A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Selimiye Suyolu VII:352a.

Selimiye Tekkesi mad. VI:516c, IV:103b,

VI:426c, VII:177c, 189c. Selimoğm, Zeyyat I:73a, II:448b.

Sellimandıra Deresi Yalova İlçesi'nde akarsu. Armutlu Yarımadası'mn iç kesimlerindeki Samanlı Dağları'ndan kaynaklanır. Yalova'nın batısında Marmara Denizi'ne dökülür. Önemli bir su kaynağı olan dere üzerinde Yalova'ya su sağlamak amacıyla Gökçe Barajı kurulmuştur. 1990'da İstanbul'da yaşanan su sıkıntısı, Yalova'ya borularla indirilip tankerlerle taşınan Gökçe Baraj Gölü'nün sularıyla kısmen de olsa giderilmeye çalışılmıştır.

I:152b, III:79c.

Selman Ağa Camii Üsküdar İlçesi'nde, İskele Meydanı'ndan Bağlarbaşı'na giden Selmampak Caddesi'nin başında, sağ köşededir. II. Bayezid'in kapı ağalarından Selman Ağa (ö. 1508) tarafından 912/1506'da yaptırılmış, 1973'te Süleyman Çakır adlı bir hayırsever eliyle bütünüyle yenilenmiştir. Yapı, ahşap duvarların sınırladığı bir

son cemaat yeri ile almaşık duvarlı (bir sıra kesme taş ve iki sıra tuğla), kırma çatılı bir harim bölümünden meydana gelmekte, harim duvarlarında, klasik üsluptaki düzene uygun olarak, iki sıra halinde düzenlenmiş pencereler sıralanmaktadır. Alttaki pencereler dikdörtgen, tepe pencereleri ise sivri kemerli ve alçı şebekelidir. Mihrapta çini kaplama, duvarlarda kiremit renginin hâkim olduğu, klasik üslupta kalem işleri bulunmaktadır. Ahşap, fevkani bir mahfille donatılan caminin önünde, "Horhor Çeşmesi" olarak anılan bir çeşme bulunmaktadır. İnşa tarihi ve banisi bilinmeyen bu üç yüzlü çeşme, neogotik üsluptaki sivri kemerlerinden dolayı 19. yy'ın ikinci yarısına tarihlenebilir.

ilgili madde: Başkadın Meydan Çeşmesi II:80a

Selman Ağa MahaUesi Üsküdar'ın merkezinde, Mihrimah Sultan Külliyesi'nin doğusunda kalan mahalle. Adını çarşı içindeki Selman Ağa Camii'ni yaptırmış olan kişiden alır. Kuzeyinde Fethi Paşa Korusu ve Hacı Hesna Hatun Mahallesi, doğusunda ise Bülbüldere-si yer alır. Üsküdar çarşısı ile Bağlarba-şı arasında uzanan caddenin bir bölümünü oluşturan Selmampak Caddesi, mahallenin güneyinden geçmektedir.

Selsebüler mad. VI:518a.

Selzani, Jacques IL50a.

Semahat Ömer Dede (ö. 1786) IV:483a.

Semai Kahveleri mad. VI:518c, I:362b, 363a, V:432b, VI:304c.

Semerci İbrahim Efendi Tekkesi

mad. VI:519b, VII:122c. Semercioğlu, Nerses (1914, İstanbul -1982, İstanbul) Ermeni asıllı sedefkâr. 1928'de Kapalıçarşı'da Mihran Ağa' nın çırağı olarak sedefkârlığa başladı. 1937'de kendi atölyesini kurdu ve Vasıf Sedeften yararlandı. 1943'ten ölümüne kadar Zincirli Han'da çalıştı ve daha çok eski eserlerin onarımıyla ilgilendi.

Semerciyan-Cemaran ilkokulu I:533c, IL401a.

Semih Lutfi Kitabevi VII:449a. Semih Mümtaz S. I:23b, II:90a, IV:515b. Semiha Şakir Lisesi IV:257a. Seminati, Delfo (Mimar) IV:62a, V:203a. Semiz Ali Paşa Camü mad. VI:520a. Semiz AU Paşa Çeşmesi mad. VI:520b.

