A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Mehmed Tahir Efendi (ö. 1812, Hoca-zade) Vl:324c, 327c.

Mehmed Tahir Efendi (ö. 1817) ILlöla.

Mehmed Tahir Efendi (Kadızade) (1747, Tokat -1838, İstanbul) Şeyhülislam. İlmiye aşamalarını geçtikten sonra 1825-1828 tarihleri arasında şeyhülislamlık yaptı. 1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması için fetva verdi. Fetva Mecmuası, Kelime-i Tevhid Şerhi, Sure-i İhlas Tefsiri ve on iki tarikat hakkında Nuriye adlı eserleri vardır.

VII:357a.

Mehmed Tahir Efendi (ö. 1846) II:396a, VI:469a.

Mehmed Tahir Efendi (ö. 1894) VL36b. Mehmed Tahir Efendi (Seyyid) ilgili madde: Tahir Efendi Camii VII:190b

Mehmed Talib Efendi (ö. 1679, Deva-tîzade) II:395b, 395c, 397a.

Mehmed Taşkendi (ö. 1795) VL36a.

Mehmed Tayyar Bey (ö. 1910) VI:42a, VII: 123a.

Mehmed Tayyib V:94c.

Mehmed Tevfik bak. Ebüzziya Tevfik

Mehmed Tevfik (Çaylak) mad. V:368c, II:27a, 32a, III:515a, V:304c, VII:540c.

Mehmed Tevfik Bey (Mabeyin Başkâtibi) III:494a.

Mehmed Tevfik Bosnavî (ö. 1866) IV:125a, VI:4lc, VTI:123a.

Mehmed Tevfik Efendi (ö. 1843) II:399b, VII:189c.

Mehmed Tevfik Efendi (ö. 1901, Çerkeş Şeyhîzade) VTI:25c.

Mehmed Tevfik Efendi Çeşmesi Siliv-rikapı'da, Lalezar Camii ve Yeni Tavanlı Çeşme sokaklarının kesiştiği yerdedir. 1298/1880'de kesme taştan, klasik tarzda yapılmıştır. Aynataşmın yanlarında tas yuvaları bulunmaktadır. Teknesi ve setleri yok edilmiş, musluğu koparılmıştır.

Mehmed Tuluî Efendi (ö. 1756, Şeyh) VT:41c.

Mehmed Turabî (?, İstanbul -1718, İstanbul) Hattat. Kocamustafapaşalıdır. Hafız Osman'dan icazetname aldı. 1690" daki Belgrad seferinde bir gözü kör olduğu için Yekçeşm (tek gözlü) olarak anılırdı. Celi müsenna yazı ile fazla meşgul olmuştur. Kaptan İbrahim Paşa Camii'ndeki levhaları o yazmıştır. Nidayî mahlasıyla şiirleri vardır. Hafız Osman ekolüne bağlıdır.

Mehmed Turabî (ö. 1812) IV:374b. Mehmed Vahyî Efendi (ö. 1718)

viLiıoc.

Mehmed Vamık I:91b.

Mehmed Vasfi (Kebecizade) (?, İstanbul -1831, İstanbul) Hattat. Yazıyı Ebube-kir Raşid Efendi'den meşk etti. Sarayda yazı hocasıydı. II. Mahmud'a da yazı dersleri verdi. Aklam-ı sittede Hafız Osman ekolüne bağlıdır. Çok eser vermiştir.

Mehmed Vusulî Efendi (ö. 1590)

III:322c. ilgili maddeler-. Molla Çelebi Camii V:483a Molla Çelebi Hamamı V:484b Molla Çelebi Tekkesi V:484c

Mehmed Yahya Efendi (ö. 1880) V:564c, VI:35b.

Mehmed Yazıcı Çeşmesi Ahırkapı'da, Akbıyık Camii'nin avlusunda kitabesi duvara yerleştirilmiş olan bu çeşmenin vaktiyle nerede olduğu ve esas şekli hakkında bilgi yoktur. Banisinin kimliği de bilinmiyor. 1208/1793'te inşa edilmiştir.

MehmedYesarî Baba(Türbedar) V:357c.

Mehmed Zaifî Efendi (Şeyh) II:397a.

Mehmed Zaim Efendi (1531, ? - 1578' den sonra, ?) Tarihçi. Divan-ı Hümayun kâtiplerindendi. Sokollu Mehmed Paşa'nm teşvikiyle bir Osmanlı tarihi kaleme aldı. Eserini 1578'de bitirdi Humâ-i Câmi'ü't-Tevarih adını verdiği eserinin beşinci bölümü Osmanlı tarihine ayrılmıştır.

Mehmed Zekâi Efendi (ö. 1924) V:70c,

397c.

Mehmed Zeki Dede (ö. 1881) VII:348b. Mehmed Zeki Efendi (ö. 1836) VII: 177c.

Mehmed Zeynelabidin Efendi (1667, İstanbul - 1750, İstanbul) Şeyhülislam. Kazasker Ak Mahmud'un oğludur. İlmiye aşamalarını geçtikten sonra 1746'da şeyhülislamlığa atandı. Yaşlılığı nedeniyle l yıl 8 ay sonra azledildi. Kanlıca'daki yalısında öldü. Hekimlik de yapardı. Mezarı Eyüp'te Ayaş Mehmed Paşa Türbesi'nin yanındadır.

Mehmed Zeyrek Efendi (Molla) II: 105a,

V:331b. İlgili madde-.

Zeyrek VII:553b Mehmed Zıllî (Kuyumcubaşı, Derviş)

III:234c, V:l44c. Mehmed Ziya Bey (İhtifalci) mad.

V:369a, L 187a, II:87c, 34la,

IV:236b, VII:27a, 73c, l69b, 342c.

Mehmed Ziyad Efendi (ö. 1790, Şeyh

Seyyid) IV:328a, VI:392a, 392c. Mehmed Ziyaeddin (Müdür) IV:344c.

Mehmed Ziyaeddin Efendi (ö. 1818, Şeyh) II:399b, VII:189c.

Mehmed Ziyaeddin Efendi (1846, İstanbul -1917, İstanbul) Şeyhülislam. İlmiye aşamalarım geçtikten sonra Şubat 1909'da şeyhülislamlığa atandı. II. Ab-dülhamid'i tahttan indiren fetvayı verdi. Mayıs 1909'da istifa ettikten son-

ra Ayan Meclisi azalığına getirildi.

Mehmed Ziyaeddin Efendi (ö. 1938, Şehzade) V:349b.

Mehmet (Kambur, ortaoyuncu) VI:l47c. Mehmet (Kör, ortaoyuncu) VI:l47c.

Mehmet Akif Ersoy Ormaniçi Dinlenme Tesisleri II:229c.

Mehmet Akif Ersoy Vapuru Şehir Hatları İşletmesi yolcu vapuru. 1988'de Haliç Tersanesi'nde motorlu yolcu vapuru olarak yapıldı. 307 grostonluktur. Uzunluğu 43,7 m, genişliği 9 m, suke-simi 2,1 m'dir. Pendik-Sulzer yapımı, her biri 636 beygirgücünde 2 adet dizel motoru vardır. Çift uskurludur. Saatte 14 mil hız yapmaktadır. Yazlan 900, kışları 700 kişi almakta olup birbirinin eşi 10 yolcu vapurundan biridir.

V:99a.

Mehmet Akif Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. Ziya Gökalp, Atatürk mahalleleri ve Bağcılar, Esenler ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 12.749'dur.

Mehmet Akter Kuarteti VL296b.

Mehmet Burhanettin bak. Felek, Burhan

Mehmet Nurettin (Hâkimzade) IV:246b. Mehmet Rüşdü III:275b. Mehtabiye (Topkapı Sarayı) III:173a. Mehtabiye Köşkü VII:543c. Mehter Takımı I:350c.

Mehterhane mad. V:371b, L351c, III:138b, V:524c, 531c.

ilgili madde:

Muzıka-i Hümayun VLllb Mehterhane Kasrı bak. İbrahim Paşa Sarayı

Mehterhane-i Hakanı V:371c. Mehterhane-i Hümayun V:371c. Meinecke, Max VII:l44a, 146a. Meizzonet, Louis V:4l3b. Mekâtib-i Âliye II:5öOb.

Mekâtib-i Rüştiye Nezareti 1838 de rüştiyelerin açılmasıyla birlikte şeyhülislamlığa bağlı kurulan okullar yöneticiliği. Maarif Nezareti'nin çekirdeğini oluşturan bu kuruluş, 1847'de Mekâtib-i Umumiye Nezareti kuruluncaya kadar çalışmalarını sürdürdü.

