Antalya büYÜKŞEHİr belediyesi

ÇALIŞMANIN YÖNTEMİ VE AŞAMALARI

Çalışma; temelde mevcut ve yeni bilgilere ve bu bilgilerin esas alındığı Ulaşım Kestirim Modeli çalışması sonuçlarına dayalı olarak ve aşağıdaki aşamalar takip edilerek gerçekleştirilecektir.

1. Çeşitli kamu ve özel kuruluşlara ait ulaşım ve trafikle ilgili mevcut bilgilerin toplanması,

2. Bu mevcut bilgiler arasında bulunmayan ancak etüt ve proje çalışmaları için gerekli olan yeni bilgilerin sağlanması,

3. Mevcut ulaşım yapısının değerlendirilmesi ve hedef yıllardaki ulaşım yapısının öngörülebilmesi için kullanılacak Ulaşım Kestirim Modelinin çalıştırılması,

4. Mevcut yapıdaki sorunların, yetersizliklerin ve aksaklıkların belirlenmesi (sorunların teşhisi),

5. Mevcut darboğazların ortadan kaldırılması için kısa vadeli ulaşım ve trafik iyileştirme planlarının hazırlanması,

6. Planlarla ortaya konan öncelikli konulardaki uygulamalara temel olacak trafik mühendisliği projelerinin hazırlanması

7. Ulaşım Modeli kullanılarak yapılan projeksiyonlara göre gelecekteki ulaşım yapısının öngörüldüğü Ulaşım Ana Planının hazırlanması
Bu çalışmaların odak noktası, kısa vadede ulaşım ve trafik sistemindeki mevcut sorunların ve yetersizliklerin ortadan kaldırılması ve mevcut kapasitelerin daha etkin ve verimli kullanılması, orta ve uzun vadede ise kent ulaşım sistemindeki gelişme eğilimleri ve yönleri değerlendirilerek ortaya konulacak önlemler ve projelerin hayata geçirilmesidir. Şekil-1 Çalışmanın Yöntemi ve Aşamalarını göstermektedir.

3. BİLGİ TOPLAMA VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI

Bu iş kapsamında, iki ana iş kalemi (Ulaşım ve Trafik Etüdü Hazırlanması) için kullanılması gerekecek mevcut bilgilerin toplanması, değerlendirilmesi, bu veri tabanının güncelleştirilmesi, eksikliklerinin giderilmesi için yeni verilerin toplanması çalışmaları gerçekleştirilecektir.

3.1 MEVCUT BİLGİLERİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Belediye sınırları içinde yer alan yerleşmelerin tamamı için, çeşitli kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarının elinde bulunan ulaşım taleplerini ve trafik koşullarını etkileyen temel arazi kullanım kararlarına ilişkin bilgilerin toplanması amacıyla kapsamlı bir çalışma yapılacaktır.

Kentin geçmişteki özelliklerinin yanı sıra bölge içindeki yerini de içerecek şekilde mevcut yapısının açıklanmasına yardımcı olacak nüfus, işgücü, eğitim, çalışanların sektörel dağılımı ve gelir düzeyleri, oto sahipliliği, arazi kul­lanımı, gelişme eğilimleri gibi demografik, sosyo-ekonomik ve mekansal veriler, planlanan ve devam eden proje ve yatırımlara ilişkin bilgiler ile kentin karayolu ulaşımı (dolaşım planı, yol işaretleme envanterleri vb.) kamu ve özel toplutaşım (raylı ve lastik tekerlekli), ara toplutaşım (taksi, dolmuş, servis araçları), çevre yerleşimlere ulaşım, şehirlerarası yolcu taşımacılığı, kentiçi ve kentler arası yük taşımacılığı, bisiklet ve yaya ulaşımı gibi kentteki mevcut ulaşım altyapısı ve işletmeciliğinin durumu ile ilgili veriler kamu ve özel kuruluşlardan toplanacak ve ulaşım etüdü çerçevesinde kullanılacak planlama birimi (mahalle veya trafik analiz bölgesi-trafik hücresi) bazında değerlendirilecektir.
Kentteki mevcut ulaşım altyapısı ve işletmeciliğinin durumunun belirlenmesi, imkânların ve kısıtların tespit edilebilmesi için Belediye envanterindeki alt ve üst ölçekli planlar, daha önce yapılmış ilgili çalışmalar, numarataj bilgileri, mevcut arazi kullanım yapısı, kentin ekonomik ve demografik yapısıyla ilgili bilgiler temin edilecektir. Antalya’daki diğer resmi ve özel kuruluşlardan, proje dâhilinde gereksinim duyulduğunda ulaşım ve trafikle ilgili, koordinasyon sağlanacaktır.

