A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Halaskar Gazi Mahallesi Şişli İlçesi'nde yer alır. Meşrutiyet, Teşvikiye, Harbiye, Ergenekon, Bozkurt ve Cumhuriyet mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 1.900'dür.

Halaskar Zabitan Grubu I:523b, V:346a, VII: 18b.

Halaskârgazi Caddesi mad. III:496c, 550a, VLl65a, VII: 534a.

ilgili maddeler: Atatürk Müzesi L387b Şişli IIL496a

Halayık Yaratık, kul anlamına gelen bu sözcük, Osmanlı kent yaşamında ev işleri için satın alınan kız köleler için kullanılmaktaydı. Cariye olarak alınan köle kızlar daha güzel, zeki ve pahalı olup bunlar, ev işlerinin yanında, efendilerinin koynuna da girerlerdi. Oysa halayıklar yalnızca evin ya da konağın temizlik, çamaşır, çocuk bakımı vb işlerine bakarlardı. İstanbul'da, halayık istihdamı, cariye istihdamından daha yaygındı. 1908'de II. Meşruti-yet'in ilanı ile cariye ve halayık alım satımı yasaklandı.

Haldun Taner Sahnesi III:46c.

HaleAsaf VI:437a.

Hale Opereti 1922'de Celal Esat (Arse-ven) yönetiminde kurulan operet topluluğu. Bazı sanatseverin de maddi yardımda bulunduğu topluluk Kadıköy'de Hale Tiyatrosu'nu kiralayarak "Çardaş" operetiyle perdelerini açtı. Daha sonra "La Mascotte", "İstanbul Gülü", "Eski Yuva" ve "Saatçi Ruhi" operetlerini oynadı. Kadrosunda Şeref (Şenpınar), Ömer Aydın, Gavroş Tolayan, Lüsi Tokatlı, Refik Kemal (Ar-duman), Mahmut İbrahim gibi adlar yer alıyordu.

Hale Sineması

180

181

Halil Rifat Paşa

V:312a. Hale Sineması I:284b, 536c, 540c,

VII:ll4c, 138a. Hale Vapuru mad. III:497b.

Halep Pasajı mad. III:497c. II:2l6b, IV:269c, VI:226b, 538a, VII: 14a.

Halep Vapuru marf. III:498b, I:532c, II:76a.

Halet Efendi (ö. 1823) m#d. III:498c, I:31a, IV:186c, 314a, V:255a, 556c, 560a, VI:36c, 510c, 517a, VII:l66c.

Halet Efendi Kütüphanesi bak. Galata Mevlevîhanesi

Halet Efendi Sebilküttabı ve Türbesi

III:364b.

Halet Paşa (?, İstanbul - 1879, Cidde) Şehremini. Babıâli kalemlerinden yetişti. Defterdarlık ve mutasarrıflık yaptı. 1870'te Trablusgarp, 1872'de Edirne, ardından Sivas valisi oldu. Şûra-yı Devlet üyesi iken Eylül 1875-Ocak 1876 arasında şehreminliği yaptı. Daha sonra nazırlıklarda, Şûra-yı Devlet ve Mec-lis-i Ayan üyeliklerinde bulundu. Cidde valisiyken öldü.

Halet Said Efendi (ö. 1823) I:358b,

IL399c. ilgili madde: Aşçı Ahmed Dede Türbesi I:358b

Haleti (Azmizade) (1570, İstanbul -1631, İstanbul) Divan şairi. 21 yaşında Sü-leymaniye Medresesi'ne müderris oldu, çeşitli eyaletlerde kadılıklarda bulundu. Kazaskerlik makamına kadar yükseldi. Şiirde özellikle rubai ustası kabul edildiğinden "üstad-ı rubai" diye anıldı, kendinden sonraki divan şairlerinden ve bu arada Nedim'den büyük övgüler aldı. Divan'ı, Rubaiyat'ı, Sakiname'si günümüze değin ulaşabilmiştir.

Halevi, Moşe II:13c.

Hah Müzesi mad. IIL499b.

Halıcı, Fevzi VI:6a.

Hahcı Hasan Mescidi bak. Kaliçeci Hasan Mescidi

Hahcı, Nevin VI:6b.

