Anadolu Üniversitesi

İki Yönlü Simetrik Model
1960’ların sonlarına doğru toplumsal alanda yaşanan hareketlilik sonucu ortaya çıkan iki yönlü simetrik model, hem kurumun hem de kurumun hedef gruplarının tutum ve davranışlarında birarada yaşayabilmek için gerekli değişikliklerde kullanılabilecek müza- kere ve çatışma çözme stratejilerini içeren halkla ilişkiler programlarını tarif etmektedir (Okay ve Okay, 2001). Bu modelin öncü ismi de bir önceki modelde olduğu gibi Edward Bernays’dir.
İki yönlü simetrik model, halkla ilişkilerin gelişimini açıklayan dört model yaklaşı- mının sonuncusu ve en etkilisidir. Bu yaklaşımda amaç karşılıklı anlayış yaratmaktır. İki yönlü ancak dengeli bir etkiden söz edilir. Kaynak ve alıcı çeşitli grupları temsil eder. Ku- rum ve ilgili hedef kitlesi arasında bir diyalog söz konusudur (Wilcox vd, 2003). Modelde, hedef kitleler ve kurumun bu hedef kitlelerle ilişkisini anlamak için araştırmalar yapılır. Halkla ilişkiler etkinlikleri ikna edici oluşlarının yanı sıra, kurum ve hedef kitleleri arasın- da karşılıklı anlayış yaratmaya çalışır. Simetrik bir iletişim kurabilmek için araştırma ve geribeslemeye dayalı etkinliklere ağırlık verilir ( Picton ve Broderic, 2001).
İki yönlü simetrik model kapsamında kurumun hedef kitleyi anlaması için araştır- malar yapması, iki yönlü asimetrik model ile başlayan bilimsel yaklaşımın devam ettiğini göstermektedir. İki yönlü simetrik modelde farklı olan durum, yapılan araştırmalar ve elde edilen geribildirimler sonucunda kurumun kendisini biçimlendirme çabasına girme- sidir. Halkla ilişkiler uzmanı bilimsel araştırmayı hem kurumun kendisinde hem de hedef kitlesinde gerekli olan fikir, davranış ve tutum değişikliğinin yaratılması için kullanmak- tadır. Halkla ilişkiler çalışması olarak etkinlik yapmanın öne çıktığı bu modelde araştırma ve geri bildirim, etkinliklerden daha verimli sonuçlar alınmasını sağlar.
İki yönlü simetrik model, hedef kitlenin görüşlerini değerlendirmesi ve kurumun sosyal sorumluluğunu uygulaması açısından 21. yüzyılın çağdaş halkla ilişkiler anlayışını ortaya koymaktadır. İki yönlü simetrik modeli uygulayan kuruluşlar hedef kitlelerinden aldıkları bilgileri değerlendirerek, kuruluşun halkın istediği biçimde davranmasına yol açar. Kuruluş ile hedef kitle arasında uyum sağlamak bu modelin hedefidir. Halkla ilişki- lerin simetrik yönü için gereken koşulları Okay ve Okay (2001) şu şekilde sıralar:

1. 
   İletişimin anlaşmaya götürmesi
   
2. 
   Sistem yaklaşımı
   
3. 
   Karşılıklı bağımlılık
   
4. 
   Sistemlerin açık oluşu
   
5. 
   Akış dengesi
   
6. 
   Eşitlik
   
7. 
   Özerklik
   
8. 
   Yenilenme
   
9. 
   Yönetimin merkezileşmesi
   
10. 
    Sorumluluk
    
11. 
    Çatışma çözümü
    
12. 
    İlgi gruplarının liberalimi
    

İki yönlü simetrik model, hedef kitlenin görüşlerini değerlendirmesi ve kurumun sos- yal sorumluluğunu uygulaması açısından 21. yüzyılın çağdaş halkla ilişkiler anlayışını or- taya koymaktadır. İki yönlü simetrik modelin önerdiği dengeli iletişim, anlayış ve uyum kavramları her ne kadar mükemmel bir ilişkiyi temsil etse de Grunig, iki yönlü simetrik modelin nadir olarak kullanıldığını çalışmalarında vurgulamıştır.
Sosyal sorumluluk projeleri iki yönlü simetrik modelin en yoğun kullanıldığı alandır.