Bu kapsamda aşağıdaki Tablo-1’de yer alan veriler elde edilecektir.

Şekil-1 Çalışmanın Yöntemi ve Aşamaları





Mevcut Bilgilerin Toplanması

Yeni Bilgilerin Toplanması

Ulaşım Kestirim Modelinin Kullanılması
1 2 4

Demografi

Trafik Sayımları Sayımları

Yaratım

Altyapı Bilgileri

Anketler

İşletme Bilgileri Bilgileri

Dağıtım

Mali Bilgiler

Ulaşım Ağı Bilgileri

Darboğazlar

Türel Ayrım

Özel ve Toplutaşım Ataması

Mevcut Yapıdaki Darboğazların Belirlenmesi



3



Otobüs Yolu ve Şeridi Düzenleme Projeleri

Karayolu Şebekesi ve Kavşak Düzenleme Projeleri

Ulaşım Ana Planı Hazırlanması


Kısa Dönem İyileştirme Planları Hazırlanması

Toplu Ulaşım ve Ara Toplutaşım Sistemi

Karayolu Sistemi Düzenlemeleri ve Otoparklar

Yaya ve Bisiklet Ulaşımı Düzenlemeleri

Kentiçi Yük Taşımaları ve Terminalleri

Kentlerarası / Çevre Yerleşmeler Ulaşım Düzenlemeleri

Kurumsal ve İdari Yapılanma

Acil Eylem Projeleri Hazırlanması
5 6 7

Yaya Yolları / Alanları ve Bisiklet Yolları / Şeritleri Projeleri

Personel Eğitimi ve Bilgilendirme

Alternatif Toplutaşım

Yol Ağı - Tür Planlarının Gelişimi

Alternatif Toplutaşım Yol Ağı - Tür Planlarının Değerlendirilmesi

Yol Ağı - Tür Planı Seçimi

Ulaşım Ana Planı ve Çok Yıllı Program Plan

Otopark Alanları

Açık/ Kapalı

Tablo-1: Mevcut Bilgilerin Toplanması Çalışmalarının Kapsamı

KENTİN GENEL YAPISI	Kent ile İlgili Genel Bilgiler (coğrafi konumu, topografik, tarihi, sosyo-ekonomik yapı ve turizme yönelik bilgiler vb.), Ulaşım ve Trafik Talep Düzeylerini Etkileyen Fiziki Özellikler (ticari merkez alanları, sanayi, depolama, eğitim, sağlık, resmi kuruluş, rekreasyon alanlarının vb. mekansal dağılımı), Sosyal ve Demografik Özellikler (nüfus, işgücü, öğrenci sayıları); - Ulusal ve Bölgesel Veriler (nüfus bilgileri) - Hinterland Uzak Çevre (yakın iller) nüfus bilgileri - Yakın Çevre (ilçeler bazında) nüfus bilgileri - Belediye Sınırları Dâhilinde (mahalle bazında) Nüfus, Özel-Kamu Çalışan İşgücü, Öğrenci Ziyaretçi Sayıları vb.)
KARAYOLU ULAŞIMI	Mevcut Trafik Dolaşım Şeması (yolların tek ve çift yönlü kullanımları, yol genişlikleri, yol kademelenmesi), mevcut trafik hacim bilgileri, trafiğin davranış özellikleri, yollarda kapasite kullanım oranları, kapasiteyi olumsuz etkileyen noktalar, darboğazlar ve uygulamaların tespit edilmesi, Yol Altyapı ve İşaretleme Envanterleri (yol geometrik özellikleri, trafik işaretleri ve yol yüzeyi kullanımı, alt yapı özellikleri), Trafik İşaretleme Özellikleri (sinyal sistemi özellikleri, diğer kontrol ekipmanları ve uygulamaları), Belediyenin Yol Altyapı ve İşletme Sistemleri (işaretleme, sinyalizasyon gibi) Yapım, Bakım, Onarım ve İşletme konularındaki yapılanması.
TOPLUTAŞIM Raylı Sistem Lastik Tekerlekli sistemler	Mevcut İdari Yapılanma (işletme hakkı, satın alma ve personel alımı, personel ücretleri ve taşıma bedellerinin belirlenme yetki ve yöntemleri, kadrolar vb.), Hat Yapısı ve Güzergâhlar, Duraklar/İstasyonlar ve İşletme Altyapısı, (hatların ve seferlerin dağılımları, güzergah özellikleri, hareket noktaları, toplu taşımaya ayrılmış yol ve şeritler vb.), İşletme Özellikleri (gün içindeki sefer sayıları, ring, öğrenci servisi vb. işletme biçimleri, yolcu yoğunlukları, hatlarda ve seferlerde yolcu indi-bindi oranları, araçların sefer ve zamana göre dağılımı, doluluk oranları, duraklardaki/istasyonlardaki sıkışıklıklar, sefer programlarına uyum, vb.), Bilet Teknolojisi ve Fiyatlandırma Sistemi (fiyatlandırma yaklaşımları ve bilet teknolojisinin diğer türlerle