Halıcılar Fatih İlçesi'nde, Fatih Külliye-si'nin ana kapısının karşısında başlayıp, güneydoğuya doğru dik bir eğimle inen ve Fevzi Paşa Caddesi'ni Adnan Menderes Bulvarı'na (Vatan Caddesi) bağlayan, kendisine paralel Akdeniz Caddesi'nin güneydoğusunda yer alan Halıcılar Caddesi çevresi. Eski adı Kaliçeciler (kaliçe: küçük halı) iken zamanla Halıcılar'a dönüşmüştür.

Halıcılar Medresesi bak. Sultan Selim Medresesi

Hahcıoğlu Halic'in Beyoğlu yakasında, Hasköy ile Sütlüce arasında yer alan semt. Boğaziçi Köprüsü'nü Haliç Köp-rüsü'ne bağlayan O-2 Karayolu'nun viyadüğünün alt kısmına düşer. Doğusunda Mahmut Şevket Paşa Mahallesi ve Okmeydanı bulunur. Semtteki

Musevi mezarlığı geniş bir alanı kaplar. Osmanlı döneminde Sütlüce ile birlikte Halic'in gözde mesire yerlerin den birisi olan Hahcıoğlu, bugün bakımsız bir semt halindedir.

II:221a, III:502b, IV:llb, 12b, 51c. ilgili maddeler:

Abdüsselâm Camii ve Tekkesi I:55a Mihrişah Valide Sultan Camii V:458b Hahcıoğlu Askeri Hastanesi I:349c.

Hahcıoğlu Camii bak. Mihrişah Valide Sultan Camii

Hahcıoğlu Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Örnektepe, Sütlüce, Piri Paşa mahalleleri ve Haliç'le çevrilidir. Nüfusu (1990) 8.235'tir.

Hahcıoğlu Mecruhin Hastanesi Balkan Savaşı sırasında İstanbul'da açılan yardımcı hastanelerdendir. Haliç'teki eski Mühendislıane-i Berri-i Hümayun Kışlası'nda faaliyet göstermiştir.

Hahcıoğlu Protestan Kilisesi III:184b. Halic-i Bahr-i Rum II:281c. Halic-i Bahr-i Siyah II:281c. Halic-i Dersaadet Şirket-i Hayriyesi

mad. III:500a, 32b, VII:l42b. Halic-i Konstantiniye II:281c, IIL502a.

Haliç mad. III:501a, I:45c, 112a, 152a, II:496b, III:77b, IVlOc, ila, 530c, V2l6a, 2l6c, VI:554a, VII:74c, löOc, 253c, 450c.

ilgili maddeler: Alibeyköyü 1:203a Atıksu I:4.00a Ayakapı I:436b Ayvansaray I:491c Ayvansaray Köprüleri I:495b Azapkapı I:500c Balat II: 10a

Camialtı Tersanesi II:375a Cibali II:428a Defterdar III: 14e Eminönü III:158c Eyüp III:245b Fener III: 279a Galata Köprüleri III:357b

Halic-i Dersaadet Şirket-i Hayriyesi III: 500a

Haliç İşi III:509c

Haliç Köprüleri III:510a

Hasköy IV: 10a

Hasköy Tersanesi IV:12b

İskeleler IV198a

Karaağaç Sahilsarayı ve Bahçesi IV:439c

Karaköy IV:455a Kasımpaşa IV:480c Limanlar V:2l4b Silahtarağa VI:553c

Sütlüce VII: 117c Taşkızak Tersanesi VH:223a Tersane-i Âmire VII:253a Unkapam VII:325c Unkapanı Köprüleri VII:32öa Zindankapı VILSöOb Haliç m Köprüsü III: 15a.

Haliç İdman Yurdu 1915'te, Haliç'te kuruldu. Futbolun yanısıra güreşle de meşgul oldu. 1920'li yıllarda minder güreşinin ilk ünlü güreşçileri bu kulüpte yetişti. Güreşteki başarılarını 1930'ların sonlarına kadar sürdürdü. Ancak daha sonra maddi imkânsızlıklar yüzünden gücünü yitirdi ve kapanmak zorunda kaldı. Taşkızak Spor Kulübü bu kulübün devamı olarak ortaya çıktı.

Haliç İşi mad. IIL509c, I:291a. Haliç Köprüleri mad. III:51 Oa.

Haliç Köprüsü bak. Ayvansaray Köprüleri

Haliç Surları VIl:75c.

Haliç Şatosu II:408a.

Haliç Şirketi III:32b, VII:l42b.

Haliç Tersanesi bak. Tersane-i Âmire

Haliç Vapurları Şirketi L152c.

Halid Ağa Çeşmesi mad. IILSlOb.

Halid Bağdadî (ö. 1826, Mevlana) IV:2l6c.

Halid Dede (ö. 1903, Konevî) VII:348c. Halid Efendi (Üsküdar Mollası oğlu) V:85b.

Halid Efendi Çeşmesi Aksaray'da, Valide Camii'nin arkasındadır. Banisi Kethüda Halid Efendi'dir. 1269/1852' de inşa edilen çeşmenin aynataşı rokoko motiflerle süslüdür.

Halid Efendi Tekkesi VII:331a.

Halid Erzurumî (?, Erzurum - 1630'dan sonra, İstanbul) Hattat. Erzurum'dan eğitim görmek için geldiği İstanbul'da Hasan Üsküdarî'den güzel yazı öğrenerek icazetname aldı. Şeyh Hamdullah ekolünün en büyük iki temsilcisi olan Büyük Derviş Ali ile Nefeszade İsmail'e hocalık yaptı. Bu iki hattatın hocalarını aştığı söylenebilir. Buna rağmen Halid Erzurumî Şeyh Hamdullah ekolünü başarıyla sürdürmüştür. Yazıları azdır.

Halid Fahri I:20b, 337a.

Halid Naci IV:448b, VII:515c.

Halide Edip Adıvar Mahallesi Şişli İlçesi'nde yer alır. Şişli Merkez, Cumhuriyet, Paşa, Halil Rifat Paşa-Kaptan Paşa mahalleleri ve Kâğıthane İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 11.364'tür.

Halide Pişisin ve Arkadaşları Topluluğu VI:254a.

Halid-i Bağdadî (ö. 1827) VL32b, 3öb. HaUdîhk I:44b, 86c, III:448a, IV:109b, 2l6c.

ilgili madde-.

Ahmed Ziyaeddin Gümüşhanevî

I:135b

Nakşibendîlik VL31c Halifeliğin Kaldırılması

mad. ni:510c, VII:536a. Halik Koyu II:336a.

Halil (Horpeşteli Arnavut) II:95a, VI:232b.

Halil (ö. 1759, Şeyh) IV442b. Halil Abdurrahman Çeşmesi mad.

Halil Ağa (Antepli Dalkılıç Hacı) VII:4l2c.

HaUl Ağa (Haseki) IV324a. Hahl Ağa (ö. 1721) V385a. HahlAğa(ö. 1820, Hacı) VII: 123a. İlgili madde: Kuşadalı Tekkesi V134c

Halil Aşkî Efendi (ö. 1858, Şeyh Sey-yid Futacı) II:4l5a.

Hahl bin Abdurrahman

ilgili madde:

Halil Abdurrahman Çeşmesi III:512a Hahl Çevgân Çeşmesi mad. III:512b.

Hahl Edhem Ağa (ö. 1845, Hacı) IV:489b.

Hahl Edhem Eldem Yahşi mad.

Hahl Efendi (Âmâ Şeyh) III: 58b.

Hahl Efendi (el-Hac Mahmud Efendi-zade) III:564c.

Hahl Efendi (Hacı Attar) tlgili madde:

Hacı Halil Mescidi III:475c Hahl Efendi (Hâkîzade) V:468c.

HaUl Efendi (ö. 1657, Şeyh Mudurnulu Nalçacı)

ilgili madde:

Nalçacı Tekkesi VT:4lb Hahl Efendi (ö. 1658, Şerif) IV:373a. HaUl Efendi (ö. 1732) IV:373b. HaUl Efendi (ö. 1749) VI:36b. HaUl Efendi (ö. 1753, Şeyh) IL399c. HaUl Efendi (ö. 1775, Tekneci)

VL533c. HaUl Efendi (ö. 1782, Şeyh) VIL7c.

HaUl Efendi (ö. 1793, Şeyh Hasırcı Hoca) IV:6c, VI:393c.

HaUl Efendi (ö. 1799) VI:492b.

HaUl Efendi (ö. 1858, Şeyh Geredeli) VI:519c, Vtl:25a, 123a.

HaUl Efendi (Hacı Kara) (1804, Mecitözü/Çorum - 1880, İstanbul) Şeyhülislam. Medrese öğrenimini Konya'da tamamladıktan sonra İstanbul'da sınavı kazanıp müderris oldu. 1866'da fevta eminliğine atandı. 1868'de evkaf müfettişliğine getirildi. Mecelle Cemiye-ti'nde Ahmed Cevdet Paşa ile uzun

süre birlikte çalıştı. 1877'de Ayan Mec-lisi'ne girdi. 1877-1878 yıllarında şeyhülislamlık yaptı. Fevta emini iken Ab-dülaziz'in tahttan indirilmesine ilişkin fetvayı hazırladığı söylentisi azlinde etkili olmuştur. Mezarı Fatih Camii'nin haziresindedir.

HaUl Efendi (ö. 1914) VL519c, VII:123a. HaUl Efendi (Seyyid) VL97a.

HaUl Fahreddin Efendi (ö. 1841) VII:122a.

HaUl Fazıl Dede (ö. 1677) IV:483a, V425b.

HaUl Hamdi Hamade Paşa IV:521b. Halil-Hamid Apartmanı mad. IIL513c.

HaUl Hamid Paşa (1736, Burdur - 1785, Bozcaada) Sadrazam. Sadaret kaymakamlığı ve Tersane eminliği gibi görevlerin ardından 1782'de sadrazamlığa atandı. Fransa'dan getirttiği hocalarla askeri alanda önemli yenilikler yaptı. I. Abdülhamid'i tahttan indirmeyi planladığı gerekçesiyle görevden alınarak sürüldü, kısa süre sonra da öldürüldü.

I:35c, III: 10a, 207b, IV:447b, V307a, 474b, VI:392c.

ilgili madde: Kadem-i Şerif Tekkesi IV:327c

Halil Hamid Paşa Çeşmesi Kasımpaşa'da, Hacı Hüsrev Camii'nin alt ta-rafındaydı. Çeşmenin Çorlulu Ali Paşa tarafından yaptırıldığı, 1198/1784' te Sadrazam Halil Hamid Paşa tarafından ihya edildiği kitabesinden anlaşılmaktaydı. Kemerinin üzerinde renkli taşla yapılmış bir süsleme ile kitabe taşı bulunuyordu.

HaUl Hamid Paşa Tekkesi bak. Kadem-i Şerif Tekkesi

Halil Haşim Bey Yalısı Üsküdar İlçesi'nde, Beylerbeyi-Kuzguncuk arasındaydı. Geleneksel üslupta olup ilk bina 18. yy'da inşa edilmişti. İlk sahibi Yusuf Ziya Paşa'dan devralan Peters-burg Elçisi Kâmil Paşa'nın adıyla da anılır. Bir süre mahkeme binası olarak hizmet gören bina sonradan kardeşi Yusuf Ziya Bey'e ondan da Halil Haşim Bey'e geçmiştir. Taş subasmanı üzerinde tek katlı uzun cephesiyle dikkati çekerdi. Önceleri 55 m cepheye sahipken günümüze 18 m'lik cephesi kalmıştır. 1927'de iki katlı ahşap bir yapı olarak yenilenmiştir. Halen tamamıyla yıkılmış olup arsası park olarak kullanılmaktadır.

HaUl Hilmi Efendi IIL268b. Halil Kâmil V:277a.

Halil Nizameddin Efendi (ö. 1775,

Şeyh Seyyid) II:4l5a, VI:98a.

HaUl Nizamî Efendi Tekkesi II:4l5a.

HaUl Numan Dede (ö. 1798) V:428c, VII:348a.

HaUl Nuri Bey (?, İstanbul - 1798, İstanbul) Vakanüvis. Sadrazam Abdullah

Naili Paşa'nın torunudur. 1794-1798 arasında vakanüvislik yaptı. III. Se-lim'e ithaf ettiği Tarih-i Vekayfsı daha çok üslubunun inceliği ile dikkati çeker. Boğaziçi'ndeki yalısında öldü ve Eyüp'te gömüldü.

HaUl Paşa (Candarlı) (?, ? - 1453, İstanbul) Sadrazam. Babası İbrahim Paşa'nın ölümü üzerine 1429'da onun yerine sadrazamlığa getirildi. Devlet işlerini büyük ölçüde eline alarak barışçı bir dış politika izledi. II. Murad'ın 1444'te tahtı oğlu II. Mehmed'e bırakmasından sonra etkisi azaldı. Bir yeniçeri ayaklanması düzenleyerek II. Murad'ın yemden başa geçmesini sağladı. II. Mehmed'in 1451'de tahta çıkmasından sonra da görevde kaldı. İstanbul'un alınmasının hemen ardından, kuşatmanın kaldırılması yönündeki tutumundan dolayı görevden alınarak idam edildi.

