Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi ­­­­­­­­­­­­­­­folklor institutu­­­­­­­­­­­­­­­­­



Yüklə 2,29 Mb.
səhifə142/269
tarix01.01.2022
ölçüsü2,29 Mb.
#104265
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   269
Beləliklə, Kərəm gecə yuxudan oyanır. Göyün ortasına qal­­­­xan Karvanqıran ulduzun işığı gecəni elə işıqlandırıb ki, san­ki səhərdir. Kosmoloji süjet baxımından bu, Karvanqıran ul­­duzun Kərəmi aldadıb tora salmaq istəməsidir. O, öz işığı ilə Kə­rəmi oyadır. Lakin Kərəm şaman/qəhrəmandır. O, bir şa­man kimi, Karvanqıran ulduzu da tanıyır, məqsədini də bilir. Bu hal­da Kərəmin onu “Yara ilqar verən” ulduz adlandırması heç bir ziddiyyət yaratmır. Kərəm onun yolunu kəsən dağlara al­qış de­­yib, onları yumşaltmağa, yol/keçid almağa çalışdığı ki­mi, bu­rada xəbərləşmə ritualı keçirərək, şərə xidmət missi­ya­sını yax­şı bildiyi Karvanqıran ulduzu yumşaltmağa, ondan yol al­ma­ğa çalışır. Kosmoloji sxemə görə, Karvanqıranı yum­şalt­dı­ğı­nı zənn edən Kərəm bacadan Əslinin otağına daxil olur, onu oyat­mağa çalışır. Baca və yuxu keçid me­xa­nizm­lə­ri­dir. Kərəm Əs­­lini əvvəlcə ölüm yuxusundan oyatmalı, daha sonra bacadan ke­çirərək, ölüm (yuxusu) məkanından çı­xar­ma­lıdır. Lakin o, bu­na nail olmur. Kosmoloji məntiqə görə, Kar­vanqıran ulduz onu aldatmalıdır. Bu, belə də olur: “Demə, fər­raşlar onları pu­sur­muşlar. O saat hər tərəfdən tökülüb on­la­rı tutdular, qollarını bərk-bərk bağlayıb, paşanın yanına apar­dı­lar”230.

Lakin Kərəmin Əslini qaçırmaq cəhdinin uğursuz alın­ma­­­sının başqa bir səbəbi də vardır. Bu, Kərəm obrazının Şa­man/Qəhrəman və Qəhrəman/Şaman aspektləri ilə bağlıdır.



Yüklə 2,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   269




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin