab suları mənşəyində növündən və keyfiyyət göstəricilərindən asıılı olaraq...... olur. 1. çöküntü 2. istehsalat 3. təsərrüfat fekal 4. məişət 5. yağıntı A) 2. 3. 5 B) 2. 3. 4 C) 3. 4. 5 D) 1. 2. 3 E) 1. 2. 5 363. Yüngül və qida səneye müəssisələrinin çirkab suları mənşəyindən, növündən və keyfiyyət göstəricilərindən asılı olaraq......... qrupa bölünür. A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6 364. Çirkab sularının təmizlənməsinin radiasiyon üsulu........ A) qisa müddətdə çirkləndirici maddələrin oksidələşməyə kaoqulasiya və parçalanmaya məruz qoyur B) aslı hissəciklərin plotasiyasının yaxşılaşdırmağa imkan verir C) anodla oksidləşmə və katodla bərpa elektrod kaoqulasiya və elektropotasiya prinsipinə əsaslanır D) faydalı komponnentlərə ayırmaq üçün selektivsorven növlərinin tətbiqinə əsaslanır E) təbii biokimyəvi proseslərə mənfi təsir göstərən maddələrin yaranmasına imkan vermir 365. Çirkab sularının membranlı təmizlənməsi üsulu..... A) ultrasüzgəc və elektrodializin tətbiqinə əsaslanır B)asılı hissəciklərin flotasiyasının yaxşılaşdırılmasına imkan verir C) anodla oksidləşmə və katodla bərpa elektrokoaqluyasiya və elektroflotasiya prinsiplərinə əsaslanır D) faydalı komponentləri ayırmaq üçün yeni selektli sorbet növlərinin tətbiqinə əsaslanır E) təbii biokimyəvi proseslərə mənfi təsir göstərən maddələrin yaranmasına imkan vermir 366. Çirkab sularının təmizlənməsinin ozonlaşdırma üsulu......... A) təbii biokimyəvi proseslərə mənfi təsir göstərən maddələrin yaranmasına imkan vermir B) asılı hissəciklərin flotasiyasının yaxşılaşdırılmasına imkan vermir C) anodla oksidləşmə və katodla bərpa elektrokoaqluyasiya və elektroflotasiya prinsiplərinə əsaslanır D) faydalı komponentləri ayırmaq üçün yeni selektli sorbet növlərinin tətbiqinə əsaslanır E) ultrasüzgəc və elektrodializin tətbiqinə əsaslanır 367. Çirkab sularının təmizlənməsinin elektro kimyəvi üsulu....... A) anodla oksidləşmə və katodla bərpa elektroqaqluyasiya və elektroflotasiya prinsiplərinə əsaslanır B) asılı hissəciklərin flotasiyasının yaxşılaşdırılmasına imkan verir C) çirkab sularında təbii biokimyəvi proseslərə mənfi təsir göstərən maddələrin yaranmasına imkan vermir D) faydalı komponentləri ayırmaq üçün yeni selektli sorbet növlərinin tətbiqinə əsaslanır E) ultrasüzgəc və elektrodializin tətbiqinə əsaslanır 368. Radioaktiv çirklənmə dedikdə .... A) mühitin təbii radiasiya fondunun dəyişməsi nəzərdə tutulur B) mühitin fiziki parametrlərin dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D) mühitin kimyəvi xassələrin dəyişməsi nəzərdə tutulur E) təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitdə və ya antropogen substratda kütləvi artın nəticəsində hər hansı bir bioloji növün qeyri adi miqdarda çoxalması 369. Parametrik çirklənmə dedikdə.... A) mühitin fiziki parametrləri B) mühitin təbii radiasiya fondunun dəyişməsi nəzərdə tutulur C) təbiətdən istifadə prosesində landşaftın və ekosistemin pozulması ilə bağlı olan çirklənmələr D) mühitin kimyəvi xassəərinin dəyişməsi nəzərdə tutulur E) təsərrüfat fəaliyyətinin nəticəsində təbii mühitin və ya antropogen substrartda kütləvi artım nəticəsində hər hasnı bir bioloki növün qeyri adi miqdarda çoxalması 370. Ətraf