III:302b, V327c, VL355c.

HaUl Paşa (Damat) (?, ? -1603, İstanbul) Vezir. Yeniçeri ağalığı, kaptan-ı deryalık ve sadaret kaymakamlığının ardından ikinci vezirliğe getirildi. III. Murad'ın kızı Fatma Sultanla evlenerek saraya damat oldu.

V:503a.

Halil Paşa (Kayserili) (1560, Kayseri -1629, İstanbul) Sadrazam. Celali ayaklanmalarını bastırmadaki başarısı nedeniyle l609'da kaptan-ı deryalığa getirildi. Akdeniz'de korsanlara karşı üstünlük sağladı. İki kez sadrazamlık yaptı (1616-1618, 1626-1028); her ikisinde de askeri başarısızlık nedeniyle görevden alındı. Bu arada üç kez daha kaptan-ı deryalık görevinde bulundu.

I:506c, II:394c, V:384a, 505a, 540c.

HaUl Paşa (İvazzade) (1724, Sivas -1777, Nallıhan) Sadrazam. Saray hizmetlerinde hızla yükselerek 1769'da sadrazamlığa getirildi. Rusya'yla savaşta bozguna uğrayınca görevden alındı. Daha sonra çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptı.

V:553a.

HaUl Paşa (?, ? - 1869, İstanbul) Devlet adamı. Mühendishane ustasıyken 1859' da Tophane müşirliğine yükseldi. Daha sonra mühimmat-ı bahriye nazırlığı, kaptan-ı deryalık, Trabzon valiliği ve Tophane nazırlığı yaptı.

VII:277a.

HaUl Paşa (ö. 1939) mad. IIL512c, I:9b, 200a, IL188c, III:395a, VL176b, 447c.

Halil Paşa Türbesi, SebiU ve Çeşmesi

mad. III:513b.

Halil Revnakî Baba (ö. 1850) VII:129c.

HaUl Rifat Paşa (Damat) (?, ? - 1855, İstanbul) Devlet adamı. Dört kez kaptan-ı deryalık görevinde bulundu. Ayrıca seraskerlik ile Meclis-i Vâlâ üyeliği ve başkanlığı yaptı. Donanma ve orduda önemli reformlar gerçekleştir-

Halil Rifat Paşa

182

183

Hamamlar

di. II. Mahmud'un kızı Saliha Sultanla evlenerek saraya damat oldu.

II:97a, 368a, V:259a, 266c.

Halil Rifat Paşa (1828, Serez - 1901, İstanbul) Sadrazam. Çeşitli idari görevlerin, dahiliye nazırlığının ve Şûra-yı Devlet başkanlığının ardından 1895'te sadrazamlığa getirildi. II. Abdülha-mid'le tam bir uyum içinde çalıştı. İstanbul'daki Ermeni hareketlerini bastırdı, Anadolu'da düzeni sağladı. Sadrazamken öldü.

II:555c.

Halil Rifat Paşa Konağı VI:89a, VII:188b.

Halil Rifat Paşa Mahallesi Şişli İlçe-si'nde yer alır. Kaptan Paşa, Halide Edip Adıvar, Paşa, Mahmut Şevket Paşa mahalleleri ve Kâğıthane İlçesi' yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 2.071 'dir.

Halil Sabri Efendi (ö. 1756) IV:373c.

Halil Sadık Dede (ö. 1722, Seyyid) IV:483a, V:425b.

Halil Zühdî Efendi VII:4l2c. Haliliye Medresesi mad. III: 5 1 4a.

Halilpaşazade Arif Efendi Yalısı

c, IV:63c.

Halim Efendi (ö. 1755, Şeyh) VII:125c. Halim Efendi (Şeyh) III:254b. Halim Giray (ö. 1822) III:67b.

