A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,08 Mb.
|
AU Talat Bey (Mimar) II:l67a. AU Talib Efendi (ö. 1894) VL37b. AU TaUb Efendi (ö. 1913) V:517a. AUTûsî(15. yy) II. Mehmed (Fatih) dönemi (1451-1481) bilginlerindendir. Asıl adı Molla Alaeddin Aliy'üt-Tû-sî'dir. Zeyrek Medresesi'ne Molla Zeyrek'ten sonra tayin edilen ilk müderrislerdendir. Metris diye bilinen eski Müderris Köyü Fatih tarafından Ali Tûsî'ye arpalık olarak verilmişti. AU Ufkî Bey mad. L202b, 360c, , V:523b, 525c, VI:56b. AU Vahidî (ö. 1764) IV:374c, 377a. AU Vasfi Efendi V:366c. AUbahadır Deresi I:152a. AUbeyköy Merkez Mahallesi Eyüp ilçe merkezinde yer alır. Güzeltepe, Emniyettepe, Sakarya, Esentepe, Kara Dolap, Çırçır mahalleleri ve Gaziosmanpaşa İlçesi'yle çevrilidir. AUbeyköy Spor Kulübü 1969'da adını taşıdığı semtte kuruldu. 1971'de Adalet Spor Kulübü ile birleşerek Alibey-köy Adalet adını aldı. 1980'de yapılan kongrede Adalet ismi çıkarılarak Ali-beyköy Spor Kulübü adıyla anılmaya devam etti. Futbol takımı uzun süre 2. ligde mücadele etti, 1984-1985 sezonunda 3. lige düştü, 1988-1989 sezonunda ise amatörlüğe döndü. Kulüp renkleri turuncu-mordur. AUbeyköyü mad. I:203a, 34a, 322b, II:260b, III:381c, 385b, 502b, VII:496a. AUbeyköyü Barajı I:150c, 204a, IV:235a. İlgili madde: Barajlar ve Baraj Gölleri II:51b AUbeyköyü Deresi I:151b, 203a, II:51c, III:78c, 79c.
L205a, III:379a. Alkazar Sineması mad. I:205b, II:217c, IV:270c, VII:9a, 9b.
büyük Allah var" diye bağırmaları Osmanlı saray teşrifatının ayrıntılarından biriydi. Sadrazam ve diğer yüksek rütbeli vezirler de bunlara benzer sözlerle alkışlanırdı. Tanzimat sonrasında bu görevi hademe-i hassa yerine getirmiştir. Allahkerim Yeri Kahvehane şirvanları-na verilen bir ad. Şebhane de denirdi. Taşradan İstanbul'a gelen, barınacak yer bulamayan, kimsesiz işsizler, gündüzü dışarıda iş arayarak geçirirler akşam olunca büyük kahvehanelerin bu adla anılan kerevetinde, kahve sahibinin izniyle sabahlamak üzere uzanırlardı. "Yarın Allah kerimdir" dilek sözünden dolayı bu tür kahvehane şirvanlarına Allahkerim yeri denmekteydi. Allahverdi, Hovhannes Efendi III:193b. Alleon Ailesi mad. L205c, III:355b, IV:320b, 470a, V:205c. Alleon, Antoine I:206a, IV: 179a. Alleon, Jacques II:50b, III:355b. AlUance IsraeUte OkuUarı mad. I:206a, 503b, II: l la, III:347c, V:211a, VI:119b, VH:399b, 400a, 402a. İlgili Yahudi Okulları VII:402c • Allinger, Gustav V:236b. AUom, Thomas mad. I:206c, 92c, 4l5c, II:25a, 191c, 232c, III:421c, IV:445a, V:12a, 117a. Ahna Roma IV:254a. AlmaU VII:501c. Ahnan Arkeoloji Enstitüsü mad. L 207a, V:175b, VI:92c. İlgili maddeler: İstanbuler Forschungen IV:251c İstanbuler Mitteilungen IV:252a Müller-Wiener, Wolfğang VL18c
VH:259c.