mühitin çirklənməsi mənşəyinə görə neçə qrupa bölünür: A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 371. Sənayenin ekojiləşdirilməsi nədir? A) tullantısız texnologiya B) müəssisələrin nəhəngləşdirilməsi C) müəssisələrin sayının azaldılması D) zavodlarda daha yüksək tüstü borusunun tikilməsi E) istehsalatın ləğv edilməsi 372. Sənaye tullantıları ilə mübarizənin ən səmərəli üsulu A) utilləşdirmək (təkrar emal) B) yandırmaq C) konteynerlərdə saxlamaq D) basdırmaq E) zibilliklərdə toplamaq 373. Suyun temperaturunun antropogen dəyişməsi.......çirklənmədir. A) fiziki B) mexaniki C) təbii D) kimyəvi E) bioloji 374. Qeyd edilən qurğulardan hansı quru toztutucu aparatlar qrupuna aiddir? a) tozçökdürücü kameralar b) Venturi Skubberi c) forsunkalı skubberlər d) köpük dağıdıcılar e) duman tutucular 375. Hansı sular duzlu su hesab olunmur: A) duzluluğu 0,1%-dən az olan B) duzluluğu 0,1%-dən çox olan C) duzluluğu 1%-dən az olan D) duzluluğu 1%-dən çox olan E) duzluluğu 1% olan 376. Hansı sular şirin su hesab olunur: A) duzluluğu 1%-dən az olan B) duzluluğu 1%-dən çox olan C) duzluluğu 0,1%-dən az olan D) duzluluğu 0,1%-dən çox olan E) duzluluğu 1% olan 377. Neytrallaşdırma nədir? A) tələb olunan pH təmin etmək üçün suyun qələvi və ya turşu ilə emalı B) həll olunmuş qarışıqların xüsusi reagentlər vasitəsilə sudan kənarlaşdırılması C) çirkab suyuna aşağı hisssədən verilən haava qabarcıqları vasitəsilə qarışıqların səthə qalxaraq kənarlaşdırılması D) isti qazın axını ilə cismin səthindən maddələrin aparılması prosesi E) qaz və ya məhluldan hər hasnı maddənin maye və ya bərk cismin səth təbəqəsi ilə udulması prosesi 378. Ozonlaşdırma nədir? A) çirkab suların təmizləmə üsulu B) torpağı təmizləmə üsulu C) havanı təmizləmə üsulu D) çirklənmə növü E) bitki növü 379. Bioloji təmizlmədə hansı maddədən istifadə olunur? A) aktiv lildən B) aktiv kömürdən C) karbon qazından D) qumdan E) gildən 380. Flotasiya nədir? A) Çirkab sularının təmizləmə üsulu B) torpağın təmizləmə üsulu C) havaının təmizləmə üsulu D) çirklənmə növü E) bitki növü 381. Koaqulyasiya nədir? A) Həll olunmuş qarışıqların xüsusi rentgenlər vasitəsilə sudan kənarlaşdırılması B) tələb olunan pH-I təmin etmək üçün suyun qələvi və ya turşu ilə emalı C) isti qazın axını ilə bərk cismin səthindən maddələrin aparılması prosesi D) qaz və ya məhluldan hər hansı maye və bərk cismin səth təbəqəsi ilə udulması prosesi E) çirkab suyuna aşağı hissəfən verilən hava qabarcıqları vasitəsilə qarışıqların səthə qalxaraq kənarlaşdırılması 382. Çirkab sularının təmizlənmə üsullarının tətbiqolunma ardıcıllığı: A) mexaniki, kimyəvi, bioloji B) kimyəvi-mexaniki-bioloji C) bioloji-kimyəvi-mexaniki D) kimyəvi-bioloji-mexaniki E) mexaniki-bioloji-kimyəvi 383. Koaqulyasiya nədir? A) çirkab suların təmizləmə üsulu B) torpağın təmizləmə üsulu C) havanın təmizləmə üsulu D) çirkləndirmə növü E) bitki növü 384. Çirkab sularının kimyəvi təmizlənmə üsulun aid deyil: 1. seperasiya 2. oksidləşdirmə 3. flotasiya 4. ekstraksiya 5. koaqulyasiya A) 1. 2. 4 B) 1. 2. 3 C) 2. 3. 4 D) 3. 4. 