Halim Gülüm Tekkesi Üsküdar İlçesi'nde, Selman Ağa Mahallesi'nde, Hakimiye-timilliye Caddesi'nin güzergâhında bulunduğu bilinen bu tekkenin banisi ve kuruluş tarihi açıklık kazanmamıştır. Merâkid-i Mu'tebere-i Üsküdar'da. Karacaahmet'te gömülü olduğu belirtilen Celvetî tarikatından Şeyh Ahmed Efendi'nin (ö. 1814) tekkenin banisi olması muhtemeldir. Nitekim Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi'nde bulunan ve 19. yy'ın ilk çeyreğine ta-rihlenen bir tekke listesinde şu kayda rastlanmaktadır: "Zincirlikuyu'da Şeyh Ahmed Efendi Tekkesi, Celvetî". Bu ihtimal doğru kabul edildiği takdirde tekkenin 18. yy'ın ikinci yarısında kurulduğu da varsayılabilir. Mevkiinden ötürü "Zincirlikuyu Tekkesi" olarak da anılan bu kuruluş 19. yy'ın ikinci çeyreğinden itibaren kaynaklarda Kadirîliğe bağlı olarak gösterilmekte ve herhalde ikinci banisi olan Kadi-rî şeyhinin adından ötürü "Halim Gülüm, Halim Gülüm Dede, Selim Dede Gülüm Dede" gibi isimlerle zikredilmektedir. Ayin günü pazar olan tekke ortadan kalkmış bulunmaktadır.

Halim Paşa Koruluğu II:33c.

Halim Şah V:337c. Halit (Hoca) III:4la. Halit Bey (Postacı) II:210c. Halk Bankası II:48b.

Halk Bilgisi Haberleri mad. III:514b, ILllla, III:529c, V:305a, VII:26la, 312c, 468a.

Halk Edebiyatı mad. III:515a. İlgili maddeler: Âşık Edebiyatı I:360b Atasözleri L380c Bilmeceler II: 231 a Çocuk Folkloru II:525c Efsaneler III:134b Evliya Menkıbeleri III:235c Halk Hikâyeleri III:519b Kunos, Ignacz V:121c Maniler V:297b Masallar V:304c Ninniler VI:80a Tekerlemeler VIL232c Tezel, Naki VII:26la Türküler VII:318a Yamltmacalar VII:438c

Halk Eğitim Merkezleri mad. 111:517b, 140a.

ilgili maddeler: Çırak Mektepleri II:507a Halkevleri III:588c Halk Fırkası VII: 19a.

Halk Gazetesi Günlük gazete. 1925-1926 yıllarında yayımlandı. Sorumlu müdürü Ahmed, başyazarı Muhiddin'di.

Halk Hekimliği mad. IL518b. İlgili maddeler:

Halk İlaçları III:521a

Kurşun Dökme V:125c Halk Hikâyeleri mad. IIL519b. İlgili maddeler:

Cevrî Çelebi Hikâyesi II:422c

Hançerli Hanım Hikâyesi III: 547a

Letaifname V:203c

Masallar V:304c

Sansar Mustafa Hikâyesi VI:454a

Tayyarzade Hikâyesi VII:229c

Tıflî ile İki Biraderler Hikâyesi

VH:265a

Halk İlaçları mad. III:521a. İlgili madde:

Halk Hekimliği III:518b Halk Kitapları mad. III:522a.

Halk Opereti Süreyya Opereti dağıldıktan sonra (1935) oyuncuları tarafından kurulan yeni topluluk. 1935-1936 sezonunda Fransız Tiyatrosu'nda, 1936-1937 sezonunda Maksim'de oynadılar. Topluluk bir ara dağılır gibi olduysa da CHP'nin maddi desteğiyle toparlanıp Mulen Ruj salonunda oynamaya başladı. Oyuncuları arasında İrma Toto (Karaca), Nebahat, Lutfullah, Meh-med Karaca, Yaşar Özsoy yer alıyordu. Raşit Rıza Samako ve Zozo Dal-mas bu toplulukta rejisör olarak yer aldılar. Son oyununu 1940'ta sergiledi.

Halk Sineması I:540b.

Halk Takvimi mad. III:523c, IV:65a. Halk Tiyatrosu III: 54c. Halka VII:498b.

Halka Doğru Haftalık gazete. 1911-1912 yıllarında 52 sayı yayımlandı. Türk Yurdu tarafından yayımlanan gazetenin müdürü Celal Sahir'di.

Halkalı mad. IIL524b, IL234c, 514a, III:382c, 384c, 385b, 447a, IV:l48b, V:65b, VII:498b.