Ahnan Mektebi I:l68a. Ahnan Pazarı 1:51 Ib. Ahnan Protestan Kilisesi V:21a. Ahnan Sarayı III: 150a. Ahnan Sinagogu VL521a. Almanca Basın mad. I:213b. Ahnus Roma IV:254a. Ahıar, GaUp FV:222b. Ahıar, Hasan Ferit (Kanuni) (1906, İstanbul - 1978, Ankara) Besteci ve orkestra şefi. Daha 12 yaşındayken kanun çalmakta olağanüstü başarılıydı. Bir yandan Hüseyin Saadettin Arel' den armoni, Edgar Manas'tan kontr-puan ve füg dersleri alırken, bir yandan da Darüttalim-i Musiki Cemiye-ti'nin fasıl topluluğunda kanun çaldı. İlk bestesini 16 yaşında yaptı. 1926'da Batı müziği etkisinde bestelediği on saz semaisini yayımladı ve mimarlık öğrenimini bırakarak Viya-na'ya gitti. Devlet Müzik ve Görsel Sanatlar Akademisi'nde orkestra şefliği, Viyana Konservatuvarı'nda bestecilik dersleri aldı. 1932'de yurda döndükten sonra İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda müzik tarihi öğretmenliği ve Şehir Tiyatrolarında orkestra şefliği görevlerine getirildi. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrasında şef yardımcılığı ve Ankara Devlet Konservatuvarı'nda bestecilik öğretmenliği yaptı. 1946'da Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası şefi oldu. 1952-1955 arasında Vi-yana'da kaldı ve konuk şef olarak birçok orkestrayı yönetti. Yurda döndükten sonra Devlet Operası ve Bale-si'nin genel müdürlüğüne atandı. 1964'ten sonra Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'm ve Devlet Opera-sı'nın orkestrasını yönetti. "Türk Beşleri" diye anılan grup içinde yer alan Al-nar, piyano için eserler, kanun ve viyolonsel konçertoları ve oda müziği bestelemiş, pek çok türküyü armonize etmiştir. "İstanbul Süiti", "Türk Süiti", "Prelüd ve İki Dans", "Prelüd ve Füg", "Romantik Uvertür" ve "Kanun Konçertosu" en tanınmış eserleridir. III:4a, V:530c, VI:134b, 264b, 296a. Alnıacık, Raik III:47b Alok, Ersin III:331b. Alonitsion II:180b. Alp, Hüseyin (1938, Sivas - 1978, İstanbul) Basketbolcu. Sivas'ın Kangal İlçe-si'ne bağlı Hamal Köyü'nde doğdu. Durmadan uzayan boyunun tedavisi için geldiği İstanbul'da dikkati çekti. 2,15 m'lik boyuyla iyi bir basketbol-cu olabileceği düşüncesiyle İstanbul Teknik Üniversitesi Spor Kulübü onu sıkı bir çalışmaya aldı. 27 yaşında bas-ketbola başladı. Türk basketbolünün gelmiş geçmiş en uzun boylu basket-bolcusu olarak tanındı ve "Dev Adam" namıyla anıldı. İTÜ ve Altınordu takımlarında başarılı bir basketbol hayatı oldu. 76 kez milli formayı giydi. Basketbolü bıraktıktan kısa bir süre sonra beyin tümöründen öldü. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi. Alp, M. III:515b. Alp, Nejat V:537a. Alp, Zekeriya (1948, İstanbul) Futbolcu. Feriköy kulübünde yetişti. 1969'da geçtiği Beşiktaş'ta 1978'e kadar oynadı ve takım kaptanlığına kadar yükseldi. 22 kez milli oldu. Daha sonra spor yazarlığı ve Beşiktaş kulübünde yöneticilik yaptı. Alpan, Zeki VL538a. Alpar, Mustafa Şükrü VL150a. Alparslan, AU VL127c, 204c. Alpay V:534b. Alpay, Cemil Arif (?, ? - 1951, İstanbul) Siyaset adamı. 1918'de Sosyal Demokrat Fırkası'nın kuruluşuna katıldı. İstanbul'da işçileri ve esnafı örgütlemeye çalıştı. 1946'da Türk Sosyal Demokrat Partisi'ni kurdu ve genel başkanlığını üstlendi. Alper, Yıldız IILlOOb. Alpman, Ayten II:388b, V:534b, VII:204c. Alpman, Hafi Kadri (1908, İstanbul -1976, İstanbul) Gazeteci. 1926'da Son Saat gazetesinde muhabir olarak gazeteciliğe başladı. Vakit, Son Telgraf, Yeni Sabah gazetelerinde muhabir, düzeltmen, yazı işleri müdür yardımcılığı yaptı. Roman, fıkra, tiyatro eserleri yazdı. Son olarak Güvercin dergisinde yazıyordu. Portreler adlı basın ve tiyatro dünyasını anlattığı bir kitabı vardır. Alpman, Refik Talat (1894, İstanbul -1947, İstanbul) Ut virtüözü ve besteci. Kanuni Hacı Arif Bey'den müzik, Nevres Bey'den ut öğrendi. Darülel-han'da ud öğretmenliği yaptı. İstanbul Radyosu'nda ut çaldı. Saz eserleri alanında ürünler verdi. Mahur ve hicaz saz semaileri çok ünlüdür. VI:69a.