Mekâtib-i Umumiye Nezareti Mekâtib-i Rüştiye Nezareti'nin yerine 1847'de kuruldu. İlk, orta ve yüksek düzeydeki bütün okulların idari ve öğretim işlerini yürütmekle görevlendirildi. 1857' de Maarif-i Umumiye Nezareti'nin kuruluşuna kadar görev yaptı.

Mekin, Ahmet III:44lc.

Mekkâre Yük taşımada kullanılan hayvanlara verilen ad; Arapça "mükâ-rî'den bozma olup "mekâri" biçiminde de geçer. Eskiden yük taşıma işi için at, deve, katır gibi hayvanlar bulun-

durulur; savaş sırasında bunlar yetmediği takdirde satın alma ya da kiralama yöntemiyle hayvan temin edilirdi. Bu işlerle uğraşan ordu mensuplarına ya da şehirde taşımacılık yapanlara "mek-kâreci", bunların yöneticilerine de "mekkâreci başı" denilirdi.

Mekkizade Poyrazı İstanbul'un seçkin ilmiye ailelerinden olan Şeyhülislam Mekkî Mehmed Efendi (ö. 1797) ile oğlu Şeyhülislam Mekkîzade Mustafa Efendi'nin (ö. 1846) Rumelihisarı'n-daki yalıları, Karadeniz'den Boğaziçi' ne esen poyrazın en hafif ve okşayıcı alındığı bir noktadaydı. İstanbulluların "nesim" dedikleri bu poyrazın, nefes darlığına, hattâ cilt güzelliğine iyi geldiği kabul edilmişti. O nedenle de Boğaziçi'nin yukarı kesimlerine, Mekkizade poyrazı teneffüs etmeye, açılmaya gidenler olurdu.

Mekteb-i Bahriye II:55b.

Mekteb-i Bahriye Nekahethanesi

IV:59a.

Mekteb-i Bahriye-i Şahane III:26a.

Mekteb-i Fünun-ı İdadiye IV:134c, V:ll6a.

Mekteb-i Fünun-ı Maliye Divan-ı Muhasebat memurlarının yetişmeleri için Said Paşa'nm girişimiyle, 1878'de açılan maliye meslek okulu. Okulda ekonomi, vergilendirme yöntemleri ve buna ait mevzuat, muhasebe kuralları ile birlikte örgütlenme dersleri okutulurdu. 1881'de kapatıldı.

Mekteb-i Fünun-ı Mülkiye bak. Mekteb-i Mülkiye

Mekteb-i Fünun-ı Nücum Astronomi kurallarım bilen, güneşe bakmak namaz vakitlerini tespit edebilecek eleman yetiştirmek için 1840'lı yıllarda açıldı. Ne zaman kapatıldığı bilinmemektedir.

Mekteb-i Harbiye mad. V:372c, I:338a, 352b,352c, III:138c, 206c, 550a, 56la, V:177a, 259a, 3ö3c, VI: 138a, VII: 10e, 186c, 545b.

Mekteb-i Harbiye Ağır Mecruhin Hastanesi L346b.

Mekteb-i Harbiye Hastanesi I:346b. Mekteb-i İdadi-i Tıbbi I:352c, IV:134c. Mekteb-i İdadi-i Umumi I:353a, III:27c.

Mekteb-i İrfan bak. Mekteb-i Maarif-i Adliye

Mekteb-i Kebir bak. Fener Rum Erkek Lisesi

Mekteb-i Maarif-i Adliye mad. V:374a, IIL138c, V:379c, VL377a.

Mekteb-i Mülkiye mad. V:374b, L20b, 25b, 41a, 370a, II:371b, III: 139a, VI:135a, VII:235b.

Mekteb-i Rüşdiye-i Bahri IIL28a.

Mekteb-i Sanayi II:128c, IIL327a.

Mekteb-i Sanayi-i Şahane III:430c.

Mekteb-i Sultani L20b, 23c, 202b,

Mekteb-i Tıbbiye

304

305

Menteşoğlu, Feridun Osman

347b, 413a, II:55c, 59a, 75b, 560b, IILla, IV:320a, V:369a, VII:4lc, 26üa, 34lc.

ilgili maddeler-. Galatasaray Lisesi III:369c Tevfik Fikret VII:259c Üstünidman, Ali Faik VII:353c

Mekteb-i Tıbbiye IL311c, IILllSa,

IV:29b, 34a, V:373a, VII:319a, 221a. Mekteb-i Tıbbiye Nazırhğı IV:42b.

Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane

IL159a, 311c.

Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye IL55b.

Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye mad. V374c, L23c, I47b, II:405b, III:62a, 139a, VI:26b, 401c.

ilgili madde:

Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane V:375b Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane mad.

V375b, I:31a, 4la, 147a, 352c, II:5c, 239a, III: 139a, 256a, 440a, IV:40b, 114a, V:301c, VL399b, 401c, 426c, VII:296a, 319b, 319b, 328a, 389a.

ilgili maddeler: Bernard, Kari Ambros IL158c Cerrahhane-i Mamure II:4l3c Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye V:374c

Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Binası

V:377b

Tıbhane-i Âmire VII:264b Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Binası

mad. V:377b, II:550c, VI:149b, ,VII:347c, 365a.

Mekteb-i Ulûm-ıBahriyeIII:25b, VI:l4a. Mekteb-i Ulûm-ı Edebiye mad.

V:379c, III:138c, VI:377a, VII:220b. ilgili madde:

Mekteb-i Maarif-i Adliye V:374a Mekteb-i Ulûm-ı Harbiye I:352b. İlgili madde: Mekteb-i Harbiye V:372c

Mektep İmtihanları Tanzimat'tan sonra İstanbul'da açılan rüştiye ve sultanilerin sınıf geçme ve bitirme sınavları her yıl törenlerle yapılmaya başlandı. Bu törenlere padişah, sadrazam ve nazırlar da katılmaktaydı. Her okul kendi mektep imtihanlarında, öğrencilerini en iyi şekilde yetiştirdiğini kanıtlamak için denk konumdaki diğer okullarla sınav yarışmaları düzenlerdi. Bu törenlerde davetliler de soru yöneltirler ve başarılı öğrencilere çeşidi ödüller verirlerdi.

Mektep Seyirleri mad. V:380a.

Melamîlik mad. V:380c, I:13a, 17c, 28a, 44a, 118c, 191a, II:105c, III:362c, IV:15b, 49a, 125a, 125c, 138b, 367c, 398c, V:429a, VL32b, 123a, 383a, VII:122c, 166e, 477b.

ilgili maddeler: Ahmed Amiş Efendi L118c

Ali Efendi (Paşmakçızade) I:190c Bayramîlik II:104b Helvaî Tekkesi IV:49a ismail Maşukî IV:214c Saçlı Emir Tekkesi VL383a Tarikatlar VII:213a Taşlıburun Tekkesi VII:223b Melek Apartmanı L327a.

Melek Hatun Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Beyazıt Ağa, Ereğli, İbrahim Çavuş, Veled-i Karabaş mahalleleri ve Zeytinburnu İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.830'dur.

Melek Hatun Mescidi mad. V:386c.

Melek Meliha IV:346a.

Melek Sineması bak. Emek Sineması

Melekgirmez Mahallesi II. Mahmud dönemine (1808-1839) kadar Bahçekapı' daki bekâr odalarının bulunduğu semte verilen ad. 31. Yeniçeri Odası cemaatinin yerleştiği burada her türlü cinayet, fuhuş, yolsuzluk suçu işlenir; kimse buradan geçmeye cesaret edemezdi. Her biri birer külhanbeyi ve zorba olan ocaklılar, güpegündüz, çarşı pazardan namuslu kadınları kaldırıp buraya getirirler; fakat işledikleri suçlardan dolayı cezalandırılamaz-lardı. Üsküdar'da da yine halkın Melekgirmez adını verdiği bir semt vardı. II. Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nm kaldırılmasından (1826) sonra buralara yerleşen kaçak yeniçerileri, taşradan gelen suçluları toplatıp cezalandırdığı gibi, vebanın bu mahallelerden İstanbul'a yayıldığı gerekçesiyle bekâr odalarını yıktırttı. Bahçekapı'da açılan arsaya da Hidayet Camii'ni yaptırttı.

Melekî Kadın II:500c. Melekler Köyü I:313c. Meleksima Suyu II:332c.

Melidosyan, Krikor Kalfa III:188c, VL250b.

