Azərbaycan döVLƏt aqrar universiteti İnformasiya texnologiyalari, aqrar müHƏNDİSLİk və energetika faküLTƏSİ

q - su sərfini, l/san;

t - yanğının davam etmə müddətini, saatla;

Z – eyni vaxtda baş verə bilən yanğınların sayını göstərir.

Xarici yanğınların söndürülməsində hesablanmış su sərfi, kənd əhali məntəqələ-rində əhalinin sayından və istehsalat təsərrüfat müassisələri ərazisində isə binanın odadavamlıq dərəcəsindən və həcmindən asılı olaraq götürülür.

Əhalinin sayı 500 qədər olarsa, -5 l/san, 500-10000 qədər olduqda-10 l/san, 10000-dən yuxarı olduqda isə 20 l/san qəbul edilir.

Binanın həcmindən və odadavamlılkıq dərəcəsindən aslı olaraq götürüləcək su sərfinin qiyməti aşağıdakı cədvəldə verilmişdir.

Cədvəl
Xarici yanğınları söndürmək üçün su sərfi.

Binanın odada-vamlılıq dərəcə-si	Yanğın təhlü-kəsi üzrə isteh-salat dərəcəsi	Bir yanğına sərf olunan su sərfi (l/san) binanın həcmi, min.m^3-lə.
		3 qədər	3-5	5-20	20-50	50-200	200-400
I, II I, II III III IV, V IV, V	Γ, Д A, Б, B Γ, Д B Γ, Д B	10 10 10 10 10 15	10 10 10 15 15 20	10 15 15 20 20 25	10 20 25 30 30 -	15 30 - - - -	20 35 - - - -

Kənd təsərrüfatı istehsalat binalarında yanğın

söndürmə vasitələrinin normaları

Binanın, tikintinin, qurğunun adı.	Binanın sahəsi m^2	İlk yanğın söndürən vasitələr və yanğın avadanlıqlarının miqdarı
		Odsöndürən OΠ-5	0,3 m^3 qumlu və kürəkli	Su çəni (200 l) və 2-4 vedrə	Keçə, asbest par-ça (1x2m).
Metal emalı və k/t maşınlarının təmiri üzrə mexaniki emalatxana. Qaraj Ağac emal edən emalatxana Avtotərəzi üçün budka Dəyirman, yarma hazırlayan Ərzaq və yem anbarı Taxıl anbarı, xüsusi bitkilər və un anbarı Mineral kübrə anbarı Çətənə lifi, kətan və başqa liflər saxlanılan açıq anbar Tez alışan və yanacaq maye anbarı Maye anbarı Xidmət binası Tədris binası Kolxozun kətankəndir lift hazırlayan mən-təqəsi Hamam Çörək pekarnısı: bərk yanacaqla maye yanacaqla Heyvandarlıq binası Maqazin Yanğın depo binası Radio rabitəsi	50 100 100 hər bud 100 300 200 500 100 200 200 koridorun uzun 15 m 100 200 iki qızdır 100 100 100 hər binaya	1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1	- 1 - - - - - - - 2 - 1 - - 1 - - - -	- - 1 - 1 1 4 1 1 1 - 1 - - - 1 - - -	- 1 - - - - - - - 1 - - - - - - - - -

Qeyd 1. qaraj, ağac emaledən emalatxana, dəyirman, xəstəxana, çörək pekarnısı, yeməkxana, çayxana, mal ferması ərazisində yuxarıda göstərilən yanğınsöndürən va-sitələrlə yanaşı yanğın inventarları yığılmış yanğın lövhəsi quraşdırılmalıdır.

2. Yuxarıda göstərilən yanğın söndürən vasitələrdən başqa kətankəndir-lifi ha-zırlayan məntəqə altı süpürgə, dörd kürək, iki qarmaq, iki balta və bir söykəmə nər-divanla təchiz edilməlidir.

Maşınlarda yanğın söndürən vasitələrin

miqdarı

Maşınlar	Miqdarı, ədəd
	Odsöndürən	Süngülü kürək	Şvabr (lifli sü-pürgə)
Traktor Özühərəkət edən kombayn Özühərəkət edən şassı Asma kombayn Biçigi: qoşulan asma	1 1 1 2 - -	1 2 1 2 1 1	- 2 - - 2 2

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNİVERSİTETİ
İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI, AQRAR MÜHƏNDİSLİK VƏ ENERGETİKA FAKÜLTƏSİ
HƏYAT FƏALİYYƏTİNİN TƏHLÜKƏSİZLİYİ VƏ BƏDƏN TƏRBİYƏSİ
kafedrası
ƏMƏK MÜHAFİZƏSİ

MÖVZU 14: İNŞAAT VƏ MELİORASİYA İŞLƏRİNDƏ TƏHLÜKƏSİZLİK TEXNİKASI
MÖVZUNUN PLANI

1. Mədəni texniki işlərin aparılması.

2. Drenaj tikintisinin aparılmasında təhlükəsizlik tədbirləri.

3. Meliorasiya işlərinin təhlükəsizlik tədbirləri.

4. Ayrı-ayrı maşınlarla işləyərkən təhlükəsizlik tədbirləri.

Ə D Ə B İ Y Y A T

1. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası. Bakı – 2002.

2. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi. Bakı “Hüquq ədəbiyyat” 2008.

3. İstehsalatda bədbəxt hadisələrin təhqiq edilməsi və yçota alınması. “Bakı, hü-

quq ədəbiyyatı” 1998.

4. Həsənov B.A. Əmək mühafizəsi. Bakı, Maarif, 1986.

5. Tağızadə T.H. Meliorasiya t/tında əmək mühafizəsi. Bakı. “Maarif” 1990.

6. Əfəndiyev R.İ. Heyvandarlıqda təhlükəsizlik texnikası. Bakı. Azərnəşr 1987.

7. Канашев Ф.М и др. Охрана труда. М.; 1988.

8. Луковников А.В. Охрана труда. М.; «Колос»1989.

9. Денисенко Г.Ф. Охрана труда. М.; «Высшая школа» 1989.

10. Шурин Е.Т. Пожарная безопасности на животноводческих фермах. М.;

1984.