9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 2017-2018 Sayfa 16

9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 2017-2018  Sayfa 16

SAYFA 16

1) Edebiyat sanattır, malmezesi dil olan güzel sanat etkinliğidir. Duygu ve düşüncelerin söz veya yazıyla estetik ve etkili anlatılmasıdır. 

2) "Edebiyat yapmak" deyimi  bir konuda boş, gereksiz, süslü püslü sözler söylemek anlamlarına gelir.  Günlük hayatta da bu deyimi kullanırız. 
Örneğin; Bırak edebiyat yapmayı da düşündüğünü açıkça söyle.
9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 19 Cevabı

1. Aşağıda verilen görsellerin sizde çağrıştırdığı kelime veya kavramları yazınız. Yazdıklarınızın birbiriyle ilişkisi olup olmadığını tartışınız. 

Cevap: İlk resimde mağara duvarlarına çizilmiş şekilleri görmekteyiz. İkinci resimde ise Mısır inanışının izleri görülmektedir. Üçüncü resimde Türklerin Orta Asya zamanından kalma dikili taşları ve aşağıdaki ilk resimde kütüphane diğerinde ise bir yörük çadırı görülmektedir. Kısaca bence yazının ya da bilginin tarih çağlarından günümüze geçirdiği gelişimler anlatılmaktadır.

2. Aşağıda verilen kavramların ‘dil” ile ilişkisi hakkındaki görüşlerinizi kısaca yazınız. 

Cevap: Dil toplumun geleneğini göreneğini yansıtan canlı bir kültürel varlıktır. Tarih içinde başlangıçtan günümüze her türlü birikim dil sayesinde bugünden geleceğe taşınır. Kültürün en önemli taşıyıcısı dildir desek yerinde olur.

9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Meb, Sayfa 21

SAYFA 21

Hazırlık

1. Edebiyatla bilim arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?

Edebiyatla bilim arasında farklı ilişkiler söz konusudur. Bu ilişkinin temelinde her ikisinin de insan etkinliği olması vardır. İkisi de insana yöneliktir.
Edebiyat kendi alanındaki etkinlikleri gerçekleştirirken bilimden faydalanır. Her ikisi de birbirini etkiler. Ama edebiyat fizik, kimya, biyoloji gibi deneysel bilimlerle dolaylı bir ilişki içindedir.

2. Aşağıdaki metinleri edebiyat ile bilim dalları arasındaki ilişki açısından değerlendiriniz.

İlk metin edebiyatla sosyoloji arasındaki ilişkiyi açıklıyor.
İkinci metin edebiyatla felsefe arasındaki ilişkiyi ve farklarını ortaya koyuyor.
Üçüncü metin ise edebiyatla psikoloji bilimi arasındaki ilişkiyi anlatıyor. 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Meb, Sayfa 23
SAYFA 23


Metni Anlama ve Çözümleme
1. Edebiyatın Bilimle İlişkisi adlı metne göre edebiyatın hangi bilim dallarıyla ilişki içinde olduğunu belirtiniz.
Psikoloji, sosyoloji, tarih, coğrafya, gibi sosyal bilimlerle ilişki içindedir.

2. Metne göre edebiyatın amacını yitirmemesi neye bağlanmıştır? Açıklayınız.

Bilimle bağını koparmasına bağlanmıştır.

3. Metne göre bilim ve dil arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Dil bilim için bir araçtır. 

4. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Ana düşünce: Edebiyatla bilim etkileşim içinde varlıklarını sürdürür.





Yardımcı düşünceler:
Edebiyatla biim arasında farklı şekillerde ilişki söz konusudur.

Edebiyat ve bilim birbirlerinin yöntemlerini kullanır.

Edebiyat ve bilim birbirine kaynaklık eder.

 

5. Metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.


Açık İletiler:

Edebiyatla bilim arasında çeşitli düzeylerde ilişki söz konusudur.

Edebiyatın hiçbir zaman bilimle bağını koparmaması gerekir.

Bilim gibi edebiyatın da edebi araştırmaların da yöntemi vardır.

Edebi eserler bilimsel eserlere ilham kaynağı olabilir.
Örtük İletiler:

Edebi yapıtın dünyası birdir, toptandır.

Edebiyat geniş bir evrensel birlik içindedir.

6. Jules Verne’in (Jul Vern), Ay’a Seyahat romanını Ay’a gidilmeden önce yazmasından hareketle edebiyat  ile bilim arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

Bu durum edebiyatın bilime kaynaklık ettiğinin bir göstergesidir.
7. Edebiyatın Bilimle İlişkisi adlı metni içerdiği bilgiler ve düşünceler arasındaki tutarlılık yönünden değerlendiriniz.
Metnin içerdiği bilgiler ve düşünceler tutarlıdır, birbiriyle çelişmemektedir.

9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Meb, Sayfa 24

Hazırlık

1. Güzel Sanatlar insanların, dış dünyaya yönelik duygu, düşünce ve izlenimlerini, çizgi, renk, biçim, ses, söz ve ritim gibi unsurlarla anlatması; edebiyat, müzik, resim, heykel, mimari ve tiyatro gibi faaliyetlerle insanda etki yaratıp coşku ve hayranlık uyandırmasıdır.