5 E) hamısı aiddir 385. Çirkab sularının kimyəvi təmizlənmə üsuluna aiddir: 1. seperasiya 2. oksidləşmə 3. flotasiya 4. ekstraksiya 5. koaqulyasiya A) 1.2.4 B) 1.2.3 C) 2.3.4 D) 3.4.5 E) hamısı aiddir 386. Çirkab sularının kimyəvi təmizləmə üsuluna aid deyil: 1. seperasiya 2. oksidləşmə 3. flotasiya 4. ekstarksiya 5. koaqulyasiya A) 3; 5 B) 1; 2 C) 2; 3 D) 2; 4 E) heç biri 387. Çirkab suların fiziki-kimyəvi üsulla təmizlənməsi......əsaslanır. A) təbii maddələr dövranı prinsiplərinə B) suda həll olmayan maddələrin kənar edilməsinə C) koaqulyasiya, sorbsiya və pritasiya proseslərinə D) sulara xüsusi ragentlər əlavə ediləməsinə E) çirkab suların içərisindən hava buraxılmasına 388. Çirkab sularının kimyəvi üsulla təmizlənməsi.........əsaslanır. A) sulara xüsusi reagentlər əlavə edilməsi B) təbii maddələr dövranı prinsiplərinə C) suda həll olmaya maddələrin kənar edilməsi D) koaqulyasiya, sorbsiya və pritasiya proseslərinə E) çirkab suların içərisindən hava buraxılmasına 389. Çirkab sularının mexaniki üsulla təmizlənməsi....əsaslanır. A) suda həll olunmayan maddələrin kənar edilməsinə B) çirkab suların içərisindən hava buraxılmasına C) təbii maddələr dövranı prinsiplərinə D) sulara xüsusi reagentlər əlavə edilməsi E) koaqulyasiya, sorbsiya və pritasiya proseslərinə 390. Çirkab suların təmizlənməsi üsuluna aiddir. 1. mexaniki 2. kimyəvi 3. Bioloji-termiki 4. Fiziki-bioloji 5. termiki 6. mexaniki-kimyəvi 7. fiziki-kimyəvi A) 1.2.4.5 B) 1.2.3.4 C) 2.3.4.5. D) 4.5.6.7 E) 2.3.5.7 391. Çirkab sularının destruktiv üsulla təmizlənməsi zamanı.......... A) çirkləndiricilər oksidləşmə yolu ilə ya parçalanır və ya bərpa olunur. B) qiymətli maddələr çirkab suyundan ayrılır və istifadə olunur. C) çirkləndiricilər oksidləşmə yolu ilə ya parçalanır və ya sututarlara axıdılır. D) çirkləndiricilər oksidləşmə yolu ilə ya parçalanır, və ya çökdürülür. E) qiymətli maddələr çirkab suyundan ayrılır və parçalanır. 392. Çirkab sularının rekuperasiya üsulu ilə təmizlənməsi zamanı.... A) qiymətli maddələr çirkab suyundan ayrılır və istifadə olunur. B) çirkləndiricilər oksidləçmə yolu ilə ya parçalanır və ya bərpa olunur. C) çirkləndiricilər oksidləşmə yolu ilə ya parçalanır və ya sututarlara axıdılır. D) çirkləndiricilər oksidləşmə yolu ilə ya parçalanır və ya çökdürülür. E) qiymətli maddələr çirkab suyundan ayrılır və parçalanır. 393. Yaranma mənbələrinə görə antropogen amillərin növlərini göstərin
394. Çirkab suyu axıdıldıqdan sonra sututarların suyundan asılı maddələrin miqdarı...mq/l-dən artıq yüksəlməlidir. A) 0,25 B) 0,2 C) 0,15 D) 0,3 E) 0,35 395. Çirkab suyunun sututarlara axıdılması normalarına əsasən çirkabla qarışdıqdan sonra sututaralarda suyun hidrogen göstəricisi (pH)...... olmalıdır. A) 6,5.......8,5 həddində B) 3,5.......5,5 həddində C) 1,5......3,5 həddində D) 5,5......6,2 həddində E) 8,5.......10,5 həddində 296. Balıqçılıq təsərrüfatı üçün istifadə olunan su obyektlərindəki sularda həll olunmuş oksigenin miqdarı qışda..aşağı olmamalıdır. A) 4....6 mq/l-dən aşağı B) 2.....4 mq/l C) 4......6 mq/l D) 2.....4 mq/l-dən aşağı E) 6,8 mq/l-dən aşağı 397. Çirkab suyunun sututarlara axıdılması normalarına əsasən çirkabla qarışdıqdan sonra sututarın suyunda həll olunmuş oksigenin miqdarı.... A) 4mq/l-dən az olmamalıdır. B) 4mq/l-dən az olmalıdır. C) 4mq/l-ə bərabər olmalıdır. D) 4q/l-dən az olmalıdır. E) 4q/l-dən az olmamalıdır. 