Melihe Cenan IV:365a.

Melkisetek (Episkopos) (17. yy -18. yy) İstanbul Ermeni patriği (1698-1699 ve 1700-1701). Subhi mahlası ile Türkçe şiirler de yazmıştır. Patrikliğinin her iki döneminde de Ermeni Katoliklere karşı yumuşak davranmıştır. Bu arada bazı dini eserler Latinceden Ermeniceye çevrilerek İstanbul'da basılmıştır.

III: 192a.

Melkonyan, Mıgırdiç (1810 ?, ? - 1881' den sonra, ?) Ressam. 1846'da tahta parçalarıyla hazırladığı İstanbul ve Boğaziçi manzaralarım Paris'e götürerek sergilemiştir. Diğer eserleri arasında, Beşiktaş'taki Deniz Müzesi'nde bulunan ve kabartma teknikle hazırlanan, Galata, Tophane, Beşiktaş, Eminönü ve Sarayburnu manzaraları kayda değerdir. Başka önemli bir eseri de Topkapı Sarayı'nda bulunan, Beşiktaş Sarayı'nm görünümüdür.

Melkonyan, Nikoğos VL75c.

Melling, Antoine-Ignace mad. V:387a, I:lb, 85a, 328c, 486c, 544a, II:97c, 117b, l63c, 171c, 172c, 192c, 285a, 345b, 427b, 517b, 553a, III:90a, 209b, 232b, 360c, 420c, IV:19b, 130a, 185c, 217c, 440a, 539a, V:387a, VL26la, 370a, 388c, 510c, 515c, VII:279b, 419a.

Melodi Likör ve Kokteyl Salonu II:58b. Meludion Sarayı mad. V:388b.

Memalik-i Şarkiye Fransız Bankası

II:48b.

Memalik-i Şarkiye Ticaret Odası

VII:270c.

Memduh Efendi (Kemani) (1868, İstanbul - 1938, İstanbul) Bestekâr ve kemani. İlk müzik derslerini babası Emin Ağa'dan aldı. Keman çalışındaki ustalığıyla ün yaptı. Abdülaziz döneminde (1861-1876) saray fasıl heyetinde çalıştı. Daha sonra çalgılı gazinolarda fasıllar yönetti. Şarkı formunda 10 kadar bestesi vardır. Birçok taksimi de plağa alınmıştır.

III:307c. Memduh Paşa V:5c.

Memduh Paşa Köşkü ve Bahçeleri

I:546c, 546c, III:178b.

Memduh Paşa Yahşi Sarıyer İlçesi'nde, Kireçburnu'nda, Kireçburnu Caddesi üzerindedir. 1900'de inşa edilmiştir. Art nouveau karakterli ahşap/bağdadi bir yapıdır. İlk sahibi II. Abdülha-mid'in dahiliye nazın, şair vezirlerden Memduh Paşa'dır. 3.100 m2'lik bahçe içinde, bodrum kat üzerinde yükselen iki kattan oluşur. İkinci katta iki cumba vardır. Tavanları tekne tavan şeklinde ve çıtalarla süslenmiştir. Halen lokanta/gece kulübü olarak kullanılmaktadır.

Memet Fuat (1926, İstanbul) Yazar, eleştirmen. İstanbul Üniversitesi'nde İngiliz dili ve edebiyatı okudu. İlk hikâyelerini 1946'da, ilk deneme ve eleştirilerini ise 1951'de yayımladı, sonra da bu alanda yoğunlaştı. Yazılarının yanı-sıra çok sayıda çeviri yaptı. Yedi Tepe, Varlık, Yeni Ufuklar, Forum, Vatan, Yön, Politika, Ant, Somut'ta yazdı. Kitaplar adıyla bir dergi çıkardı, sonra De Yayınevi'ni kurdu. 1964-1975 arasında Yeni Dergi adında bir edebiyat dergisi çıkardı. 1980-1983 arasında Yazko Edebiyat, 1985'ten sonra da Adam Sanat dergisini yönetti. 1963-1972 arasında Türk Edebiyatı-Memet Fuat'ın Seçtikleri adıyla yıllıklar hazırladı. Diğer kitaplarından bazıları şunlardır: Türk ve Dünya Tiyatro Tarihi (1961), Çağım Görebilmek (1982), Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi (1985), Unutulmuş Yazılar (1986). 19601ı yıllardan itibaren edebiyat eleştirmeni ve kuramcısı olarak Türkiye'de sayılı otoritelerden birisi olan yazarın tam adı Memet Fuat Engin Bengü'dür. Nâzım Hikmet'in ikinci eşi Pirayc Altınoğlu ile

tiyatro, sinema sanatçısı, romancı Vedat Örfi Bengü'nün oğludur.

