№
|
Mövzunun adı
|
Auditoriya saatları
|
TSİ (mühazirələrə hazırlıq)
|
1
|
Mövzu № 01. Giriş. Fənnin məqsəd və vəzifələri. Xəzər dənizinin etimologiyası. Xəzərin ilkin xəritələri. Xəzərin tədqiqində Azərbaycan alimlərinin rolu. Xəzər dənizi üzərində hidrometeoroloji müşahidələrin aparılmasının qısa tarixi
|
2
|
2
|
2-3
|
Mövzu № 02-03. Xəzər dənizinin müasir fiziki parametrləri və coğrafi səciyyəsi. Xəzərin müasir fiziki parametrləri. Xəzərin su yığma hövzəsi. Xəzər dənizinin üç hissəyə bölünməsi prinsipləri. Xəzər dənizinin adaları. Xəzər dənizinin körfəzləri. Xəzər dənizinin limanları. Xəzər dənizinin çayları. Xəzər dənizinin seysmik şəraiti. Xəzər dənizinin palçıq vulkanları.
|
4
|
4
|
4-5
|
Mövzu № 04-05. Xəzər dənizinin sahil zonasının və dibinin fiziki-coğrafi təsviri. Şimali Xəzərin sahil zonasının fiziki-coğrafi təsviri. Orta Xəzərin sahil zonasının fiziki-coğrafi təsviri. Cənubi Xəzərin sahil zonasının fiziki-coğrafi təsviri. Şimali Xəzərdə dəniz dibinin geomorfologiyası. Orta Xəzərdə dəniz dibinin geomorfologiyası. Cənubi Xəzərdə dəniz dibinin geomorfologiyası. Dəniz dibinin iri formaları.
|
4
|
4
|
6
|
Mövzu № 06. Xəzər dənizinin təbii ehtiyatları. Karbohidrogen ehtiyatları. Bioloji ehtiyatları. Turizm-rekreasiya ehtiyatları. Mühafizə olunan əraziləri.
|
2
|
4
|
7-8
|
Mövzu № 07-08. Xəzər dənizinin su dövranları və axınları. Su sirkulyasiyasının səbəbləri. Orta və Jənubi Xəzərin axınlar sxemi. Xəzərdə axınlar sxeminin çatışmazlıqları. Xəzər dənizinin axınlar sisteminin hazırlanması prinsipləri. Xəzər dənizinin səth qatında dreyf axınlarının model vasitəsilə hesablanmış sürətlərinin paylanması. Abşeron yarımadasının jənubi-şərq hissəsində yerləşən Səngəçal buxtasında axınların hesablanması. Xəzər dənizinin müxtəlif hissələrində axınların paylanması.
|
4
|
4
|
9
|
Mövzu № 09. Səth dalğaları və buz rejimi. Xəzər dənizində səth dalğalarının yaranmasının səbəbləri. İlin müxtəlif dövrlərində Xəzər dənizinin səth dalğalarının paylanması. Buz rejimi haqqında ümumi məlumat. Çoxillik müşahidə materiallarına əsasən Xəzər dənizinin buz rejiminin səciyyəsi. Xəzər dənizində buzların dreyfinin yaranmasının səbəbi.
|
2
|
2
|
10
|
Mövzu № 10. Son illərdə Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda təhlükəli dalğalanma hadisələrinin meteoroloji şəraitinin təhlili. Son illərdə müşahidə olunmuş güclü dalğalanmanın xronologiyası. Güclü dalğalanmanın güclü küləklərlə əlaqəsi. Güclü küləklərin və dalğalanmanın meteoroloji şəraiti.
|
2
|
2
|
11-12
|
Mövzu № 11-12. Xəzər dənizinin iqlim şəraitinin formalaşması. Əsas hava kütlələri. Atmosfer təzyiqinin paylanması. Cəm radiasiyanın paylanması. Relyefin iqlimə təsiri.