bütünleşmesi-entegrasyonu-, istatistiki bilgi toplanması yöntem ve uygulamaları), Filo Özellikleri (filonun tarihsel gelişimi, mevcut filonun yaş, güç ve kapasite gibi özellikleri, filo verimliliği, filo geliştirme ve yenileme programları, vb.), Yolcu Özellikleri, (hatlara, ve kent yerleşimlerine göre yolcuların sosyal ve ekonomik özellikleri, talep düzeyleri, talepteki periyodik değişmeler, vb.) Planlama ve Performans Değerlendirme Kriterleri (hat ve sefer planlama, sürücü ve araç tahsisi kriterleri, hat, işletme, vb.), İşletmenin Mali Yapısı, Özelleştirme Uygulamaları ve Yaklaşımları.
ARA TOPLUTAŞIM İŞLETMECİLİĞİ (Taksi, Dolmuş, Servis Araçları)	Belediyenin mevcut otobüs taşımacılığı (Özel Halk Otobüsleri) dışında kalan tüm yolcu taşıma sistemlerine (taksi, okul ve işyeri servislerine) ilişkin bilgilerin toplanması; Ara toplutaşım türleri durak, güzergah, terminal tesisleri ve diğer toplu taşım türleri ile ilişkileri, yolculuk talepleri, hat yapıları, sefer sayıları, araç sayısı ve özellikleri, taşıma ücretleri, Taksi İşletmeciliği durak, park yeri ve sayıları, İşyeri ve okul servis araçlarının hatları, güzergahları, sayıları, özellikleri, taşıma bedelleri, yolcu sayıları, araç sayıları, durak yerleri, taşıt bedeli, plaka maliyeti, vb.
ÇEVRE YERLEŞİMLERİN TOPLUTAŞIM SERVİSLERİ	Yakın çevre ulaşımında; kent merkezi ile günlük ilişki içinde olan çevre iller, ilçeler ve köyler arasındaki toplutaşım hatlarının; Güzergahları, sefer sayıları, kent içi ulaşımla ilişkileri, hizmet tekrarları, bütünleşme, durak ve terminal noktaları, yolcu ve talep durumu, Araç filosu ve özellikleri (sayı ve büyüklükleri), Bölgedeki transit ve yakın trafik hücre trafiğinin niteliği, hacmi ve kentiçi trafiğine etkisi.
ŞEHİRLERARASI ULAŞIM (otobüs, denizyolu, havayolu) ŞEHİRLERARASI TERMİNALLER/ KIRSAL TERMİNALLER	Kentin diğer kentlerle ilişkisini sağlayan şehirlerarası/kırsal otobüs, demiryolu, havayolu yolcu ve yük terminalleri ve taşımalarının; Tarihsel gelişimi, terminallerin kapasitesi, hizmet özellikleri, talep düzeyleri ve özellikleri, Kentte geleceğe yönelik hazırlanmış terminal planları ve projeler, Sefer sayıları, kentiçi karayolu bağlantı özellikleri ve kentiçi trafiğe etkileri, Terminallerin ara toplu taşım ve toplu taşım türleri ile bağlantıları, Transit trafiğin nitelikleri, hacmi, kentiçi trafiğe etkileri.
KENTİÇİ YÜK TAŞIMALARI	Yük taşıma talebi üreten arazi kullanımlarının dağılımları ve yük taşımalarına ilişkin mevcut uygulamalar (ambarlar, trafiğin saatli kısıtlamaları, yük trafiği düzeyleri), Araç parkı, kargo taşıma faaliyetleri, kentiçi trafik içinde payları, güzergâhları
ÖZEL OTOMOBİL VE ULAŞIM	Kentteki otomobil sahipliliği düzeyi ve gelişimi, İşyeri kentte, ikameti kent dışında olan kişilerin otomobil sahipliliği ve kullanımı, Hareketliliklerin değerlendirilmesi (evden işe, işten eve, tarihi, turistik amaçlar, özel gezi ve seyahat), Coğrafi konumdan dolayı transit yolların kullanım yüzdeleri, şehir trafiğine etkileri,
BİSİKLET VE ALT YAPISI	Bisiklet park yerleri ve diğer alt yapı düzenlemeleri (bisiklet yolu ve şeridi vb.), bisiklete yasaklanmış yollar ve alanlar, Bisiklet kullanıcılarının örgütlenmeleri ve etkinlikleri.
YAYA ULAŞIMI	Yaya ulaşım alt yapı özellikleri, yaya güvenliğini ve ulaşım koşullarını olumsuz etkileyen faktörler, Yaya potansiyeli olan alanların ve koridorların tanımlanması, Mevcut yayalaştırılmış yollar ve alanların özellikleri, Yaya ulaşımına yönelik mevcut altyapı ve işaretleme envanterleri.