Semiz AU Paşa Medresesi bak. Cedid Ali Paşa Medresesi

Semprini, GugUelmo mad. VI:52la, II:217a, V:21a, VI:369b, 412a.

ilgili madde:

Santa Maria Draperis Kilisesi VI:455c

Semt Pazarları mad. VI:521b. İlgili maddeler.-

Beşiktaş Pazarı II:171b

Çarşamba Pazarı II:473b

Salı Pazarı VI:425c Senar, Müzeyyen IV:507b, V:536c,

VII:349c.

Senato mad. VI:522c. Sencer, İsmail Saib mad. VI:523a,

II: 189a. Sendikalar mad. VI:523b, IV:290a, 290c.

nli maddeler:

Amele Teali Cemiyeti L 241 a

İstanbul İşçi Sendikaları Birliği IV:225a

İstanbul İşçi Sendikaları Heyet-i Müttehidesi IV:225c

İstanbul Umum Amele Birliği IV:246b Sened-i İttifak I:185b. ilgili maddeler: Alemdar Olayı L 185a

Kabakçı Mustafa Ayaklanması IV:323a

Sene-i Cedide Rikâb Resmi 19. yy'ın ikinci yarısına doğru sarayda yapılmaya başlayan yeni yıl kabul resmiydi. Padişah, protokole dahil mülkiye, ilmiye, ordu vb sınıflardan kamu görevlilerini sadrazamdan başlayarak sarayda kabul eder ve her birini konumlarına göre nişan ve madalyalarla ödüllendirirdi. Bu tören münasebetiyle ilk kez madalya ve nişan verilmesi 1845'tedir.

Senekerim Kalfa (1817, İstanbul - 1892, İstanbul) Ermeni asıllı hassa mimarı. Babasının adı Karabet'tir. Bu nedenle Karabetyan soyadı ile de anılmıştır. 1803-1873 arasında, Ayasofya Camii' nin çevre duvarlarını inşa etmiştir. Üsküdar'daki Surp Karabet Kilisesi'nin arka sokağında bir çeşme yaptırmıştır. Cemaat yönetim görevlerinde de bulunmuştur. Üsküdar Ermeni Mezarlı-ğı'nda medfundur. Araştırmacı ve müzisyen Hrant Papazyan (d. 1913), Kohar adlı kızının torunudur.

Senin (ö. 1900, Şair) I:231a, II:431a, III:438b, IV:438a, VII:l68b.

Seniha Sultan (ö. 1912) V:266a. Seniye IV:355c. Seniye Sultan IL31c. Seon, Gustave IV:306a.

Sepet Ardından Gelme Yeniçerilikle ilgileri olmadığı halde, bir yolunu bulup ocağa katılanlara denilirdi. Fazıl Mustafa Paşa'mn vezirazamlığı sırasında (1689-1691) sıkı yoklamalar sonucunda ocaktan çıkarılmışlardı.

Sepet Köşkü IV:121a.

Sepetçi Hanı Eminönü İlçesi'nde, Kapa-lıçarşı'nm güney tarafında, Kalpakçılar Caddesi'ne açılan Çarşıkapı Sokağı'n-da bulunmaktadır. Kimin tarafından ve hangi tarihte yapıldığı bilinmeyen hanın kitabesi yoktur. Yapı iki katlı ve

Sepetçiler Kasrı

352

393

Seyahatnameler

tek avlulu hanlar grubunda yer almaktadır. Orijinal durumunu büyük ölçüde yitirmiş ise de, dış cephe duvarlarından kesme taş ve tuğla ile inşa edildiği anlaşılmaktadır.

IV:426b.

Sepetçiler Kasrı mad. VI:527a, III:6b, 69b, IV:12c, 123c, VI:409c, 46la, VII:12c, 74a, 282b, 4l8c.

ili madde:

Topkapı Sarayı VII:280c Sepetçioğlu, Muazzam IV:249c.

Septimius Severus m«d. W>52Sc,II:113b, 180b, 252b, 259b, 439c,440c,III:538a, IV:75a, 528a, V:24a, 136a, VI:62c, VH:75a, 532c. ilgili maddeler: Bizantion II: 2 58a Zeuksippos Hamamı VII:548b

Septimius Severus Portiği VII:28b.