398. Hidrosferin ekoloji problemlərinə aid deyil: 1. şirin su və dəniz ekosistemlərinin çirklənməsinin dayanmadan artması 2. su ekosistemlərinin bioloji məhsuldarlığının azalması 3. su ekosistemlərinin bioloji məhsuldarlığının artması 4. dünya əhalisinin sayının durmadan artması 5. iri su anbarlarının yaradılmasının ekoloji nəticələri A) 3; 4 B) 1; 2 C) 1; 5 D) 4; 5 E) 1; 4 399. Yerin su balansı nəyə deyilir? A) müəyyən zaman kəsiyi ərzində yer səthinə yağıntılar şəklində düşən suyun miqdarı ilə qurunun və Dünya okeanının səthindən buxarlanmış suyun miqdarı arasındakı bərabərliyə B) müəyyən zaman kəsiyi ərzində yer səthinə yağıntılar şəklində düşən suyun miqdarı C) hidrosferi atmosferi, litosferi və canlı orqanizmləri əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyun Yerdə dəyişməsinə D) hidrosferi,atmosferi və litosferi əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyun Yerdə dəyişməsi E) canlı orqanizmləri əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyun yerdəyişməsi 400. Suyun dövranı dedikdə ...... nəzərdə tutulur. A) hidrosferi, atmosferi, litosferi və canlı orqanizmləri əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyuun Yerdə dəyişməsi B) müəyyən zaman kəsiyi ərzində yer səthinə yağıntılar şəklində düşən suyun miqdarı ilə qurunun və Dünya okeanının səthindən buxarlanmış suyun miqdarı arasındakı bərabərlik C) müəyyən zaman kəsiyi ərzində yer səthinə yağıntılar şəklində düşən suyun miqdarı D) hidrosferi, atmosferi və litosferi əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyun Yerdə dəyişməsi E) canlı orqanizmləri əhatə etməklə günəş enerjisi və qravitasiya qüvvəsinin təsiri ilə suyun yerdəyişməsi 401. Analitik laboratoriyalar nəyə imkan verir?
402. Yerin ümumi su ehtiyatlarının ....%-ni şirin sular təşkil edir. A) 2,5 B) 1,69 C) 0,023 D) 0,13 E) 1,8 403. Yer kürəsi həcminin....%-i çaylar, göllər və buzlaqlarda cəmlənib A) 18 B) 1,69 C) 3,68 D) 6,2 E) 0,13 404. Yer kürəsi həcminin......%-ni hidrosfer tutur. A) 0,13 B) 1,8 C) 1,69 D) 2,5 E) 0,023 405. Yeraltı sular hidrosferin........%-ni təşkil edir. A) 1,69 B) 3,68 C) 6,2 D) 0,6 E) 1,8 406. ............təmizlənmədə çirkab suları zərərsizləşdirilir və üzvi maddələrin parçalanması üçün şərait yaradılır. A) bioloji B) kimyəvi C) fiziki D) mexaniki E) fiziki-kimyəvi 407. Suyun çirklənməsinin əsas növlərinə aiddir: 1. fiziki 2. titrəyiş 3. bioloji 4. Kimyəvi 5. mexaniki A) 1,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3,4 D) 1,2,4 E) 1,4, 5 408 .Hidrosferi çirkləndirən mənbələr........qrupa bölünür. A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6 409. Suyun orqanoleptik xassələrinə aid deyil: 1. şəffaflıq 2. iy 3. temperatur 4. rəng 5. qələvilik A) 3, 5 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 2, 5 E) 2, 4 410. Suyun orqanoleptik xassələrinə aiddir: 1. şəffaflıq 2. iy 3. temperatur 4. rəng 5. qələvilik A) 1,2,4 B) 1,2,3 C) 1,3,5 D) 2,3,4 E) 2,4,5
411. Kimyəvi antropogen amilləri göstərin
412. Tullantı qazları zəhərli maddələrdən təmizləmək üçün hansı qurğulardan istifadə edilir.
413. Tullantı qazları fiziki üsulla təmizlədikdə ölçüləri 25-30 mkm olan hissəcik¬lərin "ətalət" prinsipli toztutuclarda çökməsi neçə faiz olur?
