Ayetullah uzma

VAHŞET NAMAZI

628- Cenazenin kabre konulduğu ilk gece, ölü için iki rekât namaz kılınması, müstehaptır. Şöyle ki: İlk rekâtta Fatiha'dan sonra bir defa Ayet'el-Kürsî ve ikinci rekâtta Fatiha'dan sonra on defa Kadir Suresi okunur ve namaz bittikten sonra şöyle denir:

 )اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْ ثَوَابَهَا اِلَى‌ قَبْرِ فُلاَنٍ(
Okunuşu: "Ellahumme selli ‘ela Muhemmedin ve al-i Muhemmed. Veb'‘es sevabeha ila kebri fulan."[31]
Duada geçen "fulan" kelimesi yerine ölen insanın ismi söylenir.
629- Vahşet namazı, ölünün kabre konulduğu ilk gecenin herhangi bir saatinde kılınabilir. Ancak gecenin ilk bölümünde ve yatsı namazının ardından kılınması, daha iyidir.
630- Cenaze uzak bir şehre götürülmek istenir veya başka bir sebepten dolayı gömülmesi gecikirse, vahşet (defin gecesi) namazı da kabre konulduğu ilk geceye kadar ertelenmelidir.

KABRİ AÇMAK

631- Müslüman’ın kabrini açmak, çocuk veya deli olsa da haramdır. Ancak ölünün cesedi çürür ve toprak olursa, sakıncası yoktur.

632- İmamzadelerin, şehitlerin ve alimlerin kabirlerini açmak saygısızlık sayılırsa, üzerinden yıllar geçse ve bedenleri yok olsa dahi, haramdır.
633- Bir kaç durumda kabri açmak, haram değildir:
1) Cenaze gasp edilmiş bir yerde gömülür ve yer sahibi de onun orada bulunmasına razı olmaz ve kargaşaya yol açmazsa. Aksi taktirde sadece gasp eden şahıs sorumludur. Eğer kabri açmanın daha önemli bir engeli olursa gerekmez, hatta caiz bile değildir. Örneğin; kabrin açılması cesedin parçalanmasına sebep olursa caiz olmaz. Hatta saygısızlık sayılması durumunda, ölünün kendisi gasp etmemişse farz ihtiyata göre yine caiz değildir.
2) Kefen ya da cenazeyle gömülen başka bir şey gasp edilmiş olur ve sahibi onun kabirde kalmasına rıza göstermezse kabri açmak haram olmaz. Ölüden vereseye intikal eden bir mal cenazeyle birlikte gömülür ve verese o malın kabirde kalmasına razı olmazsa, yine hüküm aynıdır. Ancak kendisi dua kitabının, Kurân’ın veya yüzüğün kendisiyle birlikte gömülmesini vasiyet etmişse, vasiyeti de geçerli olursa, bunları çıkarmak için kabri açamazlar. Bu durumda da önceki meselede söylenen istisna geçerlidir.
3) Kabri açmak ölünün hürmetini çiğnemek sayılmazsa, ölü yıkanmadan veya kefenlenmeden gömülmüşse yahut kabirde kıbleye doğru koyulmadığı anlaşılır.
4) Kabri açmanın hürmetinden daha önemli olacak şekilde, bir hakkın ispatlanması için ölünün bedeni görülmek istenirse.
5) Cenaze, kâfirlerin mezarlığı veya pislik dökülen yerler gibi kendisine saygısızlık sayılan bir yere gömülür.
6) Canlı olduğu hâlde annesiyle birlikte gömülen çocuğun çıkarılması gibi, şer'î açıdan kabri açmaktan daha önemli olan bir konu için açılması gerekli olur.
7) Ölünün bedenini, yırtıcı hayvanların parçalayacağından, sel götüreceğinden veya düşman çıkaracağından korkulursa.
8) Ölü mukaddes mekânlara gömülmeyi vasiyet etmişse kabri açmak haram değildir. Elbette bu nâkilin mahzuru olmamalıdır. Ama bilerek, bilmeyerek veya unutkanlıktan dolayı başka bir yerde defnedilmişse; ihtiramsızlık sayılmayacaksa ve başka bir engelde yoksa kabrini açarak bedenini mukaddes mekâna nakledebilirler. Hatta bu durumda kabri açmak ve cesedi nakletmek vaciptir.

