A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,42 Mb.
|
Promio, Alexandre II:148b. Promotu L313c. Prosforion IL258c, VII:12a. Prost, Henri mad. VI:285c, I:65a, 429b, 451a, IL187b, 279c, 320a, 3öOc, 442a, 445a, IIL153c, 178b, 248c, 280b, 436c, IV:l63a, 272c, 337a, 547a, 565a, V:194b, 236b, 390a, 4l7b, VL266a, VII: 137a, 197c, 219a, 298b, 320a, 353b, 508a. Prost Planı IV:73c, 383a. İlgili madde: Prost, Henri VI:285c Prostostikos VII:501b. Protestan Kiliseleri mad. VI:287a. ilgili madde: Kırım Kilisesi IV:565c Protestan Okulları mad. VI:287b, VIL395b. '.ili maddeler: Arnavutköy Amerikan Kız Koleji I:3l6c
Robert Kolej VI:335c Üsküdar Amerikan Kız Lisesi VII:346a
Rejans VL3l4a Prusis, Hrisantos (ö.1843) V:522b. Prusya Elçiliği 364 365
RaifDede Prusya Elçiliği II:2l6a. Psalty,Jean(Yani) II:298b, V:276b. İlgili madde: Maison Psalty V:27öb Psalty, Kosta V:27öc. Psamathion VII:497a. PseUos, Mihael mad. VI:289a, III:137c, IV:88a, V:59a, 451a, 452b, VI:217b, 344a, VII:22b, 564c. Pseudo-Kaisarios VI: Ib. Pseudo-Kodinos mad. V7:289b, I:2l6b, II:258b, 262a, VI:435a, VII:226b. Pteron I:492c, II:321c, VII:75c. PTT mad. VI:289c, III:467a, VL290a, 293b. İlgili maddeler: Haberleşme VII:438c Postacılar VI:279c Postaneler VI:280b Telefon VII:24lb Telgraf VII:243c PTT Sanatoryumu ve Hastanesi 1952'de Bostancı'da kuruldu. Ulaştırma Bakanlığı PTT İşletme Genel Müdürlüğü'ne bağlı tam teşekküllü bir hastanedir. Dermatoloji, fizik tedavi, genel cerrahi, göğüs hastalıkları, göğüs cerrahisi, göz hastalıkları, iç hastalıkları, kadın hastalıkları, kulak-burun-boğaz, nöroloji, ortopedi ve üroloji servislerinde toplam 400 yatakla hizmet vermektedir. V:81a. Pucinlizadeler V:91c. Pul Derneği Mecmuası İki ayda bir yayımlanan dergi. İstanbul Pul Derneği tarafından Türkçe ve Fransızca olarak 19l4'te yayımlanmaya başladı. Pulgher, D. mad. VI-.290c, I:432a, IV:279b, VII:366a. Pulhan, Ali Nusret VI:48a. Pulheria mad. VJ.-291c, I:6la, 277a, 398a, 493b, IL26lb, IV:359a, V:56a, VI:275a, 345a, 5ölc, VILlöSb, 247a, 247c, 262b. Pulherianai Sarayı II. Teodosios'un (hd 408-450) kız kardeşi Pulheria (ö. 453) tarafından yaptırılan saray. 5. yy'ın ilk çeyreğinde yazılmış Notitia Urbis Constantinopolitanae'je göre, Fener' in biraz güneyinde, Constantinus surlarının yakınlarında ama Haliç kıyılarında değildi. 9. yy'a kadar varlığını sürdürdü. Pulheria tarafından Ayios Laurentios adına bir kilise de eklendi. I. Basileios (hd 867-886) tarafından onarılan kiliseden 1200'de söz ediliyordu. Pullarda İstanbul mad. VI:292b. Pullman, George Mortimer VII:135c. Pulman Oteli VII:249a. Pulur, Hasan (1932, İstanbul) Gazeteci. Kabataş Erkek Lisesi'ni bitirdi. Son Saat, Yeni istanbul, Vatan, Havadis, Akşam, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde muhabir, yazar, yazı işleri müdürü olarak çalıştı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti yönetim kurulu üyeliği yaptı. "Olaylar ve İnsanlar" başlıklı yazılarıyla ün kazandı. V:464c. Pür, Necla IV:358c. Purkuyu Mescidi bak. Parmakkapı Mescidi Pürad, Vağinag III: 183a. Püragın III:189b. Pürtelaş Hasan Efendi Mescidi Beyoğlu İlçesi'nde, Cihangir'de, kendi adıyla anılan mahallede, Alçakdam Soka- ğı'nda bulunuyordu. Banisi Kılıç Ali Paşa Camii'nin bina emini Pürtelaş Hasan Efendi olup, 16. yy'da inşa edilmişti. 1946'da harap durumda olduğu bilinen yapının yerine yeni bir cami yapılmıştır. Bu yapı kare planlı harimi olan, kagir duvarlar üzerine ahşap çatılı, tuğla minarelidir. III:3Ha.