414. Həyat fəaliyyəti təhlükəsizliyinin təminatının əsas məqsədi hansıdır?
415. Yaşayış məntəqələrində azot oksidlərinin buraxıla bilən qatlığı: A) 0,085mq/m3 B) 1,2q/m3 C) 2mq/m3 D) 0,01mq/m3 E) 3q/m3 416. Yüngül sənaye müəssisələrinə aiddir: A) gön-dəri,toxuculuq, yun və basma-keçə B) ayaqqabı, xəz, meyvə-tərəvəz C) qənnadı, efir yağı trikotaj və s D) xəz, konserv, pambıq-parça E) pambıq-parça, xəz, kapron-parça 417. Bir sıra dilektriklərin yanması nəyə səbəb olur?
418. Təhlükəsizlik baxımından zərərli maddələrin qatılığı nə qədər olmalıdır?
419. İnsana və onu əhatə edən mühitə heyvanların təhlükəli və zərərli təsirini azaltmaq üçün nə etmək lazımdır?
420. Şüalanma təhlükəsizliyi sınaqları zamanı nələr yoxlanır?
421. İonlaşdırıcı şüalanma təhlükəsizliyi sınaqlarında hansı parametrlər təyin edilməlidir?
422. İnsana təsir xarakterinə görə təhlukələr hansılardır?
423.Təhlikə mənbəyi nədir?
424. Məhsulların yarada biləcəyi təhlükəli təsirlər hansı əlamətlərə görə təsnif edilir?
425. Ətraf mühitin mühafizəsi sisteminin məqsədi nədir?
və ya aradan qaldırmaq
426. Təhlükəli və zərərli təsirlərin bütün növlərinə ümumi tələblər hansı sənəddə əksini tapmışdır?
427. Əməyin təhlükəsizliyi standartlar sistemi nəyi əks etdirir?
428. Əməyin təhlükəsizliyi standartlar sistemi nəyə əsaslanır?
429. Əməyin təhlükəsizliyi standartlar sistemi nədir?
430. Həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyinin təminatının məqsədlərindən birini göstərin ....
431. Əməyin təhlükəsizliyi hansı amillərdən ibarətdir?
432. Hansı toz hissəciklərin zahiri sıxlığa, həqiqi sıxlığa bərabərdir? a) məsaməli hissəciklərin b) kövrək hissəciklərin c) toz halında hissciklərin d) bərk hissəciklərin e) quru hissəciklərin 433. Həyat fəaliyyıtinin təhlükəsizliyinin hüquqi əsasını nə təşkil edir?
434. Sosial antropogen amillər nədir?
435. qida məhsulları, insandan yaşayış yeri və ya qidalanma mənbəyi kimi istifadə edən
436. Antropogen amillər nədir?
437. Fiziki antropogen amilləri sadalayın ....
438. Texnosfer nədir?
439. Qeyd edilən qurğulardan hansı yaş toztutucu aparatlar qrupuna aiddir? a) forsunkalı skrubberlər b) siklonlar c) jaluzli toztutucular d) süzgəclər e) rotasion toztutucular 440. Təbii mənbələrdən alınan hansı xarakterli olur? a) qısa müddətli b) uzun müddətli c) fasiləsiz d) dəyişkən e) fasiləli 441. Dəm qazının havada buraxıla bilən qatılığı: A) 2mq/m3 B) 2q/m3 C) 0,5mq/m3 D) 1q/m3 E) 5mq/m3 442. Balıqçılıq təsərrüfatı üçün istifadə olunan su obyektlərindəki sularda həll olunmuş oksigenin miqdarı qışda ...... aşağı olmamalıdır.