Septimius Severus Suru bak. Surlar

Sera Bayoğlu (Seba Ticaret) Fidanlığı IIL314c.

Seramik mad. VI:529a.

Serap Sedat Çocuk Kütüphanesi

I:504b.

Serapieion IV:496b. Serasker Kapısı IL185c. ilgili madde:

Harbiye Nezareti Binası III:350c Serasker Rıza Paşa Köşkü II:332c.

Serasker Rıza Paşa Türbesi bak. Koca Mustafa Paşa Külliyesi

Serasker Rıza Paşa Yalısı Üsküdar İlçe-si'nde, Vaniköy'dedir. II. Abdülhamid' in seraskeri Rıza Paşa tarafından 1899' da, Evkaf Nazırı Mustafa Nuri Paşa'ya ait yalının yerine yaptırılmıştır. II. Meş-rutiyet'ten sonra İttihad ve Terakki hükümeti tarafından yalıya el konulmuş ve Rehber-i İttihat adıyla I. Dünya Sa-vaşı'nın sonuna kadar okul olarak kullanılmıştır. 1925'te yıkılan yalının yalnızca selamlık bölümü günümüze ulaşmıştır. 1990'da onarım gören yalıda art nouveau ve Endülüs-Mağrip kökenli eklektik ayrıntılar görülmekte, yapı geniş saçaklarıyla dikkati çekmektedir.

Serbest Bölgeler mad. VI:530b.

Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos 1930'da İstanbul'da kurulan siyasal parti. Tek parti döneminde, Atatürk ile Paris büyükelçisi, eski başvekillerden Ali Fethi Bey (Okyar) arasındaki görüşmelerden sonra, Atatürk'ün isteğiyle kurulmuş, ancak ömrü çok kısa olmuştur. Kurucuları arasında Ali Fethi (Okyar), Kütahya Mebusu Nuri (Conker), Bursa Mebusu Semih (Yürüten), Elaziz Mebusu Nakiyeddin (Yücekök), Kars Mebusu Ağaoğlu Ahmed, şair Mehmed Emin (Yurdakul), İstanbul Mebusu Süreyya Paşa da (İlmen) vardı. Kısa sürede gelişme

göstermesi ve her türden muhalefetin odak noktası olabileceği kuşkusu nedeniyle, yine Atatürk'ün isteğiyle 18 Aralık 1930'da kapatılmıştır.

VII: 19a.

Serbest Sahne II:233b.

Serbostanî Mustafa Ağa Camii II:194b, F/:195a.

Serbölük Ahmed Efendi Tekkesi Üsküdar İlçesi'nde, Divitçiler'de, Arakiyeci Hacı Cafer Mahallesi'nde, Divitçiler Caddesi ile Harmanlık Sokağı'nın kavşağında yer almaktaydı. 1268/1851-52'de Kadirî tarikatından "Serbölük" lakaplı Şeyh Ahmed Keşfî Efendi tarafından kurulmuştur. Ayin günü perşembe olan ve "Ahmed Keşfî Efendi Tekkesi" olarak da anılan bu tekke tarihe karışmıştır.

Şercini Sarayda matbah-ı âmirenin kuşhane denen kısmında padişahın özel yemeklerini yapan başaşçıya verilen ad. Bu aşçının denetimindeki on iki aşçı yemekleri hazırlar, padişahın gittiği yere bunlar da beraber giderlerdi.

Serdab Farsça yer altında olan serin ya da soğuk oda anlamına gelir. Padişah saraylarının sağ ya da sol kanatlarında bir odası bulunan üç köşeli sofalara verilen ad. Sarayın musiki meclisleri bu mekânlarda yapılırdı. Bu mekânlar yazın sıcaktan korunmak amacıyla kullanılırlardı. Burada yapılan saz âlemlerine "serdab âlemi" adı verilirdi.

Serdab Köşkü mad. W:530c, II:206c, VL518b.

tlgili madde:

Beylerbeyi Sarayı II:206b Serdar (ö. 1787, imam) IV:74c. Serdaroğlu, Emin Bülent III:275b, 372c.

Sere Karıştan küçük eski bir uzunluk ölçüsü. Başparmağın ucundan şahadet-parmağının ucuna kadar olan uzunluk bir sereydi. Dört sere bir arşın sayılırdı. Ayrıca tuğrada, tuğranın yarısını kaplayan metin kısmına da "sere" adı verilirdi.