Rabanit IV:10c. Rabdos Mahallesi mad. VI:293a, 431a. Rabia Hanı Eminönü İlçesi'nde, Kapa-lıçarşı'nın içinde, Kürkçüler Soka-ğı'nda bulunmaktadır. "Rubiye Hanı" olarak da bilinmektedir. Yapı tek avlulu, iki katlı hanlar grubuna girmektedir. Günümüzde tamamen değişmiş durumda olan yapıda orijinal mimarisini ortaya koyacak hiçbir iz görülmemektedir. IV:426b. Rabia Kadın Kahvesi VL26la. Rabia Kâmile IV:344c Rabia Sultan (I. Abdülhamid'in annesi) I:31c, II:203b, 205a. Radikal Avam Fırkası 22 Ekim 1918'de, Divanyolu'nda Müdafaa-i Milliye Cemiyeti binası karşısında kurulmuş siyasal parti. Nizamnamesine göre "Osmanlıcılık" ve "milliyetçilik" prensiplerini uzlaştırmayı amaçlayan partinin kurucuları Mevlanzade Rıfat (başkan), Emin Ali, muharrir Mazlum, tüccar Mehmet Faik, Müdafaa gazetesi sahibi Ragıb beylerdi. Kısa süre sonra, 1919'da, Demokrat Fırka'ya katıldığını ilan ederek siyaset sahnesinden silindi. Rado, Şevket (1913, Radovişte -1988, İstanbul) Yazar, şair, gazeteci. Ankara Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Uzun yıllar Akşam gazetesinde köşeyazan olarak çalıştı. Daha sonra Resimli Hayat, Hayat ve Ses dergilerini çıkardı. Gençlik yıllarında Varlık dergisinde "Şevket Hıfzı" imzasıyla yayımlanan şiirlerini Şiirler adı altında bir kitapta topladı (1970). Dergilerde yayımlanan söyleşilerinden oluşan kitapları ve diğer yapıtları şunlardır: Eşref Sa-öft'(1956), Ümit Dünyası (1957), Hayat Böyledir (1962), Aile Sohbetleri (1967), 50. Yılında Sovyet Rusya (1968). V:l69c.
Rado, Türkân IV:356c. Radolofo Pierantoni Sirki VII: 14a. Radost Bulgar Cemiyeti 17 Ekim 1928' de, İstanbul'da yaşayan Bulgarların, yoksul öğrencilere yardım amacıyla kurdukları dernek. Merkezi Beyoğlu, Ağaçeşme Sokağı'ndaydı. Yöneticileri, İvan Simonof, Vlada Fakarsko, Poliksana Martinova, Bilagay Çifliya-nof, Marya İvanova, Eleni Georgiyo-va, Dobra Cidrova'ydı. Radyo mad. VI:293a, II:387c, 459c, 482b, III:296a, 372a, 467b, V:4lOc, VL281a, 322b, VII:350b. , Radyolin Diş Macunu I:l47c. Radyolin Laboratuvarı I:l47c. Ragıb Ağa Kahvesi VL26la. Ragıb Mehmed Paşa (Koca) (1699, İstanbul -1763, İstanbul) Sadrazam, yazar ve şair. Defterdarlık, reisülküttab-lık ve vezir rütbesiyle çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptıktan sonra 1757'de sadrazamlığa getirildi. Barışçı bir dış politika izledi. Özellikle mali ve askeri alanlarda yeni düzenlemelere gitti, geniş çaplı imar çalışmaları yürüttü. Nabî tarzındaki felsefe ağırlıklı şiirlerinin yer aldığı Divan'mm dışında düz-yazılarıyla bazı risalelerini içeren Mec-mua-i Ragıb Paşa ve Sefinetü'r-Ra-gıb gibi yapıtları vardır. III:66c, 515b, IV:46a, 395c, V:549a, VI:156c, 297c. Koca Ragıb Paşa Külliyesi V:34c
VI:297b, II:185b, V:134b, 174a, 188b, 368a. Rağbet Vapuru mad. VI:298c, IV:403a. Rahikîzade Medresesi Eminönü İlçesi'nde, Mahmutpaşa'da, Tarakçılar So-kağı'nda, Dâye Hatun Camii'nin karşısında bulunuyordu. Medresenin banisinin Rahikîzadelerden hangisi olduğu bilinmese de, Tabip Yusuf Sinan Rahikî olabileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır. Eğer böyleyse yapı 16. yy'ın ortalarına aittir. Medrese dört odacıktan oluşan, ahşap ve avlulu bir yapıydı. Rahime Perestu Kadın V:460b. RahimîV:183c. Rahimullah Şah (ö. 1779) IV:374c. Rahkamer Hanım (Saraylı) V:559a. Rahmanlar Mahallesi Kartal İlçesi'nde, Kartal merkezi ile Dragos'un arasına düşen ve deniz kıyısından kuzeye doğru uzanan mahalle. 1970'li yıllara kadar sebzeleriyle ünlü Kartal bostanlarının bir bölümünün ve bazı yazlık evlerin bulunduğu Rahmanlar, kuzey kesimindeki Kültür Park hariç bugün bir yerleşim bölgesi haline gelmiştir. Banliyö istasyonu vardır. D-100 (E-5) Otoyolu kuzeyinden geçer. Nüfusu (1990) 14.061'dir. Rahmi ILSOlc. Rahmi Bey mad. VI:298c, II:556c, III:295c, V:529a, VII:159c. Rahmi Koç Evi III:152c. Rahmizade Bu adla tanıtılan ve asıl adı bilinmeyen bir divan kâtibi, 1582'de Şehzade Mehmed (III. Mehmed) için İstanbul'da düzenlenen sünnet düğününü bütün ayrıntılarıyla Surname-i Hümayun adlı eşsiz eserinde tasvir etmiştir. Bu eser, İstanbul için olduğu kadar kültür tarihi bakımından da eşsiz bir kaynak sayılır. Surname-i Hümayun, sur-ı hümayun denen sultan düğünlerini anlatan ve betimleyen eserlerin ilkidir. Raht Hazinesi Topkapı Sarayı'nda, Has-ahır'a ait süslü, kıymetli eyer takımlarının saklandığı yer. "Hasahır Murassa-at Hazinesi" veya "Raht-ı Hümayun Hazinesi" de denilirdi. Padişah ve devlet adamlarına hediye olarak gelen, hazinedeki -raht denilen- bu eşyaların defterleri çok dikkatli şekilde tutulur; bir örneği de defterdarlık başmuha-sebesi için hazırlanırdı. Raht hazinedarı denen memur, hazinenin üst yöneticisiydi. Hazinenin kapısı padişahın mührüyle kapalı tutulurdu. Rahtree, Bau IILlSOc. Rahtvan Ağası Padişahın "raht-ı hümayun" denilen mücevherli eyer takımlarına bakanların başına verilen ad. Rahtvan-ı has da denilirdi. Sarayın saraç cemaatinin amirlerindendi. Bu görevde iki kişi bulunurdu. Bunlardan birine rahtvan-ı evvel ya da büyük rahtvan, diğerine rahtvan-ı sani ya da küçük rahtvan denilirdi. Rahtvan-ı evvelin amiri mirahur-ı evvel, rahtvan-ı saninin amiri ise mirahur-ı sani idi. RahviraIII:189c. Raif Ağa Camii Beşiktaş İlçesi'nde, Viş-nezade Mahallesi'nde, Hüsrev Gerede Caddesi'ndedir. Yapının banisi Hacı Mehmed Raif Ağa'dır. 1876'da inşa edilen cami II. Abdülhamid tarafından 1891'de yeniletilerek genişletilmiştir. Fevkani bir yapı olan cami "İclaliye Camii" adıyla da anılmaktadır. Kagir duvarlı, ahşap çatılıdır. Minaresi taştandır. VII:257a. RaifDede VU:455a Raife Hanım Yalısı 366 36-7
