A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

2-savol. Tamaki chekish 
Tamaki chekish oʻpka saratoni va Shu kabi kasalliklarni paydo boʻlishini 
koʻpaytiradi.
Tamaki chekilsa quyidagi kasalliklarga chalinish xavfi boʻladimi? 
Javobingizda
“Ha” va “Yoʻq” 
tasdiqlarini belgilang 
Tamaki chekilsa quyidagi kasalliklarga chalinish xavfi 
boʻladimi? 
Ha ili Yoʻq 
Bronxit
Ha / Yoʻq 
VICH-infektsiya yoki SPID 
Ha / Yoʻq 

---

KISLOTALI YOMG‘IRLAR 
Quyida keltirilgan rasmda 2500 yil ilgari Afina Akropolida qurilgan Kariatida 
deb nomlangan haykallar keltirilgan. Haykallar marmardan oʻyib yasalgan boʻlib, 
marmar kalьtsiy karbonatdan tashkil topgan.
1980 yili haykallarning asli Akropol muzeyiga koʻchirib oʻtilib, ularning oʻrniga 
nusxasi oʻrnatilgan. Asl haykallar kislotali yomg‘irlar ta’sirida yemirilgan edi.
Kislotali yomg‘irlarning marmarga ta’sirini sirka kislotaga marmar 
boʻlakchasini tuni bilan qoldirish kifoya. Sirka kislota va kislotali yomg‘ir deyarli 
bir xil kislotali xossaga ega. Marmar sirka kislotali idishga tushirilganda gaz 
pufakchalari hosil boʻlishi kuzatiladi. Marmarning massasi tajriba oldidan va keyin 
oʻlchab koʻriladi.
 Savol. Kislotali yomg‘irlar
Quyidagi tajribani oʻtkazgan oʻquvchilar marmarni sirka kislota va
distillangan suvga ham solib koʻrishgan. Oʻquvchilar tajribaga nima uchun 
qoʻshimcha kiritganini tushuntirib bering.
ICHIMLIK SUVI 

---

1-savol. Rasmda shahar aholisi uchun ichimlik suvini yetkazib berish sxemasi 
berilgan. Toza ichimlik suvi olish uchun yaxshi manba boʻlishi kerak. Bunday suv 
yer osti – grunt suvi hisoblanadi.
Topshiriq: grunt suvida koʻl yoki daryo suviga koʻra bakteriyalarning kam 
boʻlishini bitta boʻlsayam sababini keltiring.
2-savol.Suvni tozalash bir necha bosqichda amalga oshadi. Rasmda suvni 
tozalashning 4 bosqichi koʻrsatilgan. 2-bosqichda suv tindiriladi. Topshiriq: bu 
bosqichda nima sodir boʻladi? 
A. Suvdagi bakteriyalar nobud boʻladi 
B. Suvga kislorod qoʻshiladi 
S. Qum va turli qattiq moddalar suv tubiga choʻkadi 
D. Zaharli moddalar eriydi. 
3-savol. 4-bosqichda suv xlorlanadi. Nima uchun xlorlanadi? 
4-savol. Suv tozalash inshooti xodimlari jarayon tugagandan keyin suv tarkibida 
zararli bakteriyalar aniqlandi. Siz uyda Shunday suvni iste’mol qilishdan oldin 
qanday choralar koʻrasiz? 
5-savol. Ifloslangan suv quyidagi kasalliklarni keltirishi mumkinmi?
Javobingizni 
«Ha» yoki «Yoʻq»
tasdig‘i bilan belgilang.
Ifloslangan suv quyidagi kasalliklarni 
keltirishi mumkinmi?