Serencebey II: l64b.

Serencebey Mescidi bak. Süleyman Ağa Mescidi

Serezli Faik Bey Yahşi II:486c. Serezli, Metin III:44lc.

Serezli, Nisa (1928, İstanbul - 1992, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu. Lozan Üniversitesi Mimarlık Bölü-mü'nü bitirdi. Gençlik Tiyatrosu ve Oda Tiyatrosu'nda sahnelenen oyunlarda rol aldı. Daha sonra Dormen Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. 1968-1969 sezonunda Ayfer Feray'la çalıştıktan sonra Tolga Aşkıner'le evlenerek kendi tiyatrosunu kurdu. Şahane Züğürtler ve Tatlı Kaçık oyunlarındaki rolleriyle 1963 ve 1964'te İlhan İskender Armağanı'm kazandı. Birçok oyu-

nu Türkçeye çevirdi. 1960'larda başladığı sinemada az ama seçkin filmlerde oynadı.

IV:527b, VLSOc.

Sergi-i Umumi-i Osmani mad. VI:531b, I:23a, 416a, II:373c, VII:65b.

Sergion II:l6lc, VII:493a. Sergios (Patrik) II:262c, IV:53a. Sergios Niketiates VII:245b.

Sergios ve Bakhos Kilisesi bak. Küçük Ayasofya Camii

Serhazin Mustafa Ağa Çeşmesi Sirkeci' de, Salkımsöğüt'te, Karaki Hüseyin Çelebi Camii'nin karşısında, Serhazin Mustafa Ağa Medresesi'nin kapısın-daydı. Bugün mevcut değildir. 9997 1590'da inşa edilmiştir.

Seririyat Hastanesi V:376c.

Serkis (Âşık) VII:301a. Serkldoryan bak. Cercle d'Orient

Sermed (ö. 1848) mad. VI:532a, II:286a,

III:67c, 508c. Sermet, Cüneyt II:388a.

Sermimar Hacı Mustafa Ağa Çeşmesi

Fatih İlçesi'nde, Eğrikapı'da, İvaz Efendi Camii'nin yakınında, Dervişzade Caddesi'ndedir. Sermimar Hacı Mustafa Ağa tarafından yaptırılmış, oğlu İsmail eliyle 1179/1765'te tamir ettirilmiştir. Günümüzde oldukça bakımsız durumda olan çeşme, kemerine kadar toprağa gömülmüştür. Köşeleri kum saatli sütunçelerle donatılmış olan dikdörtgen cephesi silmelerle çerçevelenmiş, yuvarlak kemerinin üzerine onarım kitabesi yerleştirilmiştir.

Sermiyasoğlu, Cemil IV:225c. Sernakkaşan Kârhanesi I:102c. Serol Basımevi III:183b. Serope Kalfa I:340a.

Serpuş Her türlü başlık için kullanılan eski bir sözcük. Serpuşlar dinsel farklılıklara, resmi görevlere, mensup olunan sosyal sınıfa, yaşa ve cinsiyete göre değişiklikler gösterirdi.

II:263c.

Serpuş Hanı mad. VI:532b. Serpuş Müzesi mad. VJ:532c.

Sertarikzade Tekkesi (Eyüp) mad.

VJ:533b, II:4l5a. Sertarikzade Tekkesi (Fatih) II:414c.

Sertel, Mehmet Zekeriya mad. VI:534c, V:480b, VI:54a, 535a, VII:202b, 449a.

Sertel, Necla (1902, İstanbul - 1970, İstanbul) Tiyatro oyuncusu. 1923'te Zi-ya'nın Tiyatrosu adlı gezginci bir toplulukta sahneye çıktı. Daha sonra Er-tuğrul Muhsin ve Arkadaşları Toplu-luğu'nun Ferah Sineması'nda oynadığı Renkli Fener oyununda yer aldı. Bu oyundaki rolü meslek yaşamının dönüm noktası oldu. 1925'te Darül-bedayi'ye (sonradan Şehir Tiyatroları) girdi ve 1960'h yılların ortalarına

kadar burada sahneye çıkarak emekli oldu. 1938'de başlayarak sinema filmlerinde de önemli roller oynadı.