Recep Paşa Raife Hanım Yalısı Üsküdar İlçesi'nde, Beylerbeyi'ndedir. Dikey planlı olup, 19. yy yapısıdır. Subasmam üzerinde ikisi ahşap, beş katlıdır. 1988'de tümüyle restore edilmiştir. Halen son sahibinden dolayı Reha Poroy Yalısı olarak tanınır. Rakım Efendi Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Karagümrük'te, Fevzi Paşa Caddesi ile Hasan Fehmi Paşa Caddesi arasında bulunan ve ünlü hattat Kazasker Mustafa Rakım Efendi'nin (ö. 1826) adına, vefatından sonra yaptırılan medrese ve türbenin yanında bulunduğu anlaşılan bu tekkenin adı 12497 1840 tarihli Âsitâne'de, pazar günü ayin icra edilen Nakşibendî tekkeleri arasında geçmektedir. Diğer tekke listelerinde zikredilmeyen tekkenin medrese ile aynı binayı paylaştığı ve kısa ömürlü olduğu tahmin edilebilir. Rakım Mehmed Paşa (?, İstanbul -1770, Mısır) Devlet adamı, istanbul'da Tophane nazırlığı, defter eminliği, tersane eminliği, şehreminilik, defterdarlık gibi görevlerde bulundu. Vezir rütbesiyle 1767'de Mısır ve 1786'da Cidde valiliğine getirildi. VL299c.
Rakım Paşa Çeşmesi mad. VI:299b, III:536b. Râk6czyniV:126a. Raks mad. VI:299c, III:l42a. İlgili maddeler: Çengiler II:487b Köçekler V:83c Ralli, Adele II:153a. Ralli, Alexandre II:153a, III:355b. Ralli Köşkü mad. W:300b. Ralli, Yorgo (ö. 1936) İlgili madde-. Ralli Köşkü VI:300b Ramada Oteli bak. Tayyare Apartmanları Ramazan Ağa Sıbyan Mektebi III:292a. Ramazan bin İsmail (?, İstanbul - 1680, İstanbul) Hattat. Yayla Camii'nin imamıydı. Hat sanatını Abdullah bin Cez-zar'dan öğrendi ve icazetname aldı. Özellikle nesih yazı üzerinde çalıştı ve 400'e yakın Kuran yazdı. Ünlü hattat Çinicizade onun öğrencisidir. Üslubu daha çok Hafız Osman ekolüne yakındır. Ramazan Efendi (ö. 1576, Nazırzade) L505c, IL394b. Ramazan Efendi (ö. 1609, Karabaş) IV:440c. . Ramazan Efendi (ö. 1616) VL301b. Ramazan Efendi Camii ve Tekkesi mad. W.-301a, II:396b, VII:239b. Ramazan Gelenekleri mad. VI:303b, I:107c. ili maddeler: Bekçi Manileri II:124c Diş Kirası III:62b İftar Âdetleri IV:l40c Ramazan Kararnameleri İlki 1858'de yayımlandı ve toprak mülkiyeti hukukunun kapsamını genişletmekle birlikte toprağın rehin edilmesi ilkesini de getirdiğinden borçlanmaların, rehinli arazilerin satılıp el değiştirmesinin buna bağlı olarak tefeciliğin de artmasına neden oldu. İkinci Ramazan kararnamesi 30 Ekim 1875'te yayımlandı ve bir anlamda Osmanlı Devleti'nin parasal açıdan iflasını ilan etti. Buna göre devlet tahvillerinin yarısı için "ramazan" adı altında yeni tahviller verilirken diğer yarısının beş yıl süreyle ertelenmesi öngörüldü. Bu karar, özellikle İstanbul'da iş ve ticaret dünyasını altüst etti. Her iki karar da ramazan ayında çıkarıldıkları için bu adla tarihe geçmiştir. Ramazan Seyyahları Sınırları içinde Mekke, Medine ve Kudüs'ün de yer aldığı en büyük İslam imparatorluğunun başkenti olan İstanbul'a, kutsal kentlerden biri gözüyle bakıldığından, ramazanda İslam ülkelerinden pek çok gezgin İstanbul'a gelir; yine pek çok hacı adayı da Türkistan, İran, Kafkasya ve Rumeli'den İstanbul'a gelip camileri, Eyüb Sultan Türbesi'ni ziyaret eder; buradan Konya'ya Hz Mevlana ziyaretine, oradan da hac için Arabistan'a giderlerdi. İstanbul'a gelen ramazan seyyahları giyim kuşamları ile ilgi uyandırırlar, tekkelerde, imaretlerde, rical konaklarında konuk edilirlerdi. Ramazanîlik VI:301a, VII:215c, 5l6c. ilgili maddeler: Halvetîlik III:533b Ramazan Efendi Camii ve Tekkesi VI:301a Ranıazanoğlu, Celal (1896, Tarsus - ?, ?) Hekim. Tıp Fakültesi'ni bitirdikten sonra iç hastalıkları dalında ihtisas yaptı. Adana Devlet Hastanesi baştabibi ve serbest hekim olarak çalıştı. Tarsus belediye başkanlığı yaptı. 