|
4
|
4
|
13-14
|
Mövzu № 13-14. İqlim amilləri. Xəzər dənizinin iqlimini formalaşdıran amillərin qısa səciyyəsi. Xəzər dənizinin yerləşdiyi iqlim qurşaqları. Xəzər dənizi üzərində havanın temperaturu. Xəzər dənizi üzərində külək rejimi. Xəzərdə ən təlatümlü akvatoriyalar. Xəzər dənizi üzərində rütubətlik rejimi. Xəzər dənizi üzərində buludluq rejimi. Xəzər dənizi üzərində atmosfer yağıntıları. Xəzər dənizi üzərində bir sıra təhlükəli meteoroloji hadisələr. Azərbaycan Respublikasının Xəzər dənizi sahil zonasının qısa iqlim səciyyəsi.
|
4
|
4
|
15-16
|
Mövzu № 15-16. Xəzər dənizi suyunun temteraturu. Xəzər dənizi sularının temperaturunun formalaşması şəraiti. Xəzər dənizinin tam istilik balansının tədqiqi. Dəniz səthi suyunun temperaturunun məkan-zaman paylanması. Orta Xəzərin şərq sahil sularında müşahidə olunan stabil soyuq temperatur anomaliyalarının səbəbləri. Dəniz sularında temperaturun şaquli paylanması.
|
4
|
4
|
17
|
Mövzu № 17. Xəzər dənizi sularının duzluluğu və şəffaflığı. Xəzər dənizinin duzluluğunun yaranması səbəbləri. Xəzər dənizinin səth sularının duzluluğunun çoxillik orta qiymətləri. Xəzər dənizinin səth sularının duzluluğunun mövsümi dəyişmələri. Suyun şəffaflığı.
|
2
|
2
|
18-19
|
Mövzu № 18-19. Xəzər dənizinin su balansı. Xəzər dənizinin su balansı tənliyi. Su balansının əsas tərkib hissələrinin orta çoxillik qiymətləri. Xəzər dənizi səviyyəsinin su balansı elementlərinin müxtəlif nisbətlərinə uyğun gələn dövrlərə ayrılması. Su balansı elementlərinin atmosfer sirkulyasiyalarının formalarından asılılığı.
|
4
|
4
|
20-21
|
Mövzu № 20-21. Xəzər dənizi səviyyəsinin dəyişməsinin təbii səbəbləri. Ümumi məlumat. Geoloji və geomorfoloji amillərin rolu. Hidroiqlim amillərinin səviyyəyə təsiri. Dənizə çay axınları. Atmosfer yağıntılarının rolu. Dənizə yeraltı axınlar. Dəniz səthindən buxarlanma. Qara-Boğaz-Qol körfəzinə axın.
|
4
|
4
|
22-23
|
Mövzu № 22-23. Antropogen amillərin Xəzər dənizinin səviyyəsinə təsiri. Xəzər dənizinə axan çayların axımına antropogen təsirin qiymətləndirilməsi. Su anbarlarının təsiri. Hidrotexniki tikililərin səviyyəyə təsiri. Süni göllərin təsiri. Torpaqların suvarılması ilə əlaqədar itkinin qiymətləndirilməsi. Neft təbəqəsinin dəniz səthindən buxarlanmaya təsirinin qiymətləndirilməsi.
|
4
|
4
|
24-25
|
Mövzu № 24-25. Dəniz səviyyəsinin müxtəlif miqyaslı zaman və məkan dəyişmələri. Geoloji dövr. Əsrlik dəyişmələr. Çoxillik dəyişmələr. Mövsümi dəyişmələr. Məkan dəyişmələri.
|
4
|
4
|
26-27
|
Mövzu № 26-27. Xəzər dənizi səviyyəsinin uzunmüddətli proqnozu məsələləri. Proqnozlaşdırma metodları və onların Xəzər dənizi səviyyəsinə tətbiqinin mümkünlüyü. Günəş aktivliyinin Xəzər dənizinin səviyyəsinə təsiri mexanizminin araşdırılması. Xəzər dənizi səviyyəsi ilə atmosferin ümumi sirkulyasıyası formaları arasında əlaqənin araşdırılması. Xəzər dənizi səviyyə dəyişməsinin modelinin sxemi.
|
4
|
4
|
28
| |