Memi Kethüda Mescidi Beyoğlu İlçesi'nde, Galatasaray'da, Hacı Mimi Soka-ğı'ndaydı. Eski Saray Pazarbaşısı Memi Kethüda tarafından 16. yy'ın ikinci yarısında yaptırılmış, 1870'teki Beyoğlu yangınında harap olan bina 1959'da yeniden inşa ettirilmiştir. Moloz taştan duvarları, çatı hizasında testere dişi saçakları, tuğla kemerli alınlığı olan pencereleri, önünde ahşap direkli son cemaat yeri bulunan yapının yerine inşa edilen mescidin eski haliyle hiçbir ilgisi kalmamıştır.

Memi Paşa (?, ? - 1639, Eğriboz) Asker. Çeşitli yerlerde mirlivalık ve beylerbeyliği yaptı. l635'te İran kuvvetlerine tutsak düştü. Daha sonra muhafız olarak bulunduğu Eğriboz'da bir mektep ve cami yaptırdı.

VI:433c. Memis Kahya IV:324c.

Memiş Paşa (?, ? - 1809, Sakız) Sadrazam. Çavuşbaşıyken 1808'de önce sadaret kaymakamlığına ve ardından sadrazamlığa getirildi. Bu görevde yalnızca 40 gün kaldı. Bursa'ya, ardından Sakız Adası'na sürüldü.

V:254c. Memmo, Andrea II:42a, VII:380a.

Menas (6. yy) 13 Mart 536-Ağustos 552 arasında Konstantinopolis patriği ve aziz. Aleksandria'da (İskenderiye) doğdu. Kariyerine Konstantinopo-lis'teki Sampson Ksenonu'nda rahip ve yönetici olarak başladı. Bir rivayete göre I. İustinianos'u (hd 527-505) tehlikeli bir hastalıktan kurtarmıştı. 544 ve 550'de Roma ile anlaşmazlığa düştü; iki kez aforoz edildi. "Konstanti-nopolitan Roma patriği" olarak bir süre görev yaptı. İmparatorun başkentteki inşaat faaliyetlerini destekledi. Ayasofya, Havariyun ve Galata'da-ki Aya İrini kiliselerine bağışlarda bulundu.

Menas (Ayios) Ayazması VL208b.

Menavino, Giovantonio III:204b,

VI:71a. Mençikof IV:566a.

Mençikof un İstanbul'a Gelişi Rus Çarı I. Nikola'mn olağanüstü elçisi olarak Bahriye Nazırı, Finlandiya Genel Valisi, Amiral Prens Mençikof un, 15 Mart 1851'de maiyetindeki prens, general ve amiraller olduğu halde bir savaş gemisiyle İstanbul'a gelişi, kenti işgale gelen bir komutan edasıyla Tophane' de karaya çıkışı, gayrimüslim cema-atlerce tezahüratla karşılanması büyük bir olay oldu. Mençikof, yalnızca sadrazamla görüştü; dönemin hariciye nazın Fuad Paşa ile dahi görüşmeyi kabul etmedi. Bu yüzden Fuad Paşa istifa etti. Mençikof, sözlü bir nota ile Ortodoks Kilisesi'nin istekleri doğrultusunda kutsal yerler sorununun çö-

zümünü, Ortodoks uyrukların korunmasının Rusya tarafından sağlanacağını bildirdi. Mençikof iki yıl kaldığı İstanbul'da Babıâli'ye çok sıkıntılı bir dönem yaşattıktan sonra İngiltere ve Fransa elçilerinin çabalan sonunda (Osmanlı-Rusya ilişkileri kesilmiş olarak) 21 Mayıs 1853'te İstanbul'dan ayrıldı. Kırım Savaşı gelişmelerden sonra patlak verdi.

Menda, İlyezer VII:399c. Mendel, Gustave mad. V388b.