8-9. dönem (1946-1954) İçel, 10. dönem (1954-1957) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Ramazanoğlu, Gülseren IV:356c. Rami mad. VI.-305a. İlgili maddeler: Davutpaşa Kışlası IILllc Hacı Ali Paşa Camii III:467c Rami Cuma Mahallesi Eyüp İlçe merkezinde yer alır. Rami Yeni, İslam Bey, Düğmeciler ve Topçular mahallele-riyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.338'dir. Rami Çiftliği VL305b. Rami Çiftliği Kışlası bak. Rami Kışlası Rami Kışlası mad. W:306b, V:257c, VI:305c.
Rami Mehmed Paşa Sıbyan Mektebi Eyüp İlçesi'nde, Eyüp-Nişancılar Caddesi ile Nimet Sokağı'nın birleştiği köşede, Nişancılar Mustafa Paşa Camii'nin doğu duvarına bitişiktir. Binisi, 1703'te vezirazam bulunan Rami Mehmed Paşa'dır. Yapı bir sıra taş, bir sıra tuğla ile almaşık örgülüdür. Ahşap çatının altında iki sıra kirpi saçak dolaşmaktadır. Yapıya kuzeyden merdivenlerle girilir. Mektep, küfeki taşından söveli, sivri hafifletme ke-merleriyle hareketlendirilmiş dikdörtgen pencerelerle aydınlatılmaktadır. Fevkani yapının doğu cephesindeki üç büyük kemerle açılan dükkânların biri kapatılarak, buraya II. Mah-mud'un kızı Mihrimah Sultan için yaptırdığı çeşme inşa edilmiştir. "S" ve "C" kıvrımlarla biçimlenen, yumurta biçimli madalyonların süslediği çeşme Türk barok üslubu özellikleri göstermektedir. Rami Yeni Mahallesi Eyüp ilçe merkezinde yer alır. İslam Bey, Rami Cuma, Topçular mahalleleri ve Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.878'dir. Ramirez, L. R. VII: 14a. Ramiz Ağa (Başmusahib) İlgili madde-. Ramiz Ağa Çeşmesi VL307a Ramiz Ağa Çeşmesi mad. VI:307a. Ramiz Paşa V:5c. Raoul Ailesi 12-15. yy'larda önemli görevler üstlenmiş Norman asıllı Bizans ailesi. Ralles ailesi olarak da bilinirler. İlk üye Robert Guiscard'ın elçisi olarak III. Nikeforos Botaniates'i (hd 1078-1081) ziyaret eden Rudolfus Pe-el de Lan (ya da Peeldelau) idi. 1195'te Konstantinos Rhaoul, II. İsa-akios'un sebastosu; babası Dukas Ha-nedam'nın damadı; Raoul Dukas, VI-II. Mihael'in (hd 1259-1282) yeğeni Teodora'nın kocası idi. Bir süre gözden düşen aile 1282'den sonra yeniden parladı. "İoannes Dukas Angelos Paleologos Raoul Laskaris Tornikes Filantropenos Asan" adına bakılırsa birçok soylu Bizans ailesi ile arkabay-dılar. Raoulaina, Teodora (?, ? - 1300, Kons-tantinopolis) Bizans prensesi. Kanta-kuzenos ailesinin üyesidir. Sıradışı eğitimi ve kültürü ile sivrildi; evlilik yoluyla Norman asıllı Raoul ailesiyle akraba oldu. Patrik Arsenios'un hayranı olarak, VIII. Mihael'in kiliselerin birleşmesi politikalarına karşı çıktı ve Krisis'teki (Kocamustafapaşa) Ayios Andreos Manastırı'na sürüldü, burada rahibe olarak öldü. Grek edebiyatını