Sertel, Sabiha Zekeriya mad. VI:535a, IV:352b, VL54a, 534c, VII:202b, 449a.

Sertel, Yıldız VI:535b.

Sertoğlu, Mithat II:78b, IV:7a, 476a, VI:3c, VII:468a.

Sertoğlu, Murat (1910, Kozan -1989, İstanbul) Gazeteci, yazar. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1931'de Hergün gazetesinde başladığı gazeteciliğe Cumhuriyet, Son Posta, Tan, Yeni Sabah, Tanin, Vatan, Son Telgraf, Gece Postası, Tercüman ve Hürriyet gazetelerinde devam etti. Pehlivan tefrikaları ve tarihi romanları ile tanınır.

IV:233c, VII:457c. Server Bedi bak. Safa, Peyami

Server Bey Yalısı Üsküdar İlçesi'nde, Çengelköy'de, Çengelköy Caddesi üzerindedir. Kagir servis katı üzerine, iki ahşap kattan oluşur. Ayatomalı damında cihannüması vardır. Restore edilmiştir.

Server Dede (Defter-i Hakani Emini) IV: 130a.

Server Emin Bey VI:321a. Server Kâmil IV:59a. Server Paşa mad. VJ:535b, I:224a. ilgili madde: Altıncı Daire-i Belediye I:220a

Serverî mad. VI:535c, I:36lc, V:432a, VI:45a.

Serveryan, Harutyun (1822, İstanbul -1889, İstanbul) Ermeni asıllı hassa mimarı. Ohannes Serveryan'ın büyük oğludur. 1849'da, Abdülmecid, inşa ettiği binalar ve sadıkane hizmetleri için, kendisini murassa bir nişanla ödüllendirmiştir. 1854-1855'te Ortaköy Camii' nin kalfalığını, kardeşi Hassa Mimarı İstepan Serveryan (1824-189D üe beraber ifa etmiştir.

Serveryan, Ohannes Amira (1786, Kayseri - 1858, İstanbul) Ermeni asıllı hassa mimarı. Terzi Kevork Serveryan'ın oğludur. Bundan dolayı önceleri Kevorkyan soyadını taşımıştır. Mimarlık eğitimini, kayınpederi Kirkor Balyan'ın yanında yapmıştır. 1831'de, onun ölümünden sonra, kayınbiraderi Karabet Balyanla beraber, hassa mimarlığına atanmıştır. 1843-1856 arasında inşa edilen Dolmabahçe Sarayı'nın mimarlığım, Karabet Balyan'la birlikte yapmıştır. Diğer eserleri ise şunlardır: Ermeni Patrikhanesi (1819), Üsküdar Surp Haç Kilisesi (1830), Has-köy Surp İstepannos Kilisesi (1831), Yedikule Ermeni Hastanesi (1833) ve bütün giderlerini de üstlendiği Kuzguncuk Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi (1835). İkinci önemli hayratı da 1838' de Üsküdar'da açılan, Cemaran adlı

yüksek Ermeni okuludur. Kayseri'de-ki Surp Karabet Manastırı'nın, Beşiktaş Kilisesi'nin ve Üsküdar, İcadiye' deki Su Vakfı'nın mütevelliliğini de yapmıştır.

II:400c, III:188c, 482c, V:108c, VII:505b.

ilgili maddeler:

Yedikule Ermeni Hastanesi VII:460a Yerrortutyun (Surp) Kilisesi VII: 505a Servet Efendi (Tarakçı) VH:l64c.

Servet Yesarî (1877, İstanbul - 1943, İstanbul) Besteci. Mekteb-i Sultani'yi (Galatasaray Lisesi) ve Hukuk Mekte-bi'ni bitirdi. Savcı yardımcılığı, noterlik yaptı. Amcası Necib Paşa'dan musiki dersleri aldı, besteciliği de kendi kendine öğrendi. Saz eserleri ve şarkıları vardır.

V:308b.