İlgili maddeler: Halkalı Suları III:524c Halkalı Ziraat Mektebi III:527b

Halkalı Bahçesi 16. yy'ın son çeyreğinde İstanbul'un kara surlarının batısında yer alan Halkalı Köyü ile güneybatısında bulunan Cebeciköy'ün güneyinde kalan bölgedeki hasbahçe. Yöreden kaynaklanan ve Halkalı Suları diye adlandırılan memba sulan ile ün kazanan bu bahçenin adına rastladığımız en eski belge 1574 tarihli olup, Safevi hükümdarı Şah Tahmasb'ın elçisi Tokmak Han'ın burada bir süre kalmasına ve avlanmasına işaret etmektedir. Vakanüvis Selanikî Mustafa Efendi III. Murad'ın Halkalı Sarayı'nda sık sık kaldığını kaydetmiştir. III. Mu-rad 1579'da halkın burada avlanmasını yasaklamıştı. 1583 tarihli bir meva-cib defterinde de Halkalı Hasbahçe-si'nin ustası ve neferleriyle ilgili bilgi bulunmaktadır. Evliya Çelebi bu bahçede I. Süleyman (Kanuni) zamanında Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş yapılar bulunduğunu kaydetmektedir. Ancak bu yapılar hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz.

I:547c.

Halkalı Merkez Mahallesi Küçükçek-mece İlçesi'nde yer alır. Atatürk, İstasyon, Söğütlü Çeşme, İnönü mahalleleri ve Bağcılar İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 26.672'dir.

Halkalı Suları mad. III:524c, I:8a, 49a, II:319b, III:524b, IV:234c, 507c, 534c, VII:47b, 54c.

İlgili madde: Mazul Kemer V:313b

Halkalı Ziraat Mektebi mad. lll:527b, I:47b, III:139a, 194c, 524c, V:159b, VI:138b.

Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi

ILlllc, III:527c.

Halkalı Zirai Üretim İşletmesi

III:527b.

Halke Büyük Saray'ın ana girişi. Bu ad bronz süslemeleri ya da bronz kapısı yüzünden verilmişti. I. Anastasios döneminde (491-518) mimar Aitherios tarafından yapıldı. 532'de Nika Ayaklanması sırasında yandı, I. İustinianos (hd 527-565) tarafından yenilendi. Zemin, imparatorun Vandallara ve Got-lara karşı kazandığı zaferleri sembolize eden mozaik panolarla süslendi.

Tamamı ya da bazı bölümleri 7-8. yy'da hapishane olarak kullanılmaya başlandı, I. Basileios döneminde (867-886) mahkeme salonuna dönüştürüldü. I. Romanos'un (hd 920-944) restorasyonları sırasında eklenen şapel, 1204'e kadar varlığını korumuştu.

I:325c.

Halkedon bak. Kadıköy Halkedon Nekropolü VT:64c.

Halkedon Konsili mad. III:528b, I:l46c, 147a, 264c, 274c, II:549c, III:226b, IV:153c, 331a, V:21c, VL292a.

Konsiller V:55c

Halkevleri mad. III.-528c, II:387c,

III:l40a, 517b. İlgili maddeler:

Halk Bilgisi Haberleri III:5l4b

Yeni Türk VII:468a Halki I:66b, IV:54c, VII:492b.

Halki Palas Oteli mad. III:530a, IV:55c.

Halkidia VII:492b.

Halkokondiles, Laonikos mad. IIL530c, V:109c, VI:207c, 546a, VII:283a.

Halkoprateia Kilisesi Bizans döneminde Konstantinopolis'in Bakırcılar Çar-şısı'ndaki kilise. Yerebatan Sarnıcı'mn hemen kuzeyindeydi. 449/450'de Pul-heria tarafından Meryem Ana adına, muhtemelen daha eski tarihli bir sinagogun yerine yaptırılmıştı. II. İustinos döneminde (565-578) onarıldı ve iki şapel eklendi. Bunlardan birinde Meryem Ana'nın kuşağı, diğerinde Yakup Zekeriya ve başka azizlere ait rölikler saklanıyordu. 1453'ten sonra kilisenin doğu bölümünde Küçük Acem Ağa Mescidi inşa edildi. Günümüze çok küçük bir parçası kalmıştır. Aziz Yakup Şapeli'nin halen mevcut olan kalıntılarından anlaşıldığına göre burası önce bir vaftizhane iken sonradan röliklere hasredilmiştir.

I:552a.