çok iyi bilirdi. Çoğunu bizzat kopya ettiği kitaplardan oluşan zengin bir kitaplığa sahipti. Nikeforos Humnos, Manuel Holobolos ve Maksimos P!a-nudes gibi dönemin aydınları ile ya- kın dostluk içindeydi. Rapayel, Diratzu (Çelebi) VI:312a. Rapayelyan, Kirkor VLlöb. Rasathane-i Amire mad. VI:307a, II:2l6b. ilgili maddeler: İstanbul Rasathanesi IV: 233a Kandilli Rasathanesi IV:4llc Rasih (Divan şairi) III:67c. Rasih Efendi (Zahire Nazırı) III:498c. Rasim IV:551b. RasimBey V:118b. Rasim Paşa Camii Kadıköy İlçesi'nde, Yeldeğirmeni'nde, Kırkahve Sokağı ile İskele Sokağı'nın kesiştiği yerde yer alır. 1835-1836'da II. Mahmud tarafından yaptırılan yapı tahrip olunca 1905' te bahriye nazırlarından Rasim Paşa adına eşi İkbal Hanım tarafından yeniden yaptırılmıştır. Kitabesi girişi üzerindedir. Kare planlı bir bodrum katı üstünde yükselen camiye bir merdivenle çıkılır. Basamakların sonunda sağda bodrum kata paralel direk ve duvarlar üzerinde yer alan bölüm, sonradan dernek odası olarak kullanılmıştır. Hemen solda harim kapısı, içerde iki yanda birer mahfil -sağdaki müezzin mahfili- ve ana mekân yer alır. Kapı ekseninde yer alan mihrap oldukça derin yarım yuvarlak formlu ve dışa taşkın olup, sade bir görünüme sahiptir. Vaiz kürsüsü güneybatı köşededir. Minber ahşap ve sade oymalıdır. Sağ mahfilden ahşap merdivenlerle üst kattaki mahfile çıkılır. Mihrabın yanında birer, doğu ve batı cephelerinde ise üçer sivri kemerli pencere mekânı aydınlatır. Caminin duvarları kagir, çatısı ahşaptır. Minaresi kuzeyde, ana mekânla dernek odası arasında bulunup, tek şerefeli ve kagirdir. Dış cephesinde pencere kenarlarını silmeler dolaşır. Caminin güney ve batı cephelerinde yapılan yeni cami inşaatı ve kuzey ve doğu cephelerinde asimetrik ek bölümlerle mimarisi çok bozulmuştur. Rasim Paşa Mahallesi Kadıköy İlçesi'nde yer alır. Koşuyolu, Acıbadem, Hasan Paşa, Osman Ağa mahalleleri, Marmara Denizi ve Üsküdar İlçe-si'yle çevrilidir. IV:27a. Rasim Paşa Yahşi mad. VI:307b. Rasime-i Diniye Osmanlı padişahlarının da katıldıkları dini törenlere verilen ad. Her hafta cuma günü yinelenen selamlık resm-i âlisi, bayram alayları, mevlit alayı, kılıç alayı, hırka-i saadet ziyareti bunlardandı. Padişahın katıldığı bu törenlere devlet, ilmiye, ordu ricali de katılır; halk ise hem töreni izlemek hem de sevap kazanmak ve ibadet etmek için rasime-i diniyeler-de bulunmayı amaçlardı. Özellikle II. Meşrutiyet döneminde (1908-1918) İt- tihad ve Terakki Fırkası, rasime-i di-niyeye özel önem vermiş; dönemin basınında da bu tür törenlere ilişkin yazılar ve resimler çokça yer almıştır. Raşid Efendi (Beylikçi) V:309a, VI: 13a. Raşid Efendi (Hanende) IV:2l4a. Raşid Efendi (Kolağası Hacı) FV:564a. Raşid Efendi (ö. 1868) II:434c. Raşid Efendi (ö. 1884, Hacı Yekçeşm) IV:50c. Raşid Efendi Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Şehremini'de bulunan bu tekke 1299/ 1881-82'de Sa'dî tarikatından Şeyh Mehmed Raşid Efendi tarafından kurulmuştur. Ayin