Verilerin Güncelleştirilmesi ve Görselleştirilmesi (Haritaların Hazırlanması)

Resmi kurumlardan ve Belediyeden elde edilecek sosyo-demografik veriler, güncel demografik yapı esas alınarak veri tabanı güvenilirliğinin artırılması için güncelleştirilecektir. Ayrıca Tablo-1’de belirtilen trafik altyapısı ile ilgili veriler de, arazi çalışması yapılarak yerinde tespitlerle yenilenip güncelleştirilecektir. Kent ve yakın çevresi ile ilgili elde edilen sosyo-demografik veriler ve trafik altyapısı bilgileri sayısal bir biçimde altlık haritaların üzerlerine işlenerek görselleştirilecektir.

3.2. YENİ BİLGİLERİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Ulaşım Etüdüne altyapı oluşturmak ve mevcut durumu saptayabilmek amacıyla, arazi kullanımı, sosyo demografik veriler ve mevcut trafik yapısı ile ilgili bilgiler değerlendirildikten sonra; Çalışmanın ilerideki aşamalarında özellikle "mevcut ulaşım yapısının modellenmesi" ve "hedef yılı projeksiyonları”nın yapılabilmesi için gerekli olacak eksik bilgilerin tamamlanması, eski bilgilerin güncelleştirilmesi ve genelde veri tabanının güvenilirliğinin artırılması ve tutarlılığının sağlanması amacıyla ulaşıma yönelik bir dizi etüt ve araştırma yapılacaktır.