MÜSTEHAP GUSÜLLER

634- Mukaddes İslâm dininde birçok müstehap gusül vardır. Onlardan bazıları şunlardır:
1) Cuma guslü: Zamanı cuma günü sabah ezanından akşam ezanına kadardır. Öğlene yakın yapılması daha iyidir. Eğer öğlene kadar yapılmazsa, eda ve kaza olduğu niyet edilmeksizin cumanın akşam vaktine kadar yapılması iyidir. Cuma günü gusül yapılmazsa, cumartesi gününün sabahından güneş batıncaya kadar kaza olarak yapılması, müstehaptır. Cuma günü su bulamayacağından korkan kimse perşembe günü cuma guslünü yapabilir. Hatta cuma gecesi, Âlemlerin Rabbi'nin rızasını kazanma ümidiyle gusül yapılırsa, sahihtir. Cuma guslü yapılırken şu duanın okunması müstehaptır:
اَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى‌ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِى‌ مِنَ التَّوَّابِينَ وَاجْعَلْنِى‌ مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَ
Okunuşu: "Eşhedu enla ilâhe illellahu vehdehu la şerîke lehu ve enne Muhemmeden ‘ebduhu ve resûluh. Ellahumme selli ‘ela Muhemmedin ve al-i Muhemmed, vec'‘elnî mine't-tevvabîne vec'‘elnî min'el-muteţehhirîn."[32]
2-7) Ramazan ayının ilk, on yedinci, on dokuzuncu, yirmi birinci, yirmi üçüncü ve yirmi dördüncü geceleri.
8-9) Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı gününün guslü. Vakti, sabah ezanından güneş batıncaya kadardır. Bayram namazından önce yapılması, daha iyidir.
10-11) Zilhicce ayının sekizinci ve dokuzuncu günlerinin guslü. Dokuzuncu günde öğlene yakın gusledilmesi, daha iyidir.
12) Cenaze guslü verilen ölünün bedenine dokunan kimsenin guslü.
13) İhram guslü.
14) Mekke şehrinin harem sınırlarına girme guslü.
15) Mekke şehrine girme guslü.
16) Kâbe ziyareti guslü.
17) Kâbe’ye girme guslü
18) Hacda kurban kesme guslü.
19) Hacda başı tıraş etme (hâlk) guslü.
20) Medine-i Münevvere haremine girme guslü.
21) Medine-i Münevvere şehrine girme guslü.
22) Mescidu’n Nebi’ye girme guslü.
23) Peygamberimizin pak kabrinden ayrılma (veda) guslü.
24) Düşmanla lanetleşme guslü.
25) Dünyaya yeni gelen çocuğa verilen gusül.
26) İstihare için alınan gusül.
27) İstisga guslü
635- Fakihler müstehap birçok gusül nakletmişlerdir. Bu gusülden bazıları şunlardır:
1) Mübarek Ramazan ayının bütün tek gecelerinin guslü ile Ramazan ayının son on gününün bütün gecelerinin guslü ve ayrıca yirmi üçüncü gecenin sonunda yapılan gusül.
2) Zilhicce ayının yirmi dördüncü gününün guslü.
3) Navruz bayramı günü, Şaban ayının on beşinci, Rebue’l Evvel ayının dokuzuncu ve on yedinci, Zilkade ayının yirmi beşinci günü gusülleri.
4) Kocası dışında bir başkası için güzel koku kullanan kadının guslü.
5) Sarhoşken uyuyan kimsenin guslü.
6) Darağacına asılmış kimseyi görmek amacıyla gidip onu gören kimsenin gusletmesi. Ama tesadüfen veya çaresizlikten görür ya da şahitlik yapmak için gitmiş olursa, gusletmesi müstehap değildir.
7) Masum İmamları (a.s) uzaktan veya yakından ziyaret etmek için yapılan gusül.
Bu gusüllerin müstehap olması kanıtlanmamıştır, yapmak isteyen de reca kastıyla yerine getirmelidir.
636- İnsan şer’i olarak müstehap oldukları kanıtlanan gusüllerle (634. meselede açıklandı) namaz gibi abdest gerektiren amelleri yerine getirebilir. Ama reca kastıyla yerine getirilen gusüller (635. meselede geçti) abdest yerine kifayet etmez.
637- İnsanın üzerine bir kaç çeşit müstehap gusül olur ve hepsinin niyetiyle bir gusül yaparsa, yeterlidir. Ama, guslü verilmiş cenazeye dokunmak gibi, mükellefin yaptığı bir işten dolayı kendisine müstehap olan gusüllerde, birkaç sebepten dolayı bir gusle iktifa etmek, sakıncasız değildir.