Alpün, Necdet IL387c. Alsaç, Orhan V:170a. Altabev, İsak (1900, İstanbul - ?, ?) Tüccar. Berlin Üniversitesi'nde eğitim gördü. Sanayi ve ticaretle uğraştı. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Altan, Çetin (1926, İstanbul) Gazeteci, yazar. Galatasaray Lisesi'nden sonra Ankara'da hukuk öğrenimi gördü. Ulus, Milliyet, Akşam, Hürriyet, Güneş, Sabah gazetelerinde yazdığı fıkralarıyla tanındı. 1965-1969 arasında Türkiye İşçi Partisi İstanbul milletvekilliği yaptı, 12 Mart dönemini hapishanede geçirdi. Fıkralarını topladığı kitaplardan bazıları Taş, Sömürgeciler Savaşı, Onlar Uyanırken, Geçip Giderken, 'Suçlanan Yazılar, Kahrolsun Komünizm Diye Diye, Zurnada Peşrev Olmaz (mizahi yazıları), Gölgelerin Gölgesi, Şeytan Aynaları, 2027 Yılının Anılan başlıklarını taşır. İstanbul'la ilgili izlenimlerini Al İşte İstanbul (1909) adıyla yayımlamış, Bir Yu- Altan, Mehmet 32
mak İnsan (1977) adlı anı-deneme kitabıyla Türk Dil Kurumu 1978 Deneme Ödülü'nü kazanmıştır. Atatürk'ün Sosyal Görüşleri adlı bir de inceleme kitabı vardır. Oyunları arasında; Taht-ravalli (1959), Beybaba (1960), Mor De/fer (1964), Suçlular (1965), Dilekçe (1966), Komisyon (1969), Ishkçı (1977) sayılabilir. Romanları Büyük Gözaltı (1972, Orhan Kemal 1973 Roman Ödülü'nü kazandı), Bir Avuç Gökyüzü (1974), Viski (1975), Küçük Bahçe (1978) adlarını taşır. Yazarın ayrıca çeşitli gezi notlarını topladığı Bir Uçtan Bir Uca (1965) adlı bir kitabı da bulunmaktadır. Çetin Altan, gazeteci, yazar Ahmet Altan ile öğretim üyesi ve gazeteci Mehmet Altan'ın babasıdır. V:464c, VI:381a. Altan, Mehmet VI:381a. Altay Camii Fatih İlçesi'nde, Al tay Cadde-si'nin, Fevzi Paşa Caddesi ile kesiştiği yerde idi. 1080/l669'da Şeyhülislam Debbağzade Mehmed Efendi (ö. 1702) tarafından yaptırılmıştır. Ahşap ve çatılı bir yapı olduğu bilinmektedir. 1920'li yıllara harabe halinde, hazire-si dağılmış bir vaziyette ulaşmış, bugün yerinde bulunan yeni cami 1984' te yapılmıştır. Bu cami tek kubbeli bir harim ve üç kubbe ile örtülü son cemaat yerine sahip, klasik görünümlü bir yapıdır. İçi Kütahya çinileri ve kalem işleri ile süslüdür. VII:338b. Altay Dergâhı bak. Ümmü Kenan Tekkesi Altayçeşme Mahallesi Maltepe İlçesi'nde yer alır. İdeal Tepe, Girne, Bağlarbaşı ve Feyzullah mahalleleriy-le çevrilidir. Nüfusu (1990) 15.605'tir. Altı-Yedi Eylül Olayları mad. I:213c, 533c, 552a, 556c, IL217b, 220a, 351a, IV:56c, V:471c, VL120b, 209c, 2l6c, 368a, 431c, 548a, VII:218b, 246a. Altıboğça Ahmed Paşa Camii Fatih İlçesi'nde, Müftü Ali Mahallesi'nde, Kadı Çeşme Sokağı'nda idi. Hadıka'da fevkani olarak yapılan bu caminin banisinin Altıboğça Ahmed Paşa olduğu belirtilmiştir. E. H. Ayverdi'nin 887/1482 tarihli vakfiyeye dayanarak verdiği bilgiye göre ise Hızır Bey bin Abdullah tarafından yaptırılmıştır. 1918'deki yangında harap olan caminin tehlike arz eden minaresi 1940-1942'de kaide kısmına kadar yıktırılmıştır. Ahmed Paşa'nın kabri 1951'de yolun genişletilmesi sırasında nazirenin içine alınmıştır. Hadîka'nm verdiği bilgiye göre bu mezar caminin hariminin ortasında yer alıyordu. Bugün bu caminin yerinde konutlar yer almakta, haziresi de bakımsız bir durumda bulunmaktadır. Altunenner mad. I:216b, II:44la, 111:31 lb, V:36c, 442c. ilgili madde: Mokios Sarnıcı V:482c Altımermer Bostanları I:2l6b.