Bu çalışmalar; yolculuk talep tahminlerinin belirlenmesi amacıyla kullanılacak olan Ulaşım Modeli çalışması için trafik analiz bölgelerinin (trafik hücresi) belirlenmesi, kentsel yolculuk yapısının tanımlanmasına yönelik olarak mevcut nüfus ve işgücü/işyerinin trafik analiz bölgelerine dağılımını kapsayacaktır. Ayrıca araç türleri ve doluluklar itibariyle kordon-perde hattı (kavşak ve kesitlerde) sayımları ile trafik yüklerinin saptanması, çeşitli yol kenarı ve araç-içi yolcu/sürücü ve hane halkı anketleri ile yolculuk talebinin belirlenmesi mümkün olacaktır. Bu kapsamda hız, hacim, kapasite ve seyahat süreleri etütleri gibi arazi çalışmaları da yapılacaktır.
Toplanan eski ve yeni bilgiler ortak bir veri tabanında işlenecektir. Eksikleri tamamlanmış ve güncelleştirilmiş bu bilgiler ışığında kentin ulaşım yapısı, araç ve yolcu hareketlerinin özellikleri kapsamında, yorumlanacak ve değerlendirilecektir. Anket ve etüt çalışma takvimi idarece onaylanacak tarih ve zaman dilimlerinde, idare tarafından belirlenen nokta/bölge/hanelerde gerçekleştirilecektir. Anket ve etütler tamamlanmasının ardından geçerli sayılabilmesi için İdarenin onayına sunulacak, geçerli sayılmayan/onaylanmayan anket ve etütler yüklenici tarafından yenilenecektir.

Yeni bilgi toplanması aşamasında Tablo-2’de sıralanan işler yapılacaktır.

Tablo-2: Yeni Bilgilerin Toplanması Çalışmalarının Kapsamı

TRAFİK SAYIMLARI Karayolu Kesit, Kavşak ve Kordon Sayımları Raylı Sistem Taşımacılığı Yolcu İndi Bindi Sayımları	Ulaşım Modeli kalibrasyonu için gerekli sınır değerlerini elde etmek üzere, kent içinde trafik dağıtımı ve çekimi açısından önem taşıyan karayolu kavşak ve kesitlerde türel dağılım kapsamında doluluklar dikkate alınarak araç ve yolculuk sayımları, Kentiçi trafik yükünün tespitinin ardından, kent için hedef / kaynak ve transit trafik yüklerini elde etmek üzere kent giriş ve çıkışlarında, araç ve yolculuk sayımları, Raylı sistem yolcu indi-bindi sayımları istasyon), Ana koridorlarda genel trafik ve toplu ulaşım için hız-gecikme etütleri. Karayolu ağ envanteri (şerit sayısı, hız verileri, yol uzunluğu vb.) 70 adet kavşak ile 20 adet kesit ve kordonda trafik sayımları yapılacaktır.
OTOPARK ETÜTLERİ	Yol boyu ve yol dışı önemli otoparkların mevcut kullanım özelliklerini (doluluk, park süresi, talebin gün içinde değişimi gibi) belirleyecek anket ve sayımlar, Tır Parkları.
YOLCU ANKETLERİ (Kordon ve Hane Halkı Anketleri) İstasyon/Durak Yolculuk Anketleri	Trafik sayımlarının yanı sıra, kordonlarda ve ana toplu taşım koridorlarında yolculuk yoğunluklarının ve ulaşım alışkanlıklarının tespiti amacıyla, tüm araç türleri için anket çalışmalarının gerçekleştirilmesi, İç trafiğin, bölgeye olan kaynak trafiğin ve homojen grupların davranış biçimlerinin tespit edilmesini sağlamak amacıyla, nüfus sayımı dikkate alınarak, trafik analiz bölgesi (trafik hücresi) bazında %3-%5 örnekleme oranı ile Hane Halkı Anketi gerçekleştirilmesi, Daha sonra, örnek bir simülasyon modeli üzerinde, mevcut trafik ihtiyaçlarının tespit edilmesi, bu modelin üzerinde gelecekteki davranış biçimlerinin oluşturulması, Kent merkezi alanı ve ilçeler toplutaşım yolcu indi-bindi anketleri.
YAYA, BİSİKLET VE MOTOSİKLET SAYIM VE ANKETLERİ	Yaya yoğunluğu bulunan koridorlarda trafik hacimleri ile yolculuk amaçlarını ve başlangıç/bitişlerini belirlemek amacıyla yapılacak sayımlar ve anketler. Bisiklet ve motosiklet sayım ve sürücüleri ile yapılan anketler.

4.