443. Barmaqlığın eni aşağıdakı kimi təyin olunur :
444. Tüstü borusundan yer səthində qazların maksimal qatılığının əmələ gəldiyi nöqtəyə qədər olan məsafə:
445. Oktava tezliyi .......... kəmiyyəti ilə ifadə olunur. A) B) W = İ 2 r2 C) D) P0 = 2 10-5 Pa E) 446. Benzin və ya toulol molekuluna NH2-nin daxil edilməsi: A) toksikiliyi artır B) toksikiliyi azaldır C) narkotikliyi artır D) narkotikliyi azaldır E) rezorbtiv təsir güclənir 447. Az həcmdə aktiv lil çöküntüsünü emal etmək üçün son zamanlar hansı üsuldan istifadə edilir? a) aerob stabilləşmə üsulundan b) termiki emal üsulundan c) anaerob qıcqırtma üsulundan d) katalitik təmizləmə üsulundan e) mexaniki emal üsulundan 448. Mənbənin səmərəli diametri Ds aşağıdakı kimi təyin olunur:
449. Bərk tullantıların zərərsizləşdirilməsi üsuludur: 1) utilizasiya; 2) reutilizasiya; 3) detoksikasiya; 4) aromatlaşdırma; 5) fermentləşdirmə.
450. Çirkab suyu axıdıldıqdan sonra sututarların suyunda asılı maddələrin miqdarı .... mq/l-dən artıq yüksəlməməlidir.
451. Xrom nələr törədir?
E) heç bir ziyanı yoxdur 452. Zərərli qazları, tüstünü, tozu, hiss və s. zərərli tullantıları tutmaq cihaz və qurğular ...... tipə bölünür.
453. Orta gündəlik BBQo.g .............
454. Məişət tullantıları (MT) dedikdə ............ nəzərdə tutulur.
455. Hesabat metodu ilə tullantının təhlükəlilik dərəcəsinin - Ktgöstəricisi:
456. 220. Su ilə təmizləmə prinsipi üzrə işləyən təmizləyici qurğulara aiddir. 1. skruber 2. elektrosüzgəc 3. köpüklü qazyuyucular 4. siklon 5. elektrik çökdürücüləri A) 1; 3 B) 1; 2 C) 1; 4 D) 4; 5 E) 2; 3 457. Elektromaqnit sahələrinin ( EMS ) buraxıla bilən səviyyəsi ( BBS ) yaşayış tikililəri ərazisində ......... kV /m təşkil edir.
458. Su hövzəsinin civə ilə çirklənməsinə ilk dəfə rast gəlinmişdir: A) Yaponiyada B) Rusiyada C) İtaliyada D) Fransada E) Misirdə 459. Kapitalizmin inkişafı ilə əlaqədar olaraq: A) meşələr, heyvanlar kütləvi qırılmağa məruz qaldılar B) yalnız meşələr kütləvi qırılmağa başladı C) yalnız fil və balinaları qırmağa başladı D) yalnız heyvanlar kütləvi qırılmağa başladı E) yalnız vəhşi heyvanları qirmağa başladılar 460. ƒ parametri : A) m/san · dərəcə; B) m/san · dərəcə C) m/san · dərəcə; D) m/san · dərəcə E) m/san · dərəcə 461. Atmosferə buraxılan qaz-hava qarışığının səmərəli həcmi:
462. ”Turş yağışlar” biosferdə hansı təzadlar yaradır? A) metal hissələri, tarixi abidələri xarab edir B) bitkilərin inkişafına kömək edir C) daşqın və torpaq sürüşməsi yaradır D) mikrobların miqdarını artırır E) zəlzələ yaradır 463. Hava mübadiləsinin dəfəliyi :
E) saat1; 464. Üzvi yanacaqlarda ekoloji baxımdan ən əlverişlisi: A) təbii qaz B) mazut C) daş mömür D) antrasit E) propan, butan 465. Çirkab sularının təmizlənmə üsullarının tətbiq olunma ardıcıllığı: A) mexaniki, kimyəvi, bioloji B) kimyəvi-mexaniki-bioloji C) bioloji-kimyəvi-mexaniki- D) kimyəvi-bioloji-mexaniki E) mexaniki-bioloji-kimyəvi 466. ........atmosfer çirklənməsi deyilir. A) Havada qazların, maye və bərk halında olan maddələrin, eləcədə radioaktiv maddələrin canlı orqnizmlərin həyat şəraitinə mənfi təsir göstərə biləcək miqdarda olmasına B) maye və bərk halında olan maddələrin tərkibinin dəyişməsinə C) çirkləndiricilərin dolayısı yolla hava mühitinə keçməsinə D) hava mühitinin fiziki, kimyəvi xassələrinin dəyişməsinə E) göstərilən cavabların hamısı 467. Ekosistemi təşkil edən bloklar aşağıdakılardır?