ilgili maddeler: Altıncı Daire-i Belediye Binası I:223b Altıncı Daire-i Belediye Hastanesi I:224a Blacque, Edouard II:26la
mad. L 224a, IV:l4a. Altıncı Daire-i Belediye Mecruhin Hastahanesi I:224b. Altıncı Daire-i Belediye Nisa Hastahanesi I:4c, 221c, 283b, 298b. ilgili madde: Beyoğlu Nisa Hastanesi II:222a Altuıcı Filo'yu Protesto Olayları mad. I:225a, IV:4l5a. Altınel, İhsan (1916, Sinop) Dokuma işçisi. İlkokulu bitirdi. İstanbul Mensucat Fabrikası'nda çalıştı. 9. dönem (1950-1954) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Altıner, Hakan IV:527c. Altınkum Plajı mad. L226c, VL360a. Altınkum Vapuru mad. L 227a, 226c. Altınoğlu, Ziya (1924, Drama) Çiftçi. Liseyi bitirdi. Çatalca belediye başkanlığı yaptı. 12. dönem (1961-1965) İstanbul milletvekili olarak parlamento- da bulundu. Altınordu İdman Yurdu Spor kulübü. 1910'da "Progress International" adıyla Kadıköy'de kuruldu; 19l4'te Raşid Aydınoğlu'nun başkanlığı döneminde yapılan olağanüstü kongrede, üye çoğunluğunun verdiği bir kararla kulübün adı Altınordu İdman Yurdu olarak değiştirildi. Türk olmayan üyeleri tasfiye edildi ve kulüp yeni bir hüviyet kazandı. Kulübün renkleri kan ve çeliği temsilen kırmızı-lacivert olarak kabul edilmişti. Uzun süre Union Club'te, daha sonra Kurbağalı Dere yakınındaki Raşid Paşa Yalısı'nda faaliyet gösterdi. I. Dünya Savaşı sırasında oldukça güçlenerek Fenerbahçe ve Galatasaray'a ciddi bir rakip olmuştur. Futbol takımı 1912-1913 sezonunda Pazar Ligi'nde, sonra da çok kuvvetli bir takımla Cuma Ligi'nde oynamış, 1916-1917, 1917-1918 sezonlarında Cuma Ligi şampiyonu olmuştur. Ayrıca, atletizmde başarılı sonuçlar almış, çim hokeyinde de şiltler kazanmıştır. Boğaziçi'nde kurulan denizcilik şubesiyle birçok başarıya imza atmış, izcilik şubesi de faaliyetlerde bulunmuştur. 1920'de üyelerin bir bölümü İttihat Spor Kulübü'nü kurmak amacıyla ayrılınca zayıflayan kulübün futbol takımı 1924'te Mahalli Küme'ye kadar düşmüştür. 1941'de Beden Terbiyesi Kanunu gereği Fenerbahçe ile birleşen kulüp, 1948'de yeniden kurularak İstanbul Amatör Kü-me'de mücadele etmeye başlamıştır. IV:82c.