Servet-i Fünun mad. VI:536a, I:137c, 329a,II:70c, III:275b, V:538c, VL536c, VII:42c, 260a, 328c, 4l4a, 448c.

ilgili madde-. Tokgöz, Ahmed İhsan VII:272b

Servet-i Fünun Edebiyatı mad. VI:536c, I:329a, VTİ:329a, 4l4a.

ilgili maddeler:

Servet-i Fünun VT:536b

Tevfik Fikret VII:259c Servi Burnu II: 193c. Serviburmı 111:447'a.

Serviburnu Askeri Hastanesi I:347c, III:254b.

Serviburnu Tahaffuzhanesi II:4l8c.

Servili Orman (Kyparades) IIL170c. Servilik Köşkü II:172c.

Ses Opereti mad. VI:537c, II:75c, V:312a, VL539a.

Ses Sinema ve Tiyatrosu bak. Ses Tiyatrosu

Ses Tiyatrosu mad. \T:538a, II:217c, III:54b, 498a, IV:269c, VL133c, 254a, VII:ll4c, 251a.

Ses Tiyatrosu 1885-Ortaoyuncular

VI:539b.

Sesigür, Mecit IIL58b. Sesigüzel, Nuri VI:2ö5a.

Sesydmaz, Burhan mad. VI:539b, I:391a, III:4a, 58b, VI:264a, 539b, VII:204c.

Şeş IV:l49a. Setüstü IV:327a. Setyan, H. M. IH:183b. Seutter, M. III:557c.

Seval, Nevin (1920, İstanbul -1958, Adana) Tiyatro oyuncusu. 1939'da İstanbul Şehir Tiyatrolan'na girdi. Çeşitli oyunlarda sahneye çıktı. 1955-1956 sezonunda Küçük Sahne'de oynadı. Sinema filmlerinde de rol alan sanatçı öldüğünde Adana Şehir Tiyatro-

su'nda çalışıyordu.

Sevel, İbrahim (1920, İstanbul) Bankacı ve muhasebeci. Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu'nu bitirdi. Ticaretle uğraştı ve mali müşavirlik yaptı. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Sevengil, Refik Ahmet mad. VI:539c, II:l6a, V:l69c, VI:259a.

Severyan, Amira Ohannes II:37a.

Sevigen, Mehmet (1954, Malatya) Tüccar. Lise mezunudur. Serbest ticaret yaptı. 19. dönemde (1991-) İstanbul milletvekili olarak parlamentoya girdi.

Sevik, Namık (1926, İstanbul - 1986, İstanbul) Gazeteci, spor adamı. Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. 1950'de Son Saat gazetesinde spor yazarı olarak çalışmaya başladı. İstanbul Ekspres ve Akis dergisinde yazdı. Türkiye Spor Yazarları Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı, başkanlık görevini üstlendi. Milliyet gazetesinde spor sorumlu müdürü olarak uzun yıllar çalıştı. Türkiye'de spor gazeteciliğinin gelişmesine önemli katkıları oldu, basın kuruluşlarının düzenlediği yarışmalarda ödüller aldı.

Sevilen, Muhittin (Hayali Küçük Ali) FV:449a.

Sevimli Mecmua On beş günlük çocuk mecmuası. 1925'te M. Zekeriya tarafından yayımlandı. Başyazarı Sabiha Zekeriya idi.

Sevük, ismail Habib (1892, Edremit -1954, İstanbul) Edebiyat tarihçisi, gazeteci. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Çeşitli liselerde ve Galatasaray Lisesi'nde uzun süre edebiyat öğretmenliği, bir dönem de Sinop milletvekilliği yaptı. Kurtuluş Savaşı yıllarında iki gazeteyi yönetti. Kitapları Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi (1925), O Zamanlar (Milli Mücadele anıları, 1936), Edebi Yeniliğimiz (1940), Avrupa Edebiyatı ve Biz (1942), Edebiyat Bilgilen (1942), Tanzimattanberi Edebiyat Tarihi (1942), Tanzimat Devri Edebiyatı (1942), Dil Davası 'dır (1950).