2. Edebiyatın güzel sanatlardan ayrılan yönleri maddeler halinde... ��BURADA

SAYFA 27

Metni Anlama-Yorumlama

1) Edebiyat adlı metinden anlamını bilmediğiniz kelime ve kelime gruplarını bulunuz.
.....
2) Edebiyat güzel sanatların bir koludur. Edebiyat; sözde, yazıda, düşüncede, hayalde güzellik demektir.
Edebiyat; dil ile gerçekleştirilen,malzemesi dil olan güzel sanat etkinliğidir.Edebi eser öncelikle  sanat değeri olan eserdir.Edebi eserlerde dikkatle kullanılmış bir dil vardır.
Bilim nasıl ki akla, mantığa, öğretmeye yönelik ise sanat da insan ruhunu doyurmaya, güzelleştirmeye yöneliktir.
3) Edebiyatın diğer güzel sanat dallarıyla benzer yönü şudur: Edebiyat diğer güzel sanatlar gibi güzeli, estetik haz uyandıracak şekilde anlatma çabası içindedir.

4.Edebiyatın güzel sanatlardan ayrılan yönleri maddeler halinde... ��BURADA

5. Edebiyatın kullandığı malzeme, mecazlarla ve sanatçıların bireysel  kullanımlarıyla zaman içinde gelişmiştir.

6. Edebiyat adlı metindeki açık ve örtük iletiler:

Açık iletiler: Batı'da güzel sanatlarla teorik konular geliştikçe, edebiyat da bu sanatlardan biri olarak benimsenmiş, böylece edebiyatın diğer güzel sanatlarla ortak estetik prensipleri paylaştığına dikkat çekilmiştir.
Günlük konuşmada konuşmada ve diğer alanlarda kullanılan dille edebi dil birbirinden oldukça farklıdır.
Edebi eser herhangi aracıya gerek olmaksızın orijinal yapısıyla her seviyeden okuyucusuna doğrudan doğruya ulaşan tek sanattır.

Örtük İleti: Metin öğretici metin olduğu için örtük ileti yoktur.

7. Yahya Kemal Beyatlı'nın Süleymaniye'de Bayram Sabahı adlı şiir mimari ve tarihle ilişkilidir.

9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Cevapları,Meb, 28-30-31.Sayfa Cevapları

SAYFA 28

Hazırlık

1) İnsanların farklı edebi türlere ilgi duymasının sebebi, insanların edebi zevk ve anlayışlarının birbirinden farklı olmasıdır. Kimi şiiri çok sever, kimi romanı kimi de tiyatroyu...

2) Farklı edebi türlerin ortaya çıkmasının nedeni toplumda meydana değişmeler ve bu değişimlerden edebiyatın da etkilenmesidir.

3)  İlk metinde (şiir) sanat metni olduğu için çağrışıma açık, süslü ve sanatlı bir dil kullanılmıştır. İkinci metin öğretici olduğu için  ise sade ve açık bir dil kullanılmıştır.

İlk metin şiir şeklinde ikinci metin düz yazı şeklinde yazılmıştır.

İlk metinde aşk, ikinci metinde fen bilgisi eğitimi konusu işlenmiştir.

İlk metnin yazılış amacı duyguları aktarmak, edebi zevk vermek, ikinci metnin yazılış amacı ise bilgilendirmektir. 

30. SAYFA

Metni Anlama ve Çözümleme

1. "Metin" adlı  yazıya göre netinlerin sınıflandırılmasında gerçeklikle ilişkileri, işlevleri, yazılış amaçları, hedef kitleleri, kullanılan anlatım biçim ve teknikleri gibi ölçütler vardır.

2. Bilimsel, felsefi ve edebi metinlerle kişisel hayatı konu alan metinler arasında ne tür farklılıklar vardır?

Yazarın yaşamını yansıtan veya yaşamından beslenen yazı türleridir. Bilimsel metinler açık ve kesin bir dille, delillere dayanarak anlatan metinlerdir. Felsefi metinler ise felsefî konuları ve felsefenin varlık, bilgi, değer gibi konularını ele alan metinlerdir.

Kişisel hayatı konu alan metinler ( hatıra (anı), gezi yazısı, biyografi, mektup, günlük) ise bireysel duygu ve düşünceleri yansıtan çoğunlukla öznel yazılardır. Bilimsel metinler nesnel metinlerdir, kişisel duygulara yer verilmez.

3. Metin yazarı kullanacağı metnin türünü belirlerken  yazılış amacını, hedef kitlesini , kullanacağı anlatım biçim ve tekniklerini göz önünde bulundurur.

4. Her metnin kendine özgü bir sesi vardır ifadesi her metnin kendine göre bir anlamı olduğunu,   birbirinden farklı dil ve anlatım tekniği kullanıldığını belirtir.

5. Metnin ana düşüncesi: Her metnin kendine özgü bir anlatım biçimi ve sesi vardır.

Yardımcı Düşünceler: Bazı metinler öğretmeyi, bazıları düşündürmeyi, kimileri sezdirip duygulandırmayı amaçlar.

31.SAYFA 

Etkinlik

Aşağıdaki cümlelerin dilin kullanımından doğan hangi türleri(standart dil, ağız, şive, lehçe, argo, jargon) örneklediğini nedenleriyle belirleyiniz..

Döviz piyasalarında bu hafta dalgalanma bekleniyor. JARGON

Adamı sokakta kıstırıp bir güzel marizlemişler.  (ARGO)
Haydah oloroğut.? (Nasılsın?) (LEHÇE) 
Bir toplumun  gelişmesi eğitime verdiği öneme bağlıdır. (STANDART DİL)
Menden heç ne soruşma. (ŞİVE) 
Sene diyirem ! Gaç gündür ariram, yoksan, e ben neyidim? (AĞIZ)