Altınşehir Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. İstasyon, Atatürk mahalleleri, askeri bölgeler, Küçük Çekmece Gölü ve ilçe kırsal alanıyla çevrilidir. Nüfusu (1990) 7.698'dir. Altıntaş, Yusuf VII:400b. Altıntepe Mahallesi Maltepe İlçesi'nde yer alır. Başıbüyük, Aydın Evler, Küçük Yalı mahalleleri, Marmara Denizi ve Kadıköy İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 24.667'dir. Altınvarakçılık mad. 1:227a. Altınyurt Spor Kulübü mad. L227c. Altıparmak, Ogün (1942, Adapazarı) Futbolcu. İzmir'de Karşıyaka takımında parladıktan sonra 1963'te Fenerbahçe'ye geçti. 1970-1971 sezonunda 16 golle gol kralı oldu. 32 kez de milli formayı giydi. Futbolu bıraktıktan sonra spor yazarlığına başladı. III:287a. Altmışdört, Süheyla IV:250a. Altuğ, Ayhan (1933, İstanbul) Liseyi bitirdi. Serbest ticaret ve kooperatifçilikle uğraştı. 16. dönem (1977-1980) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Altuğ, Cevdet VI: 530a. Altuğ, Demirhan II:l43a. III:47a, V:532c, VI:295a, 296b, VII:l44a. Altuğ, Şevket IIMOOc, VLSla. Alnın, Ara III:l49b. Alnın, Selma IV:358a. Altun, Zeki IIL58c. Altunbezer, İsmail Hakkı mad. I:228a, 12c, 486b, 491b, IL304c, III:179a, V:122c, 326b, VI:127b, 432c. Altuncuzade III :4c. Altuncuzade Tekkesi mad. L228c, VL457c.
Altunizade mad. I:229c, VII:500b. İlgili maddeler: Abdülaziz Av Köşkü I:26b Âdile Sultan Kasrı L82a Altınyurt Spor Kulübü I:227c Altunizade Köşkü I:230b Altunizade Külliyesi I:230c Haydarpaşa Lisesi IV:32a İsmail Zühdi Paşa (Altunizade) IV:2l6b
IV:2l6c, VII:347b. Altunizade Kültür Merkezi I:534a. Altunizade Suyolu VII:352a. Alus, Sermet Muhtar mad. I:232a, 121 c, II;32a, 446b, 465c, III:39a, 342c, IV:339b, 470c, V:43b, l64b, 240c, VI:132a, VII:201c, 303b. Alyanak Ali Efendi Tekkesi bak. Zih-girci Kemaleddin Mescidi ve Tekkesi Alyanak Mehmed Efendi Kıraathanesi bak. Kıraathaneler Alyanakoğlu, Cemil Süleyman II:286c, III:275b. Alyon Sokağı I:206a, 212a. Âmâ Ali Efendi Zaviyesi L5l4c. Amaç, Ekrem (1914, Manisa) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakülte-si'ni bitirdi. İstanbul İl Genel Meclisi Daimi Encümen üyeliği yaptı. 8. dönem (1946-1950) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Amaç, Faik Muzaffer L215a. Amalfüiler mad. I:233c, 553a, II:407c, V:198b, 205a, VI:252c. Amantiu Teofanos, Kedrenos ve Pseudo-Kqdinos'un zikrettiği mahalle. Bu kaynaklara göre mahalle I. Anastasios'un (hd 491-518) parokoimomenosu (yatak odası görevlisi) Amantios tarafından kurulmuştur. Mahallede Ayios To-mas'a adanmış bir kilise vardı. Kilisenin 438'de var olması ve buraya Ayios İoannes Hrisostomos'un röliklerinin yerleştirilmesine bakılırsa asıl kurucusu, 344-345'te konsül olan ve Eudokia' nm cubiculumu (yatak odası memuru) olan bir başka Amantios olmalıdır. Amar, Licco II:l42c. Amastrianon Forumu mad. I:234b, V:187a, 404c, 433a. Amasyan, Agop Efendi III:527c. Ambarî Camii bak. Yusuf Şücaüddin Camii
Ambarlı mad. L235b, 425c. ilgili madde: Ambarlı Termik Santralı I:235c Ambarh Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı I:236a. Ambarh Termik Santralı mad. I:235c, III: 176a. ilgili madde: Aydınlatma I:474c Ambarh Vapuru V:99a. Amber Ağa VII:92b. Amber Ağa Mescidi bak. Süleyman Ağa Mescidi
Amcazade Hüseyni Paşa Korusu bak. Korular Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi mad. L236b, 86b, IIL263a, V:95a, 173a, 365c. Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi VII:313b
VL119c.
Ameliyat-ı Tıbbiye Mektebi IV:29b. Amelya Hanım (Büyük) IV:420a. Amelya Hanım (Küçük, Matmazel) I:205a, IV:420a, VL51c. Amenun Daretzuytzı III: 190a. American College f ör Giriş I:317a. American Express Company II:48b. Amerika Birleşik Devletleri Elçiliği Binası mad. I:243a, VII:249a. Amerika Tiyatrosu I:205a. Amerikan Alkazarı I:205a. Amerikan Bristol Hastanesi mad. I:243c, IV:l4b. Yüklə 13,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|