468. Ekoloji sistemlər yaranma səbəblərinə görə bölünür?
469. Ekosistemdə azotun mənbəyi aşağıdakılardır?
470. Biosferdə maddələrin dövretməsi ayrılır?
471. Noosfera termini hansı mənada işlənilir?
472. 1948-ci ildə yaranmış və qərargahı Parisdə yerləşən təşkilat hansıdır?
473. UNESKO hansı proqram həyata keçirir?
474. Ətraf mühitin mühafizəsi məsələlərinin həllində daha çox əhəmiyyəti olan hansı tədbirlərin keçirilməsi məsləhətdir?
475. “Kioto protokolu”nun imzalanmasında əsas məqsəd nə olmuşdur?
476. Stokolm konfransının əsas məqsədi nədən ibarət idi?
477. Torpaq ehtiyatlarının mühafizə yollarındandır: 1. Meliorasiya; 2. Kimyalaşdırma; 3. İrriqasiya; 4. Bedləndləşmə; 5. Torpağın keyfiyyət qimlətləndirilməsi. 6.Rekultivasiya.
478. Müəssisədə istifadə olunan resurslar və onların ətraf mühitə təsiri hansı texniki-normativ sənəddə göstərilir?
479. Texnogen (və ya antropogen) amillər nə ilə əlaqədardır?
480. Sənaye cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə təbii mühitin çirklənməsi ilə mübarizəyə ümumi milli məhsulun(ÜMM) neçə faizi yönəldilir?
481. Monitorinqin təsir amili dedikdə başa düşülür:
482. Monitorinqin obyekti dedikdə aşağıdakılardan hansı nəzərdə tutulur?
483. Monitorinq sistemi siniflərinə ayrılır:
484. Nəqliyyat vasitələrindən ayrılan tullantı qazların tərkibində hansı birləşmələr olur?
485. Neft-qaz quyularının qazılması zamanı yaranan ekoloji problemlər:
486. Dağ-mədən sənayesinin yaratdığı ekoloji problemlər:
487. Zərərli tullantıların ətraf mühitə təsirinin norma səviyyəsindən artıq olmaması, xammal və materialların bir hissəsinin müxtəlif səbəblər üzündən tullantılara çevrilməsi və uzun müddət saxlanılmağa, yaxud basdırılmağa yönəldilməsi aşağıdakılardan hansının xüsusiyyətlərinə aiddir?
488. Atmosferdə rütubətliliyin səviyyəsinin artması ilə nəticələnir?
489. İstehsal tullantılardan xammal, yarımfabrikat, yanacaq kimi istifadə edilməsi adlanır?
490. Qaz və toztutucu avadanlıqların, qurğuların sıradan çıxması, onların fiziki və mənəvi cəhətdən amortizasiyaya uğraması hansı sənaye sahəsinin iqtisadi göstəricilərinə təsir göstərir?
491. Smoqların hansı mənfi təsiri vardır?
492. İstehsalat zonaları zonasına aid deyil:
493. Pozulmuş torpaqları bərpa etmək üçün hansı metoddan istifadə edilir?
494. Rekultivasiya işləri hansı ardıcıllıqla aparılır?
495. Çirkab sular su hövzələrinə atılarkən suyun turşuluq həddi hansı miqdarda olmalıdır?
496. Müasir istilik elektrik stansiyalarında soyutma prosesində işlədilmiş suyun temperaturunu azaltmaq üçün nə etmək lazımdır?
497. Çirkab sular su hövzələrinə atılarkən hövzənin temperaturuna təsiri necə olmalıdır?
498. Təbii suların əsas çirkləndirmə mənbələri hansı istehsal sahələridir?
499. Təbii suların əsas çirklənmə göstəricilərindən deyil?
500. Sənayedə ən çox su sərfiyyatı hansı ölkənin payına düşür?
501. Atmosferi çirkləndirən əsas mənbələr hansılardır?
Hazırladı: “Ekologiya mühəndisliyi” kafedrasının B/m S.H.Hüseynova Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|