II:422c, IV:223a, VI:454a, VII:229c. Seyahatnameler mad. VI: 540a. İlgili maddeler: Alberti, Tommasso I:181a Andreossy, Antoine François 1:269a

Angiolello, delli Angionelli Giovanni Maria I:271c

Bassano, Luigi II:76a Bertrandon de la Broquiere II:159b Bruyn, Cornelius de II:325a Buondelmonti, Cristoforo II:333c Busbecq, Augier Ghislain de II:342a Bünyamin (Tudelalı) II:343a Cassas, Louis-François II:386b Choiseul-Gouffier, Comte de II:426c

Şeyda, Mehmet

394

395

ShowTV

Clavijo, Ruy Gonzalez de II:437b Craven, Elisabeth II:442b De Amicis, Edmondo III: 12c Dernschwam, Hans III:36c Ebu'l-Hasan Ali III:122a Flaubert, Gustave III: 323a Fresne-Canaye, Philippe du III:340b Galland, Antoine III:374a Gautier, Theophile III:375a Gerlach, Stephan III:394b Grelot, Guillaume-Joseph III:423c Gudenus, Philipp Ferdinand III:430a Harff, Arnold von III:556b Hommaire de Hell, Ignace-Xavier Morand IV:87a

Hunlinger von Ynghe, Anderas Magnus IV:97c

İbn Battuta IV: 119a

Lamartine, Alphonse de V:193b

Lewis, John Frederick V:212b

Mac Farlane, Charles V:233a

Marchebeus V:299c

Moltke, Helmuth von V:486a

Montagu, Lady Mary Wortley V:487c

Nerval, Gerard de VI:66c

Niebuhr, Carsten VI:71c

Olivier, Guillaume Antoine VI:128a

Pardoe, Julia VI:221a

Poujoulat, Babtistin VL282a

Regla, Paul de VI:313a

Sandys, George VL450c

Schweigger, Salomon VI:480a

Tafur, Pero VII: 189a

Tavernier, Jean-Baptiste VII:227b

Texier, Charles VII:260c

Thevenot, Jean VII:263b

Tott, François Baron de VII:296c

Tournefort, Joseph Pitton de

VIL297b

Ubicini, Jean-Henri VII:319a Şeyda, Mehmet VII:464b. Şeydi Baba Tekkesi IV:lc.

Şeydi Bey Çeşmesi Fatih llçesi'nde, Halı-cılar'da, yıkılan Şeydi Bey Camii'nin önündeydi. Banisi Süleymaniye su yolları bina emini Şeydi Bey'dir. Bugün mevcut değildir. 999/1590'da inşa edilmişti.

Şeydi Bey Mescidi ve Tekkesi Fatih II-çesi'nde, eski adı "Mollagürani" olan Fmdıkzade semtinde, Molla Sefer Ma-hallesi'nde, Fmdıkzade otobüs durağının yakınında bulunmaktaydı. Süleymaniye sularının bina emini Şeydi Bey tarafından 1558'de mescit olarak yaptırılmış, tespit edilemeyen bir tarihten itibaren tekke olarak kullanılmıştır. II. Mahmud'un kızlarından Sa-liha Sultan'ın (ö. 1843) 1834'teki düğününe davetli Halveti şeyhleri ara-

sında "Mollagürani kurbünde Şeydi Bey Tekkesi şeyhi Ali Efendi'nin" adı geçmekte, 1256/1840 tarihli Âsitâ-ne'de de, perşembe günü ayin icra olunan tekkeler arasında "Nakşiben-diyye'den Şeydi Bey Tekkesi der kurb-i Yüksekkaldırım" ibaresi yer almaktadır. Günümüzde bu mescit-tek-keden hiçbir iz bulunmamaktadır.

Seyfeddin Bey (Okçubaşı) VL127b. Seyfeddin Efendi (Şehzade) V:5c. Seyfeddin Efendi Sahilsarayı III.294b.

Seyfullah Kasım Efendi (ö. 1601, Şeyh Seyyid) VI:544b, VII:7a, 7b.

Seyhun, Kemal Niyazi (1885, Akka -1967, istanbul) Kemençeci ve besteci. Musiki derslerini Kanuni Garbis, Kemani Aleksan Ağa, Tophaneli Sab-ri Bey ve Üsküdarlı Ziya Bey'den aldı. İstanbul Belediye Konservatuvan Türk Musikisi icra Heyeti'nde ve istanbul Radyosu'nda kemençeci olarak çalıştı. En ünlü eserleri hicazkâr saz semaisi ve Yahya Kemal'in "Leylâ" şiirinden bestelediği fantezisidir.

VII:137c.