Menderes, Adnan I:l63a, 2l4c, II:26c, IV:273a, 562b, VII:199b.

ilgili madde: Menderes ve İstanbul V:389a

Menderes Mahallesi Esenler İlçesi'nde yer alır. Fatih, Kâzım Karabekir, Fevzi Çakmak, Nene Hatun mahalleri ve Güngören İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.660'tır.

Menderes ve İstanbul mad. V:389a, 434b, 463a, VII:219a, 275a.

ilgili maddeler: Metropoliten İstanbul V:4l5b Sirkeci-Florya Sahil Yolu VII: 12c Mendor III:190b.

Menemencioğlu, Ethem (1878, İstanbul - ?, ?) Hukukçu. Hukuk Mekte-bi'ni bitirdi. Mülkiye Mektebi'nde amme hukuku ve devletler hukuku ordinaryüs profesörü olarak görev yaptı. Hariciye Vekaleti müsteşarlığı ve hukuk müşavirliği görevlerinde bulundu. 1961-1964 arasında Cumhuriyet Sena-tosu'nda İstanbul üyesi olarak yer aldı.

Menemencioğlu, Haldun (1912, İstanbul - 1972, İstanbul) Kemençeci, çalgı yapımcısı, besteci. 7 yaşında başladığı kemanı 20 yaşında bırakarak ke-mençeye başladı. Ankara (1938-1939) ve İstanbul (1950-1971) radyolarında Haluk Recai takma adıyla kemence çaldı. Kemençeyi süslü, bol geçkili bir üslupla çalardı. Ayrıca iyi bir çalgı ya-pımcısıydı. Değerli tanbur ve kemen-çeler imal etti, büyük ustaların elinden çıkmış değerli sazları onardı, Türk musikisi sazlarım küçülterek minyatür örneklerini yaptı. Usta bir fildişi işleyi-cisi ve sedefkârdı. Peşrev, saz semaisi ve şarkı şekillerinde 40'a yakın eser besteledi.

II:463a, V:530c.

Menemencioğlu, Muvaffak (1884, İstanbul - 1969, Ankara) Spor yöneticisi. Namık Kemal'in torunudur. Fenerbahçe kulübü başkanlığı, futbol ve bisiklet federasyonu başkanlığı yaptı. Spor basınına da yazılarıyla katkıda bulundu.

II:246a.

Menemencioğlu, Numan (1898, Bağdat -1958, Ankara) Diplomat. Lise öğrenimini Fransa'da yaptı; Lozan Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Paris, Ati-

na ve Budapeşte elçiliklerinde çalıştı. Hariciye Vekaleti genel sekreterliği yaptı. 6. ve 7. dönemde (1939-1946) İstanbul milletvekili seçildi; 1942-1946 arasında dışişleri bakanlığı yaptı. 11. dönemde (1957-1960) yeniden İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoda bulundu.

Menemencioğlu, Şehsuvar VI:487a.

Menemenli Mustafa Paşa Konağı

II:312a, III:62c, 125a.

Mengeneciler Mahmud Paşa Camii altında aynı adla anılan bir sokak boyunca sıralanan Mengeneciler Çarşı-sı'nda kumaşları harelendiren esnaf vardı. Bunlar, Ankara sofu, ipekli, yünlü kumaşları mengeneden geçirip menevişlendirdikten sonra satarlardı.

Mengerler Şirketi VI:223a. Mengi, Güngör VL381a.

Mengli Giray H (ö. 1739) III:442c.

Men-i Züvvar Tanzimat yenilikleri ile İstanbul'a gelen gidenlerin, özellikle de Babıâli'ye ve saraya başvurarak sorunlarını çözmek isteyenlerin artması üzerine devlet dairelerinde işler görülemez hale geldi. Kimileri de değerli hediyeler sunmak bahanesiyle yetkilileri ziyaret etmek istemekteydiler. Tüm bunları önlemek ve kamu işlerini sağlıklı yürütmek isteyen Sadrazam Mustafa Reşid Paşa, 1846'da "men-i züvvar" (ziyaretçi yasağı) koydu. Buna göre, devlet ricalinin pazartesi ve perşembe sabahları dışında konaklarında veya dairelerinde ziyaret edilmesi yasaklandı.

Menije Hanım

ilgili madde: İstanbul Maarif Kitaphanesi IV:232b

Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası II:300b.

Menşe-i Küttab-ı Askeriye I:352c.