günü pazartesi olan tekke iki binadan meydana gelmektedir. Günümüzde cami olarak kullanılan ahşap mescit, köşesi pahlı kırık cephesi ve pahlı köşede yükselen, balkon görünümündeki minyatür minaresi ile dikkati çeker. Tevhidhane, harem ve selamlık bölümlerini bünyesinde toplayan esas tekke binası ise mescidin doğusunda yer almakta, iki yapının arasında küçük bir ha-zire bulunmaktadır. Asıl tekke binası iki katlı olup zemin kat duvarları kagir, üst kat duvarları ahşap olarak tasarlanmış, üstü bir beşik çatıyla örtülmüştür. Dış görünümüyle 19. yy'a ait bir meskeni andıran binada üst katın güney kesimi, kareye yakın dikdörtgen planlı tevhidhaneye ayrılmış, dışa taşkın bir mihrapla donatılmış bulunan tevhidhanenin doğu duvarında, kadınlar için fevkani ve kafesli bir mahfil tasarlanmıştır. VII:l69b. Raşid Mehmed Efendi mad. VI:307c, 11:1723., V:183c. Raşit Bey V:304b. Raşit Rıza bak. Sanıako, Raşit Rıza Raşit Rıza Tiyatrosu III:54b. Raşit Rıza ve Arkadaşları V:488c. Rauf Paşa (Sadrazam) II:420b, VI:25c. Rauf Yekta Bey mad. VI:308c, I:299b, II:80c, 14le, 557a, 558a, 559b, III:254b, 308a, IV: 108a, V:4lOb, 422a, 529b, 539c, VI:31c, 99c, 199a, 299a, 496b, VII:455a, 480a, 545a, 563a. Raufî Tekkesi Beykoz İlçesi'nde, Merkez Mahallesi'nde, Beykoz Camii Sokağı ile Hacı Ali Bey Caddesi'nin kavşağında, Beykoz Parkı'nın yakınında bulunmaktaydı. Halvetîliğin Raufî koluna bağlı iki zaviyeden biri olan bu tesis muhtemelen 18. yy'ın ortalarında Şeyh Hafız Mehmed Efendi tarafından kurulmuş, 19. yy'da Halvetîliğin Sabam ve Cerrahî kollarına intikal etmiş, Cumhuriyet döneminde, yol genişletme çalışmaları yüzünden yıktırılmıştır. Tevhidhanesinin kagir duvarlı, kırma çatılı, basık kemerli pencerelere sahip bir yapı olduğu Encümen Arşivi'ndeki 1939 tarihli fotoğ- raflarda görülebilir. "Raufî Efendi", "Hafız Efendi" ve "Şeyh Hafız Efendi" adlarıyla da anılan tekkenin ayin günü Âsitâne'de (1840) pazar, Mecmua-i Tekâyâ'da (1889) pazar ve perşembe olarak verilmektedir. Tekkeden günümüze yalnızca haziresi intikal etmiştir. Raufî Tekkesi (Doğancılar) mad. VT.-309c. Raufîlik VI:309c, VII:2l6a. İlgili maddeler: Halvetîlik III:533b Raufî Tekkesi VI:309c Razgrad Olayı mad. VI:310a, VII:354b. Razî (Âşık) III:39a, 4la, VH:301a. Raziye Kadın VL398b. Reben,J. B. III:557c. Reboul, Jean Cesar mad. VI:310c. Rebul Eczanesi III:128b, IV:271a. ilgili madde: Reboul, Jean Cesar VI:310c Recai Efendi (1803, İstanbul - 1873, İstanbul) Hattat, vakanüvis ve şair. Di-van-ı Hümayun kaleminden yetişti. Takvim-i Vekayi'de çalıştı. 1848-1853 arasında vakanüvislik yaptı. Takvim-hane nazırlığında ve Meclis-i Maarif üyeliğinde bulundu. Hat sanatını Filibeli Mehmed Efendi'den öğrendi ve icazetname aldı. Ayrıca musikiyle de ilgiliydi. Hafız Osman, Mustafa Rakım ve Yesarîzade ekollerine bağlıdır. Oğlu ünlü edebiyatçı Recaizade Ekrem'dir. VLSllb, 380a, VII:24lb. Recai Mehmed Efendi Çeşmesi VI: 340b. Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|